همه ما تاکنون برای خرید یک کامپیوتر یا لپ تاپ جدید اقدام کرده‌ایم یا در آینده‌ای دور یا نزدیک، گذرمان به بازار شلوغ و درهم و برهم کامپیوترهای خانگی و لپ‌تاپ‌ها خواهد افتاد. بازاری که آنقدر در آن اصطلاحات جدید و غریب شنیده می‌شود که آدم بدون کمک یک کارشناس وارد، حتی جرات وارد شدن به آن را ندارد، چه برسد به خرید کردن. برای چیره شدن به این مشکل، می‌خواهیم شما را به آن آدم استاد خرید لپ تاپ تبدیل کنیم.

در بخش اول شما را با پردازنده‌ها با زبانی ساده و به دور از توضیحات پیچیده آشنا خواهیم کرد. اما این بار قصد داریم تجربه راه پر پیچ و خم و پر از اصطلاحات ناآشنایی که توسط تولیدکنندگانی پردازشگر همچون AMD و Intel برای ما تهیه شده است را با هم طی کنیم. با ما همراه باشید تا شما را به طور کامل با پردازشگر لپ تاپ‌ها آشنا کنیم و به شما بگوییم معنای ساده آن همه صحبت غریب از کدها و خانواده‌های مختلف پردازشگرها چیست! Core i7 و Core i5 چیست و چه تفاوت‌هایی با هم و با دیگر پردازنده‌های بازار دارند؟ مدل‌های مختلف Core i7 را چگونه تشخیص دهیم.

پردازنده‌های موبایل یا همان پردازنده‌های قابل حمل (منظور از موبایل, پردازنده‌های سری M اینتل است که برای ابزارهای قابل حمل مانند لپ تاپ طراحی شده‌اند و اشاره به تلفن‌های هوشمند نیست)، رقابت خود را بر سر فضای اشغال شده توسط پردازشگر، وزن و فرای همه این‌ها مصرف انرژی همراه کرده‌اند. ما در این مقاله از تکنولوژی‌هایی همچون Turbo Boost که کارآیی را افزایش و مصرف انرژی را کاهش می‌دهند، سخن خواهیم گفت و با زبان ساده برایتان تفاوت بین 32 نانومتر و 45 نانومتر را شرح خواهیم داد و خواهیم گفت که این اعداد علاوه بر فضای اشغال شده پردازشگر بر روی مادربورد که باعث افزایش یا کاهش فضا می‌شود، در ویژگی‌های دیگری همچون کاهش گرما و میزان مسافتی که اطلاعات ناچار به طی نمودن آن هستند و در یک کلمه کارآیی موثر هستند.

چند سال پیش بود که دو تولید کننده اصلی پردازشگر، یعنی AMD و Intel به پیچیدگی که در نامگذاری و کدگذاری پردازشگرهایشان ایجاد شده بود و شناخت آن را ناممکن کرده بود، پی بردند. به همین خاطر چند سالی می‌شود که این دو شرکت تصمیم به تغییرات اساسی در سیاست نامگذاری محصولاتشان نموده‌اند. به صورت خیلی ابتدایی، پردازشگرهای این دو شرکت به سه دسته "خوب، بهتر و بهترین"  تقسیم می‌گردد. در مورد اینتل بیایید بی پروا صحبت کنیم: اینتل بازار پردازشگرها را تحت سلطه خود قرار داده است. آمارها در سال‌های اخیر از نمایش قدرتمند این غول تولیدات سخت افزار در بازار خبر می‌دهند. اینتل از اواخر سال 2009 و ابتدای سال 2010 خانواده بزرگ intel Core را معرفی نمود. این خانواده شامل سه زیر مجموعه بزرگ یعنی Core i5، Core i3 و Core i7 می‌گردند. بر اساس تعریف اینتل، این سه خانواده به ترتیب معرف محصولات با کیفیت: «خوب، بهتر و بهترین» هستند.

این دسته بندی ابتدایی، به خوبی خود می‌تواند برای شما کافی باشد، اما دست نگه دارید، چه کسی می‌گوید لزوما تمامی مدل‌های Core i7 بهتر از تمامی اعضای خانواده Core i5 است؟ خیر! اینگونه نیست و پاسخ سوال هم در یک موضوع نهفته است! هیچ یک از خانواده‌های Core اینتل از بین نخواهند رفت و ما دیگر هیچگاه شاهد Core i9 یا نابود شدن Core i3 نخواهیم بود. بلکه مشخصات و امکانات جدید در هر نسل به خانواده Core i7 اضافه می‌شود و ممکن است امکانات نسل‌های قدیمی Core i7 به نسل‌های جدید Core i5 منتقل شود. بدین ترتیب ممکن است ما در خانواده Core i5 پردازشگری داشته باشیم که به لحاظ قدرت و امکانات با یک مدل قدیمی Core i7 برابر و یا حتی قوی‌تر و بهتر باشد.

در ادامه بحث اگر بخواهیم پای خانواده‌های قدیمی‌تری همچون Core 2 و Core 2 Duo را به مقاله بکشانیم، به قدری مطلب طولانی می‌شود که شاید کاربرد خود را برای شما که دیگر با آن پردازشگرها در لپ تاپ‌های جدید سر و کار ندارید، از کف بدهد. بنابراین ادامه مبحث پردازشگرهای اینتل را را تنها بر روی خانواده Core متمرکز می‌نماییم.

 نکاتی ابتدایی و ساده ولی مهم برای آشنایی با پردازشگرهای اینتل

 چیزی که پردازشگرهای خانواده Core i را به لحاظ کارآیی و سرعت از باقی پردازشگرها متمایز می‌نماید، تنها سرعت و قدرت این پردازشگرها یا هسته‌های واقعی و مجازی بیشتر نیست، بلکه حتی همکاری نزدیک و یکپارچگی با ویندوز 7 و حالا نسخه جدید این سیستم عامل یعنی Windows 8 نیز در کارآیی آن‌ها موثر بوده است.

امروزه، غالب پردازشگرها با چند پردازشگر اطلاعات یا به اصطلاح چند "هسته" تولید می‌گردند. مثلا یک پردازشگر دو هسته‌ای، یک تراشه است که دو بخش پردازشی اطلاعات را که از هم مجزا کار می‌کنند و می‌توانند اطلاعات جداگانه و نامرتبط یا مرتبط را پردازش نمایند، در خود جای داده و میزبانی می‌کند. امروزه، غالبا از پردازشگرهای دو یا چهارهسته‌ای در پردازشگر لپ‌تاپ‌ها استفاده می‌شود و باقی مدل‌ها چندان فراگیر نیستند.

x86 platform : شما چه از یک لپ‌تاپ معمولی با برند ناشناخته استفاده کنید یا یک مک بوک اپل در کیف خود به این ور و آن ور حمل نمایید، پردازشگر اصلی آن یا توسط AMD تولید شده است یا اینتل! این پردازشگرها هر دو از معماری مخصوصی که از سال 1970 تاکنون مرسوم بوده است با نام x86 بهره می‌برند. x86 توسط اینتل و براساس معماری پایه CISC طراحی شده است و در واقع AMD بابت استفاده از آن، گواهی مربوطه را از اینتل دریافت کرده است. این معماری پای ثابت تمامی لپتاپ‌هایی است که در بازار مشاهده می‌کنید.

هسته‌های پردازشی چیست؟ 

هر هسته می‌تواند یک فرمان، یا مجموعه‌ای از فرامین را در آن واحد و به صورت همزمان اجرا کند. بیاید به این شکل بحث را آسان‌تر کنیم. یک خط لوله از میان هر هسته گذر می‌کند که در این لوله اطلاعات جاری می‌شود. قطر این لوله‌ها به قدری زیاد است که هر بار میزان بسیار زیادی از اطلاعات در آن‌ها منتقل می‌گردد. هر چه هسته‌های شما بیشتر باشد، شما خط لوله‌های انتقال اطلاعات بیشتری دارید و بدین ترتیب لپ تاپ شما بهتر می‌تواند چندین فرمان همزمان یا مولتی تسکینگ را اجرا کند.

Hyper-Threading چیست؟

حالا با یک نام غریب دیگر با نام تکنولوژی Hyper-Threading برخورد می‌کنیم. این تکنولوژی چکار می‌کند؟ حقیقتش را بخواهید این تکنولوژی سیستم شما را گول می‌زند. بدین صورت که با شناساندن هسته‌های مجازی به سیستم، تعداد هسته‌های اصلی و واقعی شما را دو برابر نمایش می‌دهد و دو برابر شدن هسته‌های واقعی به معنای قرار گرفتن دو خط لوله اطلاعاتی و انتقال اطلاعات بیشتر به سیستم و در نهایت سرعت و کارآیی بیشتر است. مثلا پردازشگر شما دو هسته واقعی و دو هسته منطقی دارد، اما در هنگام پردازش اطلاعات سیستم شما پردازشگر را چهارهسته‌ای تشخیص می‌دهد و بنابراین با در اختیار داشتن چهار خط لوله اطلاعاتی، حجم اطلاعات انتقالی به پردازنده افزایش یابد و هر هسته در واقع کار دو هسته فیزیکی را شبیه سازی می‌کند و در نهایت طی الگورتیم پیچیده و خاصی سرعت پردازش موازی اطلاعات افزایش می‌یابد.

البته بازی به اینجا ختم نمی‌شود. فعال بودن و قابلیت استفاده از این تکنولوژی در پردازنده‌ شما، تضمینی بر آن نیست که بتوانید از آن در تمامی برنامه‌ها استفاده نمایید. در واقع در زمانی که  تعداد زیادی برنامه را با یکدیگر اجرا می‌کنید یا در برنامه‌های خاصی که نیاز به انتقال یکباره سیل عظیمی از اطلاعات همچون فوتوشاپ دارند، از این تکنولوژی استفاده می‌شود.

45 یا 65 نانومتری به چه معناست و چه کاربردهایی دارد؟

وقتی مدار اصلی یک پردازنده براساس ترانزیستورهای درون آن طراحی می‌شود، این مدار تا جای ممکن کوچک شده و یک طرح از آن ترسیم می‌شود تا در نهایت توسط دستگاه‌های تولید نیمه هادی تولید گردد. پردازنده براساس آن تولید اینتل از سال 2008 با تولید پردازشگرها با لیتوگرافی 45 نانومتری تولید پردازشگرهای 65 نانومتری را متوقف نمود. این اعداد نمایشگر اندازه ترانزیستورها در پردازشگر هستند. (همانطور که می‌دانید پردازشگرها شامل میلیون‌ها ترانزیستور هستند). جدا از کاهش سایز تراشه که عموما کاهش مصرف انرژی و مصرف بهینه را به همراه دارد، این پردازشگرهای 45 نانومتری با هسته‌های کوچکترشان فضای کمتری را اشغال نموده و فضا برای المان‌های دیگر را ایجاد می‌کنند. این فضای اضافی عموما می‌تواند برای قرار دادن تکنولوژی‌ها و الحاقات دیگر به پردازشگر باشد.

