مبحث چهل و سوّم طرح صالحین: بهار

عيد نوروز و آداب آن :

مفاتيح الجنان شيخ قمي روايتي از معلي بن خنيس را درباره نوروز ذكر كرده است كه اعمال اين روز و دعاي مربوط به آن را همراه دارد. بي آنكه اشاره اي به فضيلت اين روز كرده باشد. ولي بحارالانوار مجلسي روايات معلي بن خنيس را به تفصيل آورده است. در آن روايات به فضيلت و برتري اين روز نسبت به ساير ايام بسيار پرداخته است و يكي از روايات مفصل معلي بن خنيس از نوروز را اين گونه تجليل كرده است: نوروز روزي است كه كشتي نوح بر كوه جودي قرار گرفت، روزي است كه جبرئيل بر نبي ( ع ) نازل شد، روزي است كه رسول اكرم ( ص) علي ( ع ) را بر دوش كشيدتا بت هاي قريش را از بالاي كعبه رمي كند، روزي است كه نبي( ع )  به وادي جن رفت و از ايشان بيعت گرفت، روزي است كه براي علي ( ع ) ازمدم بيعت گرفت ( غدير حم ) روزي است كه قائم آل محمد ظهور خواهد كرد و روزي است كه امام عصر ( عج ) بر دجال پيروز خواهد شد.
و اما روايت خنيس به نقل از امام صادق ( ع ) در مفاتيح الجنان :
فرمود : چون نوروز شود غسل كن و پاكيزه ترين جامه هاي خود را بپوش و به بهترين بوي هاي خوش خود را معطر گردان پس چون از نمازهاي پيشين و پسين و نافله هاي آن فارغ شدي، چهار ركعت نماز بگذار يعني هر ركعت به يك سلام و در ركعت اول بد از حمد ده مرتبه اناانزلنا و در ركعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل يا ايهاالكافرون و در ركعت سوم بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفق را بخوان و بعد از نماز به سجده شكر برو و اين دعا را بخوان
همان طور كه مشاهده مي شود اين روز نيز چون اعياد اسلامي با غسل كردن، پوشيدن جامه نو و معطر گرديدن به بوي هاي خوش و روزه داشتن آغاز مي شود، ضمن آنكه نمازي مشابه نمازهاي ساير اعياد اسلامي دارد.

نماز عيد نوروز:

نماز عيد نوروز مشتمل است بر قرائت سوره حمد و سوره هاي قدر، كافرون، توحيد، فلق و ناس و بسيار شبيه به نمازي است كه ضمن آداب و اعمال روز جمعه و همين طور اعمال روز عيد غدير خم وارد شده است.
از آنجا كه قرائت سوره قدر در نماز عيد نوروز توصيه شده است مي توان دريافت كه عيد نوروز نيز چون ديگر اعياد اسلامي با نزول بركات و آيات الهي همراه بوده است. تاكيد بر قرائت سوره هاي كافرون ، توحيد، معوذتين نيز مي تواند اشاره به در خواست دفع انواع شرور و بدي ها داشته باشد.

دعاي عيد نوروز:

دعاي مخصوص عيد نوروز با درود و صلوات بر رسول اكرم ( ص) وآل او و اوصيا و همه انبيا و رسولان آغاز مي شود آن گاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ايشان ادامه مي يابد .
در اين دعا آمده است: ( هذا الذي فضله و كرمته و شرفته و عظمت خطره ) اين فراز با اندكي جابجايي در كلمات در دعاي مخصوص ماه مبارك رمضان، ماه نزول قرآن نيز آمده است.
فراز پاياني دعاي مخصوص عيد نوروز : ( اللهم .... ما فقدت من شي فلا تفقدني عونك عليه حتي لا اتكلف مالا احتاج اليه يا ذالجلال و الاكرام ) از آن جهت كه در آن سخن از گم شدن و گمشده ها به ميان مي آيد بيش از اندازه قابل توجه است زيرا، چنانكه در گزارش آيين هاي ايراني خواهد آمد عيد نوروز همان روزي است كه حضرت سليمان ( ع ) انگشتري خويش را پس از مدتي پيدا كرده است.

