گیاهان آکواریوم :
گیاهان آکواریوم نقش بسیار مهمی در ایجاد تعادل اکوسیستم آکواریوم بازی میکنن . گیاهان آکواریوم درست مثل درختان عمل میکنن و محیط آکواریوم رو زیباتر و سالم تر میکنن . دی اکسید کربن و گازهای زیان آور رو از آب میگیرن و اکسیژن پس میدن . محلی برای مخفی شدن بعضی گونه های ماهی ایجاد میکنن و محرکی هستن برای تولید مثل بیشتر ماهی ها . مواد معلق در آب رو جذب میکنن و باعث شفاف شدن آب میشن . بعضی از باکتریهای مضر و معلق در آب رو هم جذب میکنن و باعث سلامتی محیط آب میشن و بطور کلی نقش مهمی در ایجاد و پایداری اکوسیستم یک آکواریوم زیبا و سالم ایفا میکنن . برای کاشتن گیاهان از یک بستر ماسه ای یا شنی استفاده میکنن . بهتره بجای استفاده از ریگ یا ماسه های کنار دریا , از ماسه های درشت و صیقلی به درشتی 5 میلیمتر استفاده بشه تا ریشه ها بتونن در داخل این بستر نفوذ کنن . استفاده از گلدانهای سفالی هم برای کاشت گیاهانی که نیاز به خاک غنی دارن و یا دارای ریشه های ترد و شکننده و یا پراکندگی زیاد ریشه هستن مفیده . این اواخر هم سبد های پلاستیکی کوچکی ساخته شده که ریشه گیاهان رو در داخل اون قرار میدن و بعد سبد رو داخل ماسه فرو میکنن . گیاهان آکواریوم در کل به سه دسته تقسیم میشن :
- گیاهان رو آبی .
- گیاهان میان آبی .
- گیاهان زیر آبی .
- گیاهان رو آبی : که در سطح آب شناور هستن , قابل کاشتن نیستن و روی سطح آب رشد میکنن و نیاز به نور شدید دارن و از ذرات معلق در آب تغذیه میکنن . این گیاهان مناسب برای تولید مثل ماهی های زنده زا هستن و بچه ماهی ها در لای برگها و ریشه های نازک و کوچک اونها مخفی میشن و محیط مناسبی برای زایمان ماهی های بالغ فراهم میکنن و از طرفی هم سطح آب رو تمیز و پاک نگه میدارن به علت قرار گرفتن در سطح و جذب مواد آلی سطح آب . این گیاهان در واقع به نوعی انگل و مزاحم هم به حساب میان چون در مدت کوتاهی تمام سطح آب رو میپوشونن و مانع از رسیدن نور و اکسیژن به عمق آب و گیاهان دیگه میشن نمونه این گیاهان انگل Azolla هست که در تصویر مشاده میکنید . بهتره هر چند وقت مقداری از این گیاهان رو دور بریزید و یا از ماهی های گیاهخواری مثل سیلور دالر و یا گورامی ها هم جزو ماهیهاتون داشته باشید تا این نوع گیاهان رو کنترل کنن . در ایران تنها یک نوع از این گیاهان فروخته میشه به اسم " کرفسی " یا Wisteria که گیاهی بسیار زیبا با رشدی فوق العاده ست . کافیه یک بوته کوچک از اونو روی آب آکواریوم بندازین تا در مدت خیلی کوتاهی تمام سطح آب رو بیپوشونه و زیبایی خاصی به آکواریوم بده . یکی از گیاهان دیگه که بیشتر مخصوص برکه ها ست گیاه نیلوفره که اون هم زیبایی خاصی داره و میشه در حوض هایی که ماهی طلایی نگهداری میکنن اونو پرورش داد .
- گیاهانی که در لایه های میانی آب قرار دارن : گیاهانی هستن که ریشه اونها چندان عمیق نیست و بیشتر در لایه های میانی آب معلق هستن و تا سطح آب رشد میکنن . نیاز به مواد آلی مغذی برای تغذیه ندارن و این مواد رو توسط ریشه هاشون از خود آب دریافت میکنن و نیاز به بستر مناسب ندارن .
- گیاه " الودئا " Elodea :
این گیاه در ایران هم فروخته میشه و بصورت ساقه ای تُرد با برگهای ریز و فر خورده و زیباست . خیلی سریع رشد میکنه و تکثیر میشه و کافیه وقتی دراز شد اونو قطع کنیم و دوباره بکاریم . این گیاه باعث شفاف شدن سریع آب آکواریوم میشه و ذرات معلق در آب رو به سرعت جذب میکنه . در شرایط مناسب از گیاه ریشه های درازی تا سطح آکواریوم رشد میکنه و اونو زیباتر میکنه و در فصل تابستان هم گل میده .