در نهایت یک قانون کلی در زمینه لیتوگرافی وجود دارد، اگر یک پردازنده با معماری یکسان را در نظر بگیرید، هرچه لیتوگرافی ساخت آن کوچک‌تر باشد، دمای ایجاد شده و مصرف انرژی در آن کمتر است و سرعت انتقال اطلاعات در پردازنده و متقابلا سرعت پردازش در آن افزایش می‌یابد. پس در یک پردازنده یکسان لیتوگرافی 14 نانومتری به مراتب بهتر از 45 یا 22 نانومتری است.

حالا به حافظه Cache می‌رسیم! حافظه‌ای فوق سریع و کوچک که درون خود پردازنده قرار دارد و معمولا اطلاعاتی که پردازنده مدام به آن‌ها نیاز دارد به جای ذخیره در حافظه رم در این حافظه قرار می‌گیرند. این اطلاعات مثلا آخرین داده‌های مورد پردازش هستند که در صورت لزوم با سرعت هر چه بیشتر به پردازشگر منتقل می‌شوند. شما در لپ تاپ معمولا با سه سطح حافظه کش روبرو هستید: L1 , L2 و L3 . به صورت عمومی، حافظه کش L1، کوچکترین و سریعترین حافظه است و داده‌های مهم‌تر در آن قرار می‌گیرد. L3 بین دو هسته پردازشگر به اشتراک گذاشته می‌شود در حالی که L1 و L2 به هر یک از هسته‌های پردازشی اختصاص داده می‌شود. در بعضی از مدل‌های پردازشگرهای Core i3 و Core i5 اینتل یک پردازنده گرافیکی و کنترلر حافظه نیز اضافه شده است.

ویژگی‌های تخصصی پردازشگرهای اینتل به زبان ساده: 

تمامی تولیدات جدید خانواده Core i اینتل که در نوت‌بوک‌ها و لپ‌تاپ‌ها به کار گرفته می‌شوند، ویژگی‌های ثابتی را به عنوان ارکان اصلی با خود همراه دارند. از جمله این ویژگی‌ها، می‌توان به پشتیبانی از حافظه رمDDR3 اشاره کرد. DDR 2 دیگر در غبار گذشته‌ها دفن شده است، اغلب آن‌ها از تکنولوژی 32 نانومتر که در بخش قبلی به توضیح آن پرداختیم بهره می‌برند و از بلو-ری و درگاه انتقال اطلاعات eSATA پشتیبانی می‌کنند.

ذخیره انرژی یکی دیگر از نکات برجسته در بخش حرفه‌ای و تخصصی پردازشگرهای این خانواده است. در اغلب اوقات، لپ‌تاپ‌ها قادر به خاموش کردن بخش‌های بلااستفاده خود هستند تا انرژی کمتری از آن‌ها صرف شود. اما مشکل اینجاست که عملکرد آن‌ها در این زمینه چندان قابل قبول نیست. اما از روزی که ویندوز 7 پای به خانه‌های کاربران گذاشته، قضیه اندکی متفاوت شده است. همکاری تنگاتنگ مایکروسافت و اینتل در تولید و طراحی ویندوز هفت سبب شده است تا این کاهش انرژی به شیوه دیگری اجرا شود. در واقع، ویندوز هسته‌های پردازشی را هنگامی که به آن‌ها نیاز ندارد به استراحت دعوت می‌کند و زمانی که به آن‌ها نیازمند است آن‌ها را دوباره فرا می‌خواند. این همکاری باعث می‌شود که هم مصرف انرژی کاهش پافته و هم کارآیی آن افزایش یابد.

Intel Turbo Boost Technology

یکی دیگر از ویژگی‌های جذابی که سری Core i اینتل با خود به کامپیوترها آورده، تکنولوژی Turbo Boost است. با کمک این قابلیت زمانی که یکی از هسته‌ها برای اجرای فرامین یا فرمان پردازشی به قدرت بالایی نیازمند است، مثل زمانی که قصد تبدیل یک فایل آهنگ در آیتونز را دارید، هسته‌های دیگر در حالی که در حالت استراحت هستند بخشی از قدرت پردازشی خود را در اختیار تک هسته‌ای که پردازش را بر عهده دارد، می‌گذارند. به طوری که ممکن است فرکانس یک هسته در این حالت تا 75 درصد افزایش پیدا کند. در واقع در این حالت پردازنده بصورت موقت اورکلاک می‌شود و تا وقتی که حجم اموری که پردازنده درگیر آن است کاهش یابد و امور سریع‌تر پردازش شوند.

Intel HD Graphics with Dynamic Frequency

این قابلیت تقریبا عملکرد مشابهی را که توربوست برای پردازشگر اصلی انجام می‌دهد در کارت گرافیک یکپارچه شده در پردازشگر اصلی انجام می‌دهد. همانطور که می‌دانید بعضی از پردازشگرها یک کارت گرافیک برای پردازش گرافیکی در کنار پردازنده اصلی خود دارند که این دو پردازشگر در یک تراشه مجتمع شده‌اند. در مقاله کارت گرافیک به صورت مفصل‌تر به کارت‌گرافیک‌های یکپارچه شده خواهیم پرداخت.

این عملکرد زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم شما در حالت Thermal headroom اندک است (یعنی پردازش‌ها چندان باعث بالا رفتن دمای سیستم نشده‌اند.) GPU شما در این حالت، قابلیت گرافیکی سیستم شما را برای اجرای فرامین سنگین افزایش می‌دهد. این موضوع در تمامی سیستم‌هایی که پردازشگر و کارت گرافیکی اینتل در آن یکپارچه شده‌اند مشاهده می‌شود.

Intelligent Power Sharing

IPS یکی دیگر از تکنولوژی‌هایی است که وقتی به آن نگاه می‌کنید، به هوش و نبوغ مهندسین اینتل پی می‌برید. این تکنولوژی جایی است که دو تکنولوژی قبلی Turbo Boost و HD Graphics DF با یکدیگر ادغام می‌شوند و یک راه حل جدید برای به اشتراک گذاری قدرت پردازشی به وجود می‌آورند. حالا ثمره این کار چیست؟ همانطور که می‌دانید هر جفت پردازنده اصلی و پردازنده گرافیکی نقش پردازشی در سیستم را برای امور ایفا می‌نمایند. حالا در پردازشگرهایی که CPU و GPU در آن‌ها یکپارچه شده است، قابلیتی با کمک Intelligent Power Sharing اضافه شده است که زمانی که یکی از این دو در حالت بلااستفاده باشند و دیگری به قدرت بیشتری برای پردازش نیازمند باشد، میزانی از قدرت پردازشی خود را در اختیار یکدیگر قرار دهند. البته تنها یک محدودیت وجود دارد که آن هم مربوط به میزان گرمای تولید شده است و این سیستم تا جایی که دمای سیستم اجازه می‌دهد، کارساز است. به هر صورت ثمره این تکنولوژی، کارآیی بیشتر سیستم شما بدون افزایش دمای آن است.

پردازشگرهای گرافیکی یکپارچه شده با پردازشگر اصلی (Integrated Graphic)

اینتل بخاطر تجهیزاتی همچون پردازشگر گرافیکی که در کنار پردازشگرهای اصلی‌اش در یک تراشه قرار می‌گیرند معروف است. این تراشه‌ها اغلب در لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت‌تر که از کارت گرافیک مجزا بهره نمی‌برند یا کارت گرافیک قدرتمندی ندارند استفاده می‌گردد. همچنین این تراشه‌ها را اغلب با نام Intel GMA می‌شناسند. در این نوع لپ‌تاپ‌ها شما نمی‌توانید انتظار بازی‌ کردن با عناوین گرافیکی روز را از پردازشگرتان داشته باشید. در واقع این کارت گرافیک‌هایی که به صورت یکپارچه با پردازشگر اصلی در یک تراشه مجتمع گشته‌اند برای اجرای فرامین ساده آفیس، تماشای فیلم و وبگردی و استفاد‌ه‌هایی که به قدرت‌ کمتری نیاز دارد استفاده می‌شود. البته GPU مجتمع با CPU در پردازنده‌های جدید سری Sandy Bridge یا Haswell اینتل آنقدر قوی‌ شده‌اند که بتوان انتظار اجرای برخی از بازی‌های یکی دو سال پیش را با رزولوشن و جزئیات کم تصویر از آنها داشت.

از سال 2010 و با معرفی مدل‌های 32 نانومتری از i3 و i5 و Core i7 با نام رمز Arrandale، اینتل هسته‌های گرافیکی و مموری کنترلر DDR3 را به صورت مستقیم در پردازشگرهایش استفاده نمود. هر چند هنوز هم این هسته‌های گرافیکی قدرت کافی را برای پردازش بازی‌ها یا فرامین گرافیکی سنگین ندارند، اما باز هم عملکرد بهتری نسبت به پردازشگرهای گرافیکی اینتل که بر روی مادربرد قرار می‌گرفتند، ارائه می‌کنند. از جمله این قابلیت‌ها توانایی بهتر در پخش ویدیوهای HD فیلم‌های بلو ری است. اول از پلتفرم x86 که نام آن را زیاد می‌شنوید شروع می‌کنیم.حال، می‌خواهیم در دریای پردازشگرهای اینتل شیرجه بزنیم و از جدیدترین و قدیمی‌ترین مدل‌های خانواده اینتل پرده برداری کنیم. اما قبل از آن باید نکاتی را برای شما از نام گذاری این پردازشگرها بگوییم تا به راحتی بتوانید مدل پردازشگرهای رنگارنگ اینتل را از یکدیگر تشخیص دهید.