جشن نوروز
اين جشن از كهن ترين جشن هاي ايراني است كه پژوهشگران بنياد آن را هند و ايراني ندانسته اند، بلكه با قيد احتمال آن را به اقوام بومي نجد ايران پيش از مهاجرت و آرياييان، منسوب مي دانند. همچنين دو جشن مهرگان و نوروز از طريق سومريان به بين النهرين راه يافته و در آنجا دو جشن ( ازدواج مقدس) و ( اكيتو ) را پديد آورده كه بعدها در بين النهرين اين هر دو جشن به صورت جشني واحد در آغاز سال نو برگزار گرديده ولي در نجد ايران همچنان تا دوره اسلامي به صورت دو جشن مستقل بر قرار مانده است.
بنابر اين سه جشن نوروز مهرگان و سده بيشتر در زمره اعياد ملي ايراني قرار مي گيرند تا جشن هاي مذهبي گفتني است كه در گاهان و اوستا از اين سه جشن يادي نشده است.

نوروز كوچك و نوروز بزرگ
عنوان نوروز در فرهنگ ايراني به دو روز تعلق داشته است. يكي روز اول فروردين، كه خورشيد به برج حمل مي رسد و به آن نوروز  كوچك يا ( عامه ) مي گويند و ديگري نوروز بزرگ يا ( نوروز خاصه) است كه روز خرداد از ماه فروردين است.
گفته اند : نوروز سالروز آفرينش جهان و انسان است و نوروز بزرگ روزي است كه در آن جمشيد بر تخت نشست و خاصان را طلبيد و رسم هاي نيكو گذاشت، و گفت خداي تعالي شما را خلق كرده است. بايد كه به آب هاي پاكيزه تن را بشوييد و غسل كنيد و به سجده و شكر خدا مشغول باشيد و هر سال در اين روز به همين دستور عمل نماييد.

نوروز و فروشي ها:

ماه فروردين به فروهرها و يا فروشي ها تعلق دارد. جشن نوروز نيز نمادي از سالگرد بيداري طبيعت از خواب زمستاني است كه به رستاخيز و حيات منتهي مي شود. ( فروهر ) يكي از نيروهاي غير مادي در وجود انسان است و نوعي همزاد آدميان كه پيش از آفرينش مادي مردمان در جهان مينوي به وجود مي ايد و پس از مرگ آدميان نيز دوباره به جاي نخستين خويش باز مي گردد و از پادافراهايي كه روان انسان ها به مناسبت گناهان بايد متحمل شود به دور است. در عقايد باستاني تر، ايرانيان تنها قهرمانان را داراي فروهر مي دانستند، اما بعدها پرهيزگاران نيز از اين موهبت بهره مند مي شوند. آنان سالي يكبار براي ديدار بازماندگانشان به خانه هاي خويش فرود مي آيند و ورود آنان بركت را به همراه خواهد داشت، آن زمان كه خانه را پاكيزه و درخشنده ببينند. ولي چنانچه آن را آشفته در هم و پاكيزه نشده بيابند بركت براي آن نخواسته آن را رها مي كنند. حضور فروهرها از طليعه فرودين و نوروز آغاز و تا دهم فروردين و به روايتي تا نوزدهم آن ادامه مي يابد از اين جهت مراسم آتش افروزي بر بالاي بام ها انجام مي پذيرفته است تا راه خانه ها را به فروهرها نشان دهند.
به گفته بعضي از محققان تا به امروز نيز اعتقاد به بازگشت ارواح نياكان در ايام نوروز وجود دارد. چنانكه اعتقاد به آزادي مردگان در شب هاي جمعه و بازگشت ارواح آنان به خانه هاي خود مي تواند چنين بنيادي داشته باشد.

پيوند نوروز با آب:

