معرفی دانشگاه هوایی علوم و فنون شهید ستاری

یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران معرفی دانشگاه هوایی علوم و فنون شهید ستاری

باسمه تعالی

سرهنگ دکتر حسن عیسوند ، دانش آموخته رشته مهندسی هوافضا از دانشگاه هوایی ستاری است که در سال 82 بعنوان دانش آموخته نمونه دانشگاه مفتخر به دریافت جایزه از مقام معظم رهبری شد. کارشناسی ارشد هوافضا گرایش آیرودینامیک را از دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دکترای هوافضا را از دانشگاه دولتی مسکو روسیه با رتبه عالی اخذ کرد. در سال 2000 از سوی انستیتوی مکانیک دانشگاه دولتی مسکو  بعنوان دانشمند جوان شناخته شد. در طول خدمت به عنوان قائم مقام دانشکده هوافضا، جانشین مرکز تحصیلات تکمیلی، رئیس مرکز پژوهش و فناوری و جانشین معاونت آموزش دانشگاه به فعالیت پرداخت و در طرحها و پروژه­های نهاجا شرکت داشت. از وی بیش از سی مقاله در مجلات علمی و کنفرانسهای داخلی و خارجی به چاپ رسیده است. سرهنگ عیسوند در سال 1389 بعنوان استاد نمونه دانشگاه در مراسم تحلیف و دانش­آموختگی دانشگاههای آجا مفتخر به دریافت جایزه از دست مبارک مقام معظم رهبری گردید. ایشان عضو هیئت علمی وزارتی دانشگاه و در تدریس دروس کارشناسی طراحی هواپیما و آیرودینامیک خلبانی، دروس کارشناسی ارشد طراحی بر اساس ایمنی، آیرودینامیک مادون صوت و آیرودینامیک غیر دائم فعالیت داشته و در حال حاضر معاون آموزش دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری است.

سرهنگ دکتر حسن عیسوند در گفتگویی با خبرنگار ما به تشریح آخرین وضعیت این دانشگاه و معرفی فعالیت ها و رشته های مختلف دانشگاه شهید ستاری پرداخته است.این گفت و گو را در ادامه می خوانید.

دانشگاه علوم و فنون شهید ستاری از چه سالی و با چه هدفی آغاز به کار کرد ؟

نیاز به وجود یک مجتمع آموزشی عالی هوایی ابتدا در سال 53-1352 احساس گردید و به دنبال آن نمایندگانی از نیروی هوایی برای بازدید از تأسیسات آموزشی انگلستان و آمریکا به این کشورها اعزام شدند و از پایگاه های گرانفیلد انگلستان، دانشگاه رابرت، پایگاه هوایی راندلف، پایگاه هوایی دنیا، باشگاه پروازی هوندا، پایگاه ویس آمریکا و … بازدید به عمل آوردند. نتایج این بازدیدها منجر به توافقهایی برای ایجاد مجتمع آموزش عالی هوایی شد. این مجتمع آموزش عالی هوایی شامل چندین دانشکده و چندین آموزشگاه جهت تربیت خلبان، مهندس، ناوبر، متخصص فنی و همینطور تسهیلات پروازی(سه باند پرواز، آشیانه‌های مربوط به تأسیسات و اماکن زیست شبانه‌روزی و غیره) پیش‌بینی شده بود که به دلایل مختلف به مرحله اجرا در نیامد. به همین منظور با ایجاد دو ارگان تحت عناوین مرکز مطالعات و تحقیقات و مدیریت تحقیقات و برنامه‌ریزی آموزشی(تبا) اقدام به بررسی ساختار سازمانی، نظام طبقه‌بندی مشاغل و نظام آموزشی نمود و مطالعات کارشناسی صورت پذیرفت که در این راستا پرسنل مجرب و با  سابقه نیرو و همچنین اساتید دانشگاهی نقش عمده‌ای داشتند.