امروزه با وجود اینکه پردازنده‌های مدرن علاوه بر CPU دارای GPU داخلی نیز هستند باز هم برخی از لپ‌تاپ‌ها به کارت گرافیک مستقل نیز مجهز می‌شوند تا قدرت پردازش گرافیکی سیستم ارتقاء یابد. اما حتی در این حالت نیز باز هم از پردازنده گرافیکی مجتمع با  CPU نیز استفاده می‌شود. در واقع سیستم بصورت هوشمند بین دو کارت گرافیک مستقل قدرتمند و پردازنده گرافیکی مجتمع با CPU سوییچ می‌کند، چراکه GPU درون پردازنده اصلی اگرچه قدرت کمتری نسبت به کارت گرافیک سیستم دارد، اما مصرف انرژی به مراتب کمتر نسبت به آن دارد. از این رو وقتی در حال انجام امور ساده از نظر گرافیکی هستید، مثلا در حال کار با مجموعه آفیس یا محیط ویندوز یا حتی ساخت نوت‌های موسیقی هستید، پردازش امور گرافیکی، توسط GPU درون پردازنده اصلی، انجام می‌شود اما وقتی قصد اجرای برنامه‌های سنگین گرافیکی یا بازی‌های ویدیویی را دارید، آنوقت کارت گرافیک اصلی پردازش امور را بدست می‌گیرد. این سویچ بین دو پردازنده گرافیکی بصورت آنی و بدون وقفه انجام می‌شود و کاربر اصلا متوجه آن نمی‌شود.

APU یا CPU، کدامیک در لپ‌تاپ من وجود خواهد داشت؟

هر چند مفهوم واحد پردازش مرکزی یا CPU سال‌هاست که برای شما تعریف شده است، اما این روزها AMD تعریف جدیدی را با نام APU به دنیای PC وارد نموده است. این مولفه جدید مخفف عبارت Accelerated Processing Unit به معنای واحد پردازشی تسریع شده می‌باشد. این مولفه در واقع همان ترکیب واحد پردازشی گرافیکی یا GPU با واحد پردازشی اصلی یعنی CPU است. در نسل‌های اخیر پردازشگرهای تولیدی این دو شرکت، هسته‌های گرافیکی با هسته‌های پردازشگر اصلی در یک تراشه جمع و ترکیب شده بودند, اما فقط AMD از عبارت APU برای پردازنده‌های جدید خود استفاده می‌کند.

چگونه مدل پردازنده‌های اینتل را بخوانیم و آن‌ها را از یکدیگر تفکیک کنیم؟

در نگاه اول، شاید دیدن چندین عدد و حرفی که در کنار مدل پردازنده‌های هر دو شرکت نوشته می‌شود، به قدری گیج کننده و طولانی باشد که حتی احتمالا خریدار را دچار سردرگمی می‌کند. اما پشت تمامی این حروف و اعداد یک قانون ثابت قرار گرفته است که کار ما را برای شناسایی پردازنده آسان‌تر می‌نماید.

همانطور که گفتیم، محصولات اینتل در سه دسته Core i7، Core i5 و Core i3‌ قرار می‌گیرند. با گذشت هر سال، نسل جدیدی از هر یک از این سه دسته نیز معرفی و روانه بازار می‌شود. تاکنون چهار نسل از خانواده Core-i معرفی و در محصولات به کار گرفته شدند. برای اینکه سردرگم نشویم, مثال می‌زنیم. مثلا پردازشگر سری Core i7 خود دارای Core i7 نسل اول، نسل دوم و نسل سوم و چهارم است. این ترتیب برای دیگر پردازشگرهای خانواده Core-i نیز صادق است. مثلا Core i3 نیز به همین ترتیب به چهار نسل اول و دوم و سوم و چهارم تقسیم می گردد. حالا چطوری این‌ها را از روی نام پردازشگر متوجه شویم؟

نام گذاری این محصولات نیز با چهار حرف مشخص می‌شود. اولین حرف که در مثال پایین عدد 3 است، به معنای سومین نسل از پردازشگرهای Intel Core-i یا همان Ivy Bridge است. باقی حروف نمایانگر مدل خاصی از این نسل سوم هستند. باقی اعداد نیز مشخصات مدل را شامل می‌شوند. و آن را از باقی مدل‌های همرده مجزا می‌کنند. 

نسل‌های اول تا چهارم پردازنده‌های Core i اینتل با این نام‌ها شناخته می‌شوند:

• Arrandale -  نسل اول
• Sandy Bridge - نسل دوم
• Ivy Bridge -  نسل سوم
•  Haswell -  نسل چهارم

پس عدد اول بعد از Core i7 یا i5 یا i3 مربوط به نسل پردازنده است، پس از ان نیز عدد مربوط به مدل پردازنده در سری مربوطه درج می‌گردد، اما بخش بسیار مهم مربوط به حرف آخری است که در نام گذاری پردازنده‌ها اضافه می‌شود:

• M به معنای پردازشگرهای همراه که برای نوت‌بوک‌ها و لپ‌تاپ‌ها تولید می‌شود.
• U برای پردازشگرهای بسیار کم مصرف که در تولید اولترابوک‌ها تولید می‌شود.
• QM برای پردازشگرهای چهارهسته‌ای موبایل (واژه موبایل به معنای همراه است و اشاره لپ‌تاپ‌ها و نوت‌بوک‌ها و دستگاه‌های قابل حمل دارد)
• XM برای پردازشگرهای همراه قدرتمندتر از حالت‌های قبلی که برای لپ‌تاپ‌های بسیار قدرتمند تولید می‌گردد.

برای آشنایی با کل مخفف‌ها شما را به مطالعه صفحه اینتل دعوت می‌کنیم.

برای مثال پردازشگر فرضی intel Core i7-4567 M‌ به پردازنده مخصوص لپ‌تاپ (حرف M) این شرکت اشاره دارد که با تکنولوژی نسل چهارم (عدد چهار) یا هسول تولید شده و در زیرگروه پردازشگرهای i7 قرار می‌گیرد. به همین ترتیب intel Core i3-3567 M‌ به پردازشگر نسل سوم اینتل( Ivy Bridge)  که در زیرگروه i3 قرار می‌گیرد اشاره دارد.

نکته‌ای که در این بین وجود دارد، حرف E در کنار نام پردازشگر است. E مخفف کلمه Extreme‌ است و در پس محصولات این خانواده، هیولاهای پردازشی اینتل خفته‌اند. بدین ترتیب قوانین نام‌گذاری در مورد این خانواده صدق نمی‌کند و ممکن است نام گذاری در این خانواده‌ها اندکی متفاوت باشد.

پس همه پردازنده‌های Core i7 یک قدرت و بازده را ارائه نمی‌کنند. مثلا پردازنده Core i7 سری M قدرت به مراتب بالاتری را نسبت به پردازنده Core i7 سری U ارائه می‌کند، اما در عوض پردازنده سری U مصرف انرژی کمتر و طول عمر باتری بالاتری را ارائه می‌کند. همین موضوع در رابطه با پردازنده Core i7 مخصوص کامپیوترهای رومیزی نیز صادق است، آن پردازنده‌ها به مراتب قوی‌تر از پردازنده‌های سری M هستند. پس همه Core i7 ها از یک نسل نیستند و ممکن است هر کدام متعلق به نسل خاصی باشند و همچنین هر کدام از آن‌ها برای ابزاری خاصی طراحی شده‌اند.

اگر قدرت پردازش لپ تاپ برایتان اهمیت دارد باید بدنبال پردازنده‌ای باشید که حرف انتهایی آن به E یا حداقل M ختم شود و اگر طول عمر باتری برایتان مهم است بدنبال پردازنده سری U باشید.

آشنایی با تمامی پردازنده‌های اینتل موجود در لپ‌تاپ‌ها و نوت‌بوک‌ها:

Intel Core i3/i5/i7 – 4xxx | نسل چهارم پردازشگرهای Core-i با نام Haswell

اینتل نسل چهارم پردازشگرهای خود را با نام رمز هسول در ژوئن 2013 عرضه نمود. همانند نسل قبلی این پردازشگرها که با نام Ivy-Bridge شناخته می‌شد، این پردازشگرها با لیتوگرافی 22 نانومتر و Tri-gate تولید می‌گردند.

هر چند معماری هسول بر اساس همان آیوی بریج نسل قبلی می‌باشد، اما تغییرات عمده‌ای در آن وجود دارد. همانند افزایش ده درصدی کارآیی هر مگاهرتز و مصرف انرژی بسیار پایین! در کنار این‌ها تغییرات کوچکی نیز همچون کش سریع‌تر اعمال شده است. اینتل همچنین در این پردازشگرها تعداد واحدهای اجرایی را نیز افزایش داده است.

Intel Core i3/i5/i7-3xxx | نسل سوم پردازشگرهای خانواده Core i با نام Ivy Bridge

بعد از ارائه پردازشگرهای Sandy-Bridge نوبت به معماری Ivy-Bridge رسید تا خودی بنماید. هرچند این پردازشگرهای 22 نانومتری در سال 2011 معرفی شدند، اما از پردازشگرهای مخصوص دستگاه‌های همراه Ivy Bridge تا اواسط سال 2012 خبری نشد. عدد 3 نوشته شده بعد از نام Core-i در این پردازشگرها اشاره به همین نسل دارد.

در این پردازشگرها از ترانزیستورهای 3D یا Tri-gate استفاده شده است. این تکنولوژی سطح کانال‌های پردازشگر را تا سه برابر افزایش می‌دهد که در نتیجه الکترون‌های بسیار بیشتری می‌توانند عبور کنند. بر اساس گزارش خود اینتل، ترانزیستورهای سه بعدی 22 نانومتری Ivy Bridge به نسبت ترانزیستورهای 32 نانومتری Sandy-bridge می‌توانند کارآیی را تا 37 درصد افزیش و مصرف انرژی را نیز تا 50 درصد کاهش دهند.

در بخش گرافیکی نیز, پردازشگرهای Ivy Bridge به استفاده از خط تولید کارت‌های گرافیکی Intel HD 4000 ادامه می‌دهند. این GPU یکپارچه شده با پردازشگر اصلی، از قدرت چند برابری به نسبت خط تولید HD 3000 بهره می‌برد.

در مدل‌های سری Intel Core i3 از خانواده Ivy Bridge ما با دو هسته پردازشی بدون تکنولوژی Turbo Boost روبرو هستیم، بنابراین بدون کمک این تکنولوژی‌ها فرکانس و سرعت پردازشگر ثابت و از پیش تعیین شده باقی خواهد ماند. در استفاده‌های روزانه وجود تکنولوژی Hyper-Threading سبب شده است تا سرعت مالتی تسکینگ در فرامین عادی روزانه مثل مرور وب افزایش می‌یابد. QuickSync نیز در سرعت‌بخشیدن به تبدیل فایل‌های مدیای شما به یکدیگر نقش موثری ایفا می‌نماید. اگر شما کاربری با استفاده‌های خیلی زیاد نیستید، بنابراین پردازنده‌های این خانواده که با کارت‌های گرافیک خود اینتل یکپارچه شده‌اند می‌تواند شما را در انجام امور روزانه به خوبی همراهی و یاری کند.

