تكثير 

                الف )‌  توليد پياز از طريق پيازچه هايي كه در خوشه گل پياز مصري به وجود مي آيد . اين نوع پياز مصري با نام Allium cepa Var:Viviparum     كه توليد بوته اي مي كند كه بافت اندام آن بسيار سخت مي باشد و اين نوع پياز چند ساله است . و به جاي گل و بذر ،‌ توليد توده اي از پيازچه در انتهاي ساقه گل دهنده مي كند . براي تكثير اين نوع پياز ،‌ از اين پيازچه ها استفاده مي شود .

            ب )‌  استفاده از پيازچه هايي كه پياز نوع  Potato onion   يا Multiplier onion   توليد مي كنند . نام علمي اين نوع پياز  Allium cepa Var:aggregatum    مي باشد . اين نوع پياز به طور كلي توليد بذر نمي كند،‌ ولي توليد پيازچه هايي در اطراف پياز اصلي مي نمايد . مي توانيم پيازچه ها را از هم جدا كرده ،‌ جداجدا و يا اينكه در حالت جدا نشده بكاريم . به هر حال اين پياز به صورت پيازچه و يا پياز سبز مصرف  مي شوند . در موقع كاشت پيازچه ها بايد دقت كرد كه آنها  در خاك فرو نروند ،‌ بلكه بايد كمي خاك يا كود پوسيده روي پيازچه قرار داده شود .

            لازم به توضيح است كه در خارج از ايران بعضي از ارقام پياز را صرفا به خاطر توليد پيازچه و تهيه پياز سبز مي كارند . و به آن گرين بانچينگ اونيون مي گويند . اين رقم به هيچ عنوان توليد غده نمي كند وداراي رشد سريع مي باشد و ممكن است از پيازچه و يا بذر به وجود آيد . از بين اين ارقام مي توان از :‌ اورگرين ،‌ پلنن ويل ،‌ بانچينگ و وايت بانچينگ نام برد .

            ج )  استفاده از پياز هايي كه از كشت متراكم بذر در سال زراعي قبل به دست آمده اند . در اين روش از پيازهايي استفاده كرده كه قطرشان بين 5/2 –5/1 سانتيمتر باشد .

             د ) كشت بذر :‌ اين روش كشت در بيشتر نقاط جهان معمول است و به دو نوع است :‌

الف )‌ كشت مستقيم بذر در محل اصلي :‌

                زمان كشت مستقيم بذر پياز به عوامل زيادي بستگي دارد ،‌ كه از آن جمله مي توان  شرايط آب و هوايي منطقه ،‌ نحوه كاشت ،‌ و بالاخره رقم پياز را نام برد . در مناطق سرد سيري كه زمستان يخبندان دارند به محض برطرف شدن سرماي بهاره بايد به كشت پياز اقدام كرد . فاصله خطوط دريفها در كشت پياز حدود 40-30 سانتيمتر در نظر گرفته  مي شود .  و بذور آن به فاصله 2 سانتيمتري از هم كشت مي گردند .

            ب)‌ كشت از طريق نشاء‌:‌

            در اين روش از پيازچه هايي استفاده شده كه از كشت متراكم بذر در سال قبل به وجو آمده اند براي اين منظور در اوايل پاييز بذور به طور متراكم در محلي سرپوشيده كشت مي گردند ،‌ و در طول مدت زمستان پيازچه ها در دوره خواب به سر مي برند و به محض مساعد شدن هوا به محل اصلي منتقل مي شوند . مدت خزانه گيري بين 10 تا 6 هفته است . در مناطق سرد سيري به محض مساعد شدن هوا اقدام به تهيه خزانه مي كنند .  (در صورتي كه بخواهيم خرانه درهواي ازاد باشد )‌ نشاها در فضاهايي كه بين 30-40 سانتيمتر از هم فاصله دارند ،‌ به فواصل 10 سانتيمتري نشا مي شوند .  نشاها مي توانند اندازه هاي مختلفي داشته باشند . ولي طول و قطر نشاها اگر به اندازه مداد نباشد ،‌ كاشت آنها توصيه نمي شود . چون باعث شكافته شدن ريشه متورم يا دو تايي شدن ريشه مي شود . كه اين خود باعث به وجود آمدن ساقه هاي بذري زود رس مي گردد . لازم به ذكر است كه حدود 4 تا 2 كيلوگرم بذر براي تهيه نشا يك هكتار زمين كافي است . ولي براي كشت مستقيم پياز به  18-8 كيلوگرم بذر در هكتار نياز داشته . ولي  با توجه به طرز كاشت و پيش بيني آفات در زميني سالم و كاشت خطي 8 كيلوگرم در هكتار كافي است و براي كاشت بذر به وسيله دست پاش  حدود 12-10 كيلوگرم بذر  و اگر خطر بروز آفت در بين باشد به 18 كيلوگرم بذر در هكتار نياز است .

