روایات
1. در حدیث لوح از امام صادق علیه السّلام آمده است: «بسم اللّه الرحمن الرحیم، این پیامی است از سوی خدای مقتدر شکست ناپذیر که در ساخته و پرداخته اش هیچ عیب و نقصی نیست، خطاب به محمد؛ پیامبر، نور، نماینده و پرده دار او و راهنمای بندگانش به سوی خدا، که روح الامین- جبرئیل علیه السّلام- آن را از جانب پروردگار بر او نازل کرد.» آنگاه رشته کلام به بیان نام ائمه علیهم السّلام کشانده شده تا به حسن بن علی علیهما السّلام رسیده و حدیث قدسی چنین ادامه می یابد: «سرانجام سلسله امامت را به فرزندش م ح م د که مایه رحمت برای جهان و اهل آن است کامل فرمود، او کمال موسی، درخشش عیسی و پایداری و استقامت ایوب، همه را داراست، اولیاء من در زمان- غیبت- او- نزد جهال و ستمگران عالم- خوار و بی ارزشند، سرشان از پیکر جدا شده و گویی سرهای کفّار ترک و دیلم است که پادشاهان به یکدیگر پیشکش می کنند، کشته می شوند، به آتش سوزانده می شوند، ترسان و هراسان و- از ترس جان و دینشان- لرزانند، زمین از خونشان رنگین می شود، ناله سوزناک و فریاد- وامظلوما- در بین همسران و خانواده شان به آسمان می رود. اینان به حق و بی شک اولیاء من هستند ...» «1»
2. از امام باقر علیه السّلام نقل شده است: «موسی علیه السّلام در سفر «2» اول نگاه کرد و آنچه را به قائم آل محمد داده می شود دید. عرض کرد: «پروردگارا مرا قائم آل محمد قرار بده»، پیام آمد: «او از نسل احمد است.» آنگاه موسی در سفر دوم نظر انداخت و درست همانچیزی را که در سفر اول دیده بود در آن نیز همان را یافت و همان درخواست را کرد و همان جواب را شنید، سپس در سفر سوم نیز همان دید، و همان گفت وشنود تکرار شد.» «3»
3. از قول پیامبر در بخشی از یک حدیث قدسی طولانی چنین نقل شده است:
«خدای عزّ و جلّ به پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم فرمود: من علی را وزیر و در بین اهل بیت و امّتت جانشین بعد از تو قرار دادم، و از نسلت، از طریق زهرای بتول یازده جانشین مهدی (به حق راه یافته) به تو عنایت کردم که آخرین آنها مردی است که عیسی بن مریم به امامت او نماز گزارد، او زمین را همانگونه که از ستم پر شده است از عدالت سرشار خواهد کرد، به دست او انسانها را از هلاکت نجات بخشم و گمراهان را به راه راست راهبری کنم، دیده کوران باز کنم و بیماران را شفا دهم.» «4»
4. از امام صادق علیه السّلام به نقل از امام باقر علیه السّلام به نقل از جدش علیه السّلام به نقل از رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلّم آمده است: «امام قائم از فرزندان من است، نامش نام من، کنیه اش کنیه من، سیما و قامتش چون سیما و قامت من و سیره و روشش، سیره و روش من است، مردم را بر دین و آئین من استوار نماید و به کتاب خدای عزّ و جلّ فراخواند هرکه او را اطاعت کند، مرا اطاعت کرده است و هرکه از او سرپیچی کند مرا سرپیچی کرده است. آن کسی که در غیبتش او را منکر شود مرا منکر شده و دروغ پندارنده او مرا به دروغ نسبت داده، پذیرنده او به راستی، مرا به راستی باور داشته است. من از کسانی که سخن مرا درباره- وجود و غیبت و فرج و قیام- او تکذیب می کنند و امتم را از راه او منحرف می نمایند به خدا شکایت می برم، وَ سَیَعلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنقَلَبٍ یَنقَلِبُونَ «5».» «6»
5. از امام صادق علیه السّلام به نقل از پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم آمده است که به علی علیه السّلام فرمود: «بدان که فرزندم از ستمکاران در حق تو و حق شیعیانت، در دنیا انتقام خواهد کشید و در آخرت خداوند آنها را عذاب خواهد کرد.» سلمان سؤال کرد: «یا رسول اللّه او کیست؟» پیامبر فرمود: «نهمین فرزند از نسل پسرم حسین است که بعد از غیبتی طولانی ظاهر خواهد شد و دین و فرمان خدا را به صدای رسا به جهانیان خواهد رساند و از دشمنان خدا انتقام خواهد کشید و زمین را همانطور که از ظلم و ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد کرد.» «7»
6. اصبغ بن نباته می گوید: «دیدم امیر المؤمنین علیه السّلام در حالیکه در فکر فرو رفته است روی زمین خطوطی رسم می کند. گفتم: «چه شده است شما را میبینم که در اندیشهاید و بر زمین خط میکشید، آیا علاقه و تمایلی به خاک و زمین پیدا کرده اید؟»