طرح ایجاد دانشگاه هوایی به منظور تأمین نیازهای پرسنل در تخصص های کارشناسی خلبانی، عملیاتی فنی در رابطه با تجهیزات متنوع( انواع هواپیما‌ها، موشکها، سیستمهای تسهیلات فرودگاهی و پروازی، راداری، پدافند هوایی، مخابراتی و رایانه‌ای) تهیه و از تصویب فرماندهی معظم کل قوا و شورای عالی انقلاب فرهنگی گذشت. پس از تصویب طرح فوق، با همت و پایمردی تعدادی از مسؤولین علاقه‌مند به آموزش طی کوتاه‌ترین زمان ممکن با تشکیل گروه‌های کاری مختلف (طراحی و اجرایی) و با هماهنگی و همکاری صادقانه، خردمندانه و دلسوزانه امیر فرماندهی وقت   نیرو، سرلشکر شهید منصور ستاری و مساعدت مسؤولین محترم وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه هوایی با ایجاد رشته‌های کارشناسی مورد نیاز و گزینش دانشجو از طریق آزمون سراسری در سال تحصیلی 68-67 آغاز بکار نمود و در تاریخ 15/8/67 به طور رسمی توسط مقام معظم رهبری(ریاست جمهوری وقت) افتتاح شد.

این دانشگاه در کدام منطقه واقع شده است و پذیرش دانشجو در آن از چه زمانی آغاز گردیده است ؟

محل فعلی دانشگاه هوایی شهید ستاری زمانی معروف به پادگان شماره 3 مهرآباد جنوبی بود و یگانهایی که در آن مستقر بودند از مراکز آموزشی بودند که مأموریت آموزشهای عرضی نهاجا را برعهده داشتند که عبارت بودند از: مرکز آموزش نگهداری، مرکز آموزش پدافند، مرکز آموزش الکترونیک، مرکز آموزش نجات خدمه . بالاخره اولین پذیرش دانشجو در سال تحصیلی 68-1367 صورت پذیرفت و از طریق آزمون سراسری اولین فارغ‌التحصیلان دانشگاه در سال تحصیلی 73-1372 محقق گردید و هم‌ اکنون دانشگاه هوایی در مرحله شروع دهه سوم تأسیس خود، فعالیت های آموزشی خود را در کنار طرح و اجرای پروژه‌های متنوع مورد نیاز نهاجا براساس برنامه‌ریزیهای مناسب با بهره‌گیری از راهکارهای نوین آموزشی و پژوهشی با مدیریت منطقی به پیش می‌برد.

دانشکده ها و رشته­های تحصیلی دانشگاه را معرفی کنید؟

دانشکده پرواز دارای 4 رشته تحصیلی شامل کارشناسی هوانوردی خلبانی، کارشناسی هوانوردی ناوبری هوایی، کارشناسی مراقبت پرواز (کنترل ترافیک هوایی) و کارشناسی پهپاد است. دانشکده مهندسی هوافضا دارای دو رشته هوافضا (مکانیک هواپیما) و تعمیر و نگهداری سامانه­های هوایی است.دانشکده مهندسی برق دارای رشته برق با گرایشهای الکترونیک هوایی، مخابرات هوایی و جنگ الکترونیک(جنگال) است. دانشکده مهندسی فرماندهی وکنترل هوایی دارای 4 رشته شامل کنترل شکاری، عملیات موشک، اطلاعات عملیات و رشته پدافند غیرعامل گرایش عمران و استحکامات است.دانشکده مهندسی رایانه دارای رشته رایانه گرایش نرم‌افزار است. دانشکده مدیریت (لجستک هوایی) دارای رشته­های مدیریت آماد هوایی، مدیریت آموزشی، مدیریت ترابری هوایی، مدیریت منابع انسانی، مدیریت مالی، مدیریت تأمین حفاظتی(پلیس هوایی)است و دانشکده علوم پایه هم که در آن دروس عمومی و پایه کلیه رشته­های تحصیلی آموزش داده می­شود و دانشجویان جهت فراگیری دروس اصلی و تخصصی در دانشکده­ها آماده می­شوند.

مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه دارای 6 رشته کارشناسی ارشد شامل مهندسی هوافضا گرایش بررسی سوانح هوایی و صلاحیتهای پروازی، مهندسی هوافضا  گرایش آیرودینامیک، مهندسی هوافضا  گرایش سازه­های هوایی، مهندسی مخابرات گرایش رمز، مهندسی مخابرات گرایش مخابرات و کارشناسی ارشد آماد است.

نحوه پذیرش، گزینش و جذب دانشجو به چه ترتیبی است؟

در حال حاضر پذیرش دانشجو از طریق کنکور اختصاصی آجا صورت می­گیرد. ثبت نام  در اواخر بهمن ماه و اوایل اسفند ماه در مراکز استانها انجام می­شود در اردیبهشت ماه سال بعد کنکور اختصاصی برگزار شده و از بین قبول شدگان جهت انجام معاینه پزشکی و مصاحبه عقیدتی و امنیتی دعوت می­شود از بین قبول شدگان این مرحله بر اساس امتیاز کسب شده در آزمون ورودی و مطابق ظرفیت مدنظر قبول شدگان نهایی اعلام می­گردند.

داوطلبانی که دارای مدرک پیش­دانشگاهی باشند می­توانند در کنکور اختصاصی آجا شرکت کنند. برای مثال رشته­های خلبانی فنی از بین دارندگان مدرک ریاضی فیزیک و در رشته های مدیریت از بین دارندگان مدرک علوم تجربی پذیرش می­شود. زمان ثبت­نام ، شرایط عمومی و اختصاصی پذیرش دانشجو از طریق رسانه­ها، روزنامه­ها و  سایت آجا و نهاجا اعلام می­شود.

نحوه انتخاب رشته چگونه است؟

داوطلبین رشته­های هوانوردی از جمله خلبانی، ناوبری و مراقبت پرواز که نیاز به معاینات پزشکی تکمیلی دارند در صورت قبولی در همان مرحله اول بر اساس آزمون اختصاصی تعیین رشته می­گردند و سایر پذیرفته شدگان در رشته­های نهاجا پس از طی دوره آموزش مشترک رزم مقدماتی (کلیه پذیرفته­گان دانشگاههای آجا در دوره آموزش مشترک رزم مقدماتی شامل آمادگی جسمانی، مشق صف جمع، اسلحه شناسی، تیراندازی، آشنایی با آیین نامه های مختلف نظامی، کلاسهای عقیدتی و حفاظتی به مدت حدود دو ماه شرکت می­کنند) به دانشگاه هوایی اعزام شده و پس برگزاری جلسه آشنایی با رشته­ها و تخصص­های نهاجا اقدام به تکمیل فرم انتخاب رشته نموده که بر اساس معدل دیپلم، نمره آزمون ورودی (کنکور اختصاصی) و علاقمندی تعیین رشته انجام می­شود.

نحوه تحصیل در دانشگاه هوایی چگونه است؟

قبول شدگان در این دانشگاه از بدو شروع دوره آموزش رزم مقدماتی به استخدام رسمی نیروی ­هوایی الهی آجا در آمده و به تحصیل بصورت شبانه­روزی پرداخته و از حقوق و مزایا طبق مقررات بهره­مند می­گردند. برنامه­ریزی بگونه­ای انجام شده که در مدت سه سال تحصیلی دانشجویان با طی 140 واحد درسی و گذراندن دروس فوق­برنامه دانش­آموخته شده و مفتخر به اخذ درجه ستواندومی و دریافت مدرک کارشناسی(مهندسی) مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور می­گردند و بعنوان افسر کارشناس (مهندس) جهت طی دوره مقدماتی تخصصی و متعاقب آن خدمت در نهاجا اعزام می­گردند.

نحوه تعیین تخصص و محل خدمتی چگونه است؟

در نیروی هوایی تخصص­های متعدد و متنوعی وجود دارد تعیین تخصص و محل خدمتی بر اساس مجموع امتیازهای کسب شده از دروس علمی، امتیاز دروس عقیدتی و حفاظتی، امتیاز دروس نظامی و فعالیت های نظامی، امتیاز فعالیت های ورزشی و فرهنگی و علاقمندی شخصی انجام می­شود.

