دلم میخواد خدامو شاد کنم!! چطوری؟!

امیرالمۆمنین على (علیه‏السلام) مى‏فرماید:

«. . . . و جعلها منتها رضاه حاجته من خلقه فاتقوا الله الذی انتم بعینه . . . .» ; (1)

 «خداوند سبحان، انجام واجب و ترك حرام را نهایت درجه خشنودى از بنده‏اش قرار داده است‏» . (ضمیر «ها» در «جعلها» به انجام واجب و ترك حرام برمى‏گردد).

در این جا، بحث نماز شب و بحث تلاوت قرآن و بحث ذكر و ورد و چله‏نشینى مطرح نشده است، بلكه بحث انجام واجب و ترك حرام است و خداوند براى آن كه بفهماند كه میزان اهمیت انجام واجب و ترك حرام پیش خودش چقدر است، مى‏فرماید: نیازى كه من به شما بنده‏ها دارم این است كه بتوانید واجبات و محرمات را رعایت كنید كه این بیان، جامع‏ترین و رساترین تعبیر خدا براى نشان دادن اهمیت انجام واجب و ترك حرام است.

سپس مى‏فرماید: «فاتقوا الله الذی انتم بعینه‏» ; حالا كه شما در محضر من هستید، پس چرا واجبات را انجام نمى‏دهید و محرمات را ترك نمى‏كنید؟

البته مشكل اساسى ما این است كه آشنا به واجبات و محرمات نیستیم و اطلاع كافى نسبت‏به این دو مقوله نداریم و فكر مى‏كنیم كه واجبات و محرمات همین است كه در رساله‏ها آمده است. در حالى كه پنجاه و پنج تا از محرمات، گناه كبیره است كه در رابطه با آن روایت داریم و كبیره یعنى بى‏برو برگشت نتیجه انجام آن آتش جهنم است .

تعبیر دیگر امیرالمۆمنین (علیه‏السلام) این است كه مى‏فرماید: خداى سبحان فرموده است: من یك حق، گردن شما دارم كه اگر این حق من را ادا كنید، در ازاى آن، حقى از شما بر گردن من خدا واجب مى‏شود و حق من به گردن شما این است كه واجبات و محرمات را خوب بشناسید و به آن‏ها عمل كنید، اگر این كار را بكنید، حق من ادا شده است . (2)

بعد حضرت دو دستور العمل را ارائه مى‏دهند، براى این كه بتوانیم هم در وادى شناخت هم در انجام واجبات و ترك محرمات موفق بشویم، یا به تعبیر دیگر، رمز موفقیت در انجام واجب و ترك حرام را دو چیز مى‏دانند:

1 . «و ان تستعنوا علیها بالله‏» (3) ; در هر زمان و مكانى كه فكر مى‏كنید محل استجابت دعاست، به هر زبان، و در هر حال و موقعیتى كه احتمال استجابت دعا مى‏دهید، دعا كنید كه «خدایا! توفیق شناخت انجام واجب و ترك حرام به من عطاكن و در سایه آن توفیق، توفیق انجام واجب و ترك حرام كه نهایت درجه خشنودى تو از من است، به من عنایت فرما» . مثلا قبل از اذان صبح روز جمعه، بعد از خطبتین نماز جمعه تا قبل از شروع نماز و غروب روز جمعه این سه وقت، اوقات استجابت دعاست و در روایات داریم كه دعا در اسلام، یك مقوله‏اى است كه وقتى از زبان بنده‏اى خارج مى‏شود، به هیچ وجه من الوجوه رد نمى‏شود. اصلا در منطق دین ما، دعا از بنده، در محضر حق تعالى رد نمى‏شود.

دعا از دو حال خارج نیست; یا صد در صد مستجاب مى‏شود، یا صد در صد رد مى‏شود. اگر رد بشود، در روایات هست كه كفاره گناهان حساب مى‏شود و اگر مستجاب بشود، یا آن خواسته را در دنیا مى‏دهند، یا بعد از مرگ و اگر در دنیا بدهند، یا زود مى‏دهند، یا با تاخیر و آن به خاطر حكمتى است كه در روایات بیان شده است و در روایات داریم كه وقتى بعد از مرگ دعا مستجاب شد و تحویل آن شخص داده مى‏شود، شخص مرده از خدا تمنا مى‏كند كه اى كاش همه دعاهاى من بعد از مرگ مستجاب مى‏شد، نه در دنیا. چون دعا اگر در دنیا مستجاب بشود، با آفت‏هایى كه وجود دارد، از بین مى‏رود، ولى بعد از مرگ دیگر آفت وجود ندارد كه از بین برود .