در مدل‌های سری Core i5 از خانواده Ivy Bridge ما باز هم با دو هسته پردازشی به همراه تکنولوژی‌های Turbo Boost و پشتیبانی از HyperThreading همراه هستیم.

پردازنده‌های این سری همانند Core i3 در همین خانواده (Ivy Bridge) هستند با این تفاوت که به این سری تکنولوژی Turbo Boost نیز افزوده شده است و بدین ترتیب در صورت نیاز به پردازش سنگین به سرعت کلاک پردازشگر موقتا به صورت محسوسی افزوده می‌شود. بدین ترتیب کارایی سیستم در اجرای برنامه‌ها با یک یا هر دو هسته نسبت به Core i3 در همین خانواده افزایش یافته است. پردازشگر گرافیکی یکپارچه شده در Core i5 خانواده Ivy Bridge مشابه با همان پردازشگر گرافیکی به کار رفته در سری Core i3 است و از این بابت در اجرای بازی‌های گرافیکی عملکرد مناسبی ندارد. البته شاید بتوان با پایین آوردن میزان تنظیمات بازی‌ها را در کیفیت نامطلوب اجرا نمود اما برای اجرای بازی‌ها به شما توصیه می‌کنیم لپ‌تاپی که کارت گرافیکی جداگانه و مناسبی دارد خریداری نمایید و از کارت گرافیک یکپارچه شده با پردازشگر در این لپ‌تاپ صرف نظر نمایید.

در سری Core i7 از خانواده Ivy Bridge نیز ما با دو یا چهارهسته پردازشی روبرو هستیم که هر دو تکنولوژی Turbo Boost و Hyper-Threading را پشتیبانی می‌نماید. در این سری از خانواده Ivy Bridge، شما هر یک از مدل‌ها را که انتخاب نمایید، می‌توانید از چهار هسته یا دو هسته پردازشی بهره‌مند شوید. طبیعتا چهارهسته‌ای‌ها عملکرد بهتری دارند ولی از طرف دیگر انرژی بیشتری نیز مصرف می‌نمایند. در واقع این پردازشگر برای اجرای برنامه‌هایی که به چند هسته پردازشی مانند برنامه‌های سنگین گرافیکی یا بازی‌های گرافیکی توصیه می‌گردند. چرا که در این نوع فرامین تعداد هسته‌ها نقش موثری در حاصل کار شما دارد. البته این نکته را نیز خاطر نشان کنیم که هنوز هم برای دستیابی به قدرت معقول باید به فکر تهیه یک کارت گرافیک جداگانه باشید چرا که همچنان هسته گرافیکی یکپارچه شده با پردازشگر، قدرت چندانی در اینگونه فرامین ندارد.

Intel Core i3/i5/i7-2xxx | نسل دوم پردازشگرهای Core-i اینتل با نام Sandy Bridge

سندی بریج ادامه دهنده موفقیت‌هایی است که پردازشگرهای چهارهسته‌ای Clacksfield و دو هسته‌ای Arrandale با خود برای اینتل به ارمغان آورده بودند. در کنار برند Core-i عدد 2 دیده می‌شود که اشاره به دومین نسل از پردازشگرهای Core-i دارد. این پردازشگرها نیز از ترانزیستورهای 32 نانومتری به همراه نسخه جدید Turbo Boost 2 به همراه گرافیک یکپارچه در این پردازشگر است.

در این نوع پردازشگرها معمولا دو یا چهارهسته پردازشی تقسیم بندی می‌شوند و از تکنولوژی Turbo Boost و HyperThreading پشتیبانی می‌نمایند. پردازشگرهای این سری اقتصادی هستند و با قیمت کمتر نسبت به مدل‌های جدید خانواده Ivy Bridge بیشتر برای لپ‌تاپ‌های با قیمت کمتر به کار می‌روند.

از نظر پردازشگر گرافیکی یکپارچه شده این خانواده قابل برابری با مدل‌های Ivy Bridge در بازی‌های کامپیوتری و فرامین سنگین پردازشی گرافیکی نیستند ولی برای اجرای فایل‌های ویدیویی HD و فرامین ساده از این قبیل عملکرد مناسبی از خود به نمایش می‌گذارند. البته، در صورت وجود کارت گرافیک جداگانه دیگر نیازی به نگرانی در مورد پردازشگر گرافیکی موجود در پردازشگر اصلی این خانواده نیست.

Intel Core i7 | پردازنده‌های سری Core i7 با نام Clarksfield

پردازنده‌های موبایل Clarksfield دنباله‌ای برای پردازشگرهای Core i5 و Core i7 کامپیوترهای رومیزی هستند که از سرعت کلاک کمتر و در عوض، بیشترین سرعت تکنولوژی Turbo boost بهره‌مند است. این پردازشگرها از چهارهسته پردازشی به همراه یک DDR3 مموری کنترلر که با حافظه کش L3 ترکیب شده است بهره می‌برند. عملکرد و کارآیی چهارهسته پردازشی این خانواده به نسبت چهارهسته‌ای‌های خانواده‌های قدیمی‌تر همچون Core 2 بهتر است.

Intel Core i3 / i5 / i7 | پردازشگرهای سری Core i با نام Arrandale

پردازشگرهای خانواده Arrandale نیز از هر سه مدل Core i3، Core i5 و Core i7 را شامل می‌شوند. این پردازنده‌ها دو هسته پردازشی با ترانزیستورهای 32 نانومتری دارند. تراشه‌های این خانواده در مدل‌های رده بالا از تکنولوژی Hyper-Threading وTurbo Boost بهره‌ می‌برند. DDR3 memory controller و کارت‌های گرافیک تولید شرکت اینتل نیز با این تراشه‌ها یکپارچه شده‌اند. این پردازشگرها از مصرف مناسبی بهره می‌برند. مدل‌های دارای مصرف پایین این شرکت که با پسوند UM یا LM شناخته می‌شوند از کارآیی ضعیف‌تر و به طبع میزان مصرف انرژی کمتری استفاده می‌کنند.

Intel Atom for Tablets | پردازشگرهای اینتل برای تبلت‌ها

این پردازشگرها که به صورت سیستم‌های تک تراشه‌ای و با GPU شرکت Imagine Tech با نام PowerVR SGX همراه شده‌اند, از مصرف انرژی بسیار اندکی بهره می‌برند. از این تراشه‌ها اغلب در محصولات هیبریدی همچون تبلت‌های HP Envy و Acer Iconia W510استفاده شده است.ویژگی اصلی این پردازشگرها در آن است که مصرف انرژی آن‌ها مشابه تراشه‌های ARM ولی با پشتیبانی از پلتفرم x86 است که سبب می‌شود پردازشگر از قدرت اجرای برنامه‌های پلتفرم ویندوز کامپیوترهای معمولی بهره‌مند باشد.

در نهایت اگر بخواهیم بحث را خلاصه کنیم اگر قصد خرید لپ تاپ با پردازنده اینتل را دارید بهتر است بدنبال مدلی باشید که مجهز به پردازنده Haswell اینتل باشد، چرا که در این نسل مصرف انرژی به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و از طرفی قدرت پردازش گرافیکی نیز به مراتب بهبود یافته است. اگر قدرت پردازنده و متقابلا سرعت اجرای دستورات در لپ تاپ مهم‌تر از طول عمر باتری است بهتر است به سراغ پردازنده سری M بروید و اگر طول عمر باتری در اولویت اول شما قرار دارد باید یک اولترابوک با پردازنده سری U تهیه کنید.

منبع : زومیت

در بازار پردازشگرها، آمارها به روشنی از این موضوع خبر می‌دهند که AMD با اختلاف زیاد تحت سلطه اینتل بر این بازار قرار دارد. اما با همه این حرف‌ها، AMD با تمرکز بر دو نکته اصلی راه خود را از اینتل جدا می‌سازد: قدرت گرافیکی و قیمت ارزان‌تر!

AMD بعد از خرید شرکت ATI که کارت‌های گرافیکی و تراشه‌های مرتبط با آن را تولید می‌کند، قدرت گرافیکی این شرکت را از آن خود نمود و از آن برای تولید محصولاتی قدرتمندتر به لحاظ گرافیکی استفاده نمود. بدین ترتیب بخش گرافیکی AMD را می‌توان یک سر و گردن بالاتر از اینتل یاد کرد. اگر بخواهیم کاملا کوتاه و خلاصه صحبت کنیم، AMD برای کاربرانی که هزینه کمتر و قدرت گرافیکی بیشتر را به گجتی قدرتمند‌تر و پرسرعت‌تر ترجیح می‌دهند، راه حل بهتری از اینتل دارد و لپ‌تاپ‌هایی که با تراشه AMD تولید می‌گردند با قیمت اقتصادی‌تر و ارزان‌تر و قابلیت‌های گرافیکی بیشتری به فروش می‌رسند، ولی در اغلب موارد از قدرت پردازشی کمتری بهره‌مند هستند.

اما چرا AMD به جای تمرکز بر قابلیت‌های پردازشی، به دنبال تولیداتی ارزان‌تر و با قابلیت‌های گرافیکی بیشتر است؟ شاید شروع این داستان به قبل از راه اندازی خط تولید پردازشگرهای AMD ارتباط داشته باشد که این شرکت در طی تحقیقات خود به این نتیجه رسید که 66 درصد از کاربران به لپ‌تاپی روی می‌آورند که از لحاظ قدرت‌های بصری و گرافیکی قابل قبول باشد. بنابراین اگر لپ‌تاپ شما یکی از محصولات AMD را به عنوان پردازشگر در قلب خود دارد، باید بگوییم که شما در بسیاری از موارد، حتی بدون وجود کارت گرافیک جداگانه و با کمک پردازشگرهای گرافیکی یکپارچه (که در بخش قبلی به توضیح و تفسیر آن پرداختیم) نیز می‌توانید از توانایی‌های گرافیکی بیشتری به نسبت به پردازشگرهای گرافیکی یکپارچه‌ای که در اینتل استفاده می‌شود،‌ بهره‌مند شوید.

