يكي از راههايي كه ميتوان به وسيلهي آن، بانوي شايسته ي اسلام و آثار و نتايج درخشان تربيت اسلامي را مشاهده نمود اين است كه بانوان صدر اسلام و تربيت يافتگان مكتب وحي را به طور كامل بشناسيم و جزئيات زندگي آنان را مورد بررسي و كنجكاوي قرار دهيم.
حضرت زهرا عليهاالسلام بدون شك در رأس تمام بانون اسلام قرار دارد. زيرا او تنها بانويي است كه پدرش، شوهرش، دو فرزندش و خودش نيز معصوم بوده و محيط پرورش و زندگي زهرا محيط عصمت و طهارت بوده است.
مادر فاطمه زني بود به نام خديجه دختر خويلد كه در يكي از خانوادههاي اصيل و شريف قريش به دنيا آمد و تربيت يافت و افراد خانوادهاش همه دانشمند و فداكار و روحاني و حمايت كننده از خانهي كعبه بودند.
فاطمه دوران كودكي خويش را در خانهي شخص اول اسلام يعني پيغمبر برگزيدهاي كه تحت تربيت مستقيم پروردگار جهان قرار داشت، طي كرد. دوران خانه داري و بچه داري را در خانهي دومين شخصيت ممتاز اسلام يعني علي بن ابيطالب عليهالسلام گذراند. در اين دوران كوتاه دو پسر معصوم يعني حسن و حسين را تربيت كرد و دو دختر شجاع و فداكار، مانند زينب و امكلثوم، به جامعه تحويل داد. در چنين خانهاي به طور قطع ميتوان نتايج درخشان احكام و برنامههاي اسلامي را آشكارا مشاهده نمود و بانوي شايسته و نمونهي اسلام را پيدا كرد.
متأسفانه زندگي آن بانوي بزرگ تا حدي تاريك مانده و در مدارك اوليهي اسلام مطلب زيادي ندارد. اين ابهام معلول چند علت است:
علت اول: دوران زندگي حضرت زهرا عليهاالسلام كوتاه بود و از هيجده سال تجاوز نكرد. در حدود نصف اين مدت، قبل از بلوغ بود كه چندان مورد توجه واقع نميشد. از بلوغ تا مرگ هم زياد فاصله نداشت.
علت دوم: حضرت زهرا عليهاالسلام چون زن بود و اكثر دوران زندگي او در داخل خانه سپري ميشد كمتر كسي ميتوانست به طور كامل از زندگي داخلي او اطلاع پيدا كند.
علت سوم: افكار مردم آن عصر بدان پايه نبود كه براي زندگي دختر پيغمبر و بانوي نمونهي اسلام اهميت و ارزش زيادي قائل باشند تا در حفظ جزئيات آن كوشش نمايند.
به هر حال، گرچه جزئيات زندگي و سير و سلوك آن بانوي نمونه بطور كامل ضبط نشده، ولي نويسندگان فراواني سعي كرده اند كه از همان مقدار موجود، با تجزيه و تحليل، شخصيت او را مجسم سازند. لذا گاهي ناچار شده اند از روش معمول تاريخ نگاران - اكتفا كردن به نقل متن قضايا - تجاوز نموده و به نتيجه گيري و تجزيه و تحليل بپردازند.
اين سطور بر گرفته از كتاب بانوي نمونه اسلام اثر بي بديل آيه الله ابراهيم اميني است.