نوروز بزرگ ، روز خرداد از ماه فروردين است و خرداد ايزد موكل بر آب در جهان مادي است در بندهش چنين آمده است:
همه نيكي ها چون از ابركران ( عالم اعلي ) به گيتي آيد، به خرداد روز آيد. باشد كه همه روز آيد، اما آن روز بيش آيد. پيداست اگر آن روز بر تن جامه اي نيكو بدارند. و بوي خوش بويند و مرواي نيك ( تفال ) كنند و... آن سال نيكويي بديشان رسد و بدي را از ايشان دور مي سازد.
از آنجا كه نوروز در آغاز فصل بارش باران هاي بهاري قرار دارد مي توان ردپاي اردويسور اناهيد را نيز در آن يافت. ( اردويسور اناهيد ) الهه آب است. اوس كه به فرمان اورمزد از آسمان باران، برف و تگرگ را فرو مي باراند. بندهش او را ( مادر آب ها ) توصيف مي كند كه پاكيزه نگاه داشتن تخمه مردان، چون از خون پالوده شود و نيز زنان، چون بزايند و ديگر آبستن شوند از خويشكاري هاي اوست.
و نيز گفته اند : سبب اينكه ايرانيان در نوروز غسل مي كنند آن است كه اين روز به الهه آب تعلق دارد. از اين رو، مردم در اين روز هنگام سپيده دم از خواب بر مي خيزند و با آب قنات و حوض خود را مي شويند و گاهي نيز آب جاري بر خود از راه تبرك و دفع آفات مي ريزند. و در اين روز مردم به يكديگر آب مي پاشند و درباره سبب اين كار برخي گفته اند علت آن است كه در كشور ايران ديرگاهي باران نباريد و سپس ناگهان سخت بباريد و مردم به آن باران تبرك جستند واز آن آب به يكديگر پاشيدند و اين كار همچنان در ايران مرسوم بماند.

نوروز پيروز:

نوروز همچنين نمادي است از پيروزي نيكي بر بدي. از همين رو آيين نيايش رپيثون در نوروز برگزار مي شود. ( رپيثون ) سرور گرماي نيمروز  و ماه هاي تابستان است. با يورش ديو زمستان به زمين رپيثون به زير زمين فرو مي رود تا با گرم نگاهداشتن آب هاي زيرزميني، گياهان و ريشه درختان را از مرگ نجات بخشد. بازگشت سالانه او در بهار نمادي است از پيروزي نهايي خير بر شر، به همين مناسبت جشن و نيايشي ويژه در مراسم نوروزي به ايزد مذكور تعلق داشته است.
يكي از نوشته هاي پهلوي به نام ( ماه فروردين روز خرداد ) اين معنا، پيروزي نيكي بر بدي، را بسيار يادآور مي شود. در اين متن، اين روز، روزي است كه تهمورث اهريمن دروند ( گناهكار ) را سي سال به باره كرد، منوچهر به خونخواهي ايرج بيرون آمد و سلم و تور را هلاك كرد، سام نريمان بر سناوذك ديو پيروز شد، كيخسرو به خونخواهي پدر خويش، سياووش، افراسياب را هلاك كرد، منوچهر و آرش زمين را از افراسياب باز ستاندند، و بالاخره در ماه فروردين، روز خرداد، اورمزد فرمان رستاخيز دهد و جهان را بي مرگ و بي زرمان ( بي پيري) و بي پتياره ( بي عيب و نا آلوده ) كند. آن زمان است كه اهريمن با ديوان و دروجان ... همگي ناكار گردند.

نوروز روز دين و روز پادشاهي :

درماه فروردين، روز خرداد، فريدون جهان را تقسيم كرد. روم را به سلم، تركستان را به تور و ايرانشهر را به ايرج داد، كيخسرو و سياووشان را به لهراسب سپرد، زردشت دين مزديسنان را از اورمزد پذيرفت و كي گشتاسپ شاه دين را از زردشت و در اين روز پشوتن رواج دين خواهد كرد.
و نيز روايت شده است كه كوروش پس از پيروزي بر بابل پسر خود كموجيه را در جشن نوروز ( گموك بابلي ) به عنوان پادشاه بين النهرين معرفي كرد.

بهار و تصویرسازی های شاعرانه

بهار درادب فارسی از دو جنبه قابل بررسی است نخست از جنبه تصویر سازی های شاعرانه که معمولا در شعر سبک خراسانی به چشم می خورد و پیشگامان شعرفارسی در این وادی شاهکارهایی جاودان و استواری از خود به یادگار گذاشته اند زیرا به طور کلی شعر در قرون اولیه حیات خود در ادبیات کلاسیک ما رویکرد افاقی دارد و غالبا به پدیده های جسمانی و ملموس می پردازد از این رو توصیف بهار درشعر این دوره تجلی شگرف دارد وهمانطور که گفته شد نقاشی ازطبیعت در اینگونه آثار زبانزد است.

