هجرت كبري بدون مشقّت نمي‌شود، لذا ما در روايات داريم كه پيراستگي منشأ آراستگي مي‌شود.
و پيراستگي‌ها هم متوقّف است بر رنج‌ها و مشقّت‌ها و رياضت‌ها؛يعني متوقّف بر قطع تعلّقات است.
روايتي است ازعلي(علیه السلام) که حضرت فرمود: القَلْبُ المُحِبُّ للهِ يُحِبُّ كَثِيراً النُّصُبَ لله؛ آن دلي كه حبّ به خدا در آن بود، مشقّت و زحمت در راه خدا را خيلي دوست مي‌دارد.
ابتلائات و رياضت‌ها در اوّل كار، براي سالك خيلي فشار دارد؛ ولي وقتي وارد سير اِلیالله شد و از منزلي به منزل دیگر هجرت كرد، به جايي مي‌رسد كه اصلاً اين زحمت‌ها و مشقّت‌ها را دوست مي‌دارد.
هر چه بلا به سوی او می‌آيد، استقبال می‌کند و همه را لطف الهي مي‌داند و می‌گوید:
اگر با ديگرانش بود ميلي چرا ظرف مرا بشكست ليلي
حضرت در ادامه میفرمایند: وَ القَلْبُ اللَّاهِي عَنِ اللهِ يُحِبُّ الرَّاحَةَ از آن طرف، دل‌هاي غافل از خدا در دنيا راحت‌طلب هستند.
فَلا تَظُنَّ يَا ابْنَ آدَمَ إنَّكَ تُدْرِكُ رَفْعَةَ البِرِّ بِغَيْرِ مَشَقَّةٍ امّا اي فرزند آدم، گمان نكن كه بدون تحمّل سختی‌ها بتوانی به مرتبة بلند نیکي دسترسي پيدا كني.
آنهايي كه مهاجر اِلي اللّه هستند، در اين سفر مشتاق مشقّتند؛ و هر چه حبّ به خدا بالا برود، نه تنها در این راه از مشقّت‌ها رنج نمي‌كشند، بلكه این سختی‌ها را دوست هم مي‌دارند.
به تعبير علي(علیه السلام) يُحِبُّ كَثِيراً؛ یعنی هر چه این ابتلائات بيشتر باشد، بهتر است. چون اين پشتوانه وقتی شدّت پيدا مي‌كند و حبّ شديد مي‌آید، بر سرعت سير مهاجر مي‌افزايد.
از مباحث مرحوم حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی (ره)
جام