نحوه جذب اعضاء هیئت علمی دانشگاه چگونه است؟

 در بدو تأسیس دانشگاه از متخصصین خبره و مجرب نهاجا، اساتید دانشگاه­های برتر کشور و کارکنان وظیفه با مدارک دکتری و کارشناسی ارشد (طرح خدمت سربازی) استفاده می­شد. تعدادی  به مرور دانش­آموختگان دانشگاه هوایی که هم از بعد علمی و هم عملی توانمندی بالایی داشتند موفق شدند در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاههای درجه یک کشور و خارج از کشور پذیرفته شده و با رتبه ممتاز دانش­آموخته شوند و ضمن احراز شرایط هیأت علمی وزارت علوم، کادر هیأت علمی را تشکیل داده­اند. همچنین از بین دانش­آموختگان دانشگاه که در پایگاهها هوایی و مناطق  عملیاتی تجربیات عملی کسب نموده و دارای مدارک تحصیلات تکمیلی هستند جهت تکمیل کادر هیئت علمی استفاده می­گردد. در ضمن از یادگاران 8 سال دفاع مقدس که دارای تجربیات ارزشمندی از میدان نبرد دارند بعنوان استاد سازمانی یا مدعو، دانشگاه بهره­مند می­گردد. بر اساس سیاستهای آموزشی دانش­آموختگان رتبه اول تا سوم هر رشته که سایر شرایط مد نظر نظام آموزشی را داشته باشند جهت ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی هدایت تا جهت تأمین اعضای هیئت علمی آینده دانشگاه بکار گرفته شوند.

داوطلبان خلبانی چه ویژگی­هایی باید داشته باشند و مراحل آموزش آنها چگونه است؟

داوطلبان خلبانی علاوه بر داشتن شرایط عمومی و اختصاصی استخدام بایستی از سلامت کامل جسمی و روحی برخوردار بوده و دارای دیپلم و پیش­دانشگاهی ریاضی-فیزیک با معدل بالا (حداقل 14 ) باشند. این داوطلبان لازم است علاوه بر داشتن آمادگی جسمانی بالا قدرت تجزیه و تحلیل مسایل پیچیده را در زمان کوتاه داشته باشند چراکه در آینده هدایت هواپیماهایی را عهده­دار می­گردند که قیمت بسیار بالایی داشته و همچنین در طول خدمت در مسایل کلان نظامی و حیاتی کشور تصمیم­ساز و تصمیم­گیری خواهند بود. مراحل آموزش خلبانی بدین صورت است که پس از طی دوره آموزش مشترک رزم مقدماتی در ترم­های اولیه به آموزش دروس عمومی و نظامی دروس پایه در دانشکده علوم پایه و هیأت آموزش نظامی، دوره کامل زبان انگلیسی در حد سطح چهار بین­المللی هوانوردی (level 4) در مرکز زبان دانشگاه، دروس اصلی و تخصصی پروازی در دانشکده­های تخصصی و دانشکده پرواز خواهند پرداخت. پس از طی دروس تخصصی در دانشکده پرواز جهت  گذراندن دورهFTD (دوره زمینی) و انجام پرواز مقدماتی با هواپیمای ملخی بونانزا (F-33) به پایگاه آموزشی قیام (کوشک نصرت -تحت فرماندهی دانشکده پرواز) اعزام می­گردند. پس از اتمام پرواز SOLO و فارغ التحصیلی گردان پرواز مقدماتی F-33 و گذراندن دوره های چتر پاراسل و اتاق ارتفاع برای گذراندن مرحله آموزشی پایه به تیپ آموزشی پایگاه هوایی شهید بابایی اصفهان ( گردان PC-7 ) اعزام می­گردند. دانشجویان پس از طی موفقیت آمیز دوره پایه (هواپیمای توربوپراپ PC-7 ) دانش­آموخته کارشناسی هوانوردی شده و به درجه ستواندومی مفتخر می­گردند و در ادامه تحت آموزشهای پیشرفته خلبانی با هواپیماهای جت آموزشی پیشرفته از جمله F7 و F5 قرار می­گیرند. خلبانان انواع هواپیماهای جنگنده، شکاری، بمب­افکن و رهگیر هوایی نهاجا از جمله اف-5، اف-4، اف-14، میگ 29، سوخو-24 و هواپیماهای ترابری از جمله ث-130 و مسافربری از جمله بوئینگ 707 و بوئینگ 747 و سایر هواپیماهای موجود در نیروهای سه­گانه آجا و قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) از دانش­آموختگان خلبانی دانشگاه هوایی تامین می­گردد.