رویکرد دوم که در قرون بعد با ورود تصوف و عرفان به شعر فارسی صورت گرفت رویکرد انفسی است که در سایه همین رویکرد مفهوم بهار نیز همچون بسیاری از واژه ها در ذهن و زبان بزرگان ادب ما دچار تغییر و تحول شد در اینگونه آثار مفهوم بهار قرین تحول درونی وانفسی انسان است و شاعران ما آن را دستاویزی برای تحول درونی قرار داده اند.

در بهاران کی شود سرسبز سنگ؟خاک شو تا گل برآیی رنگ رنگ

سالها توسنگ بودی دلخراشآزمون را یک زمانی خاک باش

مولانا در این دو بیت مانند همیشه روش تمثیل را پیش می گیرد و می گوید همانطور که در بهار که فصل رویش و شکفتن است سنگ سخت و گران سبز نمی شود و رویشی در آن نیست جان تو نیز اگر مانند همیشه سخت باشد دچار دگرگونی معنوی نخواهد شد پس چون خاک نرم باش. سخت جانی را کنار گذار تا به بار بنشینی ومتحول شوی.

نظیر همین مفهوم را حافظ در بیتی ناب و مشهور آورده است:

نوبهاراست در آن کوش که خوشدل باشی

که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی

و بسیاری شواهد و نمونه های دیگر که در ادامه بحث به آنها خواهیم پرداخت.

گفتیم جلوه شکوه بهاران در شعر دوره خراسانی است از این رو بحث را با بررسی آثار این دوره پی می گیریم.

شایسته است که در سرآغاز این سخن به سراغ پدرشعر فارسی رودکی بزرگ برویم و بهاران را در شعر به نظاره بنشینیم.

آمد بهارخرم با رنگ و بوی طیب

با صدهزار نزهت و آرایش عجیب

این بیت سرآغاز قصیده ای است بهاری از او که در آن توصیف بهار با تشبیهات و تصویرسازی های شگفتی همراه است به عنوان مثال:

چرخ بزرگوار یکی لشکری بکردلشکرش ابر تیره و باد صبانقیب

نفاط برق روشن و تندرش طبل زندیدم هزار خیل و ندیدم چنین مهیب

رودکی بهار را چنان سپاهی توصیف می کند که رویدادهای طبیعی هرکدام دراین سپاه شغلی برعهده دارند ابرهای تیره به منزله سپاهیان وبادصبا نقیب و فرمانده این لشکر است و برق آسمان به عنوان نفاط در این سپاه حضور دارد که مرحوم دکتر خطیب رهبر در حاشیه این بیت و معنای این لغت می نویسد: نفاط: به فتح اول و تشدید دوم نفت انداز یا کسی که قاروره های مشتعل نفت را به کشتی دشمن یا سپاه خصم اندازد ... .(قاروره به معنای ظرف شیشه ای است).

بعد از روشن شدن اجزای این تصویر به کلیت آن نظر می کنیم. باد صبا همچون فرمانده لشکر سپاهیان را که ابرها هستند حرکت می دهد در این میان برق آسمان به آتش افکنی وشعله ور ساختن سپاه دشمن مشغول است ورعد نیز نوای جنگی می نوازد.

اما تصویرسازی بدیع دیگر رودکی در همین قصیده توصیف لاله است که آن را به پنجه خضاب شده و رنگین نو عروسان تشبیه می کند.

لاله میان کشت بخندد همی زدور

چون پنجه عروس به حنا شده خضیب

درکنار این تابلوی زیبا نگاهی به بیت خواجه شیراز که آن نیز در توصیف لاله است خالی از لطف نیست. خواجه لاله بهاری را مانند تنوری برافروخته می داند و جوش و خروش گل وعرق غنچه که همان شبنم است را حاصل این تنور برافروخته.

تنورلاله چنان برفروخت بادبهار

که غنچه غرق عرق گشت وگل بجوش آمد

اما بی انصافی است اگر درباره وصف بهار درشعر فارسی سخن بگوییم و از استاد مسلم تصویرگری در شعر یعنی منوچهری دامغانی یادی نکنیم تصویرگری در شعر منوچهری آن چنان است که دکترسید محمد دبیرسیاقی نام کتاب خود را که در آن به گزارش اشعار منوچهری پرداخته تصویر و شادیها نهاده است.

