دو نوع مختلف از سلول ها وجود دارند که از لحاظ ساختای و پیچیدگی داخلی تاحدزیادی با هم متفاوتند. سلول های پروکاریوت ساده تر هستند و از نظر تکاملی پیش ساز انواع سلول های پروکاریوتی به شمار می روند.
با این که هم سلول های پروکاریوتی و هم سلول های یوکاریوتی می توانند دیواره سلولی و غشای سلولی داشته باشند که سیتوپلاسم سلولی را در میان می گیرند، اما شباهت های ساختاری آنها در همین جا به پایان می رسد.
داخل یک سلول پروکاریوت، مثل سلول باکتری، اندامک ها داخل محدوده غشا وجود ندارند. اندامک ساختاری زیرسلولی است که کارکرد خاص دارد. حتی مواد ژنتیکی گرچه اغلب در گوشه ای داخل سلول هستند اما با یک غشا محدود نشده اند.
به طورکلی سلول های یوکاریوت هر نوع سلولی به جز باکتری ها را دربرمی گیرند. مشخصه سلول های یوکاریوت این است که اندامک های داخلی به وسیله یک غشا احاطه شده اند و همین امر سازماندهی و بهره وری آنها را افزایش می دهد. برخلاف پروکاریوت ها، در داخل یوکاریوت ها کروموزوم ها قرار دارند که از دی ان ای هایی با درازاهای مختلف تشکیل و درون یک غشای هسته ذخیره شد اند. به خاطر این که پروکاریوت ها ساده تر هستند، اندامک ها در محدوده داخل غشای آنها وجود ندارند. همچنین پروکاریوت ها درمقایسه با یوکاریوت ها خیلی کوچک ترند. اندازه پروکاریوت ها 1 تا 10 میکرومتر است درحالی که اندازه یوکاریوت ها بین ده تا 100 میکرومتر متغیر است.
نامشخص بودن دلیل تأخیر در گسترش یوکاریوت ها
یوکاریوت ها كه موجودات زنده تک سلولی و چند سلولی اي با ساختارهای سلولی پیچیده تر از پروکاریوت ها (مثل باكتري ها) هستند پيش از 800-600 میلیون سال قبل، از نظر ريخت شناسي و كاركردي تنوع كمي داشته اند. اما تنوع يوكاريوت ها با ظهور جانوران پیچیده در حدود 600 میلیون سال پیش به اوج خود رسید.
بسیاری از دانشمندان تأخیر در ايجاد تنوع در يوكاريوت ها و گسترش آنها را به ميزان بسيار پايين فلز روي در آب درياها در گذشته هاي دور نسبت مي دادند.
روي براي طيف وسيعي از فرايندهاي سلولي پايه اي انسان ها نيز ضروري است. پروتئین هاي متصل به روی كه بيشتر در هسته سلول قرار دارند، در تنظیم رونویسی ژن ها دخالت دارند.
اما محققان با بررسي رسوبات قديمي نشان داده اند كه تأخير يك تا دو ميلياردي در تنوع يوكاريوت ها را نبايد به فراهم نبودن امكان دسترسي به اين فلز نسبت داد.
محققان نمونه سنگ هاي رسوبات دريايي مناطقي در آمریکای شمالی، آفریقا، استرالیا، آسیا و اروپا كه از 2.7 میلیارد سال تا 580 میلیون سال سن داشتند را تجزیه و تحلیل كردند و اعلام كردند که روي موجود در اين سنگ ها نشان دهنده ميزان بالاي روي در دسترس در آب درياها بوده و غلظت روی از 2.5 میلیارد تا 542 میلیون سال قبل مشابه غلظت آن در زمان حاضر است.