            كشت مخلوط

            با تمام مراقبتهاي لازم تراكم بذر در واحد سطح يا خط كاشت زياد خواهد بود و بايد پس از سبزشدن بذر محصول را تنك كرد . تنك كردن محصول هميشه با صرف هزينه زياد همراه است و از طرفي هم در موقع تنك كردن ريشه ساير نهال هايي كه بايد در محل باقي بمانند تكان خورده و ضعيف شده و چه بسا خشك بشوند لذا حتي المقدور بايد از تنك كردن پياز خودداري كرد .  براي اين منظور بهتر است بذر پياز را با بذر گياه ديگري كه محصول آن زود مي رسد و برداشت مي شود مخلوط كرده و بكارند .  گياهاني كه مي توان بذر آنها را با بذر پياز مخلوط كرد عبارتند از :‌ اسفناج ،‌ تره فرنگي ،‌ جعفري .

            نسبت بذر پياز و بذر تره فرنگي براي كاشت مخلوط 120 گرم بذر تره فرنگي براي هر يك كيلوگرم بذر پياز و براي جعفري 50 گرم بذر جعفري براي هر يك كيلوگرم بذر پياز مي باشد .

            فايده ديگر كاشت مخلوط در زراعت پياز اين است كه بذرپياز نسبتا دير سبز مي شود ،‌ يعني 2-1 ماه طول مي كشد تا بذر پياز سبز شود و در اين مدت بذر علف هرز به مقدار زياد سبز شده و رشد زياد كرده و نهال جوان پياز را بعدا سبز خواهد شد از بين مي برد و يا آنكه كلا مانع سبز شدن بذر پياز مي گردد . بنابراين بايد در همان 2-1 هفته اول كاشت پياز اقدام به وجين كرد ولي سبز نشدن تخم پياز در اين موقع وجين بين خطوط را غير ممكن مي سازد ،‌ زيرا تشخيص خطوط كاشت بذر پياز غير مقدور است ،‌ ولي اگر بذر پياز با تخم گياه ديگري كه زود سبز مي شود كاشته شود محل خطوط كاشت پياز خيلي زود مشخص شده و به اساني مي توان بين آنها را وجين و يا سله شكني كرد .

            بذر دادن قبل از موقع پياز

            در نقاطي كه پياز كوچك را براي توليد پياز درشت مي كارند و يا در نواحي گرم كه فصل نمو بوته پياز زمستان است اغلب اتفاق افتاده ،‌ به طوري كه در همان سال كاشت نهال يا پياز كوچك ،‌ قبل از توليد پياز درشت قابل فروش در بازار ساقه گل دهنده ظاهر شده و بوته گل و بذر مي دهد . البته اين پديده موجب از بين رفتن تمام محصول آن سال و ضرر فوق العاده كشاورز مي گردد .

            بنا بر آزمايشهايي كه بوس ول Bos well  و بعدا به وسيله تمپسن  Thompson و سميت  Smith  به عمل آمده درشتي پياز كاشته شده و شرايطي كه در ان پياز انبار شده است در زود بذر دادن گياه دخالت زياد دارد . به اين ترتيب  كه هر قدر پياز كاشته شده درشت تر باشد تعداد بوته هايي كه پس از كاشت در مزرعه گل مي دهند زيادتر خواهد بود و همچنين هر اندازه كه درجه حرارت انباري كه پيازها  قبل از كاشت در آن نگاهداري مي شوند زيادتر باشد تعداد بوته هاي گل دهنده نيز زيادتر خواهد شد . نتيجه آزمايشهاي تمپسن و سميت در جدول زير ثبت شده است :‌

