تقریبا همه اصفهان را با سی‌وسه پل و عالی‌قاپوی آن و انواع گز و پولکی‌هایش می شناسیم. اما این شهر باستانی با معماری های ویژه و بناهای ماندگار، جاذبه های گردشگری بی‌شماری دارد.
برترین ها: تقریبا همه اصفهان را با سی‌وسه پل و عالی‌قاپوی آن و انواع گز و پولکی‌هایش می شناسیم. اما این شهر باستانی با معماری های ویژه و بناهای ماندگار، جاذبه های گردشگری بی‌شماری دارد. اگر قرار است به این شهر بروید خوب است در مورد مکان های گردشگری آن اطلاعات کامل داشته باشید.
پل سی و سه پل (الله وردي خان)
اين پل كه در حدود 300 متر طول و 14 متر عرض دارد، به هزينه و نظارت سردار معروف شاه عباس اول صفوي بنام الله وردي‌خان در سال 1005 هجري قمري بناشده است. در دوره صفويه، مراسم جشن آبريزان يا آبپاشان ارامنه در كنار اين پل صورت مي‌گرفت. ارامنه جلفا، مراسم «خاج شويان» را نيز در محدوده همين پل برگزار مي‌كرده‌اند. پل مزبور يكي از شاهكارهاي معماري و پل سازي ايران و جهان‌محسوب مي‌شود.
زاينده رود
زاينده رود مهم‌ترين رودخانه مركز فلات ايران است. اين رودخانه به دليل جوشش چشمه‌هاي فراوان از سرچشمه تا مصب، به زاينده رود معروف شده است. اين رودخانه از جبهه شمال شرقي زردكوه‌بختياري سرچشمه مي‌گيرد و تا باتلاق گاوخوني جريان مي‌يابد.
طول اين رودخانه حداكثر 420 كيلومتر و عرض مسير آن از 10 تا 20 متر در دره‌ها و تا 800 متر در شهر اصفهان متفاوت است. از ابتدا تا انتهاي مسيرزاينده رود، بيشه زارهاي سرسبزي در سواحل آن وجود دارند كه در زيبائي، طراوت و لطافت آب و هوا و چشم‌اندازهاي پيرامون رودخانه بسيار موثر هستند.
عمارت عالي‌قاپو
اين عمارت كه «قصر دولتخوانه« نام داشت، نمونه منحصربه‌‌فردي از معماري كاخ‌هاي عهد صفوي است. اين بنا به امر شاه‌عباس اول ساخته شده است. شاه‌صفوي، سفيران و شخصيت‌هاي مهمي را در اين كاخ به حضور مي‌پذيرفت. مينياتورهاي هنرمندانه رضاعباسي، نقاش معروف عهد شاه‌عباس، نقاشي‌هاي گل و بوته، شاخ و برگ، اشكال وحوش و طيور و گچ بري هاي زيباي آن به شكل انواع جام و صراحي در تاق‌ها و ديوارها تعبيه شده است.
گچ‌بري هاي «تالار موسیقی» با آكوستيك طراحي شده‌اند تا نغمه‌ها و صداها به طور طبيعي و دلنشين شنيده شوند. شاه صفوي و مهمانان او، از تالار همين عمارت، مناظر بازي چوگان، چراغاني، آتش بازي‌ها و نمايش‌هاي ميدان نقش جهان را تماشا مي‌كرده‌اند.
مسجد شيخ لطف الله
اين مسجد به فرمان شاه عباس اول در مدت 18 سال ساخته شده و معمار آن «استاد محمد رضا اصفهاني» است. مسجد شيخ لطف الله از ابنيه تاريخي و مذهبي است كه تزئينات‌كاشي كاري داخلي آن، از ازاره‌ها به بالا و داخل و خارج گنبد، همه از كاشي‌هاي معرق است.
شيخ لطف الله از علماي بزرگ شيعه در لبنان امروزي بود كه به دعوت شاه عباس اول در اصفهان اقامت گزيد. اين مسجد به‌منظور تجليل از مقام او و براي تدريس و نمازگزاري وي احداث شد.