قبل از پرداختن به بحث اصلی مقاله، بد نیست اگر نگاهی به بعضی از مطالب بخش قبلی نیز بیندازیم. همانطور که در بخش قبلی نیز گفتیم، پردازشگرهایی که با یک پردازشگر گرافیکی ادغام شده‌اند خانواده جدیدی با نام APU دارند. بنابراین تمامی محصولات امروزی AMD نیز در زیر سایه این خانواده به بازار عرضه می‌شوند. موضوع دیگر در رابطه با این بخش آن است که به علت محدودیت در پردازشگرهای AMD‌ و قابلیت‌های آن‌ها، تمرکز کمتری در توضیح ویژگی‌های آن‌ها داشته‌ایم و به ذکر خلاصه‌ای از قابلیت‌های مهم گرافیکی در آن‌ها پرداختیم.

قابلیت‌های گرافیکی APUهای شرکت AMD

 همانطور که پیش  از این نیز اشاره کردیم، AMD با تمرکز بر بخش گرافیکی محصولات خود، آن‌ها را با قابلیت‌های بسیاری برای کسانی که به دنبال کیفیت بهتر در این زمینه هستند،‌ عرضه می‌کند.

در بخش گرافیکی تمامی دستگاه‌هایی که از APU شرکت AMD استفاده می‌کنند و جزئی از خانواده بزرگ Vision محسوب می‌گردند از درایور گرافیکی Ati Catalyst و نرم افزار Catalyst Control Center که برای کنترل پردازشگر گرافیکی استفاده می‌شود، بهره‌مند هستند. در واقع شما با در اختیار داشتن یک APU از شرکت AMD، دیگر نیازی به خرید یک کارت گرافیک جداگانه برای اجرای امور گرافیکی ساده نخواهید داشت. البته گوشزد این نکته که به هر ترتیب این پردازشگرهای گرافیکی یکپارچه تنها در پردازش امور ساده گرافیکی نقش موثری دارند و توان پردازش بازی‌های سنگین گرافیکی را ندارند، نکته مهم دیگری است که باید آن را در نظر داشته باشید. برخی از مهمترین‌ قابلیت‌های گرافیکی که در پردازشگرهای AMD به کار می‌روند را با هم مرور می‌کنیم:

High-DPI

با کمک High-DPI متن‌ها و عکس‌های کوچک به صورت تیزتر و با گوشه‌های بهتر به نمایش در می‌آیند و میزان ناهمواری و گوشه گوشه بودن آن‌ها نیز کاهش پیدا می‌نماید. این تکنولوژی خصوصا در نمایش متون و وبگردی موثر است و شما را در خواندن راحت کلمات یاری می‌کند.

Avivo HD

Avivo HD یکی دیگر از تفاوت‌هایی است که پردازشگرها یا همان APUهای AMD را از رقیبش جدا می‌سازد. این تکنولوژی چیز جدیدی نیست، و در مدل‌های متوسط و رده بالای خانواده Vision وجود دارد. به کمک این تکنولوژی ویدیوهای شما بسیار شارپ‌تر و تیزتر به نمایش در می‌آیند و همچنین به روان شدن ویدیوهای با کیفیت متوسط کمک می‌نماید. همچنین افزایش نرخ فریم ویدیوهایی با نرخ فریم پایین همچون تبدیل ویدیوهای 24 فریم به 30 فریم در ثانیه از جمله دیگر قابلیت‌های APUهای این شرکت است که از این تکنولوژی بهره می‌برند. به طور کلی این تکنولوژی در پخش و نمایش ویدیوهای با کیفیت پایین و بهبود بخشیدن به کیفیت آنها نقش بسزایی ایفا می‌نماید.

در این تکنولوژی موارد دیگری همچون تنظیم کنتراست به صورت پویا و متغیر و تنظیم و طراوت بخشیدن به رنگ‌ها نیز وجود دارد. قانون پشت پرده تکنولوژی تنظیم کنتراست متغیر آن است که یک کنتراست در یک تصویر خاص لزوما مناسب تصاویر دیگر نیست. بنابراین کنتراست سیستم پویا و دینامیکی است و به صورت اتوماتیک تغییر می‌نماید. در رنگ‌ها نیز تکنولوژی Avivo HD به تنظیم و روشن‌تر شدن رنگ‌ها کمک شایانی می‌نماید.

یکی از مثال‌های این تکنولوژی را در تصویر زیر می‌توانید مشاهده کنید. همانطور که در تصویر نیز به وضوح قابل رویت است نویز تصویر کاهش یافته، و در خلال تغییرات صورت گرفته در نمایش عکس، پیکسل‌ها از آن حذف نشده‌اند. تصویر سمت راست تغییرات در آن صورت نپذیرفته است و مملو از نویز است که این مشکلات در آسمان آبی تصویر به وضوح قابل مشاهده است. در سمت چپ نویز تصاویر آسمان آبی از بین رفته است و قله‌ها و نقاط بلند تصویر نیز دست نخورده باقی مانده است. (پیکسل‌ها حذف نگشته‌اند و بلوری نشده‌اند)

در ضمن، Avivo HD قابلیت‌های ویژه‌ای برای کنترل رنگ‌ها دارد که به کمک آن طراوت و اشباع رنگ‌ها را کنترل می‌کند.

در تصویری که مشاهده می‌کنید، تصویر سمت چپ به نسبت تصویر سمت راست تصاویر و رنگ‌ها اشباع شده‌اند. با تمامی تغییرات اعمال شده تصویر سمت چپ همچنان دست نخورده و طبیعی به چشم می‌رسد.

در تصویر بعدی نحوه تاثیر گذاری AMD و تکنولوژی Avivo HD بر ویدیوهای با کیفیت پایین را مشاهده می‌کنید. موتور صفحه نمایش Avivo HD نسبت رزولوشن DVDهای معمولی را به رزولوشن HD افزایش می‌دهد. نسبت تصویر سمت چپ به 1,920 در 1,200 افزایش یافته است در حالی که تصویر اصلی در سمت راست دارای رزولوشن 720 در 480 است.

کنتراست مولفه دیگری است که Avivo HD برای کاربرانش ارائه می‌نماید. در تصویر قایق، کنتراست دینامیکی به صورت اتوماتیک و بدون نیاز به کاربر تنظیم می‌گردد و در طی پخش ویدیو سازگار و درست می‌شود. این تغییرات شارپ بودن و جزئیات تصویر را افزایش می‌دهد. تصویر سمت چپ کیفیت تصاویر به صورت دینامیکی تغییر کرده است و تصاویر به صورت شارپ‌تر و غنی‌تر از تصویر اصلی سمت راست به نمایش در می‌آید.

AMD Turbo Core Technology

کارآیی اضافه زمانی که شما به حداکثر کارآیی نیاز دارید به کمک شما می‌آید. این تکنولوژی را می‌توان به تکنولوژی Turbo Boost اینتل تشبیه نمود که در واقع با افزایش فرکانس هسته و اورکلاک هسته شما در زمانی که به بیشترین قدرت پردازشی نیاز است، زمینه اجرای فرامین سنگین‌تر را فراهم می‌سازد.

AMD Radeon™ Dual Graphics

ترکیب دو پردازشگر گرافیکی AMD Radeon برای افزایش کارآیی بازی‌ها و موارد گرافیکی با استفاده از تکنولوژی Hybrid Crossfire یا Dual Graphics صورت می‌گیرد. این تکنولوژی زمانی به کار شما می‌آید که هم پردازشگر اصلی و هم پردازشگر گرافیکی دستگاه شما توسط AMD تولید شده باشد. بدین ترتیب در هنگام اجرای فرامین سنگین یا بازی‌های گرافیکی دو هسته پردازش گرافیکی با هم ترکیب شده و قدرت بیشتری را به وجود می‌آورند. نکته دیگر در رابطه با این تکنولوژی آن است که برای استفاده از آن باید پردازشگر اصلی شما از سری A باشد.

AMD Perfect Picture HD

بالابردن خودکار کیفیت عکس- رنگ‌ها، کنتراست و رزولوشن برای نمایش روشن‌تر و واضح‌تر و باطراوت‌تر. این تکنولوژی در مدل‌های تازه و بعضی مد‌ل‌های قدیمی از APUهای AMD مشاهده می‌شود و در کیفیت عکس‌ها تاثیر بسزایی دارد.

AMD VISION Engine

از جستجوی سریع‌تر اینترنت با تصاویر تیزتر و باگوشه‌تر و همچنین افزایش قدرت بصری در بازی‌های ویدیویی از جمله قابلیت‌هایی است که با کمک موتور AMD Vision به پردازشگر اضافه می گردد.

آشنایی با انواع پردازشگرهای AMD

همانطور که در بخش قبلی نیز این کار را انجام دادیم، می‌خواهیم نحوه خواندن پردازشگرهای AMD و تشخیص نسل و مدل آن‌ها از یکدیگر را فرا بگیریم. بعد از آن نیز نگاهی به نسل‌ها و APUهای فعلی این شرکت می‌اندازیم. 

نحوه تشخیص APUهای شرکت AMD از یکدیگر:

AMD نیز همچون رقیبش اینتل، راه حل ساده و قابل استفاده‌ای را برای تشخیص ساده مدل‌ها و نسل‌های متفاوت APUهایش فراهم آورده است. این شیوه ساده را با هم فرا می‌گیریم. اولین نکته‌ای که باید بدانید آن است که تمامی پردازشگرها و APUهای این شرکت در چهاردسته A4، A6، A8 و A10 قرار می‌گیرند. هر کدام از این دسته‌ها دارای نسل‌های متفاوتی هستند که محبوبترین آن‌ها که تا به امروز در لپ‌تاپ‌ها مورد استفاده قرار گرفته اند، 3 نسل با نام‌های Richland (نسل پنجم)، Trinity (نسل چهارم) و Llano (نسل سوم) است. 

سریAPU لپ‌تاپ شما توسط اولین عدد از چهارعدد نوشته شده بعد از خانواده پردازشگر، یعنی اعداد قرار گرفته بعد از A4-A6-A8-A10 مشخص می‌شود. برای مثال پردازشگر A4-5xxxM نمایشگر APU از مدل‌های A4 و سری پنجم AMD با نام Richland است. همچنین پردازشگر A4-3xxxM نیز نمایشگر APU از مدل A4 و سری سوم این شرکت که با نام Llano یاد می‌شوند، می‌باشد. خارج از خانواده Ax نیز سری E قرار دارد که غالبا کمتر دیده می‌شوند و در لپ‌تاپ‌های با بازده کمتر و اندازه صفحه کوچکتر از 11.6 اینچ مورد استفاده قرار می‌گیرند. پسوند M نیز به معنای موبایل است و اشاره به لپ‌تاپ‌ها و نوت‌بوک‌ها دارد. همچنین پسوند MX نیز اشاره به قدرت و بازده بالاتر و به همین ترتیب مصرف انرژی بیشتر دارد. برای آشنایی بیشتر با پسوند‌ها به بخش قبلی مقاله مراجعه نمایید.

