چند روز پیش بود که خبر انفجار در پشت صحنه فیلم سینمایی "معراجی ها" سبب شد تا چند تن از سینماگران، جان خود را از دست دهند؛ اتفاقی که به دلیل کمبودهای لوازم و تجهیزات مورد نیاز رخ داد و عقوبت بسیار سنگینی نیز برای ما در پی داشت.ا
اما به دلیل حادثه ای که در پشت صحنه "معراجی ها" به وقوع پیوست، بر آن شدیم تا 20 مورد از سوانحی که به هنگام ضبط آثار سینمایی و تلویزیونی در ایران اتفاق افتاده را برای شما شرح دهیم؛ حوادثی که سهل انگاری ها و نبود امکانات فنی، مقصر هستند و نه بخت برگشتگی هنرمندان آسیب دیده و از دست رفته.
با هم این گزارش تفصیلی را از نظر می گذرانیم:
1-مرگ سیدعلی سجادی حسینی (1373)
در سال 73، "سیدعلی سجادی حسینی" مشغول فیلمبرداری "خط آتش" بود.به دلیل فضای داستانی این کار، سربازی هر روز تعدادی اسلحه با تیرهایی مشقی برای بازیگران می آورد و پس از پایان کار، آن اسلحه ها را تحویل می گرفت.در یکی از این روزها، سرباز، اشتباها اسلحه خود را با تیرهایی واقعی با اسلحه مورد نظر فیلمبرداری، به دست بازیگر می دهد و همین امر سبب می شود تا حین تمرین، بازیگر، گلوله را به پیشانی حسینی شلیک می کند و متاسفانه این کارگردان در دم، جان خود را از دست می دهد؛ اتفاقی که در نتیجه یک بی مبالاتی به وقوع پیوست.
2- مرگ قاسم دهقان سنگستانی (1374)
روز 14 شهریور 1374، "قاسم دهقان" که علاوه بر بازیگری در "قطعه ای از بهشت"، طراح صحنه و مشاور نظامی پروژه نیز بود، چند بار صحنه ای که قرار بود برداشت شود را تکرار کرد.او باید مسیری را می دوید و در نهایت، خود را درون گودالی پرت می کرد.صحنه های آزمایشی، خوب از آب درآمد و گروه مصمم بود تا صحنه را فیلمبرداری نهایی کند.همه چیز طبق برنامه پیش رفت ولی متاسفانه زمانی که دهقان، خود را به گودال پرتاب کرد، درون گودال، مین های خنثی نشده از زمان جنگ قرار داشت که منجر به شهادت "قاسم دهقان" شد.
3- مرگ پیمان سنندجی زاده (1374)
تمام اتفاقات شوم سینمایی، منحصر به پشت صحنه نیست چرا که برخی از آنها، در نتیجه وقوع حادثه در مسیر رفت و آمد به لوکیشن، رخ داده است؛ یکی از این مرگ های دلخراش، مربوط به بازیگر جوان فیلم "سفر به چزابه" است.آذر 1374 و درست در روزهایی که این بازیگر، قرار بود تولد 22 سالگی خود را جشن بگیرد، مینی بوس حامل سنندجی زاده که می خواست وی را به سر صحنه ببرد، تصادف می کند و این بازیگر جوان، جان خود را از دست می دهد.بعدها که این فیلم در جشنواره دفاع مقدس جایزه گرفت، "رسول ملاقلی پور"، آن جایزه را به خانواده سنندجی زاده تقدیم کرد.
4- مرگ "شاهرخ غیاثی (1375)
"رفیع پیتز" در سال 75، نخستین فیلم بلند سینمایی خود تحت عنوان "فصل پنجم" را جلوی دوربین برد.یکی از نقش های نه چندان اصلی فیلم را "شاهرخ غیاثی" بازی می کند.صحنه حادثه به این ترتیب است که غیاثی می بایست سوار بر درشکه ای، حد فاصل یک فضای سبز را بپیماید اما گروه، فکر رم کردن اسب را نمی کرد؛ اسب درشکه رم کرده و در میانه کار، غیاثی را با سرعت به بیرون پرت می کند که متاسفانه این بازیگر که در چند فیلم، توانایی های خود را به اثبات رسانده بود، بر اثر این حادثه، دیده از جهان فرو بندد.