پل خواجو (شاهي)
پل خواجو كه از اواخر دوره تيموري شالوده‌هايي داشت، به امر شاه عباس دوم، درسال 1060 هجري قمري به صورت امروزي ساخته شد. تزئينات كاشي كاري و نقاشي غرفه‌هاي اين پل، از قسمت‌هاي جالب توجه و ديدني آن است. در وسط اين پل ساختمان بيگلربيگي، بمنظور اقامت موقتي شاه‌صفوي و خانواده‌اش، بنا شده است. نام پل‌خواجو، تحريف كلمه «خواجه» است كه به مناسبت لقب بزرگان و خواجه‌هاي عصر صفوي نام گذاري شده است.
آتشگاه كوه سنگي
آتشگاه كوه سنگي كهن‌ترين ميراث باقي مانده تاريخي اصفهان است كه در فاصله نسبتا اندكي از زاينده رود قرار دارد. در بالاي كوه سنگي، يك آتشدان بزرگ و مدور خشتي با دريچه‌هاي متعدد وجود دارد كه جايگاه افروختن آتش در مرتفع‌ترين نقطه كوه و قابل رويت از دورترين نقاط بوده است.
كاخ چهل ستون
باغ و كاخ چهل ستون كه بالغ بر 67 هزار متر مربع مساحت دارد، در دوره شاه عباس‌اول احداث شده است. در زمان سلطنت شاه عباس دوم، تالار آينه، تالار هجده ستون، دو اتاق بزرگ شمالي و جنوبي، ايوان‌هاي طرفين سرسراي پادشاهي و حوض بزرگ مقابل تالار با كليه تزئينات نقاشي، آينه‌كاري، كاشي كاري‌هاي ديوارها و سقف‌ها به آن افزوده شده است.
قسمت‌هاي جالب و ديدني كاخ چهل ستون شامل موارد زیر هستند:
• شيرهاي سنگي چهارگوشه حوض مركزي، تالار و ازاره‌هاي مرمري منقش اطراف آن.
• تزئينات طلاكاري سرسراي پادشاهي و اتاق‌هاي طرفين تالار آينه و تابلوهاي نقاشي تالار پادشاهي كه تصويرشاهان صفوي بر آن نقش بسته است.
• تصوير شاه‌عباس اول با تاج مخصوص و مينياتورهاي اتاق گنجينه.
• سردر «مسجد قطبيه« و سردرهاي «زاويه درِكوشك« و آثاري از مسجد «درب جوباره« و «مسجد آقاسي« كه بر ديوارهاي ضلع غربي و جنوبي باغ نصب شده است. تالار و ايوان اين كاخ در پنجمين سال سلطنت شاه عباس‌دوم بناشده است. انعكاس ستون‌هاي بيست‌گانه تالارهاي چهل ستون در حوض مقابل عمارت، مفهوم چهل‌ستون را القاء مي‌كنند.
كاخ هشت بهشت
عمارت تاريخي هشت بهشت در دوره شاه سليمان صفوي بنا شده است. در حال‌حاضر از باغ وسيع هشت بهشت وسعت اندكي باقي مانده است. كاشي‌‌كاري‌هايي كه انواع حيوانات پرنده، درنده و خزنده روي آن نقش بسته، از آثار اين كاخ بشمار مي‌آيند.
منار جنبان
اين بنا مشتمل بر يك بقعه و دو مناره است كه بالای قبر «عمو عبدالله» از زاهدان و صلحاي معروف قرن هشتم هجري بنا شده است. نكته جالب توجه در اين بناي تاريخي آن است كه با حركت‌دادن يك مناره، نه تنها مناره ديگر به حركت در مي‌آيد، بلكه تمامي اين ساختمان مرتعش مي‌شود.