2 . «و تستعینوا بها على الله‏» (4): مساله تمرین است كه فرمایش حضرت این است كه وقتى ما این رمز موفقیت را به دست آوردیم كه در هر جا كه محل استجابت دعا بود، دعا كردیم و از خدا خواستیم كه توفیق شناخت و عمل در انجام واجب و ترك حرام را به ما بدهد، بعد در مرحله عمل از كم و آهسته و آهسته، با تمرین و اراده و همت‏باید پیش برویم و راه دیگرى نداریم . چون طبق روایتى كه فیض كاشانى در كتابش آورده است، بچه كه به دنیا مى‏آید، گریه چهار ماه اول او «اشهد ان لا اله الا الله‏» است و گریه چهار ماه دوم او «اشهد ان محمد رسول الله‏» است و گریه چهار ماه سوم او براى پدر و مادر است و بچه در ابتدا معصوم است، ولى به دریج‏ساختمان وجودش پر از تعلقات مى‏شود. و اگر بخواهد این تعلقات را در حد و مرز واجب و حرام الهى به كار برد، نیاز به كار و تمرین دارد و یك شبه راه صد ساله را نمى‏توان پیمود و نباید فكر كنیم كه سریع مى‏شود واجبات و محرمات را شناخت و سریع مى‏شود شروع به انجام واجبات و ترك محرمات نمود. چون عجله، كار شیطان است و عجله انسان را به گناه كبیره مبتلا مى‏كند. پس رمز دوم موفقیت، تمرین است از كم، نه با عجله.

حضرت على (علیه‏السلام) در ادامه خطبه 191 مى‏فرمایند: «فما اقل من قبلها و حملها حق حملها»، چقدر كم هستند اشخاصى كه این حد از ایمان را دارا باشند كه قلبا بدانند وظیفه‏شان انجام واجب و ترك حرام است و این را در مرحله عمل به اجرا در آورند. چقدر كم هستند كسانى كه حق این مساله انجام واجب و ترك حرام را ادا كنند. سپس مى‏فرمایند:

«و هم اهل صفة الله سبحانه اذ یقول‏».

خداى سبحان هم در آیات شریفه از این موضوع پرده برداشته و مى‏فرماید: «و قلیل من عبادى الشكور» ; در میان بنده‏هاى من بسیار كم هستند كه اهل شكر باشند .

این آیه شریفه را حضرت در باب انجام واجب و ترك حرام استشهاد آورده‏اند و منظور از «و قلیل من عبادى الشكور» این نیست كه مثلا در میان این عده قلیل شیعه (در میان كثرت كفار)، چقدر كم عارف داریم و . . . ، بلكه منظور این است كه در میان این عده قلیل، بنده‏هایى كه بتوانند واجبات و محرمات را بشناسند و خوب پیاده كنند، چقدر كم هستند.

لذا «و قلیل من عبادى الشكور» هم انذار است و هم تبشیر; آن هم در حد انجام واجب و ترك حرام . تبشیر است، یعنى این كه اگر شما واجبات را انجام دهید و محرمات را ترك كنید، جزء بنده‏هاى قلیل و شكور مى‏شوید . و انذار است، چون ما جزء آن عده قلیل نیستیم. لذا حضرت آنها را تشویق مى‏كند و مى‏فرماید: «فاهطعوا باسماعكم الیها»; با گوشهایتان بشتابید به سوى شنیدن واجبات و ترك محرمات. «و ایظوا بجدكم علیها»; با جد و كوشش و تلاش به انجام واجب و ترك حرام روى آورید. و «ایقظوا بها نومكم‏» ; از خواب غفلت‏بیدار شوید (خواب به معناى غفلت از واجب و انجام حرام است و بیدارى شما از این خواب، به معناى شناخت و انجام واجبات و محرمات است).

«. . . و اشعروها قلوبكم‏»; . . . اگر بخواهید قلوبتان شعور پیدا كند، راه آن انجام واجب و ترك حرام است . «و ارحضوا بها ذنوبكم‏»; بهترین راه كفاره گناهان انجام واجب و ترك حرام، «و داووا بها الاسقام‏» و بهترین راه مداواى بیمارى‏ها، انجام واجب و ترك حرام است.

به عنوان مثال، خیلى از ناراحتى‏هایى كه خانم‏ها دارند، مرض ضعف اعصاب است كه باعث‏سردرد، درد گرفتن طرف چپ بدن، گردن درد، لرزش جسمانى و . . . مى‏شود و ریشه‏اش این جا است كه مثلا غیبتى شده و آن غیبت‏به گوش آن شخص رسیده و باعث ناآرامى روح شده است. لذا حضرت مى‏فرمایند: بهترین داروى درد این است كه جلوى زبان گرفته شود.