در مورد سری E به نمودار زیر توجه کنید که قدرت آن را با پردازنده‌های Atom اینتل مقایسه می‌کند:

توجه داشته باشید که تراشه‌های ویژه‌ی دسکتاپ، نام‌گذاری کمی متفاوت است بدین صورت که Llano همان سری 3000 است، Trinity نسل دوم یا سری 5000 است و Richland هم سری 6000 را تشکیل می‌دهد. برای دسکتاپ سری 7000 یا Kaveri هم رونمایی شده که پیش‌تر در زومیت به بررسی عمیق آن پرداختیم و در واقع نسل چهارم APUهای این سازنده است.

محصولات سال 2013 را در جدول زیر بررسی کنید:

پردازشگرهای سری A از نسل Richland 

معرفی نسل جدید پردازشگرهای AMD با نام Richland در مارس 2013 و با هدف جایگزینی با APUهای سری Trinity انجام گرفت. در مقایسه با انقلابی که نسل قبلی APUهای این شرکت به وجود آورد، تحول ساده‌تری را با توجه به معماری‌اش به وجود آورده است. مهمترین تفاوت این نسل با نسل قبلی در طراحی دوباره میکرو کنترلر برای تنظیم حالت توربو است. طراحی کلی هسته‌های پردازشگر نیز دچار تغییر خاصی در این سری نشده است و در واقع همان هسته‌های Piledriver در آن دیده می‌شوند. در زمان نگارش این مقاله دو APU چهارهسته‌ای مدل A10 و A8 و دوهسته‌ای A6 و A4 تولید گشته‌اند. GPU به کار گرفته شده در این خانواده اغلب سری Radeon HD 8000 و Radeon HD 7000 است. البته AMD در سال 2013 دو خانواده دیگر برای تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌های کم قیمت نیز عرضه نموده است که با نام‌های "Kabini" و "Temash" است. همانند کامپیوتر‌ها، لپ‌تاپ‌ها از A4 تا A10 گسترش یافته‌اند و عدد بالاتر به معنای قدرت بیشتر است. البته سری E همچنان نیز وجود دارند و توصیه می‌کنیم اگر کارآیی برایتان اهمیت دارد از لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت دارای این پردازنده دوری نمایید.

در APUهای AMD علاوه بر پشتیبانی از امکانات معمولی همچون USB 3.0، تکنولوژی‌هایی مثل Steady Video Technology برای حذف تکان‌های ناشی از دست در ویدیوهای یوتیوب و ویدیوهای خانگی و AMD HD Media Accelerator برای سرعت بخشیدن به پخش فرمت‌های ویدیوهای مولتی مدیا است.

پردازشگرهای سری A از نسل Trinity

خانواده Trinity که از هسته‌های پردازنده‌ی اصلی Piledriver بهره می‌برند، بعد از Fusion در راستای تکمیل پروژه ترکیب پردازشگر اصلی با یک GPU از خانواده Radeon برای افزایش سرعت پردازش عرضه شد. APU های این خانواده از نیمه دوم سال 2012 وارد بازار شدند و با عدد 4 بعد از نام پردازشگر مشخص می‌شوند:"مثلا Ax-4xxxM که 4 به پردازشگر نسل Trinity اشاره می‌کند. 

از ویژگی‌های این خانواده می‌توان به تکنولوژی Turbo Core 3.0 اشاره نمود که محدوده‌ی تغییرات سرعت کلاک را گسترده‌تر می‌کند. گرافیک یکپارچه شده در پردازشگرهای AMD این خانواده از نوع Radeon HD 6900 از سری Northern Islands می‌باشند.

توجه کنید که AMD هم مثل انویدیا نام برخی مدل‌های پردازنده‌ی گرافیکی خود را تغییر داده بدون اینکه معماری داخلی آن بهینه شود و تغییر کند. مثلاً در Trinity از گرافیک‌های سری 7000 اسم برده می‌شود در حالیکه سری 7000 کارت گرافیک‌های دسکتاپی این کمپانی، معماری پیشرفته‌تری به نام GCN دارند ولیکن در Trinity معماری VLIW4 استفاده شده که معماری پردازنده‌های گرافیکی سری 6000 یا Northern Islands است نه سری 7000. بنابراین اگر در لپ‌تاپ‌های امروزی نام پردازنده‌ی گرافیکی مجتمع را مدلی مثل HD 8750M دیدید، تعجب نکنید و تصور نکنید که اصلاً این سری عرضه نشده، در حقیقت این مدل هم همان معماری VLIW4 را دارد که مدت‌ها از ظهور آن گذشته است.

APU های این سری در چهار سری معرفی شدند. سری E2 و A4 مدل‌های دو هسته‌ای و A6 و A8 مدل‌های چهارهسته‌ای محسوب می‌گردند. همه این‌ مدل‌ها مموری کنترلر DDR3 دارند. 

APU سری A4 از نسل Trinity | دو هسته‌ای، معمولا با گرافیک Radeon HD 7420G: 

این پردازنده‌های شامل این خانواده، مثل A4-4300M پردازشگر دو هسته‌ای است که در لپ‌تاپ‌های اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پردازشگر برای کاربران معمولی و اموری مانند وبگردی و تماشای فایل‌های مدیا مناسب است. این پردازشگرها همچنین از تکنولوژی‌هایی مثل Quick Stream و Steady Video بهره می‌برد که برای پخش ویدیو به کار می‌رود.

APU سری A6 از نسل Trinity | دو هسته‌ای، پشتیبانی از AMD Turbo Core و اغلب با گرافیک Radeon HD 7520G: این پردازشگرها به نسبت قبلی در همین خانواده از کارت گرافیک بهتر و سرعت کلاک بیشتر بهره‌مند هستند. همچنین از تکنولوژی رقیب Turbo Boost اینتل که با نام Turbo Core شناخته می‌گردد بهره می‌برد.اما نباید انتظار کارآیی خارق العاده‌ای و دراماتیکی از آن داشته باشید. شاید بتوان آن را رقیب یک Core i3 معمولی دانست.

در APUهای بالاتر از A6 و خود این APU، از پردازشگرهای گرافیکی دو گانه استفاده شده است. به طوری که گرافیک یکپارچه شده در این APU می‌تواند با گرافیک جداگانه AMD ترکیب شود و گرافیک بیشتری را ارائه نماید.

APU سری A8 از نسل Trinity | چهارهسته پردازشی، پشتیبانی از AMD Turbo Core و کارت گرافیک Radeon HD 7640G: نزدیک‌ترین APU که توان رقابت با یک پردازشگر Core i3 دارد این پردازشگر است که البته با هر چهارهسته خود در بنچمارک‌ها از پردازشگر اینتل باز می‌ماند. البته گرافیک به کار رفته در این APU به نسبت گرافیک‌های 4000 HD اینتل در پردازشگرهای اینتل سریع‌تر است. کارهای آفیس و موارد ساده به خوبی در این لپ‌تاپ‌ قابل اجراست حتی شاید بتوان بعضی بازی‌ها را با سرعت پایین‌تر و مدهای ضعیف روی آن اجرا نمود.

APU سری A10 از نسل Trinity | چهارهسته پردازشی، پشتیبانی از AMD Turbo Core و کارت گرافیک Radeon HD 7660G: بالاترین مدل در خانواده Trinity پردازشگرهای سری A10 است که لپ‌تاپ‌های میان رده را برای بازی‌های با گرافیک متوسط و تنظیمات معمول هدف گرفته است. این APUها در سطح پردازشگرهای Core i7 نیستند، اما در مقایسه با Core i5 اینتل قدرت و کارآیی خوبی دارند. مصرف باتری در این نسل بهبود یافته است، اما همچنان کیفیت بازی کردن چندان جالب توجه نیست. همانطور که گفتیم مهمترین رسالت AMD ارائه APU با قیمت اندک است.

پردازشگرهای سری A از نسل Llano:

خانواده Llano در ابتدای سال 2011 معرفی شد و در ادامه خانواده Bobcat E دومین خط تولید APU ها محسوب می‌شود. این تراشه‌ها همچنان GPU های Radeon را در کنار پردازشگر در یک مجتمع گرد می‌آورند و به عنوان اولین پردازنده 32 نانومتری AMD محسوب می‌گردند. البته توجه کنید که معماری پردازنده‌ی گرافیکی یک نسل عقب‌تر از Trinity و Richland یعنی VLIW5 است. معماری پردازنده‌ی اصلی هم K10 است. این محصولات در دو دسته دو هسته‌ای یا چهارهسته‌ای‌ها قرار می‌گیرند و  همراه با پردازشگر گرافیکی از خانواده Radeon HD در لپ‌تاپ شما بکار گرفته می‌شوند.

هر چند بعضی تکنولوژی‌های AMD در این سری وجود ندارد، اما همچنان قدرت و کارآیی آن با مدل‌های نسل جدید این شرکت قابل مقایسه است.

بخش دوم مقالات سفر به اعماق دنیای لپ‌تاپ نیز به پایان رسید. امیدواریم که در این دو بخش، توانسته باشیم اطلاعات لازم  برای شناسایی پردازشگرهای لپ‌تاپ که در هنگام خرید به آن نیاز دارید، در اختیار شما قرار داده باشیم. در ادامه این سری مقالات تلاش می‌کنیم که همانند بخش‌های اول، جزئیات را به صورت کامل بیان کنیم و تا حد امکان یک راهنمایی جامع و با زبان ساده در رابطه با کارت گرافیک و دیگر قطعات لپ‌تاپ‌ها داشته باشیم. باشد که با کمک این سری مقالات چراغ روشنی برای راه پر پیچ و خم خرید لپ‌تاپ افروخته شود.