            در اين جدول دو عامل متغير موجود است يكي اندازه پياز كه بر سه دسته تقسيم شده است ،‌ و ديگري حرارت انبار يكه پيازها را قبل از كاشت در آن نگاهداري كرده اند .  با در نظر گرفتن اين دو عامل هر قدر كه اندازه پيازها زيادتر مي شود و درجه حرارت انبار بالا مي رود تعداد بوته هايي كه قبل از موقع يعني زود  بذر مي دهند زيادتر مي شوند به استثناي حرارت بين  و  درجه سانتيگراد كه در اين درجه حرارت تعداد  بوته گل دهنده كمتر از ساير درجات حرارت مي باشد . ولي نسبت ازدياد تعداد بوته گل دار نسبت به درشتي پياز كاشته شده هميشه ثابت است . بنابراين عامل مهم بذر دادن بي موقع پياز همان درشتي و يا ريزي پياز كاشته شده مي باشد و مقدار حرارت تاثير زيادي در اين امر ندارد . فقط اين موضوع را بايد در نظر گرفت كه اگر درجه حرارت بين   و   درجه سانتيگراد باشد باعث بذر دادن بوته گياه نمي شود ،‌ در عوض خود پياز قبل از كاشت در انبار مي پلاسد و در نتيجه مقدار محصول حاصله از چنين پيازي كم خواهد بود . در نتيجه براي برداشت محصول كافي و جلوگيري از بذر دادن بوته هاي پياز در هنگامي كه ما براي غده  ان را كشت كرده ايم ،‌ بايد درجه حرارت انبار در اطراف صفر درجه سانتيگراد باشد و اندازه قطر آنها از 2CM  سانتيمتر تجاوز نكند .

            براي جلوگيري از بذردادن بوته هاي پياز بذري كه در نواحي گرمسير در فصل زمستان كاشته مي شوند ،‌ بايد حتي المقدور از ركود در رشد بوته سبز پياز در اين فصل يعني زمستان جلوگيري كرد چه اين ركود در رشد نباتات دائمي و يا دو ساله است كه باعث زود گل دادن و بي موقع بذر دادن گياه مي شود .

            وجين و سله شكني

            به طوري كه مي دانيم ريشه پياز سطحي و كوتاه است ،‌ بنابراين سله شكني و وجين نبايد عميق باشد عمل سله شكني و وجين بايد يكي دو هفته پس از كاشت بذر پياز انجام گيرد تا علف هرزبه نهال پياز غلبه نكند . تعداد دفعات سله شكني بايد نسبتا زياد باشد يعني بعد از هر دفعه آبياري بايد اين عمل طوري انجام شود كه به ريشه گياه لطمه اي نزند .

            آبياري

            پياز به آب فراوان نياز دارد ،‌ و در اراضي شني كه سطح فوقاني خاك خيلي زود خشك مي شود بايد كاملا مراقب بود كه هميشه در اطراف ريشه پياز رطوبت كافي موجود باشد . در نقاط شمالي ايران پياز را مي توان به صورت ديم كشت كرد . پيازهايي كه از كشت آبي به دست مي آيند وزن بيشتري نسبت به محصولات ديم در انباراز دست مي دهند . آب بيش از حد باعث ديررس شدن و زردي برگها مي شود ،‌ از طرف ديگر كم آبي باعث كاهش عملكرد مي شود . به طور معمول مزرعه پياز را هر 5 الي 7 روز يكبار آبياري كرده ،‌ و ميزان آب مصرفي با توجه به منطقه كشت ،‌ زمان كشت ،‌ روش توليد و نوع خاك متغير مي باشد . وبه طور كلي و معمول به طرق شياري و يا غرقابي آبياري مي كنند .

            تنك كردن

            به طور كلي تنك كردن در كاشت پياز چندان مفيد نيست چه در اثر «كشيدن »‌ يعني كندن نهالهاي زائد ،‌ ريشه ساير بوته ها كه بايد در جاي خود باقي بمانند تكان خورده و نهال پياز ضعيف مي شود . ولي معهذا براي به دست آوردن پياز درشت درسال اول كاشت بذربا تمام مراقبتهاي لازم تراكم بذر  درواحد سطح زيادتر از حد لازم مي شود و بايد مزرعه را تنك كرد . در اين صورت نهالهاي زائد را به نحوي كه فاصله بين بوته هاي باقي مانده 8 تا 25 سانتيمتر (نسبت به نوع پيازكاشته شده )‌ باشد حذف ميكنند.