امام فرمود: «نه به خدا قسم، من هرگز به زمین و دنیا علاقه ای نداشته ام، امّا در اندیشه کسی هستم که از نسل من متولد می شود؛ یازدهمین فرزندم که مهدی است و زمین را همانگونه که از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد کرد، او دوران غیبتی خواهد داشت که در آن دوران گروهی نسبت به آن گمراه می شوند و عده ای به راه درست قدم می نهند.»- اصبغ می گوید- گفتم: «یا امیر المؤمنین! واقعا چنین چیزی اتفاق خواهد افتاد؟» فرمود: «آری چنین است و او پا به عرصه هستی خواهد نهاد، «8» امّا ای اصبغ دست تو از فهم این مطلب کوتاه است، آن رهیافتگان، نیکان امت پیامبر و ابرار عترت او هستند.» گفتم: «بعد از آن چه خواهد شد؟» فرمود: «خدا هرچه اراده کند به انجام خواهد رساند، او اراده و اهدافی دارد- که به آنها جامه ظهور و تحقق خواهد پوشاند-» «9»
7. ابی وایل می گوید: امیر المؤمنین علیه السّلام به فرزندش حسین علیه السّلام نگاه کرد و فرمود:
«این پسرم سید و سالار است همانطور که خداوند سید و آقایش نامیده است و از نسل او فرزندی همنام پیامبرتان که در سیما و اندام و نیز اخلاق و رفتار شبیه اوست متولد خواهد شد و در دوران بیخبری و گمراهی مردم و نابودی حق و غلبه ستم خروج خواهد نمود، به خدا قسم خروج او حتمی است وگرنه گردن زده خواهد شد. «10» اهل آسمان و ملائک از خروج او خوشحال می شوند و زمین را همانگونه که از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد نمود.» «11»
8. ابی سعید عقیصاء می گوید: هنگامی که امام مجتبی علیه السّلام با معاویه صلح کرد مردم به محضرش شرفیاب شده و عدهای از آنها به خاطر این مصالحه، آن بزرگوار را سرزنش می کردند. حضرت فرمود: «وای بر شما! شما نمی دانید من چهکاری انجام دادم. به خدا قسم آنچه من کردم برای شیعیانم از تمام عالم و آنچه خورشید بر آن می تابد بهتر و پرسودتر است.» تا جایی که فرمود: «آیا نمی دانید هیچیک از ما اهل بیت از تندادن به نوعی بیعت با جبّار زمانش خلاصی ندارد مگر قائم که عیسی روح اللّه نمازش را به او اقتدا خواهد کرد. خداوند عزّ و جلّ زمان ولادت او و نیز خودش را از دیده مردم پنهان می کند تا در زمان ظهور، در گرو بیعت با کسی نباشد، او نهمین فرزند برادرم حسین است، پسر سرور کنیزان عالم، خداوند در دوره غیبت عمرش را طولانی می کند آنگاه به قدرت خویش در سیمای رشیدی جوانتر از چهل ساله، بر خلق، آشکارش خواهد فرمود تا مردم بدانند که خداوند بر انجام هر کاری تواناست.» «12»
9. از امام باقر علیه السّلام در بخشی از یک حدیث چنین آمده است: «حسین علیه السّلام فرمود:
خداوند قائم ما را ظاهر میکند و از ستمکاران انتقام می کشد.» به ایشان عرض شد:
«یابن رسول اللّه! قائم شما چه کسی است؟» فرمود: «هفتمین از نسل فرزندم محمد بن علی (امام باقر)، او حجة بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی فرزندم (امام سجاد) است، اوست که مدتی طولانی پنهان است، سپس ظاهر می شود و زمین را همانطور که از ستم پر شده است از عدل و داد سرشار خواهد کرد.» «13»
این بخش ادامه دارد...............
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1). اثبات الهداة، ج 3، ص 588، روایت 809.
(2). شعرا: 227.
(3). اثبات الهداة، ج 3، ص 482، روایت 190.
(4). اثبات الهداة، ج 3، ص 569، روایت 679.
(5). جمله «کما أنّه مخلوق» که متن فوق ترجمه آن است، ممکن است معانی متعدد و دقیقتری را دربر داشته باشد در اینجا فقط عین عبارت از باب استعمال لفظ قبل از اتصاف ذات به مبدأ اشتقاق و مجاز بالمشارفه معنی شده است یعنی به کسیکه بعدا حتما خلق میشود از هماکنون مخلوق بگوییم. در پایان همین فصل احتمالات معنای دقیقتر توسط مؤلف محترم ذکر شده است. مترجم
(6). اثبات الهداة، ج 3، ص 461، روایت 108.
(7). پیداست که مقصود گردنزده شدن آن حضرت توسط جباران و ستمگرانی است که همیشه کارشان ایستادن رودرروی حق بوده است. یعنی اگر امام علیه السّلام در زمان مقرر خروج ننماید شرایط طوری خواهد شد که به دست ستمکاران میافتد و کشته میشود و در آن صورت، غرض از زنده ماندن حجت در دوران طولانی غیبت، نقض خواهد شد، پس بنابراین ظهور آن حضرت، حتمی خواهد بود. مترجم
(8). اثبات الهداة، ج 3، ص 505، روایت 308.
(9). بحار الانوار، ج 51، ص 132، روایت 1.
(10). اثبات الهداة، ج 3، ص 569، روایت 681.
(11). احزاب: 6- خویشاوندان سببی [در حکم ارث یا غیر آن]، در کتاب خدا بعضی بر بعضی دیگر مقدمند.
(12). زخرف: 28- [خداپرستی و توحید را] در ذریّهاش کلمه باقیه و حقیقتی ثابت قرار داد.
(13). احتمالا در اینجا مقصود از غیبت اولی، غیبت از زمان تولد تا زمانی است که بر پیکر مطهر پدرش امام عسکری علیهما السّلام نماز خواند و این غیر از غیبت صغرای مشهور است.