منبع : زومیت

اگر جمع آوری و مقایسه کارت گرافیک‌های کامپیوترهای رومیزی اندکی مشکل باشد، جمع بندی و مقایسه کارآیی گرافیک لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های همراه یک کابوس واقعی است. دیگر دورانی که مشخصات معینی که در کارت گرافیک‌های رومیزی در قلب لپ‌تاپ‌ها به کار گرفته می‌شد گذشته و امروز به طور کامل با شاخه‌ جداگانه‌ای برای این سیستم‌های قابل حمل از دو سوی تولید کننده بزرگ کارت گرافیک یعنی AMD و Nvidia روبرو هستیم. اما با این وجود ما آنچه در توان داشتیم به کار بستیم تا به کمک منابع معتبر، آموزشی ساده برای شناسایی کارت گرافیک‌ها آماده کنیم. اما همچنان توصیه و تأکید ما بر آن است که قبل از خرید سری به مشخصات فنی کارت گرافیک و بنچمارک‌ها و نقد و بررسی‌ها بزنید تا از سردرگمی در انتخاب و مقایسه‌های غیر علمی و بی اساس در امان باشید.

خوشبختانه حضور مولفه‌هایی همچون پشتیبانی از آخرین نسخه Direct X (در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت) می‌تواند کار را برای ما و شما آسان‌تر سازد. چرا که میزان توانایی کارت گرافیک شما از این قابلیت هر چقدر که باشد، نشان دهنده میزان وجود تکنولوژی‌های بنیادی در کارت گرافیک لپ‌تاپ شما چه در محصولات AMD و چه در کارت‌گرافیک‌های NVIDIA است.

حالا ما در ابتدای تلاش خود، سعی می‌کنیم که کارت گرافیک‌ها را به سه دسته اصلی تقسیم بندی نماییم. پردازنده‌های گرافیکی مجتمع چندان پیچیدگی خاصی ندارند و همانطور که در بخش پردازشگرها به آن‌ها اشاره شد، این شاخه شامل محصولاتی می‌گردد که یک پردازنده گرافیکی در کنار سی پی یو و در یک تراشه قرار می‌گیرد. در واقع یک GPU و CPU در یک جا مجتمع شده‌اند. در بخش پردازشگرهای گرافیکی مجتمع، تنها دو تولید کننده بزرگ پردازشگر یعنی AMD و Intel نقش دارند و خبری از حضور Nvidia در میدان نبرد نیست.

نکته دیگری که باید در این راهنما در نظر داشته باشید، آن است که مقایسه بین تعداد سایه‌زن‌ها (Shaders)، هسته‌های CUDA، EUها که به ترتیب در محصولات AMD، اینتل و NVIDIA  استفاده می‌شوند، تنها قابل مقایسه با دیگر محصولات همان شرکت هاست و مقایسه این اعداد و ارقام با کارت گرافیک دیگری از شرکت AMD به طور کلی مقایسه اشتباهی است. مثلاً 92 عدد هسته‌ی CUDA در یک کارت گرافیک انویدیا، قابل مقایسه با 160 سایه‌زن یک کارت گرافیک AMD Radeon نیست.

پس چگونه می‌خواهیم به قدرت کارت گرافیک‌ها پی ببریم. اولین و شاید بهترین راه رجوع به منابع معتبری همچون NoteBookCheck یا TomsHardware است که تمامی کارت گرافیک‌ها را دسته بندی کرده و با گرفتن بنچمارک از آن‌ها، به مقایسه محصولات شرکت‌های مختلف می‌پردازند. اما ما میخواهیم تا حد امکان انتخاب و درک کارت گرافیک‌ها را برای شما آسان کنیم. برای اینکار سعی می‌کنیم با زبانی ساده و غیرفنی مواردی که در کارت گرافیک‌ها حائز اهمیت هستند را برای شما دسته بندی کنیم.

کارت گرافیک‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

کارت گرافیک‌ها به دو دسته «کارت گرافیک‌های مجتمع یا یکپارچه» و «کارت گرافیک‌های مجزا یا جدا» تقسیم بندی می‌شوند. کارت گرافیک‌های مجتمع همان کارت‌هایی هستند که به همراه پردازشگرها در یک تراشه جای گرفته‌اند. این کارت گرافیک‌ها حتی در بهترین مدل‌ها قدرت کافی برای اجرای بازی‌های روز را ندارند و معمولاً در سیستم‌هایی که کاربران نیاز مبرمی به امور گرافیکی سنگین ندارند و همچنین قصد صرف هزینه زیادی ندارند مناسب‌تر است. کارت گرافیک‌های OnBoard نیز در همین دسته قرار می‌گیرند.

کارت گرافیک‌های جداگانه کارت‌گرافیک‌هایی هستند که قسمتی جدا از بورد اصلی سیستم شما را به اشغال خود در آورده‌اند و در یک تراشه با پردازشگر اصلی جای نمی‌گیرند. این کارت گرافیک‌ها خود دارای حافظه RAM جداگانه  با نام VRAM  هستند. هسته‌های پردازشی جداگانه با فرکانس متغییر دارند و به طور کلی برای اجرای کارهای سنگین گرافیکی شما لازم هستند. برای آشنایی بیشتر با آن‌ها شما را به خواندن مطالبی در رابطه با مولفه‌های مهم در این کارت گرافیک‌ها دعوت می‌نماییم.

مهمترین مولفه‌ها در خرید یک کارت گرافیک چیست؟

VRAM:

ویدیو رم یا Video Ram که به اختصار Vram نامیده می‌شود یکی از مهمترین مولفه‌هایی است که در خرید کارت گرافیک جدید برای شما تاثیر گذارخواهد بود. این حافظه همان فضایی است که به صورت اختصاصی برای دسترسی کارت گرافیک‌ها در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد. بدون شک نام این حافظه‌ها اولین چیزی است که در هنگام تعریف از یک کارت گرافیک به گوشتان می‌خورد. برای مثال کارت گرافیک من 1 گیگابایت است یعنی حافظه Vram این کارت گنجایشی معادل 1 گیگابایت دارد. موضوع مهم در این باره آن است که اولاً این مولفه، اهمیت بالایی دارد ولی بالا بودن گنجایش حافظه Vram شما به معنای تبدیل شدن کارت گرافیک شما به یک غول مخصوص بازی نیست. علت این است که Vram اساساً بافر فریم‌هاست اما آنچه تک‌تک فریم‌های تصویر را رندر می‌کند، هسته‌های پردازشی کارت گرافیک است.

در نهایت باید بگوییم بالا رفتن هر چه بیشتر حافظه RAM کارت ویدیوی شما همیشه لزومی ندارد. چرا که در خیلی از موارد حتی در بازی‌های گرافیکی سنگین، هنوز نیازی به حافظه‌های خیلی بالا احساس نمی‌شود. در گرافیک‌های معمولی حافظه 512 مگابایت و در کارت گرافیک‌های رده بالا میزان این حافظه حداقل 1024 مگابایت کافی است. کارت گرافیک‌هایی باحافظه 2 و 3 گیگابایت نیز وجود دارند که با توجه به کارآیی که حتی امروزه در بازی‌های گرافیک بالا مشاهده می‌شود، تغییر ویژه‌ای ایجاد نمی‌کنند و لزومی به هزینه اضافی در این باره نیست.

انواع حافظه در کارت‌های گرافیک:

 موضوع مهم دیگر در رابطه با کارت‌های گرافیک، نوع آن است که امروزه اغلب DDR3 و GDDR5 از محبوبیت بیشتری برخوردارند. موضوع دوم رابط کاربری حافظه یا Memory Bus در این رم‌های مخصوص گرافیک است که امروزه این نوع واسط حافظه  اغلب پهنایی معادل 128 یا 256 بیت دارد. البته برای اینکه واسط حافظه‎ی کارت گرافیک شما 256 بیت باشد باید حتما حداقل از حافظه نوع DDR3 بهره‌مند شوید.

باز هم لازم است که تکرار کنیم که حافظه بیشتر به تنهایی نمی‌تواند ضامن کیفیت و کارآیی کارت گرافیک شما باشد. معماری که در کارت گرافیک به کار می‌رود، سایه‌زن‌ها یا همان Shader Count و همچنین سرعت فرکانس هسته‌های پردازشی کارت گرافیک موارد تاثیر گذار و مهم دیگری از بخش گرافیک شما محسوب می‌گردند. در معماری‌ها هیچ مشکل خاصی وجود ندارد چون هر چه معماری جدیدتری استفاده شود، عموما گرافیک بهتری در اختیار دارید. در ادامه در رابطه با Shaderها توضیحی ارائه می‌کنیم.  Shader بخشی از پردازشگر گرافیکی است که برای اجرای بعضی از محاسبات گرافیکی پردازشگر به خدمت گرفته می‌شود. این بخش‌ها همان بخش‌های قابل برنامه نویسی پردازشگر هستند. این بخش‎ها در پردازشگرهای گرافیکی انویدیا و AMD متفاوت عمل می‌کنند که این تفاوت هم ناشی از قائده‌ای است که آن‌ها در شمارش این بخش‌ها استفاده می‌کنند.

سرعت پردازشگر گرافیکی:

سرعت فرکانس در کارت گرافیک‌ها نیز همچون پردازشگرها است. در این بخش نیز بالاتر رفتن فرکانس سرعت پردازشی بیشتری به پردازشگر شما ارمغان می‌آورد. البته سرعت فرکانس پردازشگر گرافیکی در اختیار تولید کننده لپ تاپ است و یکسان بودن مدل کارت گرافیک در دو لپ تاپ به معنای یکی بودن فرکانس هسته‌های آن‌ها نیست. همچنین توجه داشته باشید که ممکن است یک کارت گرافیک با حافظه کمتر ولی فرکانس بیشتر سریع‌تر از یک کارت گرافیک با حافظه بیشتر ولی فرکانس کمتر عمل کند.

همچنین حواستان را در رابطه با تکنولوژی‌هایی همچون TurboCache شرکت Nvidia یا HyperMemory محصولات AMD جمع کنید چرا که این تکنولوژی‌ها بر استفاده کارت گرافیک از RAM سیستم شما دلالت دارند. این در حالی است که وجود حافظه RAM جداگانه در کارت گرافیک‌هایی که برای امور پرمصرف استفاده می‌شوند امری بسیارضروری است.

حال که صحبت از کارت‌های گرافیک‌های قدرتمند و حرفه‌ای کشیده شد، بد نیست اگر نگاه عمیق‌تری به این بخش بیندازیم. شاخه جدید کارت‌گرافیک‌های دو شرکت AMD و انویدیا با نام‌های Quadro  و FireGL نوت‌بوک‌های حرفه‌ای و کامپیوترها پیشرفته را هدف قرار داده‌اند. این کارت گرافیک‌ها ارتباط بهینه‌ای با اپلیکیشن‌های حرفه‌ای که بر اساس OpenGL تولید می‌شوند برقرار می‌کند.