            عمل تنك كردن را معمولا 4-3 ماه پس ازكاشت بذر انجام مي دهند ،‌ يعني از اوايل تا اواخر خرداد ماه . در اين موقع نهالهاي زائد به اندازه كافي درشت شده و مي توان از آنها به عنوان پيازچه و يا پياز سبز در آشپزخانه استفاده كرد .

            مبارزه با علفهاي هرز مزارع پياز

            الف )‌ مبارزه مكانيكي :‌    علفهاي هرز در مزارعي كه به صورت خطي كشت شده اند مي توان توسط كولتيواتور  يا وجين دستي از بين برد : استفاده از اين روش در كشتهايي كه به صورت كرتي است غير ممكن است .

            ب )‌ مبارزه شيميايي :‌  از علفكشها در كنترل علف هرز استفاده كرده . مسئله مهم درمورد علفكشها ،‌ دقت در شرايط و زمان مصرفشان است . زيرا كه رطوبت ،‌ درجه حرارت و يا بارندگي مي تواند عوامل تغيير دهنده نتيجه كار باشد .

    1.     علفكش داكتال (Dacthal “DCPA”) :‌  به ميزان   12-8  ماده موثره ،‌ پس از كاشت بذر پياز و قبل از رويش ،‌ مصرف مي شود . اين علفكش بر عليه اغلب باريك برگها (گراسها)‌ ،‌ و پهن برگهاي يك ساله بذري همچون تاج خروس ،‌ جوموشك ،‌ خرفه ،‌ قياق و پوآ استفاده مي شود .

    2.      گراماكسون  Gramoxon 20% Sliparaquot:   بلافاصله قبل از رويش پياز در شرايطي كه فقط علفهاي هرز رويش دارند مستقيما روي علفهاي هرز پاشيده شده و مصرف آن 3 ليتر در هكتار مي باشد .

    3.     علفكش ترفلان  Terflan 48% Ec (Trifluralin) :‌ به ميزان 2 ليتر قبل از كاشت با خاك مخلوط شده و در كشت پياز مادري ،‌ جهت توليد بذر استفاده مي گردد . همچنين در كشت Onion-set  و انتقال نشاء‌ مصرف مي شود ،‌ ولي در كشت مستقيم بذر نبايد از ترفلان استفاده كرد .

       4.          علفكش توتريل:‌  به ميزان 3-5/2 ليتر در هكتار پس از سبز شدن پياز و در مرحله 6 برگي علفهاي هرز پهن برگ استفاده مي شود .

مبارزه شيميايي با علف هاي هرز در مزارع پياز

                خوابانيدن برگ پياز

            برداشت

            پياز را مي توان يا به صورت پيازچه و يا غده هاي رسيده برداشت نمود . زمان برداشت پياز بستگي به آب و هوا و خاك ،‌ نوع رقم و وضع بازار دارد .

            بعضي از ارقام ،‌ به خصوص ارقام خارجي پياز ،‌ غده هاي خود را در روي سطح زمين تشكيل مي دهند . لذا با دست قابل برداشت هستند . ولي براي برداشت ارقام ايراني حتما بايد از بيل و يا ابزار مكانيكي استفاده كرد .

            اگر بخواهيم پياز را بلافاصله مصرف كنيم ،‌ اگر غده ها به اندازه كافي نرسيده باشند ،‌ زياد اشكال ندارد . ولي اگر پياز را به منظور انبار كردن و نگهداري براي مدت طولاني برداشت مي كنيم ،‌ بايد كاملا رسيده باشند . زمان برداشت پياز وقتي است كه بيش از 50 %‌ قسمت هاي هوايي بوته ها شروع به افتادن و زرد شدن بنمايند . تجربه نشان داده است كه وقتي 25 %‌ بوته ها شروع به زرد شدن و افتادن ساقه نمودند ،‌ بايد برداشت پياز را شروع كنيم . البته در مناطق سرد سير بهتر است كه در زمانيكه 90%‌ برگها خم شده باشند برداشت صورت گيرد . در اين صورت مي توانيم يكي يا دو هفته پياز را زودتر برداشت كنيم . البته اين پياز خاصيت انبارداري كمتري خواهد داشت .

            معمولا قسمت هوايي گياه هنگامي كه كاملا خشك گرديد حذف مي نمايند . قسمت هوايي را مي توان با دست به وسيله قيچي مخصوص ،‌ يا با ماشين سرزني پياز قطع نمود . معمولا 12 تا 25 ميليمتر از قسمت هوايي را روي غده باقي مي گذارند تا از ورود عوامل بيماري زا جلوگيري به عمل آيد.

