اصولاً موضوع عملکرد (Performance) رایانه مسئله ای است که از کاربری به کاربر دیگر متفاوت است. برای برخی از کاربران چند ثانیه صبر کردن برای راه اندازی سیستم، امری عادی و قابل تحمل است. اما برخی کابران ، ساعت ها روی تکنیک ها و ترفندهای سیستم عامل وقت صرف می کنند تا چند میلی ثانیه سرعت راه اندازی یک نرم افزار را افزایش دهند.
مهندسان نرم افزار که ویندوز 7 را طراحی کرده اند ، توجه زیادی به استفاده بهینه این سیستم عامل از سخت افزاری که روی آن نصب می شود، نموده اند و البته در این کار موفق هم شده اند. اما واقعیت این است که بروز مشکلات در قدرت عملکرد رایانه بطور غیرقابل اجتناب و حتی غیر قابل انتظاری بروز می کند.
علیرغم بهبودهای عملکردی اعمال شده در ویندوز 7 ، هنوز مواقعی پیش می آید که این سیستم عامل همانقدر که احتمالاً شما انتظار دارید، سریع کار نمی کند. بسیاری از حقه های قدیمی که برای بهینه سازی پی سی خود می شناختید نیز دیگر کار نخواهند کرد، زیرا روش کار ویندوز 7 در مقایسه با نسخه های قبلی سیستم عامل ویندوز تا حدودی متفاوت است. اگر ویندوز 7 را بر روی یک سیستم قدیمی تر نصب کرده اید، احتمالاً باید سخت افزار داخل پی سی خود را بصورت فیزیکی ارتقاء دهید تا یک بهبود عملکرد چشمگیر را بدست آورید. پیش از آنکه کامپیوتر خود را باز کرده و به خرج کردن پول برای خرید قطعات جدید بپردازید، اقداماتی وجود دارند که می توانید از آنها برای بهینه سازی عملکرد سیستم خود بهره گیری نمایید.
هنگامی که یک پی سی مبتنی بر ویندوز 7 از یک ماشین سریع و چابک به یک موجود تنبل و کند تبدیل می شود ، می تواند بطور غیر قابل تصوری ناامید کننده باشد. اجرای برنامه های ساده یک عمر طول می کشد و برخی کارهای متداول ، در حد خزیدن کند می گردد. با این حال معمولاً کارهایی وجود دارند که می توانید برای خروج از این وضعیت انجام دهید. یکی از دلایل کاهش ناگهانی عملکرد سیستم غالباً بخاطر یک یا چند نرم افزار کاربردی ایجاد می شود که بیش از حد از منابع پردازشی رایانه شما استفاده می کنند. در این مقاله با برخی تکنیک ها و روش های دقیق سنجش عملکرد و بهبود قدرت عملکرد پی سی آشنا می شوید.
1. افزایش سرعت منوها :
هنگامی که بر روی کلید Start کلیک می نمایید، یک وقفه کوتاه اما قابل احساس پیش از باز شدن منو وجود دارد. انتخاب هر برنامه ای در این فهرست نیز با تأخیر مشابهی همراه است. برای افزایش سرعت باز شدن منوها می توانید منوی Start را باز کرده و سپس فرمان regedeit را در فیلد Search وارد نمایید. کاربران ویندوز XP باید ابتدا گزینه Run را از منوی Start انتخاب کنند. حالا به ورودی panel\Desktop HKEY_CURRENT_USER\Control بروید.
بر روی دسک تاپ کلیک نمایید . حالا در بخش سمت راست پنجره بر روی گزینه MeunShowDelay کلیک راست نموده و سپس گزینه Modify را انتخاب کنید. عدد مربوطه (زمان تأخیر منو) را به مقداری نزدیک 100 کاهش داده و سپس بر روی OK کلیک نمایید.
