سردرد یکی از شایع ترین شکایات در سلامتی می باشد و تقریبا فردی یافت نمی شود که آن را بارها تجربه نکرده باشد. غالب این سردردها مسئله جدی را به دنبال ندارند و عمدتا به دنبال استرس و اضطراب، خستگی، گرسنگی و یا مصرف بعضی از غذاها و یا قرار گرفتن در شرایط نامساعد ایجاد می گردند.

اگرچه بسیاری اعتقاد دارند که سردرد غالبا خبر از وجود مشکلات چشمی می دهد، اما واقعیت این است که بیشتر این گونه سردردها منشا دیگری دارند و کارهای طولانی مدت چشمی مانند مطالعه ممکن است فقط میزان وقوع و یا شدت آن را بیشتر کند.

یکی از شایع ترین انواع سردردها، نوع Tension Headache یا همان سردرد عصبی می باشد که عمدتا در ناحیه پیشانی، شقیقه ها، اطراف و پشت چشم و حتی ناحیه گردن حس می شود.

این نوع سردرد ناشی از تغییرات نامناسب و موقتی در شرایط زیستی روزانه انسان است، به عنوان مثال کار کردن در شرایط پر استرس، کار کردن و یا رفت و آمد در محیط های با آلودگی بالای هوا، کارکردن در محیط با نور نامناسب، کار کردن و یا رفت و آمد در محیط های با آلودگی صوتی، گرسنگی، مصرف نکردن موقت بعضی از موادی که فرد به آن عادت دارد مثل چای و قهوه، خوابیدن در شرایط نامساعد مثلا خواب در محیط های پر سر و صدا، اضطراب و ایجاد انقباض و فشار بیش از حد در ناحیه فک و دندان ها، و حتی جوییدن آدامس به مدت طولانی می تواند از دلایل این نوع سردرد باشد.

طبعا در این گونه شرایط، کار چشمی می تواند از عوامل تشدید کننده سردرد باشد و نه علت ایجاد آن. این نوع سردردها غالبا گذرا هستند و به خوبی به داروهای مسکن معمولی پاسخ می دهند، اما حذف و یا بهبود شرایط زیستی مهم ترین نقش را در کاهش دفعات بروز سردردهای عصبی خواهد داشت.

در این گونه سردردها، خود فرد به مراتب بهتر از هر پزشکی قادر خواهد بود علت ایجادکننده سردرد خویش را پیدا کند که در این صورت با اجتناب از آن، مهم ترین قدم را در درمان و پیشگیری برداشته است.

میگرن نوع دیگری از سردرد می باشد که تقریبا از هر ده نفر یک نفر به آن گرفتار می شوند. این نوع سردرد در خانم ها شایع تر از آقایان می باشد و می تواند جنبه ارثی نیز داشته باشد.

از مشخصات آن می توان از سردردهای ضربان دار، یک طرفه، همراه با تهوع و استفراغ و داشتن حساسیت به نور و صدا و حتی بو را نام برد.

بعضی از عوامل می توانند سبب شروع حمله میگرن گردند که از آن جمله می توان از مصرف بعضی از خوراکی ها مثل پنیر کهنه یا غذاهای نیتریت دار مانند سوسیس نام برد.

همچنین تغییرات هورمونی در سیکل ماهانه خانم ها و یا بارداری، اضطراب و استرس ها و هیجانات روحی، تغییرات محیطی مانند نور فلورسنت یا صفحه مانیتور کامپیوتر و یا تغییر دمای محیط از دیگر عوامل شروع کننده حملات میگرن محسوب می گردند.

افراد با سردردهای میگرنی باید با نظر پزشکان متخصص مغز و اعصاب و بر اساس شدت و تعداد حملات میگرن، تحت درمان های لازم برای کنترل سردرد و یا پیشگیری از وقوع سردرد قرار بگیرند.

معمولا بیماری های چشمی که ایجاد سردرد می نمایند، غالبا پر سر و صدا و علائم دیگری مانند تاری دید، دیدن هاله اطراف نورها، حساسیت شدید به نور، و درد و قرمزی و التهاب در ناحیه چشم را نیز ایجاد می کنند.

وجود عیوب انکساری تصحیح نشده در چشم مانند دوربینی و آستیگمات معمولا علت ایجاد سردرد نیستند، اما در افرادی که زمینه سردردهای عصبی و یا میگرنی را دارند، می تواند سبب تشدید و افزایش حملات سردرد گردد.

باید دانست که این گونه اختلالات چشمی عمدتا ایجاد خستگی زودرس در چشم می نمایند و طبعا تصحیح آن به افزایش کارآیی چشم کمک خواهد کرد.

دکتر علیرضا کشتکار جعفری، متخصص و جراح چشم در این باره اظهار کرد:

«وجود انواع عیوب انکساری چشم مانند آستیگمات و دوربینی در صورت مطالعه و انجام کارهای ظریف مانند گلدوزی، معمولا سردرد به همراه دارد.

اصولا سردرد علل مختلفی دارد که یکی از این عوامل مربوط به مشکلات بینایی است و در کنار بررسی چشم موارد دیگر نیز نیاز به پیگیری دارد.

انحرافات نهفته چشم از دیگر علل چشمی مولد سردرد است. بعضی افراد در ظاهر لوچی چشم ندارند، ولی این انحراف به طور نهفته در چشم آنها وجود دارد و به دنبال مطالعه، موجب درد چشم و در نهایت سردرد می‌شود.

بالا بودن حاد فشار داخل چشم نیز در بعضی مواقع باعث درد چشم، تهوع و سردرد می‌شود.

همچنین کارهای چشمی نزدیک و دقیق برای بیمارانی که زمینه سردردهای میگرنی دارند، حمله سردرد را به همراه دارد و این بیماران باید توسط متخصص اعصاب تحت درمان قرار گیرند.

معمولا فرد با شماره‌های پایین چشم دچار سردرد نمی‌شود. واکنش افراد نسبت به شدت بیماری‌ها متفاوت است و بعضی مواقع بیماری که اختلال انکساری متوسط رو به بالا دارد دچار سردرد نمی‌شود، در حالی که فردی با آستیگماتیسم در حد کم سردرد دارد و به همین خاطر معاینات منظم چشمی توسط پزشک برای همه افراد توصیه می‌شود.

کودکان خیلی سریع با عینک زدن کنار می‌آیند، ولی برای بزرگسالان که در روزهای اول استفاده از عینک به سردرد دچار می‌شوند، توصیه می‌شود ابتدا در خانه و در زمان استراحت عینک بزنند و به تدریج میزان آن را افزایش دهند.»