آیا دانشجویان پدافند نیز در دانشگاه هوایی تحصیل می­کنند؟

از مهرماه 1392 با تأسیس دانشگاه خاتم­الانبیاء غالب دانشجویان ورودی 92 پدافند در دانشگاه خاتم مشغول تحصیل گردیدند و بخشی از آنها از جمله دانشجویان رشته­های مدیریت آماد، مهندسی رایانه و مهندسی جنگال(جنگ الکترونیک) در دانشگاه هوایی تحصیل می­کنند. البته کلیه دانشجویان ورودی­های ماقبل 92 پدافند تا دانش­آموختگی در دانشگاه هوایی تحصیل خواهند نمود.

چه تفاوتهایی بین آموزش های دانشگاه هوایی با سایر دانشگاه ها وجود دارد؟

دانشگاه هوایی ویژگیهای آموزشی مختص به خود را دارد و علاوه بر پوشش کامل سرفصل های مشابه در کشور، آموزش های مصوب و فوق­برنامه از جمله آموزش های عقیدتی، حفاظتی، نظامی ، زبان خارجی و ورزشی تخصصی داده می­شود که آموزش های عقیدتی(گروه معارف)، آموزشهای حفاظتی، آموزش های نظامی و آموزش های زبان­های خارجه اشاره کرد.

چه فعالیت های تحقیقاتی در دانشگاه هوایی صورت گرفته است؟

خوشبختانه دانشگاه هوایی شهید ستاری از اعضای هیئت علمی بسیار خوبی از بعد کمی و کیفی برخوردار است و این اساتید طرح­ها و پروژه­های مهمی در سطح نهاجا، آجا و ملی انجام داده است. که از جمله می­توان به طراحی هواپیمای جنگنده صاعقه، عمر دهی هواپیماهای جنگنده، طراحی و ساخت انواع پهپاد از جمله پهپاد طوفان، طراحی انواع موشک­های هوا به زمین، طراحی و ساخت انواع تونل­های باد مادون و مافوق صوت، مشارکت در طراحی موشک­های ماهواره­بر، طراحی و ساخت انواع رادار،طراحی و ساخت ابررایانه، طراحی و ساخت انواع شبیه­سازهای هوانوردی از جمله سیمولاتور برج مراقبت، سیمولاتورهای کنترل شکاری، سیمولاتور هواپیمای     اف-14، پیاده سازی و اجرای مدیریت دانش در نهاجا و دهها طرح دیگر اشاره نمود. در حال حاضر طرحهایی در دست اقدام است که می­توان به طراحی هواپیمای جنگنده بمب­افکن نیمه سنگین مافوق صوت، طرح کاهش سطح راداری هواپیما با مواد جاذب نانویی و طرح پهپاد با مداومت پروازی بالا و برد بلند، طرح تونل باد ماوراء صوت (Hypersonic wind tunnel) اشاره کرد.

در زمینه چاپ مقالات و کتب آموزشی چطور ؟

در زمینه نشریات، تعداد متعدد و متنوعی کتابهای آموزشی و تخصصی توسط اساتید دانشگاه تألیف و چاپ شده است و مقالات قابل توجهی در مجلات علمی و کنفرانس های ملی و بین­المللی توسط اساتید این دانشگاه ارایه و چاپ شده است. همایش­های متعددی از جمله همایش­ ملی اشیاء پرنده ناشناس نورانی(اپن)، همایش ملی دفاع هوایی ناهمتراز، کنفرانس ملی هوافضا، همایش جنگ الکترونیک و پدافند غیر عامل در این دانشگاه برگزار گردیده است که در سال 93 نیز کنفرانس ملی فرماندهی و کنترل(С4I) در این دانشگاه برگزار خواهد شد.

