مایعات پاک

 1-  و مانند اينها

2- امام خمینی ، اراكي، فاضل لنکرانی ، بهجت، نوري، سبحاني : اگر انسان نداند از چيزي كه (بهجت : به تنهايي) مست كننده و روان است درست كرده اند، پاك است .(سبحاني: ولي خوردن آن حرام است ).

خوئي، وحید خراسانی : تمام اقسامش پاك است .

گلپايگاني، صافي: اگر انسان نداند كه مست كننده است و يا نداند كه آن را ابتداء از چيز مست كننده روان درست كرده اند پاك است .

تبريزي: اگر خودش به تنهايي مست كننده نيست پاك است .

شبیری زنجانی : اگر انسان نداند كه مست كننده است يا نه پاك است .

فاضل لنکرانی : الكل سفيد و طبي كه  الكل خالص مي باشد و مصارف طبي دارد پاك مي باشد مگر اينكه از شراب و فقاع گرفته شده باشد كه در اين صورت نجس است همچنين مواد پاك كننده ديگر كه مشتقات الكل است و در مراكز درماني كاربرد دارد پاك مي باشد همچنين الكل صنعتي كه همان الكل سفيد به اضافه مقداري مواد سمي است و كاربرد صنعتي دارد پاك مي باشد.ادكلن و مواد صنعتي ديگرنيز كه مشتمل بر الكل مي باشد پاك است .

سيستاني: الكل؛ چه صنعتي، چه طبي، به تمام اقسامش پاك است.

مکارم شیرازی : الكل طبي و صنعتي كه انسان نمي داند از چيز مست كننده مايع گرفته شده پاك است، همچنين ادكلن و عطرها و داروهايي كه با الكل طبي يا صنعتي مخلوط است.

مظاهري: الكل صنعتي، عطرها، ادكلنها و داروهايي كه با آن مخلوط است ، پاك است.

3- مکارم شیرازی : ولي هرگاه آن را رقيق كنند و مشروب و مسكر باشد، نوشيدنش حرام است و احتياطا حكم نجس دارد.

سبحاني: ولي اگر آنها را با آب رقيق كنند و قابل شرب شوند حكم نجس دارند و نوشيدن آنها حرام است.

 4- امام خمینی ، نوري: ولي حرام است، مگر آن كه معلوم شود كه مست كننده است .[كه در اين صورت نجس هم است].

اراكي: اگر به خودي خود جوش بيايد، حرام و پاك بودن آن محل اشكال است .

خوئي، گلپايگاني، فاضل لنکرانی ، تبريزي، صافي، سبحاني: ولي خوردن آن حرام است .

شبیری زنجانی : خوردن آن حرام و بنا بر احتياط نجس مي باشد.

وحید خراسانی : اگر به غير آتش جوش بيايد خوردن آن حرام و بنا بر احتياط نجس است .

مکارم شیرازی : هر گاه آب انگور به خودي خود جوش آيد (جوش آمدني كه معمولا مقدمه شراب شدن است)نجس و حرام است .

بهجت: اگر انگور و آب انگور به واسطه بختن يا غير آن جوش بيايد، بنابرا قوي و احوط، نجس و خوردنش حرام است و بايد از آن اجتناب نمود .

سيستاني: اگر آب انگور به خودي خوديا به واسطه پختن جوش بيايد، پاك، ولي خوردن آن حرام است و همچنين انگور جوشيده، بنا بر احيتاط واجب حرام است ولي نجس نسيت .

5-  امام خمینی ، اراكي، خوئی، گلپايگاني، فاضل لنکرانی ، تبريزي، صافي، مظاهري: ولي خوردن آن حرام است (گلپايگاني، صافي: و آنچه به آتش جوش آمده اگر به آتش، دو.ثلث آن كم شود حلال مي شود و آنچه به غير آتش جوش آمده به سركه شدن حلال مي شود).

شبیری زنجانی : خوردن آن حرام و بنا براحتياط نجس مي باشد.

وحید خراسانی : ولي خوردن آن حرام است، وا گر به و غير آتش جوش بيايد خوردن آن حرام و بنا براحتياط نجس است.

