نخستین شرط دعا !!
اگر دل توانست با یاد خدا خود را معطر و مزین کند، بدون تردید اجابت الهی برای او میسر خواهد شد؛ ادعونی استجب لکم.
شروط مرتبط با قلب و دل دعا کننده در گفتاری از رهبر انقلاب برگرفته از کتاب "دعا" مرور می شود:
ادب مخصوص دعا را باید به کار گرفت و عمده ترین آداب این است که انسان به خدای متعال توجه کند و با همه دل از خدا بخواهد.
دل پاک و زبان صادق
در روایت دارد که خدای متعال به حضرت موسی خطاب فرمود:" یا موسی ادعنی بالقلب النقی و اللسان الصادق"(1) با دل پاک و زبان راستگو با خدای متعال حرف بزنید و دعا کنید، دعا قطعا مستجاب خواهد شد.
اگر دل توانست با یاد خدا خود را معطر و مزین کند، بدون تردید اجابت الهی برای او میسر خواهد شد؛" ادعونی استجب لکم"(2)
هنگامی که قلب انسان رقیق می گردد و توجهی پیدا می شود، وقت دعاست. آن وقت اگر از خدا بخواهید، غالب این است که مقصود برآورده می شود.
اگر انسان معنای دعا را نمی فهمد، همین قدر احساس کند که با یک زبان شیفته ی حاکی از سوز دل دارد با خدای متعال حرف می زند.
اولین شرط دعا این است که با دل با طراوت و بی آلایش درخواست شود؛ مثل دل جوان ها؛ لذا دعای جوانان اقبال و احتمال اجابت را بیش از همه دارد.
گاهی بعضی ها به بنده می گویند برای جوان های ما دعا کن. البته ما همیشه برای همه جوان ها دعا می کنیم، اما در واقع این جوان ها هستند که اگر قدر دل بی آلایش و باطراوت خود را بدانند، دعای آنها از هر دعایی می تواند به استجابت نزدیک تر باشد.
هنگامی که قلب انسان رقیق می گردد و توجهی پیدا می شود، وقت دعاست. آن وقت اگر از خدا بخواهید، غالب این است که مقصود برآورده می شود
یکی از شرایط دعا، اجتناب از گناه و توبه است.
درباره دعا و استجابت دعا در روایت دارد که:" ولیخرج من مظالم الناس"(3) انسان باید از مظلمه ی مردم خارج شود تا دعایش قبول شود.
یکی دیگر از شریط دعا، اجتناب از گناه و توبه است. همه دچار گناه و تخلف هستیم. تخلف ها کوچک و بزرگ دارد. از خدای متعال باید عذرخواهی و استغفار و طلب بخشش و توبه کنیم و به سوی خدا برگردیم. عزم ما باید این باشد که از ما گناه سر نزد. گاهی انسان عزم می کند و تصمیم می گیرد که گناه نکند بعد دچار غفلت و اشتباه می شود و لغزش پیدا می کند؛ باز همین گناه سراغ انسان می آید بار دیگر باید توبه و استغفار کند؛ منتها استغفار باید جدی و حقیقی باشد. گناه نکردن باید یک قصد واقعی و جدی باشد.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : برترین عبادت دعاست . هرگاه خداوند به بنده اذن (توفیق) دعا دهد درِ رحمت را به روى او بگشاید . با وجود دعا هرگز كسى هلاك نمى شود. (تنبیه الخواطر : 2/237 )
مجوز دعا
امام على علیه السلام ـ در وصیّت به فرزند خودحسن علیه السلام ـ فرمود : بدان كه آن كسى كه خزاین ملكوت دنیا و آخرت در دست اوست به تو اجازه داده است تا او را بخوانى و اجابت دعاى تو را ضمانت كرده و به تو فرمان داده است كه از او بخواهى تا به تو عطا كند و او مهربان و بخشنده است . میان تو و خودش حجابى ننهاده و تو را به آوردن واسطه و میانجى وادار نكرده است . . . سپس كلیدهاى خزائن و گنجینه هایش را كه همان دعا كردن و خواستن از اوست ، در اختیار تو نهاده است ؛ پس هر گاه تو بخواهى ، با دعا كردن درهاى گنجینه هاى او را مى گشایى . (بحار الأنوار : 77/204/1 )
هرگز برای دعا دیر نیست
كافى ـ به نقل از میسّر بن عبد العزیز ـ : امام صادق علیه السلام به من فرمود : اى میسّر دعا كن و مگو : كار از كار گذشته است [و آنچه مقدّر شده همان مى شود] ، همانا نزد خداوند عز و جل مقام و منزلتى است كه جز با درخواست به دست نمى آید . (الكافی : 2/466/3 )