اکنون هم مجلات علمی معتبری در این دانشگاه به چاپ می رسد که می­توان به مجله علمی- پژوهشی مهندسی هوانوردی، مجله علمی-ترویجی مطالعات منابع انسانی و مجله علمی علوم و فنون هوایی اشاره کرد.

برنامه هایتان برای ادامه مسیر در دانشگاه هوایی شهید ستاری چیست ؟

چراغ راه ما فرمایشات مقام معظم کل قوا امام خامنه­ای عزیز است که در ابتدا فرمودند ، دانشگاه موتور حرکت جامعه است و در ثانی این که ، دانشگاه های نیروهای مساح باید پیشقراول و الهام بخش باشند. این دوجمله آقا مسئولیت سنگین و شیرینی را بر دوش ما دانشگاهیان نهاده است و تکلیف خط مقدمی دانشگاهی چون دانشگاه هوایی جهت رسیدن کشور به افق 1404 ترسیم  شده است.

در این راستا برای دانشگاه هوایی دو اولویت اساسی تعریف شده است، اولین اولویت تربیت و آموزش افسرانی متدین، متعهد، ولایی و متخصص که تاکنون انجام پذیرفته و در آینده تقویت خواهد شد و دومین اولویت که هم وزن اولویت اول و موازی آن خواهد بود بستر سازی و برنامه­ریزی جهت برتری علمی-دانشی در سطح منطقه بر اساس چشم­انداز 1404 و قدم در راستای جهاد علمی خواهد بود. به فضل پروردگار گام های اولیه بستر سازی جهاد علمی با توسعه تحصیلات تکمیلی در این دانشگاه برداشته شده است. در دو سال اخیر رشته­های کارشناسی ارشد از 2 رشته به 6 رشته افزایش داده شده و بیش از 10 رشته کارشناسی ارشد دیگر که از رشته های خاص است جهت تصویب در برنامه توسعه ای دانشگاه قرار دارد. با توجه به پتانسیل بسیار بالای اعضاء هیئت علمی و امکانات این دانشگاه، شرایط مد نظر وزارت علوم جهت ایجاد مقاطع دکتری در رشته­های مهندسی هوافضا و مهندسی برق مهیا بوده که در صورت موافت سلسله مراتب در سال 93 اقدام به پذیرش دانشجوی دکتری خواهیم نمود و مقدمات لبیک به فرمان جهاد علمی فراهم­تر خواهد شد.

و در پایان . . .

درود و رحمت خدا بر روح والای موسس دانشگاه علوم و فنون هوایی، فرمانده فقید و  متفکر وقت نهاجا سرلشکر شهید منصور ستاری و سلام و دورد بر همرزمان علمی و دانشی ایشان که سهم بزرگی در تاسیس ، هدایت و راهبری دانشگاه داشته­اند از جمله فرماندهان و مسئولین وقت دانشگاه تیمسار غلامرضا فرهی، تیمسارعلی­اکبر شوقی ، امیر عزت اله عباسی ، امیر عباس اوتادالعجم و امیر اسدالهی، که با زحمات شبانه­روزی و طاقت فرسا بالندگی را به نیروی هوای الهی ارزانی داشتند. همچنین از فرمانده دانشگاه هوایی شهید ستاری امیر سرتیب 2 خلبان محمد بخشنده که پرچم­دار رشد علم و فناوری و شتاب دهنده حرکت علمی جهادی دانشگاه هوایی هستند کمال تشکر و قدردانی را دارد. از خداوند منان برای کلیه خدمتگزارن راستین  نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران عمر بابرکت و خدمت صادقانه تحت زعامت فرمانده کل قوا حضرت امام خامنه­ای(مدظله­العالی) مسئلت می­طلبم.