2. نظارت بر منابع ویندوز :
Windows Resource Monitor یکی از ویژگی هایی است که آن را تنها در ویندوز 7 خواهید یافت. این ابزار یک نمای کلی از عملکرد سیستم را به همراه اطلاعات مشروح بلادرنگی درباره میزان استفاده از پردازنده، حافظه، دیسک و شبکه در اختیار شما قرار می دهد. برای اجرای برنامه، به منوی Start رفته و سپس فرمان resmon را در فیلد Search وارد کنید. شما می توانید از این ابزار برای اجرا، توقف، تعلیق و یا ادامه کار پردازش ها و سرویس ها و همچنین عیب یابی برنامه هایی که رفتارهای عجیبی از خود نشان می دهند، استفاده نمایید.
این ابزار، اطلاعاتی درباره نحوه عملکرد منابع مختلف سیستم شما را در اختیارتان قرار می دهد. صفحه Overview یک نمای خلاصه از وضعیت CPU، درایوهای دیسک سخت، شبکه و حافظه را با نمودارهایی در سمت راست نشان می دهد. بر روی فلش رو به پایین هر یک از نوارهای عنوان کلیک نمایید تا اطلاعات بیشتری درباره برنامه هایی که بیشترین عطش را برای مصرف منابع کامپیوتر شما دارند، مشاهده کنید. برای مشاهده اطلاعات اختصاصی تر، بر روی سایر برگه ها کلیک نمایید.
3. اولویت بندی نرم افزارهای کاربردی مهم :
شما می توانید به ویندوز بگویید که قدرت پردازش بیشتری را به نرم افزارهای کاربردی مورد علاقه تان اختصاص دهد تا نسبت به سایر وظایف اولویت پیدا کنند. یک برنامه را اجرا کرده و سپس Windows Task Manager با فشار ترکیب کلیدهای Ctrl+Alt+Del احضار نمایید (کاربران ویندوزهای Vista\7 همچنین می توانند بر روی Taskbar کلیک راست نموده و سپس گزینه Start Task Manager را انتخاب کنند). به برگه Applications رفته، بر روی نام برنامه مورد نظر خود کلیک راست نموده و سپس گزینه Go to process را انتخاب کنید. حال بر روی Process تعیین شده، کلیک راست نموده و گزینه مورد نظر خود را از منوی Set Priority انتخاب کنید.
4. حذف Gadget Sidebar :
اگر از ویژگی Gadgets در ویندوز ویستا استفاده نمی کنید، می توانید با غیرفعال نمودن آن منابع سیستم خود را آزاد کنید. برای این منظور در کنترل پانل ویندوز گزینه Appearance and Personalization و سپس Windows Sidebar Properties را انتخاب کنید. حالا گزینه Start Sidebar when Windows Starts را غیرفعال نمایید .
5. جستجوهای غیر ضروری بروز رسانی :
واقعاً هیچ نیاز نیست که Google Software Updater و یا Apple Software Updater بطور مرتب به بررسی وجود نسخه های جدید بپردازند. برای متوقف نمودن برنامه های غیرضروری که به جستجوی بروزرسانی های احتمالی می پردازند، گزینه tools Administrative را از کنترل پانل ویندوز اجرا کرده و سپس گزینه Task Scheduler را انتخاب نمایید (کاربران XP باید اپلت Task Scheduled را از پانل کنترل ویندوز اجرا کنند). برای حذف یا تغییر توالی بروزرسانی یک آیتم، بر روی آن کلیک راست نموده و سپس گزینه مورد نظر خود را انتخاب کنید.
6. مدیریت واکشی اطلاعات در ویندوز :
Prefetch و SuperFetch ویژگی هایی در ویندوز هستند که کار آنها دقیقاً با نامشان انطباق دارد. واکشی (Fetch) اطلاعات و نرم افزارهای کاربردی که شما احتمالاً به آنها نیاز دارید، پیش از درخواست شما و بارگذاری آنها در حافظه که باعث افزایش سرعت می گردد. شما نیازی ندارید که درباره خود این فرآیند نگران باشید، اما اگر می خواهید کنترل بیشتری را بر روی آن بدست آورید می توانید از TweakPrefetch استفاده کنید، یک ابزار مفید که به شما اجازه می دهد پارامترهای مربوطه را متناسب با نیازهای خودتان مدیریت نمایید.