مکارم شیرازی : اگر با حرارت آتش يا غير آن به جوش آيد نجس نيست، ولي خوردنش حرام است، همچنين آب خرما و مويز و كشمش بنا براحيتاط واجب .

نوري: و اگر بواسطه جوشاندن به آتش، دو سوم آن كم شود حرام بودن آن نيز برطرف مي شود.

بهجت: اگر انگور و آب انگور به واسطه پختن يا غير آن، جوش بيايد، بنا براقوي و احوط، نجس و خوردنش حرام است و بايد از آن اجتناب نمود .

سيستاني: اگر آب انگور به و اسطه پختن جوش بيايد، پاك، ولي خوردن آن حرام است و همچنين انگور جوشيده، بنا براحتياط واجب حرام است ولي نجس نيست .

سبحاني: اگر با حرارت آتش جوش آيد نجس نيست ولي خوردن آن حرام است مگر اينكه دو ثلث آن تبخير شود و همچنين است خرما و مويز و كشمش و آب آنها .

6- اراكي: خرما و آب آن اگر جوش بيايد پاك و خوردن آن حلال است و اما كشمش و آب آن حكم انگور وآب آن را دارد.

گلپايگاني، صافي: اگر چه احتياط غير لازم آن است كه از آنها اجتناب كنند .

نوري، شبیری زنجانی : اگر چه احتياط مستحب آن است كه از آنها اجتناب كنند .

بهجت: اگر خود به خود يا با پختن جوش بيايند، پاك بودن و خوردن آن محل اشكال است .

مکارم شیرازی : هرگاه خرما، مويز و كشمش را در غذا بريزند و بجوشد خوردن آن اشكال ندارد

10- فقّاع «آبجو»

 1- «فقاع» كه غالبا از جو گرفته مي شود.

سبحاني: مشروب الكلي كه از جو گرفته مي شود.

2-  و خوردن آن حرام است .

سيستاني: «فقاع » كه غالبا از جو گرفته مي شود  و موجب  درجه خفيفي از مستي است، حرام است و بنا براحتياط واجب نجس است.

مکارم شیرازی : مشروب الكلي كه از جو گرفته مي شود و به آن «آبجو» مي گويند حرام و از جهت نجاست مانند شراب است.

3-  سيستاني: آب جوي كه موجب هيچ گونه مستي نيست، پاك و حلال مي باشد.

مکارم شیرازی : آبي كه براي خواص طبي از جو مي گيرند و به آن «ماء الشعير» مي گويند و ابدا مسكر نيست، پاك و حلال است.

عرق جنب از حرام

1-  اراكي: نجس بودن عرق جنب از حرام، محل اشكال است.

گلپايگاني، صافي: عرق جنب از حرام پاك است چه در حال جماع بيرون آيد يا بعد از آن، از مرد باشد يا از زن، از زنا باشد يا از لواط يا ازوطي و نزديكي كردن با حيوانات  يا استمناء؛ (و استمناء آن است كه انسان با خودكاري كند كه مني از او بيرون آيد).

شبیری زنجانی : عرق جنب ازحرام پاك است، ولي بنا بر احيتاط مستحب از آن اجتناب كنند، چه عرق در حال نزديكي بيرون آيد يا بعد از آن، ازمرد باشد يا از زن، جنابت از زنا باشد، يا از لواط، يا از نزديكي كردن با حيوانات يا استمناء.

مکارم شیرازی : كسي كه از طريق حرام جنب شود، خواه بواسطه زنا باشد يا لواط و يا بواسطه استمناء عرق او نجس نيست.

احتياط مستحب آن است كه از عرق جنب از حرام پرهيز شود و براي رعايت اين احتياط، بهتراست با آ ب ملايم غسل كند كه بهنگام غسل بدن او عرق نكند، اين در صورتي است كه با آب قليل غسل نمايد و اگر با آب كر و مانند آن اشكال ندارد.اما بعد از پايان غسل يك بار همه بدن را آب بكشد (بنا برا حتياط مستحب).

سبحاني: عرق كسي كه از طريق حرام مانند زنا و يا لواط و يا استمناء جنب شود پاك است .