تالار اشرف
اين عمارت در درون كاخ سلطنتي جاي دارد و در زمان شاه عباس دوم، بطور كامل با چوب‌بست ساخته شده است. بام آن مسطح و بر پايه‌هاي بلند ضخيم پوشيده از طلا نهاده شده است. اين بنا به منظور جلوگيري از خطر نابودي حدود نيم قرن پيش بطور كامل مرمت شده است.
آرامگاه مجلسي
اين آرامگاه در گوشه شمال غربي مسجد جامع اصفهان واقع شده است. در اين آرامگاه غير از ملامحمد تقي مجلسي، چند تن از علماي شيعه از جمله فرزند وي ملاباقر مجلسي نيز به خاك سپرده شده‌اند. ازاره بقعه داراي كاشي‌كاري و بدنه آن داراي تزئينات نقاشي و آينه كاري است. در داخل آينه كاري ها، دو تصوير قلمي از ملا محمد باقر مجلسي مشاهده مي‌شود. سر در قديمي آرامگاه با مقرنس‌هاي گچي تزئين شده است.
ميدان نقش جهان
اين ميدان در دوره شاه عباس اول بنا شده و طول آن از شمال به جنوب بالغ بر 500 متر و عرض آن نيز حدود 165 متر است. در اطراف اين ميدان، مسجد عباسي، مسجد شيخ لطف الله، عمارت عالي‌قاپو و سردر قيصريه قرار گرفته است. اين ميدان در دوره شاه عباس اول و جانشينان او محل برگزاري جشن‌ها،بازي چوگان، رژه قشون، و محل نمايش‌هاي مختلف بوده است. دو دروازه سنگي چوگان در شمال و جنوب اين‌ميدان تعبيه شده‌است.
بازار اصفهان ، اصفهان
بازار اصفهان در دوره صفوي ساخته شده و از سردر قيصريه تا سردر مسجد جامع امتداد دارد. اين بازار را به مناسبت مجاورت با گنبد نظام الملك و مسجد جامع «بازار نظاميه» يا «نظام الملكي» نيز گفته‌اند.
کوه صفه
کوه صفه نام کوهی در جنوب اصفهان است. کوه صفه یکی از محبوب ترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان است.
مسجد جامع
اين مسجد مجموعه‌اي از ساختمان‌ها و آثار هنري دوره‌هاي بعد از اسلام در ايران است. بخش‌هاي جالب توجه اين مسجد شامل موارد زیر هستند:
• صفه‌هاي كوچك سمت راست دالان و رودي همراه با ستون‌هاي مدور و گچ بري‌هاي زيبا كه از آثار دوره‌ديلمي در قرن چهارم هجري قمري است.
• گنبد خواجه نظام الملك، وزير ملك‌شاه سلجوقي كه در سال‌هاي 465 تا 485 هجری قمری ساخته شده است. چهل‌ستون ضلع غربي اين گنبد در دوره شاه عباس اول به ساختمان‌هاي مسجد افزوده شده است.
• چهل ستون كه در سمت چپ دالان ورودي واقع شده، از آثار دوره پادشاهان آل مظفر است.
• ساختمان ايوان جنوبي مسجد از قرن ششم و تزئينات داخل و خارج آن از قرن هشتم، نهم، دهم و يازدهم‌هجري قمري است. دو مناره اين ايوان در عهد حسن بيك تركمان افزوده شده و باني تعميرات و الحاقات اين‌مسجد «ابونصر حسن عبادر» است.
• تزئينات كاشي كاري اطراف صحن كه از آثار دوره حسن بيك تركمان است.
• ايوان شرقي مسجد با گچ بري‌هاي زيبا از آثار دوره سلجوقي است.
• صفه عمر در شرق اين ايوان در دوره قطب الدين محمود، شاه آل مظفر، به وسيله «مرتضي بن الحسن العباسي‌الزينبي» ساخته شده است.
• ايوان غربي مسجد با تزئينات كاشي كاري از آثار قرن ششم هجري است كه در دوره شاه سلطان حسين صفوي تعمير و دوباره تزئين شده است.