7. Windows Mobility Center :
لپ تاپ ها و نت بوک ها، نیازمند دسترسی به ویژگی های معینی در ویندوز نظیر مدیریت توان مصرفی، تنظیم روشنائی نمایشگر، شبکه سازی بی سیم و Sync Center هستند. بجای دسترسی جداگانه به این تنظیمات از طریق کنترل پانل ویندوز ، شما می توانید تمام آنها را در یک پنجره واحد داشته باشید. در منوی Start بر روی گزینه Windows Mobility Center کلیک کنید تا این نرم افزار کاربردی اجرا گردد. تنظیمات ارائه شده به پیکربندی نت بوک یا لپ تاپ شما بستگی دارند.
8. استفاده از چندین پروسس :
هنگامی که شما بیش از یک پوشه را در مرورگر ویندوز باز می کنید، Windows7 از System Process موجود استفاده می نماید. با وجود آنکه روش مذکور در منابع سیستم صرفه جوئی خواهد کرد، اما به معنای آن است که اگر یک پوشه دچار Crash گردد، بقیه نیز احتمالاً به همین سرنوشت دچار خواهند شد. برای باز کردن یک پوشه در یک Process جدید در حالی که کلید Shift را فشار داده اید بر روی پوشه مورد نظر کلیک راست نموده و سپس گزینه Open in new Process را انتخاب کنید.
Readyboost .8 :
یقیناً بسیاری از کابران علاقه ای ندارند که PCهای خود را باز کرده و خود را با ارتقاءهای سخت افزاری (برای تقویت عملکرد آن) درگیر نمایند. یک روش برای بهبود عملکرد سیستم بدون نیاز به چنین دردسرهایی ، استفاده از Readyboost است. این ویژگی ویندوز، از یک کلید حافظه USB برای ارتقاء عملکرد، بهره گیری می کند. Readyboost قادر است این کار را بدون به خطر انداختن اطلاعات شخصی کاربر، در صورت دزدیده شدن Flash USB و یا ریسک از دست دادن اطلاعات در صورت جدا شدن غیرمنتظره آن از رایانه انجام دهد.
تنها نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید، این است که تمام مدل های Flash USB بطور یکسانی تولید نشده اند و نمونه ی مورد استفاده شما باید به اندازه کافی سریع باشد تا بتواند تفاوت محسوسی را ایجاد نماید. مایکروسافت معتقد است که ابزار مورد نظر باید قادر به انتقال حداقل 2/5 مگابایت اطلاعات در ثانیه باشد. با این حال ویژگی مذکور تنها به کلیدهای حافظه USB محدود نمی شود. بعبارت دیگر اگر یک اسلات کارت حافظه SD بر روی سیستم خود در اختیار داشته باشید که چندان مورد استفاده قرار نمی گیرد، می توانید از آن برای فعال سازی ویژگی Readyboot بهره گیری نمایید.
برای این منظور کافی است در پنجره Computer بر روی ابزار USB و یا کارت حافظه خود کلیک راست نموده، گزینه Properties را انتخاب کرده و سپس برای مشاهده و پیکربندی تنظیمات مربوطه به برگه ReadyBoost بروید .
9. نظارت بر قابلیت اعتماد سیستم :
مهم ترین گام برای حل مشکلات، این است که علت بوجود آمدن آنها را پیدا کنید. برای این منظور بر روی گوی Start کلیک نموده ، عبارت reliability را در فیلد جستجو وارد کنید. بر روی View Reliability History کلیک نمایید تا پنجره Reliability Monitor باز شود. در این پنجره، تاریخچه اخیر فعالیت کامپیوتر شما بصورت یک نمودار با آیکن هایی که نشان می دهند انواع خاصی از وقایع در چه زمان هایی اتفاق افتاده اند، نمایش داده خواهد شد. یک دایره قرمز یا مثلث زرد می تواند نشان دهنده یک مشکل باشد.
بر روی یکی از این آیکن ها کلیک نمایید تا جزئیات بیشتری درباره آن نمایش داده شود. برای مشاهده این موضوع که آیا راه حلی برای مشکل مورد نظر وجود دارد یا خیر، بر روی لینک Check for a solution کلیک نمایید. ممکن است راه حل ها و اصلاحیه های مورد نیاز شما بعداً منتشر شوند و شما می توانید این موضوع را با Action Center (آیکن پرچم در ناحیه Notification Area) بررسی کنید.