2- امام خمینی ، وحید خراسانی ، مکارم شیرازی ، نوري: بنا براحتياط واجب (وحید خراسانی : نزديكي با زن در حال حيض، حكم جنابت از حرام را دارد).

اراكي: با بدن يا لباسي كه به آن آلوده شده نمي توان نمازخواند .

خوئي: بنا براحتياط مستحبت، و نزديكي با زن در حال حيض، حكم جنابت از حرام را دارد .

گلپايكاني، صافي: بنا براحتياط واجب با بدن يا لباسي كه آلوده به آن است، نمي شود نماز خواند .

بهجت: بنا برا ظهر و أحوط، با بدن و لباسي كه به آن آلوده شده تا خشك نشده است نماز نخوانند .

تبريزي: بنا براحتياط نماز با آن جائز نيست و بعيد نيست احتياط در اين مسأله و مسأله [119] واجب نباشد و نزديكي  با زن در حال حيض حكم جنابت از حرام را دارد .

شبیری زنجانی : بنا بر احتباط مستحب .                سيستاني:. نماز با آن صحيح است.

3-  مثلا در روزه ماه رمضان يا در حال حيض و عادت ماهيانه زن

4- امام خمینی ، مکارم شیرازی ، نوري: بنا بر احتياط واجب

5-  امام خمینی ، وحید خراسانی ، نوري: بنا بر احتياط واجب

خوئي: عرق او حكم عرق جنب از حرام را ندارد .  

مظاهري، سبحاني: بايد از عرق خود در نماز اجتناب نمايد .

گلپايگاني، صافي، نوري: بنا بر احتياط واجب نبايد با بدن و لباسي كه آلوده به آن عرق است، نماز بخواند.

تبريزي: احتياط مستحب آن است كه با آن نماز نخواند .   

شبیری زنجانی : بنا برا حتياط مستحب از عرق خود اجتناب نمايد  .

بهجت: در صورتي كه عرق اوخشك نشده؛ و اگر وظيفه اش تيمم باشد تيمم نكرده بنابر احتياط واجب بايد از عرق خود، در حال نماز اجتناب نمايد و اگر تيمم كرده، بنا بر اظهر اجتناب از عرقي كه بعد از تيمم فوق حاصل شده حتي اگر خشك نشده باشد، لازم نيست .

مکارم شیرازی : احتياط واجب آن است كه با آن معامله عرق جنب از حرام كند منظور از عرق جنب از حرام عرقي است كه در آن حال يا بعد از آن، پيش از آن كه غسل كند از بدن او بيرون مي آيد . 

سيستاني: اين مسأله را در رساله خود نياورده اند.

6-  اراكي: اگر جنب از حرام به واسطه عذري غير از تنگي وقت، بدل از غسل، تيمم نمايد، تا زماني كة عذر او باقي است، اگر عرق كند.اجتناب از آن لازم نيست، ولي اگر به واسطه تنگي وقت تيمم كرده، پس ازخواندن نماز، عرق او حكم عرق جنب از حرام را دارد.

گلپايگاني، خوئي، تبريزي، وحید خراسانی ، شبیری زنجانی ، صافي: اگر جنب از حرام عوض غسل تيمم نمايد

فاضل لنکرانی : اگر جنب از حرام نتواند  غسل نمايد  و عوض غسل، تيمم نمايد

بهجت: اگر جنب از حرام، بدون عذر، بجاي غسل تيمم نمايد

مکارم شیرازی : هرگاه جنب از حرام به واسطه نداشتن آب يا عذر ديگر يا تنگي وقت تيمم كند

سبحاني: اگر جنب از حرام به واسطه تنگي وقت يا عذر ديگر عوض غسل تيمم نمايد

7-  گلپايگاني، خوئي، تبريزي، بهجت، وحید خراسانی ، شبیری زنجانی ، صافي، سبحاني، نوري، مظاهري: بعد از عرق تيمم كند

8- امام خمینی ، فاضل لنکرانی ، بهجت: بنا بر احتياط واجب.

9- امام خمینی ، بهجت، نوري، مظاهري: ولي اگر بواسطه عذر ديگر تيمم كند، اجتناب لازم نيست.

