اصطلاح پالئونتولوژى (Paleontology) اولين بار توسط شخصى به نام دوکروته دوبلن ويل در سال 1825 ميلادى بکار رفت . اما عملا از سال 1834 ميلادى بود که فيشرفن والدهايم آن را براى اولين بار در نوشته هاى زمين شناسى وارد نمود . کلمه پالئونتولوژى که در کتابهاى فارسى ، ديرينه شناسى و يا فسيل شناسى ترجمه شده ، ريشه اش از چند کلمه گرفته شده است که عبارتند از :
Paleontology = Palaios + Ontos + Logos
( ديرينه شناسى = ديرينه و قديمى + موجود زنده + بررسى و تحقيق)
منظور از ديرين شناس و يا فسيل شناس (Paleontologist) شخصى است که به مطالعه و بررسى فسيل ها مى پردازد و سعى مى کند تصوير زندگى و حيات در گذشته را بازسازى نمايد و تحولات گياهان و حيوانات اطراف ما را آشکار سازد .
. ديرينه شناسى مجموعه اى مهيج است که موضوع را از علم زيست شناسى گرفته و در آن راستا رشد و توسعه يافته است و محدوده زمانى آن از 3500 ميليون سال قبل يعنى طى مدتى که حيات در روى زمين توسعه و پيشرفت داشته است را در بر مى گيرد . ديرينه شناسى رشد ، توسعه ، تحول ، و تکامل حيات را مشخص مى سازد و به زمين شناس کمک مى کند که سنگها را در گروه ها و طبقات خاص قرار دهد . ديرينه شناسى نه تنها به دنبال علت انقراض معمولى يک گونه است بلکه به دنبال دليل انقراض هاى دوره اى که در گذشته رخ داده و موجب از بين رفتن تقريبا تمامى موجودات از دنياى حيات شده است ، مى باشد . ديرينه شناسى محيط هايى را که موجودات فسيل شده در آن مى زيسته اند را بازسازى مى کند و با استفاده از مبانى و اصول بيوفيزيک در مورد اسکلت هاى فسيل شده علل و دلايل شکل گيرى و الگو و خصوصيات اسکلتى را بيان مى کند . با پيشرفت فهم و ادراک از علم ديرينه شناسى ، زير تقسيمات بسيارى براى آن بوجود آمد .
به عنوان مثال ديرينه شناسى گياهىpaleobotany) که به مطالعه و بررسى فسيل هاى گياهى مى پردازد . (
در حالى که ديرينه شناسى جانورى(paleozoology)، فسيل هاى جانورى را مورد بحث و بررسى قرار مى دهد ( البته اصطلاح پالئوزولوژى عموما مورد استفاده قرار نمى گيرد و بجاى آن پالئونتولوژى را بکار مى برند ) .
مطالعه فسيل هاى کوچک که اغلب نياز به ميکروسکپ دارد به عنوان فسيل شناسى ميکروسکوپى يا ميکروپالئونتولوژىMicro Paleontology) شناخته مى شود . (
در ميکروپالئونتولوژى ، يک شاخه ويژه گياهى وجود دارد که به فسيل گرده و دانه گرده توجه دارد و از آن تحت عنوان پالينولوژى (Palynology) نام برده مى شود .
شاخه دیگر این علم به بررسی فسیل های بزرگ می پردازد که به نام ماکروپالئونتولوژی (Macropaleontology) خوانده می شود. این علم خود به گروه فسیل شناسی بیمهرگان و مهره داران تقسیم می شوند.