5- شکسته شدن ابروی جبیب دهقان نسب (1377)
در سال 77، "رسول ملاقلی پور" کمکم کن را جلوی دوربین برد.در یکی از صحنه های این فیلم، سفینه ای در یک پارک قرار داده شده بود که دهقان نسب می بایست همزمان با حرکت این سفینه، از ورود به داخل آن ناکام به روی زمین می افتاد.اما به دلیل روشن شدن ناگهانی سفینه، ابروی دهقان نسب شکافت و در نهایت 9 بخیه خورد.
6- شکستن بینی نگار فروزنده (1377)
"قاسم جعفری" در سال 77، سریال "راه سوم" را جلوی دوربین برد.در یکی از صحنه های این سریال، فروزنده باید مسیری را طی می کرد و پس از آن، دری جلوی روی او باز می شد تا او نتواند به راه خود ادامه دهد اما این در به دلیل نبود نیروی متخصص، با کمی تاخیر باز شد که نتیجه این تاخیر، شکستگی بینی فروزنده بود.
7- غرق شدن 4 هنرور در خداحافظ رفیق (1382)
در یکی از سکانس های فیلم 3 اپیزودی "خداحافظ رفیق"، 4 هنرور با تجهیزات نظامی کامل قصد انجام وظایف خود در دریاچه مصنوعی شهرک سینمایی دفاع مقدس را داشتند که طی سانحه ای، هر 4 نفر که قرار نبود داخل آب بروند، به داخل دریاچه افتادند و به دلیل سنگین بودن تجهیزات نظامی متصل به لباسهایشان، متاسفانه تمامشان به قعر دریاچه فرو می روند و غرق می شوند.
8- قطع دست و انگشتان پای مصطفی کرمی (1386)
اواسط تیر ماه 1386، گروهی مشغول فیلمبرداری یک فیلم کوتاه در استان گلستان بودند.در یکی از این صحنه ها، نیاز بود که برق منطقه قطع باشد.هماهنگی ها با اداره برق منطقه صورت گرفت و آنها به گروه، اطمینان می دهند که دکل های فشار قوی منطقه، دارای برق نیست.در حین فیلمبرداری، ناگهان یک سیم برق از روی دکل به روی فیلمبردار کار می افتد و متاسفانه برخلاف ادعای اداره برق که ادعا می کرد برق قطع شده، آن سیم دارای برق بود و متاسفانه "مصطفی کرمی" به همین راحتی دو دست خود از ساعد را از دست می دهد و انگشتان پایش نیز قطع می شود.
9- قطع نخاع شدن اصغر شاهوردی (1386)
"اصغر شاهوردی" یکی از پدیده های تکرار نشدنی صدابرداری در سینمای ایران است.این صدابردار برجسته، زمانی که قصد بازگشت از لوکیشن "چراغی در مه" را داشت، در اثر تصادف خودروی عوامل فیلم، دچار قطع نخاع می شود و متاسفانه یکی از غم انگیزترین حوادث مربوط به سینمای ایران در دهه اخیر را به نام خود ثبت می کند.
10- آسیب دیدگی شدید پگاه آهنگرانی (1386)
"محمدرضا اصلانی" مستندساز بزرگ سینمای ایران، در سال 86 تصمیم می گیرد تا نخستین فیلم بلند سینمایی خود را جلوی دوربین ببرد.فیلمی متفاوت که در یکی از صحنه های آن، "پگاه آهنگرانی" می بایست در تور ماهیگیری، معلق میان زمین و آسمان قرار می گرفت اما گویا طناب ها پوسیده بودند و عوامل نیز در جریان این پوسیدگی قرار داشته اند اما با این حال باز تصمیم می گیرند تا با همین وضعیت، سکانس را فیلمبرداری کنند.طناب تا ارتفاع نزدیک به 3 متر بالا می رود که با پاره شدن طناب، حادثه ای تلخ رقم می خورد و دو مهره ستون فقرات آهنگرانی می شکند، ربات پشت او پاره شده و تاندون پای چپش نیز قطع می شود.
11- غرق شدن نابازیگری در بهمنشیر (1387)
"شهرام اسدی" در سال 87 فیلم سینمایی "شب واقعه" را جلوی دوربین برد.در این فیلم، سکانسی وجود دارد که طی آن، جوان 18 ساله ای که بومی بود و تجربه بازیگری هم نداشت، به داخل بهمنشیر می رفت و بعد از کمی شنا، از آب بیرون می آمد.اما بعد از مدتی شنا، او به زیر آب می رود و غرق می شود.