Family : Hydrocharitaceae
Continent : Cosmopolitan
Region : Cosmopolitan
Country of origin : Canada
Height : 40-100 cm
Width : 3-5 cm
Light requirements : medium - very high
Temperature : 10-26 °C
Hardness tolerance : very soft-very hard
pH tolerance : 5-10
Growth : very fast
Demands : easy
- گیاهانی که ریشه اونها در خاک یا ماسه و بستر آکواریوم قرار داره : جزو زیبا ترین و با دوام ترین گیاهان آکواریوم هستن . متاسفانه در ایران گیاهان آکواریومی تنوع چندانی ندارن و به چند نوع خاص محدود شدن . در ایران فقط چند نوع با دوام از این گیاهان فروخته میشه . این گیاهان مثل گیاهان آپارتمانی دارای ریشه هستن و رشد خوبی دارن و زیبایی فوق العادی ای به محیط ماهی ها میبخشن . از مواد آلی موجود در بستر آکواریوم بعنوان کود و خاک تغذیه و استفاده میکنن و با جذب این مواد باعث زلال شدن آب و بهینه سازی محیط آکواریوم میشن . بعضی از معروفترین این گیاهان شامل گیاهان زیر میشن :
- گیاه " کریپتون " Cryptocoryne :
مشهورترین و بهترین و مناسب ترین این گیاهان آکواریومی هست که خیلی مناسبه برای آکواریوم . گیاه زیبا و با دوامی هست که رشد خوبی داره و خیلی عالی تکثیر میشه . این گیاه برتری ای که نسبت به گیاهان دیگه آکواریوم داره اینه که توسط ماهی های گیاهخوار و یا حلزونها خورده نمیشه . دلیلش هم اینه که برگها و ساقه این گیاه تلخه و ماهی ها رغبتی به خوردنش پیدا نمیکنن . در ضمن این گیاه در نور کم و متوسط و دمای بالای آب هم بخوبی رشد و نمو میکنه و زیبایی خاصی داره و گل های زرد رنگی در زمستان میده که خیلی خوش بو هستن . در صورتیکه باقی گیاهان آکواریومی برای بیشتر ماهی ها غذا به حساب میان و خورده میشن و از طرفی گرمای آب و نور کم اونها رو خراب میکنه . نکته ای که در پرورش گیاه کریپتون باید در نظر بگیرید اینه که این گیاه با بعضی از انواع گیاهان نمیتونه رشد کنه و گیاهانی که در کنار این گیاه کاشته میشن , بزودی خشک میشن . یکی از این گیاهان گیاه والیس Vallis یا همون گندمی نام داره که اگر با گیاه کرپتون کاشته بشه , سریع زرد و خراب میشه و از بین میره . دلیلش هنوز مشخص نیست و این دو گیاه با هم همزیستی ندارن . گیاه کریپتون تا سطح آب رشد میکنه و برگهای مواج و زیبایی داره و اگه در نور طبیعی قرار بگیره حتا گل هم میده . در شرایط مناسب گاه به ارتفاع یک متر رشد میکنه . تکثیر اون از طریق پاجوش هایی هست که از خود گیاه خارج میشه و در مدت 6 ماه یک آکواریوم بزرگ رو بطور کامل میپوشونه و بسیار زیبا میکنه . جزو گیاهان گران قیمت به حساب میاد و یک بوته کوچک اون بین 3 تا 5 هزار تومان قیمت داره . خیلی خوبه که این گیاه رو در گلدانهای سفالی سوراخ دار و یا گلدانهای پلاستیکی مشبک مخصوصی که مثل سبد هستن بکارن تا موقع عوض کردن آب آکواریوم ریشه ش آسیب نبینه و در ضمن زیاد از حد در زیر ماسه پراکنده نشه .
Family : Araceae
Continent : Asia
Region : South-east Asia
Country of origin : Thailand
Height : 20-60+ cm
Width : 20-15+ cm
Light requirements : low-very high
Temperature : 20-28 °C
Hardness tolerance : soft - very hard
pH tolerance : 5-9
Growth : medium
Demands : easy
- گیاه " والیس " Vallisneria :
جزو یکی از گیاهان زیبای آکواریومی هست که در شرایط مناسب مثل آبی با جریان ملایم و نور زیاد سریع رشد میکنه . برگهای اون باریک و نواری شکل هستن و گاه پیچ خورده هستن و تا سطح آب رشد میکنن . سریع تکثیر میشه و پاجوش هایی که از گیاه خارج میشه در مدت کوتاهی میتونه آکواریوم رو بپوشونه . این گیاه در آب سرد بهتر رشد میکنه و در فصل پاییز رنگ برگها کمی متمایل به قرمز میشه !! نوع دیگه ای هم از این گیاه هست که برگهاش پیچ خورده نیست و کاملن صاف و نواری شکل هست و رشد سریعتری داره و بصورت انبوه رشد میکنه . این گیاه گونه های زیادی داره و طول و پهنای برگها در انواع مختلف اون متفاوت هستن . اما شرایط رشد همه اونها یکسانه .
