این تكنیك بسیار جالب این روزها در آلبومها یا عكسهای خانوادگی و عروسی كاربرد بسیار زیادی دارد. استفاده از لنز در بسیاری از موارد موجب سرخ شدن چشم میشود و در عكسهای پرترهِ بسیار نزدیك، كاملاً مصنوعی به نظر میرسد. بنابراین بسیاری از عكاسان به سوژههای خود پیشنهاد میكنند بهجای استفاده از لنزهای رنگی، تنها رنگ مورد علاقه خود را سفارش دهند و عكسهای مورد نظرشان را انتخاب كنند. برای بسیاری از افراد این كار بسیار پیچیده به نظر میرسد، اما عكاسان برای چنین ترفندی چه میكنند؟
در همین ابتدای كار بهتر است بدانید كه استفاده از این تكنیك تنها روی عكسهای پرتره نزدیك كه بخش بزرگی از تصویر توسط صورت پوشانده میشود، مناسب است. اصولاً عكسهای قدیمی كیفیت پایینتری نسبت به عكسهای جدید دارند و رنگی شدن عنبیه روی آنها، چندان به چشم نمیآید. عكس مورد نظرتان را باز كنید و با فشردن دكمههای Ctrl+J یا كشیدن و رها كردن لایه Background روی آیكون Create New Lay در پالت لایهها، یك لایه از روی لایه اصلی عكس بسازید. با این كار فتوشاپ یك لایه جدید شبیه لایه اولیه ایجاد میكند و بدین ترتیب هر ویرایشی كه انجام دهید، روی لایه جدید اعمال میشود.
تغییر رنگ چشمهای روشن چندان مشكل نیست؛ زیرا اصولاً چشمهای رنگی، پایه روشن دارند و به سادگی میتوانید مراحل اولیه این آموزش، یعنی بخش روشن كردن چشم را نادیده بگیرید، اما در اینجا فرض میكنیم كه در حال كار روی چشمهای مردم كشورهای شرقی كه عمدتاً قهوهای تیره هستند، كار میكنید. ابزار انتخاب بیضی شكل را برگزینید. این ابزار در حقیقت اولین ابزار در نوار ابزارهای فتوشاپ است و میتواند محدودهای را بهصورت دایرهای انتخاب كنید.
بهمحض برگزیدن ابزار انتخاب بیضی، نوار تنظیمات آن هم در بالای پنجره فتوشاپ پدیدار میشود. (این مسأله در مورد تمام ابزارها صادق است. یعنی با انتخاب هر ابزار، نوار تنظیمات مربوط به آن را در بالای پنجره فتوشاپ میبینید.) گزینه Feather در نوار تنظیمات ابزارهای انتخاب نشاندهنده محدوده محوشدگی بخش انتخاب شده است. هرچه این مقدار كمتر باشد، محدوده انتخاب، لبههای تیزتری خواهد داشت. بنابراین بسته به عكسی كه روی آن كار میكنید، باید این مقدار را به گونهای تغییر دهید كه محدوده انتخاب لبههای تیز نداشته باشد. در اینجا مقدار Feather برابر پانزده پیكسل انتخاب شده است.
حالا باید عنبیه چشم را انتخاب كنید. حتماً میدانید كه روش انتخاب چگونه است. كلیك میكنید، نگه میدارید، میكشید و رها میكنید، اما در اینجا دو نكته كمكی را نیز به شما میگویم: اول اینكه، ابزار انتخاب بیضی همانطور كه از اسم آن برمیآید، برای انتخاب به شكل بیضی به كار میرود. ما برای انتخاب عنبیه چشم به انتخاب دایرهای شكل احتیاج داریم. برای اینكه محدوده انتخاب دقیقاً دایرهای شكل باشد، در هنگام انتخاب دكمهShift را نگه دارید. دوم اینكه، ممكن است از محل نادرستی شروع به انتخاب كنید. مثلاً كمی بالاتر یا پایینتر از جایی كه لازم است، كلیك كنید و بكشید. برای اینكه بتوانید در همان زمان انتخاب كردن محدوده انتخاب را حركت دهید، میتوانید دكمه Space را نگه دارید و محدوده انتخاب را جابهجا كنید.