10. ویژگی شاخص گذاری را غیر فعال نمایید :
توانایی جستجوی اسناد و سایر فایل ها بر اساس عباراتی که در آنها وجود دارد، راحتی زیادی را برای کاربران فراهم می سازد؛ اما این فرایند به معنای آن است که رایانه شما باید به جستجوی این اطلاعات بپردازد که این باعث کندی عملکرد سیستم می گردد. اگر حاضر هستید از این کمک اضافی صرف نظر کنید، غیرفعال کردن ویژگی شاخص گذاری (Indexing) می تواند به بهبود عملکرد رایانه تان کمک نماید. برای انجام این کار ، گزینه Computer را از منوی Start انتخاب کنید. بر روی درایو :C کلیک راست نموده و سپس گزینه Properties را انتخاب کنید. در برگه General گزینه زیر را غیر فعال کرده و سپس بر روی OK کلیک نمایید :
files on this drive to have content indexed in addition to file properties Allow
11. تنظیمات مصرف برق سیستم :
هنگامی که شما تنظیمات مصرف برق را پیکربندی می کنید، Windows7 آنها را بر اساس وضعیت تغذیه برق کنونی ذخیره می نماید. اگر در حال استفاده از یک لپ تاپ هستید، هنگامیکه ابزار شما هنوز به یک پریز دیواری متصل است تنظیمات مصرف برق آن را در وضعیتی که برای استفاده از باتری مناسب خواهد بود پیکر بندی نکنید، زیرا در این صورت به محض آنکه لپ تاپ از پریز دیواری جدا شود، تنظیمات انجام شده توسط شما با تنظیمات وضعیت کار با باتری جایگزین خواهند شد. این مسئله از اهیمت بالایی برخوردار است زیرا حالت Power Saver سرعت پردازنده شما را کاهش می دهد.
این کار می تواند باعث شود که رایانه شما بسیار کند به نظر برسد حتی با وجود آنکه هیچ مشکلی ندارد. بنابراین حالت Power saver را پیش از جدا نمودن لپ تاپ خود از پریز دیواری فعال نکنید. برای مشاهده اینکه آیا لپ تاپ شما به تغذیه برق شهری متصل است یا خیر، بر روی آیکن تغذیه برق در ناحیه Notifacation Area دوبار کلیک نمایید. شما می توانید هنگامی که لپ تاپ با تغذیه باتری خود کار می کند، اینترفیس Area Glass را نیز غیر فعال نمایید تا صرفه جویی بیشتر در مصرف توان باتری صورت گیرد.
12. حذف جنبه های تجملی سیستم :
به طور پیش فرض Windows7 از یک محافظ صفحه نمایش استفاده نمی کند. شما نیز می توانید این تنظیمات را حفظ نموده و برای خاموش کردن صفحه نمایش در مواقعی که از سیستم خود استفاده نمی کنید، بر گزینه های مصرف برق تکیه داشته باشید. بسیاری از Screensaver های تزئینی (خصوصاً انواعی که دارای افکت های سه بعدی هستند)، فشار اضافه ای را بر کامپیوتر شما تحمیل می کنند. این وضعیت نه تنها باعث مصرف شدن برق بیشتری می گردد، بلکه می تواند از انجام بسیاری از کارهای نگه داری پشت صحنه که ویندوز 7 آنها را در هنگام بیکاری کامپیوتر شما انجام می دهد نیز جلوگیری نماید. یک مورد استثنا برای قاعده فوق الذکر این است که بخواهید کامیپوتر شما در مواقعی که مورد استفاده قرار نمی گیرد، قفل شود. در چنین شرایطی بر روی گوی Start کلیک نموده، عبارت Screensaver را در فیلد جستجو وارد کرده و سپس کلید Enter را فشار دهید.
از منوی dropdown گزینه Blank را انتخاب نموده و سپس گزینه زیرا را انتخاب کنید :
, display logon screen On resume
سپس برای اعمال تنظیمات جدید خود بر روی ok کلیک نمایید.