محمدرضا ستوده‌نیا، مدیرگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با بیان اینکه تفسیر قرآن کریم از زمان نزول جزء اولین علومی بود که در میان مسلمانان گسترش یافت، گفت: نخستین آیاتی که نزول پیدا کرد، توسط رسول گرامی اسلام(ص) تبیین می‌شدند و اگر نیاز بود، توضیحاتی در مورد همان آیات برای تازه‌مسلمانان بیان می‌فرمودند و این تبیین گاهی در معنا کردن یک کلمه، مفهوم یک عبارت و یا احکام مربوط به آیات بود.

شکل‌گیری علم تفسیر از زمان پیامبر(ص)

وی افزود: این فرایند تفسیری بود که از زمان پیامبر اکرم(ص) به وجود آمد و دیگر مسلمانان و از جمله صحابه نیز همین روش را در پیش گرفتند و قرآن و مفاهیم آن را به دیگران آموختند که این قضیه به مرور زمان تبدیل به دانشی تحت عنوان تفسیر قرآن کریم شد، یعنی دانشی که معانی آیات و مفاهیم آن را تبیین می‌کند.
این کارشناس قرآنی تصریح کرد: بشر امروزه نیز مانند صدر اسلام واقعاً به فهم و تبیین مفاهیم قرآن کریم و اینکه بفهمد مقصد و مقصود این آیات چیست، نیازمند است، زیرا این پرسش‌ها مطرح می‌شود که چرا و برای چه کسانی این آیات نازل شده است و در نهایت اینکه چه فایده‌ای برای بشر امروزی می‌تواند داشته باشد.
مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان اظهار کرد: علم تفسیر تا حدود زیادی متکفل معنای سؤالاتی که در بالا بیان شد، است؛ بحث تفسیر قرآن کریم اگر چه به صورت تخصصی مانند هر علم دیگری در میان متخصصان قابل طرح و گسترش است، اما در میان مردم در این حد که نیاز آنها را نسبت به فهم قرآن برطرف کند، لازم و بسیار واجب و ضروری است.

میزان آگاهی مردم از تفسیر قرآن رضایت‌بخش نیست
ستوده نیا با بیان اینکه از دیرباز مردم در ایران و سایر ملل اسلامی همیشه علاقه‌مند به تفسیر قرآن بوده‌اند، گفت: فرایند تفسیر قرآن کریم به وسیله قشر روحانی، علما و دانشمندان اسلامی در مساجد، مدارس، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها همیشه در حال اجرا بوده است؛ به نظر بنده در بحث تفسیر قرآن کریم همین مطالب و منابعی که توسط روحانیون ارائه و بیان می‌شود و آیات را می‌خوانند و تفسیر می‌کنند، تا حد زیادی نیازهای مردم به تفسیر قرآن کریم را برطرف می‌کند.
این فعال قرآنی کشور افزود: جوان امروزی و بشر نسل معاصر علاوه بر فهم لایه اول الفاظ قرآن، نیاز دارد ظرایف آیات قرآن را نیز درک کند، یعنی به عبارت دیگر بشر امروزی نیاز دارد شیرینی و حلاوت قرآن را با تمام توان حس کند که علم تفسیر تا حد زیادی می‌تواند این نیاز را برآورده کند، اما مشروط بر این است که مفاهیم و تفاسیر قرآن کریم درست تدوین شود.
وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر در جامعه مقداری از این شرایط دور شده‌ایم، تصریح کرد: اگر بخواهیم یک نظرسنجی از مردم در مورد میزان آگاهی آنها از تفسیر قرآن به عمل بیاوریم، متأسفانه ممکن است که به نتایج چندان جالبی دست نیابیم.

تفاسیر قرآن هر 10 سال یکبار بازنویسی شوند
وی گفت: اگر می‌خواهیم تفاسیر به‌روزی داشته باشیم، باید حداقل هر 10 یا 20 سال یک بار تفسیر نو و جدیدی از قرآن کریم داشته باشیم، زیرا توقعات و سطح فرهنگ مردم و برداشت‌های آنها حداقل هر 10 سال یک بار تغییر می‌کند، بنابر این اگر تفسیری 30 سال پیش نوشته شده باشد، باید بازنویسی و مجدد ساده‌نویسی شود.

دست‌یابی دشوار به علم تفسیر
مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان با بیان اینکه تفسیر قرآن کریم یک علم نیست و مجموعه‌ای از علوم است، گفت: بر خلاف باور عده‌ای که می‌گویند به تفسیر اهمیت داده نمی‌شود، نظر بنده این است که در حال حاضر اهمیت لازم به تفسیر قرآن کریم داده می‌شود، اما دست یافتن به تفسیر مقداری مشکل است و همین باعث شده است عده‌ای فکر کنند اهمیتی به آن داده نمی‌شود.
این کارشناس قرآنی کشور افزود: همان گونه که گفته شد علم تفسیر مجموعه‌ای از علوم است که دست یافتن به آن نیاز به تخصص لازم دارد و البته به دست آوردن این تخصص مقداری مشکل است و هر کسی نمی‌تواند به آن دست یابد و به همین جهت است که دست عموم مردم تا حدودی از تفسیر قرآن کریم کوتاه است.
ستوده‌نیا تصریح کرد: کاری که مراکز علمی، حوزوی و دانشگاهی برای عمومیت دادن به تفسیر باید انجام دهند این است که تفسیر قرآن را از سطح علمی و تخصصی آن تبدیل به سطحی قابل فهم برای عموم  مردم کنند؛ کاری که در تفسیر نمونه انجام شده است، نمونه‌ای از ساده‌سازی است که کارکردهای خوب خود را در همه فهم شدن تفسیر قرآن کریم ایفا می‌کنند.