بعد از انتخاب كردن نیز اگر نوك نشانگر ماوس را در داخل محدوده انتخاب ببرید، میبینید كه به یك نشانگر با یك علامت چهارگوش در كنارش تبدیل میشود. یعنی در این حالت میتوانید در داخل محدوده كلیك كنید، بكشید و محدوده را جابهجا نمایید. سوم این كه، هیچ دلیلی ندارد عنبیه هر كدام از چشمها را جداگانه انتخاب نمایید و روی آن كار كنید. می توانید پس از انتخاب یكی از آنها، دكمه Shift را نگه دارید و انتخاب محدوده دوم را آغاز كنید. هر دو نكته پیش درباره این محدوده انتخاب جدید نیز صادق است. فقط طوری انتخاب كنید كه فضای كافی در دور عنبیه چشم باقی بماند. پس از انتخاب هر دو عنبیه، دكمه Ctrl+C را فشار دهید تا محدوده در حافظه كپی شود.
دكمههای Ctrl+V را فشار دهید. محدوده انتخاب كه با خطوط متحرك نقطهچین نشان داده میشود، ناپدید میشود. در حقیقت شما محدوده انتخابی را كه در داخل حافظه كپی كرده بودید، در همان محدودهای كه انتخاب كرده بودید، یعنی در جای قبلی خود، روی یك لایه جدید Paste كردید (مجدداً روی آن كپی كردید). اگر به پالت لایهها نگاه كنید، میبینید دو دایره كوچك در لایه فعال وجود دارد. اگر میخواهید واقعاً بفهمید كه این دو لایه چگونهاند، دو لایه زیرین آن لایه را خاموش كنید (روی آیكون چشم كنار آنها كلیك كنید). قصد ما از اینكار این است كه تمام عملیات رنگی كردن را روی این لایه، كه تنها شامل عنبیه چشم است، انجام دهید. با این كار می توانید در پایان بنا به نظر مشتری خود (همان سوژه) رنگ چشم را به هر رنگی كه می خواهید، در آورید.
در این مرحله میخواهیم رنگ چشم را روشن كنیم. اگر به پالت لایهها نگاهی بیندازید، میبینید كه در پایین پالت، یك سری آیكون قرار دارند. آیكون چهارم (از چپ یا راست فرقی نمیكند. چون هفت آیكون بیشتر ندارد!) یك دایره سیاه و سفید است. این دایره امكان استفاده از لایههای تنظیمكننده را به شما میدهد روی آن كلید كنید. در منویی كه باز میشود، گزینه Channel Mixer را انتخاب كنید.
یك پنجره باز میشود كه در پایین سمت چپ آن گزینهای به نام Monochrome یا تكرنگ قرار دارد. آن را انتخاب كنید. حالا تصویر سیاه و سفید میشود. كنترلكنندهها Red ،Green و Blue در این حالت میتوانند مقادیر رنگهای قرمز، سبز و آبی تصویر را افزایش یا كاهش دهند. این موضوع كمی پیچیده است؛ زیرا مربوط به كانالهای رنگی و افزایش و كاهش كنتراست كانالهای رنگی هر یك از آنها در تركیب رنگی اصلی میشود. كافیاست بدانید كه با افزایش مقدار كنترلكننده قرمز و سبز، میتوانید موجب روشن شدن رنگ عنبیه شوید. بدون اینكه تأثیر چندانی روی رنگ مردمك چشم (كه بیشتر از كانال آبی تشكیل شده است،) بگذارید.میتوانید اعداد را با توجعه به تصویر زیر تغییر دهید.
مقدار تغییر كاملاً به تیرگی رنگ چشمی بستگی دارد كه روی آن كار میكنید. آرام آرام میبینید كه عنبیه چشم به رنگ طوسی درمیآید، اما مشكل اینجاست كه لایههای تنظیمكننده هنگامی كه ایجاد میشوند، روی تمام لایههای زیر خود تأثیر میگذارند. یعنی این تغییر رنگ نه فقط روی لایه چشمها، بلكه روی تمام لایههای زیرین نیز مؤثر است. برای اینكه فقط لایه چشمها (كه در زیر لایه تنظیمكننده قرار دارد) تغییر رنگ دهد، دكمههای Ctrl+Alt+G را فشار دهید. با این كار لایه تنظیمكننده به یك لایه برشدهنده (Clipping Layer) تبدیل میشود و یك علامت پیكان شكسته در كنار آن ظاهر میشود. حالا فقط لایه زیر آن طوسی شده است.لایههای زیرین را مجددا فعال کنید(علامت چشم مجددا ظاهر می شود).