            در صورتي كه بخواهيم زودتر از موقع برداشت نماييم مي بايست آبياري را در زمان مناسب قطع نموده . معمولا 20 روز قبل برداشت آبياري قطع مي گردد تا به نگهداري آن بعد از برداشت كمك نمايد .

            در موقع برداشت سه رقم يا سه دسته مختلف پياز حاصل مي شود :‌

    1.      پيازهاي درشت قابل فروش به عنوان پياز مصرفي در اشپزخانه كه ممكن است نسبت به نوع كاشته شده بيش از 7-6 سانتيمتر قطر آن باشد . مقدار اين پيازها تقريبا 2%‌تمام محصول مي باشد .

    2.      پيازهاي ريز كه قطر آنها 5/1 تا 2 سانتيمتر تجاوز نمي كند و براي تهيه ترشي و كاشت مجدد به منظور تهيه پياز درشت و زود رس مورد استفاده قرار مي گيرد . اين دسته تقريبا 85 تا 95 %‌ تمام محصولات را تشكيل مي دهد .

    3.      پيازهاي متوسط كه قطر آنها از 5/2 تا 3 سانتيمتر تجاوز نمي كند . اين نوع پيازها به مقداركم در تهيه اغذيه و بيشتر در تهيه ترشي مصرف مي شود و مقدار نسبي آن در حدود 8 تا 10 %‌ تمام محصول است .

خشك كردن

پس از برداشت معمولا پياز را چند روز يا چند هفته كه بستگي به رطوبت و درجه حرارت محل دارد در مزرعه روي زمين باقي مي گذارند تا تمام رطوبت آن تبخير شده و خشك شود و پوست  آن به آساني از بقيه پيازجدا گردد .  اگر هواي محل ،‌ مرطوب يا باراني باشد بايد پيازها را زير محل سر پوشيده اي و يا در داخل اطاقي خشك كرد .

خشك كردن پياز قبل از حمل به انبار براي نگاهداري زمستانه حتما لازم است زيرا درجه خشك بودن آن در نگهداري در انبار فوق العاده موثر است يعني پياز مرطوب خيلي زودتر از پياز خشك پوسيده و يا مورد حمله انواع مختلف بيماري هاي انباري قرار مي گيرد.

در بعضي از نقاط براي خشك كردن پياز از خوانچه هاي چوبي كه ته آن با تور سيمي بسته شده و يا از قطعات چوبي فاصله دار تشكيل گرديده و يا از جعبه هايي كه ته و اطراف آن داراي سوراخهايي براي عبور هوا داراست استفاده مي كنند . اين طرز خشك كردن پيازها در خوانچه يا جعبه قرار داده و در مقابل آفتاب مي گذارند و اگردر موقع شب خطر باران و يا شبنم در پيش باشد جعبه ها و يا خوانچه ها را روي يكديگر قرار داده و روي تمام آنها را با سقفي موقت و يا پارچه تميز قابل نفوذ به آب و رطوبت (برزنت)‌ مي پوشانند . چنانچه خشك كردن طبيعي برايمان ميسر نباشد اقدام به خشك كردن مصنوعي مي نمايند ،‌ به اين ترتيب كه آنها را به مدت 4 تا 8 روز در معرض جريان هواي گرم (حداكثر حرارت تا 30 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 70% - 60%‌ به ميزان 5/2-2 متر مكعب در هر دقيقه )‌ قرار مي دهند . خشك كردن مصنوعي بلافاصله پس از برداشت ،‌ در مرحله استراحت فيزيولوژيك بايد انجام گيرد . در غير اين صورت حرارت 30 درجه سانتيگراد ،‌ موجب افزايش جوانه زني پيازها مي شود . سپس اقدام به خنك كردن پيازها كرده كه براي نگهداري درانبار آماده گردد .

انبار كردن پياز در زمستان

پياز از جمله محصولاتي است كه درشرايط مناسب مي توان آن را براي مدت زيادي پس از برداشت در انبار نگاهداري كرد . براي اينكه پياز انبار شده مدت زيادي سالم بماند يعني نپوسد و  سبز نشود بايد ياز كاملا رسيده و خشك باشد و محل نگاهداري يعني انبار پياز بايد داراي حرارتي حدود صفر درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 64 %‌ باشد .