منوچهری قصیده ای نغز از خود به یادگارگذاشته که هربیت آن نمایی از طبیعت است که با زبان شاعرانه به تصویر کشیده شده است که مناسب با مجال این نوشتار به تحلیل ابیاتی از آن می پردازیم.

نو بهار آمد و آورد گل و یاسمنا

باغ همچون تبت وراغ بسان عدنا

تبت یکی از شهرهای چین است که در زیبایی و خرمی زبانزد است. عدن نیز درلغت به معنای اقامت دائم درجایی است که غالبا صفتی برای بهشت آورده می شود وگاه خود این لغت نیز به تنهایی افاده معنای بهشت را می کند. منوچهری در آغاز این قصیده پرشور باغ و مرغ زار را از شدت زیبایی بوستان چین و از آن بالاتر به باغهای بهشت تشبیه می کند.

آسمان خیمه زد از بیرم ودیبای کبود

میخ آن خیمه ستاک سمن ونسترنا

اما هنرمندی منوچهری در تصویرگری این است که مخاطب را به دیگرگونه دیدن طبیعت وامی دارد و به او القا می کند که آسمان گویا خیمه ای است از بافته های نرم و کبود رنگ و گلهای یاسمن و نسترن میخ های کوبیده برزمین هستند که این خیمه را نگه داشته اند.

بنظر می رسد توانمندی منوچهری در تصویرگری دراین دو بیت به اوج می رسد که بوستان را به بتخانه های شهر فرخارتبت تشبیه می کند.

بوستان گویی بتخانه فرخ ارشده ست مرغکان چون شمن وگلبنکان چون وثنا

برکف پای شمن بوسه بداده و ثنشکی وثن بوسه دهد برکف پای شمنا

شمن و وثن به ترتیب به معنای بت پرست و بت هستند مرغان در این دوبیت به بت پرستان تشبیه شده اند و بوته های کوچک گل به بت که این بار به جای اینکه بت پرست کف پای بت را ببوسد بت کف پای بت پرست را بوسه می دهد.

همانطورکه گفته شد بررسی اشعار بهاریه منوچهری دامغانی همچنین سایر شعرای دوره خراسانی محتاج زمان فراوان واز حوصله این مجال بیرون است. مناسب است که در ادامه بحث به رویکرد انفسی شاعران دوره عراقی نسبت به بهار بپردازیم.

همانطور که گفتیم بهار درشعر دوره عراقی بیشتر مفهومی است به این معنی که اراده شاعران این دوره از لفظ بهار لزوما وصرفا بهار طبیعت نیست چه این بزرگان گاهی بهار را به معنای شکوفایی وتحول درونی آدمی اراده می کنند وگاه این بهار را اشارتی بر حیات دوباره انسان بعد از مرگ می دانند. مولانا فرمود:

این بهارنو زبعد برگ ریز

هست برهان بر وجود رستخیز

جان کلام آن است که بهار در دوره ای از ادبیات کلاسیک ما عامل وجد درون و بیداری دل قرار می گیرد این وجد درونی در نگاه صوفیانه گاهی انسان رابه سرمستی ورهایی زهد فرا می خواند تا جایی که توبه شکنی دربعضی شواهد صفت و ملازم بهار آمده است. حافظ می گوید:

به عزم توبه سحرگفتم استخاره کنم

بهارتوبه شکن می رسدچه چاره کنم؟

خواجه همین مفهوم را در بیت دیگر چنین می آورد:

من که عیب توبه کاران کرده باشم بارها

توبه از می وقت گل دیوانه باشم گرکنم

توبه شکنی بهار را مرحوم استاد شهریار در دوبیت از غزلی عاشقانه این گونه شرح می دهد:

نوبهار آمد وچون عهدبتان توبه شکست

فصل گل دامن ساقی نتوان داد زدست

کاسه وکوزه ایمان که نمودند درست

دیدم آن کاسه به تنگ آمد و آن کوزه شکست

توبه شکنی در فصل بهار از آن روی توصیه می شود که شاعران ما بهار فصل طرب و خوش باشی و لذت فرصتهای زود گذر عمر می دانند و چه بسا نشانه های بهاران در طبیعت را آیینه عبرت می دانند. خیام می فرماید:

ابرآمد وباز برسرسبزه گریست

بی باده گلرنگ نمی باید زیست

این سبزه که امروز تماشاگه ماست

تاسبزه خاک ما تماشاگه کیست؟

در این رباعی دل انگیز خیام هم خوش باشی و لذت را گوشزد می کند و هم عبرت آموزی از شکفتن گل از خاک مردگان را فرا یاد می آورد ومی گوید همانطور که امروز سبز خاک کسی ما را نگاه می کند روزی نیز سبزه رسته از خاک ما به نظاره کسی می نشیند.