• ايوان شمالي مسجد، معروف به صفه درويش از قرن ششم و كتيبه گچ بري داخل آن از دوره شاه سليمان‌صفوي است. چهل ستون‌هاي شمال و شرقي آن از قسمت‌هاي جالب و ديدني اين بناي عظيم تاريخي بشمار مي‌رود.
• اثر تاريخي مسجد جمعه، گنبد تاج الملك است که در سال 481 هجری قمری ساخته شده است.
• ساختمان حوض وسط مسجد نيز در زمان سلطنت شاه محمد خدابنده صفوي، به وسيله «يوسف آقا» بنا شده‌است.
از مناره های اصفهان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• مناره مسجد علي
این مناره كتيبه‌هايي به‌خط كوفي دارد و خطوط و تزئينات آن از آجر است. تاريخ بناي آن قرن ششم هجري است.
• مناره باغ قوشخانه
از بناهاي قرن هشتم هجري است كه تزئينات كاشي كاري زيبائي دارد.
• مناره چهل دختر
يكي از آثار جالب دوره سلجوقي اصفهان مناره چهل دختر است كه با تزئينات آجري و كتيبه‌هاي كوفي آراسته شده است.
• مناره گلدسته
مناره 2.22 متر، ضخامت ديواره آن 21 سانتي متر و قطر ستون مدور مركزي آن 54 سانتي‌‌متر است.
• مناره غار
اين مناره، ميله‌اي است مدور و منفرد كه با آجر ساخته شده و بر پايه‌اي هشت ضلعي بنا شده‌است.
از آرامگاه های اصفهان باید به موارد زیر اشاره کرد:
• آرامگاه بابا ركن الدين
ساختمان زيباي بابا ركن الدين به شكل هرم دوازده ترك است. نماي خارجي بنا و سردر آن كاشي كاري شده است. قاعده گنبد، مخمس متساوي الاضلاع است و پنج ايوان مشابه بر گرداگرد محوطه زير گنبد ساخته شده است.
• آرامگاه پير بكران
مشتمل بر سه قسمت رواق، صحن و سقف بلند است كه ايوانچه‌هايي در اطراف دارد. پوشش تاق ايوان با خطوط كوفي و بنايي و شاخ و برگ و بوته‌هاي گچ بري تزئين شده است. آرامگاه پير بكران در ضلع شمالي بقعه و متصل به اتاقي كه محل تدريس و عبادت پيربكران بود، قرار دارد.
• آرامگاه صائب تبريزي
از معماري دوران صفويه الهام گرفته و به صورت ايوان زيبايي است به طول 14.20 و عرض 6 و ارتفاع 8 متر كه حدود 2 متر از سطح باغ بلندتر ساخته شده است و ده پله سنگي سراسري دارد. روي سر ستون‌ها قوس‌هاي جناغي قرار گرفته و زير سقف با طرح شطرنجي آيينه كاري شده است.
از کلیساهای اصفهان باید به موارد زیر اشاره کرد:
كليساي بيت اللحم
در ميدان جلفا واقع شده است و ساختمان آن را يكي از ارامنه نيكوكار آن دوره بنام خواجه پطرس ولي جانيان احداث كرده است.
كليساي گيورك
به كليساي غريب نیز مشهور است. در اين كليسا، قطعات بزرگ سنگ‌هاي مقدس «اوچ كليسا» نگهداري مي‌شود.
كليساي هاكوپ
اولين كليساي ارامنه اين ناحيه است و در حياط كليساي مريم قرار دارد.
کليساي وانك
اين كليسا بزرگ ترين و زيباترين كليساي جلفاي اصفهان است. تاق كليساي وانك از نظر طلاكاري سقف و سطح داخلي گنبد و نقاشي‌هاي تاريخي در نوع خود بي نظير است. داخل كليسا و تمام ديوارهاي اطراف و جوانب آن از تزئينات، نقاشي رنگ و روغن و آب طلا به سبك‌هاي ايراني و تصاويري از زندگي‌حضرت مسيح (ع) متأثر از سبك نقاشي‌هاي ايتاليايي است.