Open GL چیست؟

Open GL نام واسط برنامه نویسی سه بعدی است که به عنوان یک رابط کاربری همانند واسط برنامه‌نویسی DirectX مایکروسافت شناخته می‌شود. Open GL به خوبی توسط تولیدکنندگان سخت افزاری پشتیبانی می‌شود و همچنین به راحتی می‌تواند با میل سازندگان سخت افزاری گسترش پیدا کرده و قابلیت‌های بیشتری بدان افزوده شود. بدین ترتیب به راحتی کدها و فرامین جدید به واسط برنامه‌نویسی افزوده گشته و این موضوع در استحکام و تکمیل این رابط برنامه نویسی کمک شایانی می‌کند.

OpenGL پلتفرم و زبان برنامه نویسی مستقلی است که به راحتی در سیستم های متفاوت می‌توان از آن بهره برد. برای مثال این رابط بخشی از ویندوز، مک، لینوکس و بسیاری از سیستم عامل‌های دیگر محسوب می‌گردد.

حتی OpenGL علاوه بر نقش مهمی که در ویندوز ایفا می‌کند، به عنوان پلتفرم برنامه نویسی در کنسول‌های بازی همچون ایکس باکس 360 و PS3 و بازی‌های مک مورد استفاده قرار گرفته است. در نهایت می‌توان گفت که جستجو برای کارت گرافیکی که توانایی پیشتیبانی از قابلیت‌های OpenGL را داشته باشد مفید خواهد بود، اما به یک شرط. آن هم آن است که برنامه‌هایی که استفاده می‌کنید به خوبی از قابلیت‌های این پلتفرم برنامه نویسی استفاده کرده باشند چرا که بسیاری از برنامه‌های شما ممکن است که نیازی به این پلتفرم نداشته باشند.

DirectX چیست؟

DirectX هم همانند OpenGL یک API یا واسط برنامه‌نویسی است اما توسط مایکروسافت ایجاد و پشتیبانی می‌گردد. این محیط برنامه نویسی به تولیدکنندگان و برنامه‌نویسان کمک می‌کند که بهتر و راحت‌تر به امکانات و منابع سیستم دسترسی پیدا کنند. نکته مهم در رابطه با دایرکت ایکس (تلفظ آمریکایی آن دیرکت ایکس است) آن است که سخت افزار شما توانایی خواندن دستورات این محیط برنامه نویسی را داشته باشد. بنابراین توجه به اینکه کارت گرافیک شما از آخرین نسخه این API که DirectX 12 است پشتیبانی کند نکته مهمی است. البته عدم پشتیبانی از نسخه جدید بدین معنا نیست که دیگر نمی‌توانید با لپ تاپ‌تان بازی کنید، اما برخی از قابلیت‌هایی که به کمک نسخه جدید دایرکت ایکس قابل استفاده هستند، عملا در سیستم شما بلااستفاده خواهد شد و این بدین معناست که مثلا در برخی موارد گرافیک بازی از آنچه که در کارت گرافیک‌های مجهز به نسخه جدید DirectX نمایش می‌دهند پایین‌تر خواهد بود و جزییات برخی از صحنه‌ها کاهش خواهد یافت.

برای شناسایی کارت گرافیک ها باید به دو رقم سمت چپ آن توجه کنید. رقم اول از چهار رقم از سمت چپ نشان دهنده نسل پردازشگر گرافیکی و رقم دوم نیز به قدرت آن اشاره دارد. در رقم دو، عددهای 0 تا 2 به کارت گرافیک‌های کم مصرف و ضعیف، 2 تا 7 به کارت گرافیک‌های متوسط و میان رده و 8 و9 به قدرتمندها اشاره دارد. همچنین M در کنار نام آن‌ها اشاره به موبایل یا همان مخصوص لپ‌تاپ‌ها دارد. اما دو رقم آخر به مولفه های گوناگونی بستگی دارد که جمع بندی آن کار ساده ای نیست و نمی‌توان در حال حاضر قاعده‌ای که به راحتی قابل فهم باشد، تعریف نمود.

نکته آخر نیز آن است که توجه کنید کارت گرافیک شما به طور حتم از Nvidia Optimus یا AMD Enduro بهره‌مند باشد. این قابلیت‌ها به تعویض خودکار بین کارت گرافیک یکپارچه و کارت گرافیک اصلی در لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترها در موقعیت‌هایی که پردازش‌های کمتر یا بیشتر مورد نیاز است کمک می‌کنند. برای مثال در حالت کم قدرت به کارت گرافیک یکپارچه با CPU، مصرف کمتری دارد سوییچ می‌کند تا بدین ترتیب انرژی کمتری مصرف شود.

SLI و CrossFire چیست؟

استفاده همزمان از دو کارت گرافیک یا بیشتر را در محصولات NVIDIA به اختصار SLI می‌گویند. این موضوع را در محصولات AMD با نام Crossfire X که تا قبل از سال 2007 به صورت CrossFire نام‌گذاری شده بود، شناخته می‌شود. این کار که گاهی به آن استفاده از کارت گرافیک دو گانه یا Dual Graphic گفته می‌شود برای کسانی است که می‌خواند نهایت استفاده را از بازی‌ها داشته باشند و کارت گرافیک آنها پاسخ گوی نیاز گرافیکی آن‌ها نیست.

در اجرای این موضوع، دو کارت گرافیک که حتی یکی می‌تواند کارت گرافیک مجتمع باشد، با یکدیگر ترکیب شده و با همکاری هم امور پردازشی را به صورت واحد به اجرا در می‌آورند. در این حالت عنوان Hybrid CrossFireX به جای کراس فایر استفاده می‎شود. اولین خصوصیت این روش، افزایش تعداد فریم هایی است که در هر ثانیه رندر می‌شوند. البته این موضوع مشکلاتی نیز همچون micro stutters در نمایش فریم‌ها به همراه دارد که باعث ایستادن صفحه یا عدم بارگذاری بعضی بخش‌ها در زمان مناسب می‌شود. برای جلوگیری از طولانی شدن مطلب از ذکر جزئیات این موضوع خودداری می‌کنیم.

من به چه کارت گرافیکی نیاز دارم؟

پاسخ این سوال را بهتر است در نیازهای روزمره خود بسنجید. اگر استفاده شما از لپ‌تاپ صرفا برای پخش موزیک یا تماشای فیلم‌های سینمایی است، بنابراین یک لپ‌تاپ با کارت گرافیک معمولی یا حتی OnBoard و مجتمع با پردازشگر اصلی نیز می‌تواند از پس نیازهای شما بربیاید. اما در صورتی که نیازمند کارهای گرافیکی یا اجرای بازی‌های گرافیکی و پر زرق و برق روز هستید، پس انتخاب شما محدود به مدل‌هایی می‌شود که دارای کارت گرافیک مستقل هستند. 

در صورتی که لپ‌تاپ شما قرار است کارهای گرافیکی سنگین را اجرا کند یا برای بازی‌های رایانه‌ایتان به کار گرفته شود، پس بهتر است قبل از انتخاب نهایی سری به بنچمارک‌ها بزنید. همانطور که گفته شد، مشکل اصلی کارت گرافیک‌ها عدم وجود قانون یا دسته بندی منظم برای انتخاب راحت و تشخیص مدل‌های مختلف در بین انبوه محصولات موجود در بازار است. بنابراین بهترین راه برای اطمینان از کیفیت مناسب لپ‌تاپ شما در اجرای پردازش‌های مورد نیاز استفاده از بنچمارک‌ها و بررسی‌هایی است که توسط وبسایت‌های مطرح و معتبر تکنولوژی همچون NoteBookcheck یا videocardbenchmark یا tomshardware تهیه و منتشر می‌شوند.

سخن نهایی:

در بخش سوم از مقاله تلاش شد تا با وجود مشکلات متعدد در بخش کارت گرافیک، تا حد امکان شما را در انتخاب کارت گرافیک مناسب یاری نماییم. در بخش‌های بعدی مقاله سری به صفحه‌نمایش‌ها و مشخصات جانبی و مهم دیگر در هنگام خرید لپ‌تاپ‌ها می‌پردازیم. با زومیت در بخش‌های بعدی سفر به اعماق دنیای لپ‌تاپ همراه شوید.

منبع : زومیت

جالب و البته کامل بود

ممنون از شما

مطالب مفيد و با ارزشي است ولي بهتر بود خلاصه تر مي شد خيلي طولانيه

مطلب جامعی بود من خودم برای خرید خیلی تحقیق کردم و با این اصطلاحات کم و  بیش آشنا شدم، شما کار رو راحت کردی البته اکثر مردم به حساب حرف فروشنده خرید میکنن

واقعا جالب و مفید بود دستت درد نکنه - استفاده کردیم

مقاله جامع و کاملی بود ، ممنون!

خیلی آموزنده بود . برای خرید لپ تاپ باید این مطالب رو در نظر بگیریم

بسیار مطلب مفید و آموزنده ای بود

ممنون از زحمتی که کشیدین

من میخوام لپتاب بگیرم با توجه به رشته ای که در آن تحصیل میکنم ( مهندسی فناوری اطلاعات)

بنظرتون از بین این سه مدل کدام بهتره؟ واقعا در انتخاب مردد شدم

خيلي مفيد بود مرسي.

با سلام و عرض ادب

پیشنهاد اینجانب hp 4540s با کانفیگ زیر و حدود قیمت 2000000 تومان می باشد:

بهره مندی از بدنه آلومینیومی، صفحه کلید ضد آب، صفحه نمایش مات و ضد نور، USB 3.0 ، حسگر اثر انگشت، پردازنده قوی از نسل سوم اینتل، کارت گرافیک 2 گیگابایتی و ... همه و همه این مدل را تبدیل به انتخابی ارزشمند با قیمت مناسب نموده است. بنده 2 عدد از این لپ تاپ رابرای دوستان خریداری کرده ام که بسیار راضی هستند.

موفق باشید

خوب من فکر میکنم بجای معرفی امکانات سخت افزاری که در لپ تاپها امکان شناختش برای افراد مبتدی وجود نداره نیازسنجی و کمک از یک دوست مورد اعتماد و خرید با گارانتی و برند معتبر خیلی کار امدتره

با سلام. با این اوصاف من که لب تابم corei3هست یه کم سرعتش پایینه. چجوری ارتقاش بدم

ممنون استفاده کردم فقط اگر به لحاظ قیمت هم بررسی دقیقتر می شد خوب بود