راهنمای سفر به تبریز

در ابتداي خ شهناز جنوبي مغازه هاي سنگي يا داش ماغازالار DAŞ MAĞAZALAR قرار دارد كه در اثر عدم دقت و توجه در حال خوشي به سر نميبرد كه از مكانهاي قديمي تبريز است و الان ورودي محلهبارون آواك است و يكي دو چلوكبابي خوب در اين گذر هست كه انصافا" غذاهاي خوبي دارند. قهوه خانه معروف مستشار تبريز  يك قهوخانه ديگر  نيز در انتهاي اين كوچه قرار دارد  كه اگر اهل چاي و قليانباشيد جاي جالبي است و اين راهم بگويم كه قليان هاي تبريز حرف ندارد و قهوه خانه هاي تبريز رسم  و رسوم خود را دارد مثلا" اين كه هرگز در آتش سر قليان شخص ديگري سيگار خو را روشن نكنيد و استكانتان را سر و ته نگذاريد . هرگگاه شلنگ قليان خود را روي ميز بگذاريد يعني تقاضاي تعويض تنباكو را داريد. دو عدد چاي اول را قهوچي به شما ميدهد و دوم به بعد را خودتان اگر خواستيد سرو ميكنند. در اكثر شهرهاي آذربايجان فرهنگ صرف اوقات بيكاري در قهوه خانه ها وجود دارد كه البته در حال كمرنگ شدن است .و از قديم الايام هر قهوه خانهاي پاتوق صنف به خصوصي است . مثل كافه برادران در ميدان ساعت كه بورس گچ كارها و نقاشها و سيمانكارهاي ساختماني است.

سه راهي امين و مناطق اطراف پاساژهاي بزرگي است كه بورس پوشاك مردانه است كه اغلب قيمت و كيفيت مناسبي دارند كه معروفترين و بزرگترينشان پاساژ امت است.

خيابان تربيت

كمي بالاتر از سه راهي فردوسي به سمت شرق بعد از سه راهي طالقاني ونرسيده به ميدان ساعت خيابان تربيت است كه دير زماني قسمتي از جاده ابريشم بود و اكنون نيز به عنوان مركز تجاري مهمي در تبريز شناخته شده است. تربيت به نام روزنامه نگار شهير تبريزي محمد علي تربيت نامگذارري شده است .قديم الايام اين مكان از پاتوقهاي فرهنگي تبريز بود و هنوز هم اكثر چاپخانه هاي تبريز در اين خيابان هستند.

خيابان تربيت دو بخش دارد تربيت شرقي و تربيت غربي يا تربيت كوچك . تربيت اصلي مركز كيف و كفش و لباس لوازم آرايش زنانه است .كفشهاي چرم دست دوز تبريز در اين خيابان به وفور يافت ميشود . لباسهاي مجلسي و اسپورت زنانه تركيه نيز در اين خيابان كم نيستند . پاساژهاي شيك به همراه مغازه هاي بزرگ و فضاي سبز و گلكاري وسط خيابان و بسته بودن اين خيابان به روي ترافيك ماشينها از اين محل جايي براي لذت بردن از خريد ساخته است . در خيابان امام پاركينگ طبقاتي بزرگي به نام تربيت  وجود دارد كه جاي خوبي براي پارك خودرو است.سمت بازار هم پاركينگ شمس هست كه به خ.تربيت راه دارد.

پاساژ شيخ صفي مشهورترين پاساژ تربيت است كه در طبقه اول آن چند غذا  خوري خوب هست كه فقط چلو مرغ ميفروشند و غذاهايشان شديدا" خوش مزه است . مشهورترينشان حاج مجيد است. ابتداي خ تربيت جنب قنادي وطن كه پيراشكي هاي خوشمزه اي دارد يكي از قديميترين حمامهاي تبريز جاي دارد كه با تغيير كاربري به عنوان رستوران و كافي شاپ استفاده ميشود و به حمام نوبر معروف است .غذاهاي خوبي هم دارد .

ذكر اين نكته خالي از لطف نيست كه حمامهاي تبريز از لحاظ كيفيت و كمييت در طول تاريخ زبانزد خاص و عام بوده و هنوز هم تعدادي از آنها پابرجاست و كار ميكنند. اما به رسم عادت مالوف كه ما قدر داشته هايمان را نميدانيم اين حمامها نيز كم كم تخريب شدند و با تغيير بافت شهرها حمامهاي عمومي نيز به تاريخ ميپيوندند بر عكس تركيه و باكو كه اين حمامها را به عنوان جاذبه توريستي بر پا كرده و استفاده ميكنند، ما با سرعت تمام كمر همت به تخريب اين ذخاير فرهنگي ميپردازيم.يكي ديگر از اين حمامها داخل بازار قديم تبريز هست كه هنوز داير است و مشتريان خاص خودش را دارد. خيابان تربيت غربي بيشتر بورس كارت عروسي و لوازم منزل  است. در فصل ميوه (اواخر بهار  به بعد) ساكنان روستاهاي اطراف تبريز ميوه هاي نوبرانه  باغات تبريز را براي فروش در پياده روهاي اين خيابان بساط ميكنند.