شرايط انبار نمودن پياز بستگي به زمان ،‌ رقم و ساير عوامل كشت دارد . بر داشت به موقع ،‌ قطع آبياري قبل از برداشت و عدم مصرف كود ازته در مراحل آخر رشد باعث افزايش طول انبار داري پياز مي شود .

از آزمايشهاي عديده كه راجع به انبار كردن پياز به عمل آمده است چنين نتيجه مي توان گرفت كه رطوبت تاثير زيادي در سبز شدن پياز در انبار ندارد و اين پديده بيشتر تحت تاثير در جه حرارت محيط مي باشد . در صورتي كه پيدايش ريشه در پياز بيشتر ناشي از مقدار رطوبت هواي انبار مي باشد و حرارت در ريشه كردن پياز بي اثر است .

پوسيدگي پياز با ازدياد اين عوامل تواما ايجاد مي شود . بنابراين بهترين محل براي انبار كردن و حفظ پياز مكاني است كه خشك و خنك باشد .

براي ايجاد چنين شرايطي انبار بايد مجهز به دستگاه تهويه باشد تا بتوان به وسيله آن هواي محل را خنك و ثابت نگاه داشت   . براي اين منظور با قرار دادن منافذي در قسمت پايين ديوار نزديك كف انبار اين عمل را انجام داده . اين منافذ را مي توان درموقع لزوم مسدود نمود تا هواي گرم و يا مرطوب خارج به داخل انبار راه نيابد و براي اينكه جريان هوا برقرار شود علاوه بر منافذ پاي ديوار در سقف انبار نيز چند هواكش تعبيه مي كنند . تا با باز كردن اين دو منفذ جريان هوا برقرار گردد و براي اينكه هوا بين پيازها جريان داشته باشد پيازها را در جعبه هاي كم عمق قرار داده و اين جعبه ها را روي يكديگر مي گذارند .

در موقع گذاردن جعبه ها روي يكديگر بايد بين دو جعبه 3 تا 4 سانتيمتر فاصله باشد و علاوه بر اين بين جعبه هاي مجاور يكديگر نيز فاصله اي به همين اندازه در نظر مي گيرند .

به طوري كه قبلا گفته شد درجه حرارت در انبار بايد در حدود صفر درجه باشد و اين حرارت مي تواند از 2- تا 2+ درجه سانتيگراد باشد البته لازم به ذكراست كه بايد از يخ زدگي پرهيز شود .

براي جلوگيري از سبز شدن پياز مي توان از ماده ماليك هيدرازير Maleic Hydrazide  به مقدار 2/2 كيلوگرم روي گياهاني كه 50%  قسمت هوايي خوابيده اند استفاده نمود . زمان محلول پاشي بسيار مهم است زيرا كاربرد بسيار زود مي تواند سبب غده هاي پف كرده گردد ،‌ در حاليكه محلول پاشي بسيار دير از سبز كردن به ميزان كمي جلوگيري مي نمايد .

اهميت غذايي

پياز به صورت خام در تهيه سالاد استفاده مي شود ،‌ همچنين حذف  در تهيه غذاهاي مختلف و سوپ مصرف مي گردد ،‌ كه در اين صورت باعث خوش طعم شدن غذا مي شود .  برگهاي سبز آن در پختن غذا و يا مانند ساير سبزيها به صورت خام مصرف مي شوند . پياز گاهي به صورت ادويه و چاشني در تهيه غذا مورد استفاده قرار مي گيرد . و نيز با سركه به صورت ترشي به مصرف مي رسد . از نظر ذائقه ايراني پياز در تهيه غذا يكي از مواد اصلي و نقش مهمي را بر عهده دارد . در خارج از ايران پياز را به صورت خام درتهيه سالاد و به صورت پخته در تهيه سوپ و غذا و همچنين ترشي استفاده مي كنند .

برگهاي متورم پياز كه قسمت حجيم آن را تشكيل مي دهد ،‌ داراي مقدار زيادي اينولين است ،  اينولين نوعي نشاسته است كه بر اثر تجزيه در بدن به فروكتوز و مقدار كمي گلوكز تبديل مي گردد . در 100 گرم پياز تركيبات زير وجود دارد :‌

87%‌ آب ،‌ 11%‌ كربوهيدرات ،‌ 2/1 %‌ پروتئين ،‌ 4/0 %‌ املاح كاني ،‌ 6/0%‌ تركيبات فيبري ،‌و همچنين پياز داراي ويتامينهاي دسته B  و ويتامين C و ويتامين A  است . و از عناصريكه در پياز در حد وفور است عبارت است از كلسيم ،‌ فسفر ،‌ پتاسيم ،‌ منيزيم و آهن است .

