آشنایی با 3 ذکر اساسی

یکى از اصحاب امام صادق (علیه السلام ) از ایشان نقل مى کند که ایشان فرمود: هر دعایى که پیش از آن حمد خدا نباشد، نیمه است و پى بریده است، حمد خدا باید و سپس ستایش او....

«اى كمیل: در برابر هر مشكلى بگو: «لاحول ولاقوّة الاّبالله» خداوند كفایت آن مشكل را مى‎كند و هر زمان نعمتى به تو رسید بگو: «الحمدلله» تا باعث فزونى نعمت شود، و هرگاه روزى تو به تأخیر افتاد، «استغفار كن» كه باعث گشایش روزى است!»[1]

از سوى معلمى بزرگ مثل حضرت على (علیه‎السلام) براى شاگرد مستعدّى مثل كمیل، سه ذكر بسیار عالى و مهم براى سه هدف بزرگ بیان شده است.

معناى ذكر «لا حول و لاقوّة الا بالله» این است كه تمام قدرت‎ها به دست خداست و حلاّل همه مشكلات اوست. اگر این معنى را باور کرده و با تمام وجود به در خانه او برویم و حالتى شبیه حالت غریق در دریا پیدا كنیم، كه جز قدرت خداوند به هیچ چیز دیگر فكر نكنیم، خداوند ما را كفایت خواهد كرد.

خواص ذکر" لا حول و لا قوه"

داروى نود و نه بیمارى

از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) روایت شده است كه فرمودند: گفتن ذكر «لا حول ولا قوة الا بالله العلى العظیم» دارویى است كه نود و نه بیمارى را بهبود مى‌بخشد كه آسان‌ترین آنها اندوه است و معناى این كلمه چنین است هیچ حركت و نیرویى جز به سبب و خواست خدا پدید نیامد.(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 396 )

تاخیر زمان مرگ

امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: آن كس كه هزار بار بگوید «لا حول ولا قوة الا بالله» خداى تعالى زیارت كعبه را روزى‌اش خواهد نمود و اگر مرگش نزدیك باشد، خدا آن را به تاخیر خواهد انداخت تا حج را روزى‌اش سازد.(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 396 )

صد بار بعد از نماز صبح

امام رضا(علیه‌السلام) فرمود: هر كس پس از نماز صبح صد بار بگوید: «بسم الله الرحمن الرحیم، لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظیم»؛ به اسم اعظم خدا از سیاهى چشم به سفیدى آن نزدیك‌تر شده و به راستى كه در مدار اسم اعظم قرار گرفته است.(سفینة البحار، ج 1، ص 661 )

امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: كسى دعا مى‌كند و در پایان مى‌گوید «ماشاء الله، لاحول و لا قوة الا بالله» حاجتش برآورده شود.(ثواب الاعمال ، ص 23 )

ذکر الحمدلله

پیام ذكر «الحمدلله» این است كه با رسیدن به نعمتى مغرور نشده و نعمت را از جانب او بدانیم، در این صورت نه تنها نعمت باقى مى‎ماند، بلكه فزونى مى‎یابد.

تحمید الهى

یکى از اصحاب امام صادق (علیه السلام ) از ایشان نقل مى کند که ایشان فرمود: هر دعایى که پیش از آن حمد خدا نباشد، نیمه است و پى بریده است، حمد خدا باید و سپس ستایش او. من گفتم: نمى دانم چه اندازه از تحمید و تمجید بس است ؟

حضرت فرمود: مى گوید: بار خدایا! تویى آغاز و پیش از تو چیزى نیست و تویى انجام و پس از تو چیزى نیست، تویى آشکارا و فرازتر از تو چیزى نیست و تویى نهان و در برابر تو چیزى نه ، و تویى عزیز و حکمت دار (اصول كافى ، ج 6، ص 115.)

ذکر الحمدلله هنگام خواب

امام صادق (علی السلام ) فرمودند: کسى که هنگام خواب سه بار ذکر زیر را بگوید، مانند روزى که از مادر متولد شده است، از گناهان بیرون مى آید:

«الحمد لله الذى علا فقهر، و الحمد لله الذى بطن فخبر، والحمد لله الذى ملک فقدر، و الحمد لله الذى یحیى الموتى و یمیت الاحیاء و هو على کل شى ء قدیر.»

یعنى: همه ثناها مخصوص خداوندى است که پیروز و غالب است ، همه ثناها مخصوص خداوندى است که دانا به نهان و آشکار همه چیزى است، همه ثناها مخصوص خداوندى است که مالک و توانا است، همه ثناها مخصوص خداوندى است که مردگان را زنده نموده و زندگان را مى میراند، و او بر هر چیزى توانا است .(ثواب الاعمال، ص 329)

ذکر استغفار

و ذكر سوم (استغفرالله). معناى استغفار این است كه دیگر به سراغ گناه نرویم؛ چون یكى از عوامل معضلات اقتصادى در جامعه، گناهان هستند، جامعه گناهكار جامعه فقیرى هم خواهد بود.[2] البتّه بروز این مشكلات در هنگام گناه، زنگ بیدارباشى است براى مۆمنان.

ثواب استغفار

امام باقر (علیه السلام) از پدرانش (علیهم السلام ) نقل مى نماید که پیامبر (صلی الله علیه و آله ) فرمودند: خوشا به حال آن که روز قیامت در نامه عملش زیر هر گناهى استغفر الله باشد.(ثواب الاعمال، ص 355 ) 

کلید آمرزش گناهان کبیره

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند: هیچ مۆمنى نیست که در شبانه روز مرتکب چهل گناه کبیره شود، آن گاه با پشیمانى بگوید: استغفر الله الذى لا اله الا هو الحى القیوم بدیع السموات و الارض ذالجلال و الاکرام و اءسئله ان یتوب على (از خداوندى که جز او خدایى نیست ، زنده و قیوم (ازلى و قائم به ذات خویش ) و پدیده آورنده آسمان ها و زمین، که بزرگ و عزیز است، آمرزش خواسته و از او مى خواهم مرا ببخشد)، مگر این که خداوند آن گناهان را مى آمرزد، و در کسى که هر روز بیش از چهل گناه کبیره مرتکب شود، خیرى نیست .(ثواب الاعمال ، ص 363 )