12- مرگ پیمان ابدی (1388)
تا پیش از ورود "پیمان ابدی" به ایران، مقوله بدلکاری در سینمای ما، بسیار ضعیف بود.با ورود ابدی به ایران و دایر کردن آموزشگاه تدریس این حرفه، امیدهای بسیاری در زمینه اعتلای این شاخه از سینما به وجود آمد اما متاسفانه شرایط سخت افزاری فیلم های سینمایی به اندازه ای ناقص و قدیمی بود که حتی خود ابدی، طعمه قرار گرفت و نتوانست از این مهلکه، جان سالم بیرون ببرد.در صحنه ای از تله فیلم "چشم های نامحسوس"، ابدی داخل اتوبوسی بود که می بایست کوکتل مولوتفی را روشن می کرد و داخل اتوبوس می انداخت و سپس از آن بیرون می پرید اما متاسفانه بار اول فندک عمل نکرد و بدین ترتیب اتوبوس به انتهای مسیر رسید. او دیر خود را از اتوبوس پرت کرد و در نتیجه ضایعه ای بسیار دردناک برای سینمای ایران رخ داد که تا به امروز هم فراموش نشده است.
13- پارگی و خونریزی عضله پشت پای ماه چهره خلیلی (1388)
"ماه چهره خلیلی" در سال 88، مشغول بازی در یک فیلم کوتاه تحت عنوان "پابوس" بود.در یکی از سکانس های این فیلم کوتاه، او باید از تپه ای بالا برود اما در میانه راه متوجه درد شدیدی می شود که اجازه راه رفتن را به او نمی دهد.با مراجعه او به بیمارستان، معلوم می شود که در اثر این بالاروی، بافت عضله پشت پای او پاره شده و دچار خونریزی داخلی شده است. پزشک تجویز می‌کند که ماه چهره، 40 روز فعالیتش را کنار بگذارد و پایش را تکان ندهد تا خونریزی تکرار نشود و به همین دلیل پایش را گچ می‌گیرد.
14- مرگ عباس امیری (1389)
در حالی که تنها 3 هفته به آغاز سال 1390 باقی مانده بود، انتشار خبر مرگ "عباس امیری"، خیلی ها را شوکه کرد.امیری هم قربانی تصادف رانندگی شد.طبق آنچه تهیه کننده سریال "صبح بخیر سرکار" می گوید محل فیلمبرداری سریال، فومن بوده و امیری ساکن رشت بود و تقاضا می کند تا پس از پایان فیلمبرداری، به منزل خود برود به همین دلیل ماشینی برای او در نظر گرفته می شود تا او راحت تر بتواند این فاصله را تردد کند.گویا صبح روز واقعه به دلیل لغزندگی جاده، ماشین دچار سانحه نه چندان شدیدی می شود که طی آن "عباس امیری" به دلیل ایست قلبی، جان خود را از دست می دهد اما یکی از بستگان امیری واقعه را به شکل دیگریی شرح می دهد: "آقای امیری اصلا بر اثر عارضه قلبی فوت نکردند؛ تمام شواهد و مدارک بیمارستان موجود است.تهیه کننده سریال برای رفت و آمد این بازیگر و بخاطر صرفه جویی در هرینه های صدا و سیما و تولید این سریال، یک سرویس ماشین پیکان مدل 60 در اختیارشان قرار می دهد، پیکانی که از رده خارج بود و تنها با دو دنده کار می کرده و دارای مشکلات فنی بسیاری نیز بوده است."به هر حال حقیقت ماجرا هر چه که بود، سینمای ایران "عباس امیری" را به دلیل سانحه مرتبط با پروژه اش، از دست داد.
15- خطر مرگ برای مریلا زارعی (1390)
سکانسی در فیلم "خوابم میاد" وجود دارد که طی آن، ترمز دستی ماشین می خوابد و ماشین آرام آرام به سمت دره حرکت می کند.این اتفاق به مانند آنچه در فیلم می بینیم، در پشت صحنه نیز به شکل واقعی رخ داد.زمانی که "مریلا زارعی" برای انجام تمرین، داخل ماشین بود به ناگهان ماشین شروع به حرکت می کند و درها نیز قفل می شود.تنها شانس زارعی در این اتفاق آن است که شیشه سمت شاگرد تا اندازه ای پائین است که او بتواند خود را از شیشه به بیرون پرت کند که اگر شیشه پائین نبود، مرگ زارعی در این اتفاق، کاملا قطعی بود.