مزه و طعم و تندي پياز به رقم شرايط آب و هوايي بستگي دارد . و آن مربوط به روغن فراري است به نام آليل پروپيل دي سولفايد . در پياز و ساير گونه هاي جنس Allium  بخصوص سير ،‌ تركيبات امينواسيد قابل حلي در آب به نام آلين Alin  وجود دارد . آلين توسط آنزيم آليناز Allinaz  به آليسين تبديل مي گردد .  تركيبات آليسين Allicin  خاصيت ضد باكتريايي دارند ،‌ بنابراين پياز به عنوان يك داروي آنتي بيوتيك مصرف ميشود .از آن در درمان سرما خوردگي و گريپ Grip   استفاده مي كنند . تحقيقات بسيار وسيع و گسترده در آمريكا نشان داده است كه با خوردن پياز خام بسياري از بيماريهاي قلبي  قابل درمان است . اخيرا دانشمندان آمريكائي دريافته اند كه در پياز تركيباتي وجود دارد ،‌ كه ضد سكته مغزي است . قابل ذكراست كه پياز درمان بيماريهاي تيفوئيد Typhoid  تجويز مي گردد .

آفات

1-   مگس پياز

نام علمي اين حشره Hylemiyia antiqua  است .

آفات

1-   مگس پياز

نام علمي اين حشره Hylemiyia antiqua  است .

زيست شناسي

اين مگس زمستان را به صورت شفيره در خاك سپري كرده و در بهار (ارديبهشت)‌ حشرات كامل ظاهر شده و در روزهاي گرم و آفتابي فعاليت بيشتر داشته . حشره ماده پس ازجفت گيري تخمهاي خود را به صورت انفرادي يا به صورت دسته جمعي بر روي خاك اطراف طوقه،‌ ،‌ روي برگ و يا روي غده پياز ميگذارند .

دوره زندگي حشره بستگي به غذا داشته و از 25 روز تا 100 روز گزارش شده است و معمولا 30 روز مي باشد . اين حشره 100 تخم گذاشته و تخمها در 21-20 درجه سانتيگراد و در طي 5-5/4 روز با رطوبت زياد تفريغ شده . لاروهاي جوان به محض نفوذ به بافت و با 3-2 هفته تغذيه از گياه به رشد كامل خود رسيده ،‌ و لاروهاي كامل از ميزبان خارج و در عمق 5-10 سانتيمتر خاك به شفيره تبديل شده ،‌ و دوره شفيرگي بستگي به حرارت داشته . در حرارت 22 درجه سانتيگراد بعد از 8 روز دوره شفيرگي طي شده اما معمولا بين 10-8 روز اين دوره طول مي كشد.

مگس پياز در ايران سه نسل دارد . در تهران و شمال نسل اول  آن در ارديبهشت ماه و نسل دوم در اوايل تيرماه و نسل سوم حشره در شهريور ماه ديده شده . تعداد نسل اين حشره در ايران تا 4 نسل نيز ذكر شده است .

كنترل شيميايي

           v      ضد عفوني بذر پياز با كالومل كه در واقع كلرورمركوريك است . از همين ماده با غلظت يك در 1500 براي ضد عفوني كردن خاك استفاده مي شود .

           v      ضد عفوني بذر با گامكسان و ليندين و براي هر كيلوگرم بذر 100-50 گرم سم كافي است . البته بذررا بايد كمي مرطوب سپس آن را آغشته كرد .

                      v           همزمان با فعاليت حشره با ديازينون 60 %‌ يك در هزار سمپاشي نمود . و هر 15 روز سمپاشي تكرار شود .

                      v           استفاده از تله:‌

الف )‌  درون ظرفهايي ملاس  ريخته سپس 2 برابر آب اضافه كرده و اين آب محتوي 5/2-5 در هزار ارسينات سديم است .

ب )‌ استفاده از رديفهاي طله كه تنهايي را به عنوان طله گذاشته تا حشره فعاليت و تخم ريزي كند سپس اقدام به جمع آوري و نابود كردن آن كرده.