نکته قابل توجه دیگر آنکه در ادب فارسی گاه بهار را به سبب کوتاهی و زود گذر بودن به عمر انسان وبه خصوص دوره جوانی تشبیه می کنند واز همین روی غنیمت شمردن و لذت بردن از آن توصیه می شود. حافظ می سراید:

خوش آمد گل وزان خوشتر نباشدکه در دستت به جز ساغر نباشد

زمان خوشدلی دریاب ودریابکه دائم درصدف گوهرنباشد

غنیمت دان ومی خور در گلستانکه گل تاهفته دیگر نباشد

بهار93 مبارک

درخت غنچه برآورد و بلبلان مستند

جهان جوان شد و یاران بعیش بنشستند

بساط سبزه لگد کوب شد به پای نشاط

ز بس که عارف و عامی برقص برجستند.

برآمد باد صبح و بوی نوروز

بکام دوستان و بخت پیروز

بهاری خرمست ای گل کجائی

که بینی بلبلان را ناله و سوز

بهار آمد که هر ساعت رود خاطر به بستانی

بغلغل در سماع آیند هر مرغی بدستانی

بوی گل و بانگ مرغ برخواست

هنگام نشاط و روز صحراست

فراش خزان ورق بیفشاند

نقاش صبا چمن بیاراست

وقتی دل سودائی میرفت ببستانها

بیخویشتنم کردی ، بوی گل و ریحانها

گه نعره زدی بلبل ، گه جامه دریدی گل

با یاد تو افتادم ، از یاد برفت آنها

سعدی

نماز عید

یکی از آداب عید نوروز خواندن نماز عید است.شیخ طوسی(ره) فرموده است: نماز ظهر و عصر روز نوروز را که خواندی چهار رکعت نماز با دو سلام (دو رکعت دو رکعت) می خوانی رکعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» رکعت دوم پس از حمد ده بار سوره «کافرون» رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحید» رکعت چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتین). و در پایان نماز سجده شکر بجاآور و در آن دعاکن تا خداوند گناهان ۵۰ ساله ات را ببخشد.

نظافت و لباس تمیز

یکی دیگر از آداب عید نوروز پوشیدن لباس نو و تمیز است.نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و اجتماعی نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک» ؛ «تمیزترین لباست را بپوش و با بهترین عطرت خود را خوشبوی ساز»

خرید لباس نو و سبز کردن گندم

سبز کردن گندم و خرید لباس از دیگر آداب و رسوم عید است.یکی دو روز مانده به آغاز سال جدید (نوروز)، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه ها می روند و لباس های نو و پارچه های رنگین، خریداری می کنند. در واقع افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی ا به زندگی خود می بخشند.

در برخی از مناطق ایران، به رعایت این آداب و رسوم، بسیار تاکید شده است به عنوان مثال در شیراز، از یکی دو ماه به نوروز مانده شیرازی ها به بازار می روند و لباس عیدشان را می خرند پارچه هایی معمولاً خریداری می شود که دارای رنگ روشن و سرخ یا زرد باشد. آنها معتقدند که لباس را خودشان بدوزند، پارچه آن را روزهای دوشنبه یا جمعه قیچی کنند و نیز روز پنج شنبه ساعت سنگین است و لباس مدتی روی دست می ماند تا دوخته شود، روز سه شنبه اگر بریده شود نصیب دزد یا مرده شور خواهد شد و روز چهار شنبه می سوزد وسایل خانه نیز باید عوض شود و یا تمیز گردد. پختن نان شیرین از جمله کارهایی است که حتماً باید قبل از عید و برای عید انجام بگیرد .

سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده پانزده روز به عید مانده در خانه های شیراز صورت می گیرد. برای این کار از ظرفی استفاده می کنند که از جنس مس یا روی باشد و بعد مقداری دانه ابتدا به سلامتی آقا امام زمان (عج) می ریزند و به ترتیب بعد از آن نام اعضای خانواده را می آورند.