Family : Hydrocharitaceae
Continent : Asia
Region : South-east Asia
Height : 10-15+ cm
Width : 5-15 cm
Light requirements : low-very high
Temperature : 20-28 °C
Hardness tolerance : soft-hard
pH tolerance : 6-8,5
Growth : medium
Demands : medium
- گیاه " لودویژیا " , Ludwigia :
در ایران به این گیاه سیوی گفته میشه و 2 نوع برگ پهن و برگ قرمز اون فروخته میشه . جزو گیاهان متداول آکواریوم هست . برگهای نازک و ترد و سبز روشنی داره و خیلی رشد سریعی پیدا میکنه . وقتی که به سطح آب رسید کافیه ساقه اونو از وسط قطع کنین و دوباره بکارین . در مدت کوتاهی ریشه میده و به گیاه جدیدی تبدیل میشه ! بهتره این گیاه در آکواریومی باشه که ماهی های گیاهخوار وجود ندارن چون به علت داشتن برگهای ترد , مورد علاقه ماهی هاست و برگهاش رو بزودی از دست میده و توسط بسیاری از ماهی ها خورده میشه !! نوع برگ قرمز این گیاه بصورت بوته کاشته میشه تا بواسطه برگ های قرمز رنگش دکور آکواریوم رو زیبا تر کنه .
Family : Onagraceae
Continent : North America
Region : Central America
Height : 20-50 cm
Width : 5-15+ cm
Light requirements : low-very high
Temperature : 15-30 °C
Hardness tolerance : very soft-hard
pH tolerance : 5-8
Growth : fast
Demands : very easy
Family : Onagraceae
Continent : North America
Region : North America
Height : 30-50 cm
Width : 5-8 cm
Light requirements : medium-very high
Temperature : 15-26 °C
Hardness tolerance : very soft-hard
pH tolerance : 5,5-8
Growth : fast
Demands : very easy
- گیاه " کابومبا " , Cabomba :
این گیاه با برگهای بادبزنی و زیبای خودش جزو یکی از گیاهای ظریف و زیبای آکواریوم به حساب میاد . بهتره این گیاه بین گیاهان دیگه کاشته باشه چون گیاه ترد و ظریفی هست و به سادگی میشکنه و خراب میشه . رشد سریعی داره و در شرایط مناسب و نور زیاد برگهاش بزرگ میشه و جلوه خاصی پیدا میکنه . چون ریشه هاش عمیق نیست بهتره که در کوزه یا گلدان سفالی کاشته بشه .
Family Cabombaceae
Continent South America
Region America
Country of origin
Height 30-80+ cm
Width 5-8+ cm
Light requirements medium-very high
Temperature 18-26 °C
Hardness tolerance soft-hard
pH tolerance 4-7
Growth fast
Demands medium
- گیاه " اکینودوروس " , Echinodorus :
گیاه بسیار زیبایی هست که در نور زیاد و بستری با املاح معدنی زیاد بصورت انبوه و بسیار سریع رشد میکنه . ساقه ها ترد و شکننده ست و در نور کم گیاه ضعیف میشه . به آبی با درجه اسیدی نیاز داره و بهتر نمو میکنه . در شرایط مناسب از پای گیاه پاجوش هایی بیرون میاد و به این ترتیب زیاد میشه . ریشه های ایم گیاه خیلی پراکنده میشه و بهتره در گلدان کاشته بشه برای جلوگیری از صدمه دیدن .
Family Alismataceae
Continent South America
Region South America
Country of origin
Height 15-30 cm
Width 15-30 cm
Light requirements low-very high
Temperature 20-30 °C
Hardness tolerance very soft-very hard
pH tolerance 5,5-8
Growth medium
Demands very easy
- گیاه " اسپاتی فیلوم " , SpathyPhillum :
یکی از گیاهان نه چندان متداول آکواریوم هست که خیلی شبیه گونه آپارتمانی این گیاهه که در گلدان و خاک نگهداری میشه ! این گیاه برای آکواریوم چندان مناسب نیست ولی بعلت ارزون بودن و برزگ بودن آکواریومیست های کم تجربه اونو خریداری میکنن و بعد از مدتی آب رو آلوده میکنه و خراب میشه چون گیاهی مردابیه و نباید بطور کامل زیر آب باشه و نیاز به بستری غنی از مواد آلی و هوایی با رطوبت خیلی بالا داره . برگهای بزرگ و ضخیمی داره که حتا بیرون آب هم رشد میکنه . در شرایط مناسب گلهای درشت و سفید رنگ خیلی زیبایی میده که بوی خوبی دارن .
