اندازه دانه‌ها (Grain size) يکى از ويژگيهاى توصيفى سنگهاى رسوبى است. مقياس اندازه‌گيرى دانه‌ها که به مقياس udden – wentworth معروف است توسط اُدن (udden) بوجود آمد که در آن اندازه هر گروه (به ميليمتر) در برابر اندازة گروه قبلى مى‌باشد. ونت ورث (wentworth) نيز هر گروه را در اين مقياس نامگذارى نمود. مقياس فاى (Ø) که براى سهولت در محاسبات و کارهاى آمارى بکار ميرود توسط کرومباين (Krumbein) ابداع شد که مقياس لگاريتمى udden-wentworth مى‌باشد. تبديل اندازه از ميليمتر به Ø از رابطه Ø=Log2.D که در آن D قطر ذرات مى‌باشد، بدست مى‌آيد.
. سنگى که از دانه‌هاى بزرگتر از 2 ميليمتر درست شده باشد رودايت (Rudite) نام دارد که شامل کنگلومراها و برشها ميباشد. ماسه سنگها (Arenits) اندازه‌اى بين 2 و 62% ميليمتر دارند. لوتيت‌ها (Lutites) از سيلت‌استون‌ها (siltestones) که اندازه‌اى بين 06/0 ميليمتر تا 4 ميکرون دارند و رسها (clay) که اندازه ذراتشان کمتر از 4 ميکرون مى باشد، تشکيل شده‌اند.
|
نام سنگهاى رسوبى
|
termz
نام گروهها
|
phi
فاى
|
|
mm
ميليمتر
|
|
روديت‌ها
|
Rudites
|
gravels
|
boulders
|
-8
-7
|
|
256
128
|
|
کنگلومرا
|
conylomerate
|
cobbles
|
-6
-5
|
|
64
32
|
|
برشها
|
breccias
|
Pebbles
|
-4
-3
-2
|
|
16
8
4
|
|
ماسه‌سنگها
|
Arenites
يا
Sanstones
|
خيلى درشت متوسط ريز خيلى‌ريز
|
granules
sand
|
-9
0
1
2
3
4
|
|
2
.5
1
.25
.125
.0625
|
|
سيلت استونها
|
Siltstones
|
درشت
متوسط ريز خيلى‌ريز
|
silt
clay
|
5
6
7
8
|
|
.0312
.0156
.0078
.0039
|
|
رس سنگها
|
Claystone
|
|
|
|
|
|
مُد – (mode): عبارتست از فراوانترين اندازه در يک سنگ رسوبى – اکثر رسوبات يک مده (unimodal) هستند يعنى يک گروه نسبت به گروه‌هاى ديگر از نظر فراوانى غلبه دارد.