16- قطع انگشت مهران مدیری (1391)
در یکی از سکانس های قسمت های آخر سریال "قلب یخی"، مهران مدیری می بایست یک نفر را که در اثر انفجار، زیر آوار مانده را نجات دهد.او بعد از انفجار، وارد صحنه می شود و زمانی که قصد نجات آن فرد را دارد، انگشت کوچک دست راستش، به یک شیشه شکسته می خورد که سبب می شود شکاف عمیقی در انگشت او پدید آید.به گونه ای که تا به امروز نیز صحبت هایی مبنی بر قطع انگشت آخر او و پیوند مجدد این انگشت و نبود عصب در این انگشت به میان می آید اما قدر مسلم آنکه چنین اتفاقی برای مدیری رخ داده اما اینکه عمق حادثه تا چه اندازه ای بوده، حقیقتی است که مدیری تا به امروز نیز نسبت به آن، واکنش چندان دقیقی نشان نداده است.
17- آسیب دیدگی شدید برای عوامل پایتخت 2 (1392)
در آخرین روزهای اسفند ماه امسال، زمانی که کار تصویربرداری سریال "پایتخت 2" در قشم به پایان می رسد، گروه تصمیم می گیرد تا برای ادامه کار به تهران بازگردد.در نتیجه گروهی، به صورت زمینی با کامیون و ون و گروهی دیگر از طریق هوایی به تهران برمی گردند اما گروه اول دچار سانحه رانندگی می شوند به گونه ای که یکی از عوامل این سریال، پای خود را از دست می دهد و فرد دیگری نیز تحت عمل جراحی های متعددی قرار می گیرد و دیگر افراد نیز دچار آسیب دیدگی های سطحی می شوند.
18- آسیب دیدگی شدید پولاد کیمیایی (1392)
مرداد ماه امسال بود که خبر وقوع سانحه ای برای "پولاد کیمیایی"، حین فیلمبرداری "متروپل" خبرساز شد.طی این اتفاق، کیمیایی با شیشه ای اصابت می کند که در نتیجه این اصابت، تاندون دست او پاره شده و سه انگشت دست او نیز به شکلی جدی پاره می شوند.
19- مصدومیت سر و شکستن استخوان ترقوه گوهر خیراندیش (1392)
در یکی از صحنه های فیلم "آذر، شهدخت، پرویز و دیگران"، اتومبیلی که حامل افخمی و فخیم زاده در صندلی جلو و خیراندیش در صندلی عقب با یکی از خودروهایی که از فرعی بیرون می آید تصادف می کند و طی آن، خیراندیش از ناحیه سر و پیشانی دچار سانحه شده که به همین دلیل، مجبور به انجام چند عمل جراحی می شود.
20- مرگ4 نفر در پشت صحنه فیلم معراجی ها (1392)
آخرین سانحه ای که پشت صحنه یک فیلم سینمایی در ایران رقم خورد، به چند روز پیش باز می گردد که طی آن، 4 نفر از عوامل فیلم "مسعود ده نمکی" جان خود را از دست دادند.جواد شریفی راد، رضا فرجی، علی اکبر رنجبر و بدلکار گروه، جان باختگان این حادثه جانگداز بودند.حادثه ای که در پی نبود امکانات مربوط به صحنه های انفجاری رخ داد و دلایل دیگری چون سهل انگاری مدیر جلوه های ویژه متبحری چون شریفی راد، دلیل این حادثه نبوده است.
20 مورد از سوانح دلخراشی که در پشت صحنه فیلم ها و سریال های سینمایی و تلویزیونی به وقوع پیوسته بود را برای شما تشریح کردیم؛ حوادثی که یا در اثر نبود امکانات فنی رخ داده و یا در اثر اهمال و عدم کارشناسی صحنه ای، به وقوع پیوسته است.اگرچه اتفاقات از این دست اجتناب ناپذیر است اما می توان با فراهم آوردن امکاناتی چون ورود ادوات سخت افزاری متناسب با بخش های مختلف تولید فیلم ها علی الخصوص آثار گونه اکشن و دفاع مقدس یا تربیت و استخدام کارشناسانی زبده و متبحر در هر اثر سینمایی، تعداد این سانحه ها را به حداقل ممکن رساند تا عوامل و نیروهای حرفه ای این سینما و آنانی که در این حیطه فعالیت دارند، اینگونه دم دستی و غافلگیرانه از ما جدا نشوند.