باقی گیاهان آکواریومی چون مناسب نیستن و باعث خرابی آب آکواریوم و بد نما شدن , بدلیل خورده شدن توسط ماهی ها میشن , شرح داده نمیشه !
نکته !! در موقع کاشت گیاهان باید توجه کنید که گیاهان رو بهتره در قسمت دیواره عقبی و ته آکواریوم و یا دیواره های کناری بکارید و قسمت وسط رو برای شنای ماهی ها باز بذارید تا هم دید و جلوه بهتری داشته باش و هم ماهی ها بین انبوه گیاهان محو نشن .
کود دهی گیاهان آکواریومی :
گیاهان آکواریومی هم مثل تمام گیاهان طبیعی که در باغچه یا گلدان کاشته میشن برای رشد و نمو نیاز به مواد آلی یا کود دارن . در طبیعت گیاهات مواد آلی رو از بازمانده مدفوع و لاشه گیاهان و جانوران داخل آب تامین میکنن ولی چون در محیط آکواریوم وجود مدفوع و باقی مانده غذا و ... باعث فساد آب و انتشار بیماری میشه و مدام آب آکواریوم سیفون و فیلتر میشه , به همین دلیل باید برای رشد بهتر گیاهان از کودهای مخصوصی که برای این منظور تهیه شده استفاده کرد . کود ها دو نوع هستن : یا بصورت مایع با ترکیبات آهن دار و یا بصورت قرص . بهترین نوع هم محصولات تترا هست که طبق دستور روی بطری یا جعبه باید مصرف بشه . اگر کود مایع باشه به مقدار ذکر شده در روی بطری رو باید در آب آکواریوم ریخت و اگر بصورت قرص باشه باید قرص رو بطور کامل در زیر ریشه گیاه در شن فرو کرد . این قرص ها هیچ ضرری برای ماهی ها نداره و باعث شادابی و رشد زیاد گیاهان آکواریومی میشه و بسیار مفید و لازمه برای رشد گیاهان آکواریومی شما . در کل گیاهان آکواریومی بیشتر نیاز به کودهای آهن دار دارن و در چنین محیطی بخوبی رشد میکنن .
گاز CO2 :
از مواد دیگه مورد نیاز برای گیاهان CO2 هست که نقش مهمی رو در سلامت و استحکام گیاهان ایفا میکنه ! میشه این گاز رو بطور مستقیم در آکواریوم وارد کرد توسط کپسول هایی که ساخته شده و یا از قرص های مخصوصی که برای این منظور وجود داره میتونیم استفاده کنیم تا میزان CO2 آب رو بالا ببریم . این عمل برای استحکام گیاهان و شادابی اونها مفیده و همچنین از رسوب قشر آهک بر روی شیشه آکواریوم و سطح گیاهان جلوگیری میکنه و pH آب رو هم پایدار نگه میداره و از طرفی مقدار اکسیژن محلول در آب رو هم در سطح بالایی نگه میداره . بهترین این محصولات هم متعلق به شرکت تترا هست که در تصویر میبینید .
نابود کننده جلبک ها :
این قرص هم برای از بین بردن جلبک ها کاربرد داره و با استفاده از اون میشه جلوی تکثیر و انتشار جلبک ها رو گرفت . معمولن در آکواریوم هایی که از نور طبیعی استفاده میکنن و یا نور شدیدی بهشون تابیده میشه بعد از مدتی جلبک ها و فیتوپلانگتون ها شروع به رشد و فعالیت میکنن و هم آب رو سبز رنگ میکنن و هم اشیاء تزئینی آکواریوم رو بد نما میکنن . از طرفی روی شیشه ها و گیاهان و ماسه ها رو هم میپوشونن و آکواریوم رو بد نما جلوه میدن . به همین دلیل هست که از این قرص میشه در کاهش و از بین بردن جلبک ها استفاده کرد . بعد از یکهفته که از مصرف این قرص گذشت جلبک ها کم کم شروع به از بین رفتن میکنن و آب زلال میشه و سطح اشیا تمیز میشه .