سفیدی دور عنبیه به خاطر تغییرات شدید رنگ است. ابزار پاككن را بردارید. در نوار تنظیمات ابزار پاككن، روی مثلث كوچكی كه در سمت راست شماره نشاندهنده بزرگی نوك قلم قرار دارد، كلیك كنید. از منوی باز شده، كنترلكنندهHardness را به سمت چپ بكشید و روی صفر قرار دهید تا نوك قلم بسیار نرم و هموار شود. حالا لایه چشمها را انتخاب كنید. و دور عنبیه چشم را آرام آرام و با دقت زیاد پاك كنید. بطوریکه فقط عنبیه پاک نشده باشد .
اگر احساس میكنید رنگ چشم به اندازه كافی روشن شده است، میتوانید لایه تنظیمكننده ChannelMixer و لایه چشمها را یكی كنید. كافیاست لایه تنظیمكننده را انتخاب كنید و دكمههای Ctrl+E را فشار دهید تا با لایه زیرین خود یكی شود. اگر هنوز رنگ لایه را كمرنگ یا پررنگ میبینید، روی لایه تنظیمكننده دوباره كلیك كنید تا پالت مربوط به آن دوباره باز شود و مجدداً كنترلكنندههای رنگی های سبز و قرمز را جابهجا كنید تا به رنگ مطلوب برسید. حالا عنبیه لایه چشمها كاملاً روشن شده است و خود به عنوان یك لایه منفرد دیده میشود.
حالا وقت رنگدهی است. رنگدهی به لایههای تكرنگ در فتوشاپ روشهای مختلفی دارد. شخصاً برای این كار روش استفاده از لایه تنظیمكننده Hue/Saturation را ترجیح میدهم.برای این کار از منویImage گزینه Adjastment و بعد Hue/Saturation را انتخاب نمایید و یا از همان منوی لایههای تنظیمكننده كه در مراحل قبل گفتیم، گزینه Hue/Saturation را انتخاب كنید. پنجرهای باز میشود كه دارای سه میلهبار كنترلكننده است و در پایین راست آن گزینهای به نام Colorize دارد.
این گزینه غیرفعال است و برای رنگدهی استفاده میشود. هنگامی كه آن را فعال میكنید، بلافاصله تمام تصویر تكرنگ میشود. همانطور كه گفتیم لایههای تنظیمكننده روی همه لایههای زیرین خود تأثیر میگذارند. با تغییر گزینه Hue میتوانید رنگهای مختلفی را امتحان كنید و گزینه Saturation نیز مخصوص تنظیم اشباع یا چگالی رنگ است. مثلاً انتخاب مقدار بیست برای Hue رنگ چشم را عسلی و مقدار نود، رنگ چشم سبز را میكند.
پس از انتخاب رنگ، میتوانید به روش قبلی (Ctrl+Alt+G) این لایه تنظیمكننده را نیز به یك لایه برشدهنده تبدیل كنید تا فقط روی لایه چشمها تأثیر بگذارد. اما حُسن استفاده از این روش چیست؟ فرض كنید در این مرحله كار را تمام میكنید و فایل را با فرمت PSD ذخیره میكنید. لایه تنظیمكننده مذكور به همراه لایههای دیگر ذخیره میشود. حالا فرض كنید سوژه مذكور رنگی را كه شما انتخاب كردهاید، نپسندد. كافیاست عكس را در فتوشاپ باز كنید. روی لایه تنظیمكننده دوبار كلیك كنید تا پنجره آن باز شود. بعد كنترلكننده Hue را بكشید و مقدار آن را تغییر دهید. رنگ چشم به صورت زنده تغییر میكند و شخص مذكور میتواند هر رنگی را كه دوست داشت، انتخاب كند.