منطقه بازار تبريز كه از چهاراه گجيل شروع شده و تا ميدان دانشسرا ادامه دارد در دو بخش شمالي و جنوبي از هم جدا ميشود. بخش جنوبي اين خيابان عمر چنداني ندارد و مربوط به دوران معاصر است و عمده توليديهاي كفش و لباس تبريز در طبقات فوقاني بناهاي بخش جنوبي جاي دارند و  در طبقات همكف و پايين عمدتا" انواع پوشاك  به فروش ميرسد.

اما حكايت بخش شمالي آن جداست و يكي از قديميترين و زيباترين محلهاي تجاري سر پوشيده دنيا در اين خيابان به نام بازار تبريز قرار دارد. بازار ازميدان انتهاي شهناز شمالي كه اكنون به ميدان نماز معروف است شروع شده و تا خ. دانشسرا  ادامه دارد و از سمت جنوب در جاهايي به چايكنار ختم شده و در جاهايي ديگر تا مناطق جنوبي محله دئوچي ادامه دارد . بازار داراي تقسيمات منظمي است و راسته انواع مشاغل از هم جداست. مهمترين و زيباترين و پر رونقترين بخش بازار سراي مظفريه است كه محلي براي داد و ستد فرش ريز بافت تبريز است. سراهاي متعددي در بازار موجود است و همچنين چندين كارونسراي بزرگ و عضيم  مشهورترين سراي اين بازار سراي امير است كه رسته زرگران و طلا فروشان و جواهرسازان است . و حوالي ساعت 11 صبح روزهاي كاري است كه مزنه طلا در اين بازار روشن ميشود. ورودي بازار امير از سمت خ جمهوري به "امير بازاري" معروف است و تماما" ويترين دارهاي طلا در اين بازار هستند . يك روز وقت براي گشتن در اين بازار كم است. راستي اگر صبح هنگام به تبريز رسيده ايد در قسمتي از اين بازار كه روبروي خيابان فردوسي است و به گرجيلرGÜRCİLER - GORJİLAR معروف است ميتوان از صبحانه هاي معروف تبريز شامل سر شير(قيماق KAYMAK -QEYMAQ) شير برنج و فرني(سئودلي آش SÜTLİ AŞ) _ مرباي گل سرخ(گئول موراباسيGÜL MURABASİ)  _ كره محلي(نئهره كئره سيNEHRƏ KƏRƏSİ-) _ دوغ محلي(ئيران EYRAN) _ شير محلي  و انواع عسلبه همراه نانهاي مخصوص صبحانه تبريز(ياغلي كئوكه _ YAĞLİ KÜKƏ) را نوش جان كرد . معروفترينشان لبنياتي حاج سلطانعلي در نبش گئورجيلر است.

چلوكبابي هاي بازار به همراه آبگوشت كبابيها نيز داراي كيفيت غذايي خوب و قيمت مناسبي است كه پيشنهاد ميكنم اگر بازار رفتيد ناهار رامهمان يكي از اين غذا خوريها باشيد . بازار كفاشان (باشماخچي بازار) را يادتان نرود كه بزرگترين بازار كفش ايران است و ميشود كفشهاي خوبي از اين مكان تهيه كرد .بازار پنير فروشها هم جاي جالبي است . دو راسته عمده در بازار تبريز است يكي راسته بازار و ديگري راسته جمعه مسجد كه در امتداد شمال به جنوب و در موازات همند كه شاخه هايي اين دو را به هم ميپيوندد. راسته عطارها (پشت بازار امير) را هم فراموش نكنيد . در ورودي بازار هم پاركينگ بزرگي وجود دارد و كار را راحتتر ميكند.اما بهتر است بازار را با پاي پياده يا تاكسي برويد چون گاها" ترافيك سنگيني در اين منطقه وجود دارد..

انتهاي غربي بازار به راسته كوچه ختم ميشود كه يكي از بناهايي كه با تاريخ معاصر ايران ارتباط مستقيمي دارد و به عنوان موزه مشروطه شناخته ميشود. بناي زيبايي است كه مربوط به حدود 150 سال پيش است و خانه اي با معماري زيبا است كه اسناد و مدارك و اشيا و مجسمه هايي از آن دوران در اين موزه نگهداري ميشود .جالبترين مجسمه اين موزه مجسمههوارد باسكرويل آمريكايي است كه از شهداي نهضت  مشروطه است.  

او معلم  تاريخ و حقوق بين الملل مدرسه آمريكايي مموريال تبريز بود. او متولد نورث پلاست ايالت نبراسكا بود قديميهاي تبريز او را شهيد ميدانند. او در 30فروردين 1298 در محله شام غازان تبريز در نبرد با فوج نجات كشته شد و مردم تبريز در تششييع جنازه او سنگ تمام گذاشتند و بسيار با شكوه تشييعش كردند. و مزارش در گورستان ارامنه تبريز قرار دارد.

اين موزه محل برگزاري جلسات نهضت بوده و متعلق به يكي از افراد با نفوذ تبريز به نام حاج مهدي كوزه كناني   ميباشد . سال ساخت آن 1247 خورشيدي و معمارش حاج ولي از معماران بنام تبريز ميباشد.و از سال 1375 به عنوان موزه استفاده ميگردد معماري قاجاري و ستونهاي بنا به همراه ارسيها و پنجره هاي رنگي  از مشخصه هاي بارز اين بنا است.  

ديدار از اين موزه را حتما" در برنامه سفر خود قرار دهيد.