کلاه سنتی زنانه؛ شاهکار مردمان ترکمن ،تصاویر
کلاه سنتی زنانه؛ شاهکار مردمان ترکمن
زیورآلات سنتی یکی از مهترین بخشهای صنایع دستی مردم ترکمنستان میباشد که از دیرباز مکمل لباسهای سنتی و بومی مردم ترکمن بوده و کلاه زنانه ترکمنی از مهمترین آنهاست که دارای تنوع زیادی میباشد.
زیورآلات همیشه و در همه جا، جزء جدایی ناپذیر پوشاک اقوام ترکمنها بوده که کاربردهای فراوانی دارد، این صنعت پس از کسب استقلال ترکمنستان رونق خاصی گرفت و دولت ترکمنستان تاکنون از اصالت و صنایع دستی سنتی خود همواره حمایت کرده است.
بدیهی است که در بین زیورهای موجود در نزد اقوام مختلف زیورهای زنان حجم بیشتری را به خود اختصاص داده است و در این میان زنان ترکمن نیز از این قاعده مستثنی نبودهاند و در حال حاضر هیچ جشن و مراسمی در ترکمنستان بدون نمایشگاه صنایع دستی و زیورآلات زنان ترکمن برگزار نمیشود و دختران و زنان این سرزمین همواره از زیورآلات سنتی اجداد خود استفاده کرده و آن را مهمترین عنصر تزئیناتی ظاهری تلقی میکنند.
آنها از کودکی خود را با زیورهای نقره و طلا میآراستند. امروزه جلوه و زیبایی این زیورها با تزئینات متنوع همچنان مورد توجه بسیاری از ترکمنهاست.
اهمیت استفاده از زیورها نزد ترکمنها علاوه بر جنبه تزئینی و خودآرایی، کاربرد مذهبی و همچنین جنبه اقتصادی نیز دارد.
معمولا جنس زیورهای ترکمن از نقره است به این دلیل که ارزانتر و آسانتر از طلا بدست میآید و دیگر آنکه معتقدند استفاده از نقره سبب فروتنی میشود.
از دیگر خصوصیات بارز این زیورآلات تولید صدا در هنگام حرکت است که بیانگر جنبههای سنتی و فرهنگی این زیور آلات است و گفته میشود که ترکیب فلز و سنگ انسان را در مقابل نیروهای ناشناخته حمایت میکند و از این رو هنرمندان زیورساز ترکمن با الهام از این باور در تزئین سطح زیورهایشان از عقیق و فیروزه و شیشههای رنگی به وفور بهره بردهاند.
آنچه هنر زیورسازی ترکمنها را از هنرهای مشابه آن متمایز میکند، اشکال و نقشهای به کار رفته روی این زیور آلات است که برخی از آنها الهام گرفته از طبیعت ترکمنها میباشد.
آنها روی لباس کودکانشان زیورهایی به شکل تیر و کمان و شمشیر نصب میکردند تا بدین طریق روحیه جنگجویی در بین فرزندانشان را بیش از پیش تقویت کنند.
قسمت عمدهای از تزئینات مربوط به برخی از زیورها را سکههای نقرهای تشکیل میدهد. نمونهای از آن آویزهای شامل سکهها و اشکال هندسی است که با حلقه به هم متصل شدهاند و برای تزئین، لا به لای موهای بافته قرار میگیرند و به گویش ترکمنی «آسیق» نامیده میشود.
شکلی از گل لوتوس، گل ذرت، شش پر، هشت پر، 10 و 12 پر روی بدنه زیوری به نام گل یقه مزین به نگینهای عقیق است، خودنمایی میکند.
از این زیور به جای دکمه روی لباس استفاده میشود و تزئینات مربوط به آن نزد ترکمنها اهمیت زیادی دارد، چون فرق بین دختران و بانوان ازدواج کرده را مشخص میکند.
زیورهای گردن زنان و دختران ترکمن که از نمونههای آن میتوان به «کونجوک» و «بتو» اشاره کرد، علاوه بر جنبه تزئینی، برای دوری از بلایا و چشم زخم و بیماری به کار برده میشد.
علاوه بر اینها زیورآلات دیگری مخصوص جامههای خود دارند که «چانکا» نامیده میشود.
آنها جامههایشان را با سکهها و گلهای نقره و زینتی میپوشانند و بعضی از اشیای کاربردی نظیر انگشتانه و چرخ نخ ریسی و شانه و ... را نیز با نقشهای بسیار زیبا تزئین میکنند.
کلاه سنتی زنانه؛ شاهکار مردمان ترکمن
کلاه سنتی زنانه؛ شاهکار مردمان ترکمن
کلاه سنتی زنانه؛ شاهکار مردمان ترکمن