اراكي: اگر جنب از حرام به واسطه عذري غير از تنگي وقت، بدل از غسل، تيمم نمايد، تا زماني كه عذر او باقي است، اگر عرق كند اجتناب از آن لازم نيست، ولي اگر به واسطه تنگي وقت تيمم كرده، پس از خواندن نماز، عرق او حكم عرق جنب از حرام را دارد .

گلپايگاني، صافي: تا عذر او باقي است نماز خواندن با آن عرق مانع ندارد.

خوئي، تبريزي، وحید خراسانی : حكم آن عرق، حكم عرق قبل از تيمم است (تبريزي: بنا براحتياط واجب).

شبیری زنجانی : بازهم بنا براحتياط مستحب از عرق خود اجتناب نمايد .

مکارم شیرازی : عرقهاي بدن او بعد از آن پاك و نماز خواندن با آن جايز است.

سبحاني: اجتناب از عرق لازم نيست.             سيستاني: اين مسأله را در رساله خود نياورده اند.

10- امام خمینی ، گلپايگاني، صافي: بنابر احتياط واجب

خوئي: به احتياط مستحب             تبريزي: به احتيا ط

11- اراكي: اگر اول از حرام بعد از حلال جنب شود يا اول از حلال بعد از حرام جنب شود عرقش حكم عرق جنب ازحرام دارد .

شبیری زنجانی : اگر اول از حرام جنب و بعد از حلال جنب شود يا اول از حلال، بعد از حرام جنب شود، احتياط مستحب آن است كه از عرق خود اجتناب كند.   

سيستاني و مکارم شیرازی  اين مسأله را در رساله خود نياورده اند .

12- اراكي: عرق او، حكم عرق جنب ازحرام دارد .

خوئي، وحید خراسانی : عرق او حكم عرق جنب از حرام را ندراد .

گلپايگاني، صافي: نماز خواندن با آن مانعي ندارد

بهجت، نوري، مظاهري: مي تواند با آن عرق نماز بخواند .

تبريزي، سبحاني: اجتنا ب از عرق آن لازم نيست .

راه ثابت شدن نجاست

 1-  گلپايگاني، تبريزي، وحید خراسانی ، شبیری زنجانی ، صافي: يقين يا اطمينان.

سيستاني: يقين يا اطمينان عقلاني.

 بهجت: يقين يا ظن اطمينان آور.

مظاهري: اطمينان خود انسان.

2- شبیری زنجانی : و يا طوري باشد كه نوع مردم يقين يا اطمينان كنند كه چيزي نجس است، و چنانچه در جايي كه نوع مردم اطمينان به نجاست پيدا نكنند، انسان بر خلاف متعارف اطمينان به نجاست داشته باشد، حكم به نجاست آن نمي شود و اگر اطمينان شخصي و نوعي نباشد، اگرچه گمان داشته باشد چيزي نجس است، لازم نيست از آن اجتناب كند .

3-  فاضل لنکرانی : مگر آنكه بواسطه گمان، اطميناني كه مردم عادي آن را علم به حساب مي آورند حاصل شود كه در اين صورت اجتناب لازم است .

4- امام خمینی ، گلپايگاني، خوئي، اراكي، تبريزي،بهجت، سيستاني، وحید خراسانی ، شبیری زنجانی ، صافي، نوري، سبحاني: بنابراين غذا خوردن در قهوه خانه ها و مهمانخانه هايي كه مردمان لاابالي و كساني كه پاكي و نجسي را مراعات نمي كنند در آنها غدا مي خورند، اگر انسان يقين (گلپايگاني، صافي، تبريزي: اگر انسان يقين يا اطمينان -  سيستاني، وحید خراسانی : اگرانسان اطمينان) نداشته باشد غذايي را كه براي او آورده اند نجس است اشكال ندارد.

مظاهري: بنا براين غذا خوردن در قهوه خانه و مهمانخانه ها اشكال ندارد.

مکارم شیرازی : گمان حتي گمان قوي كافي نيست، بنابراين غذا خوردن در بعضي از اماكن عمومي كه گاه انسان گمان قوي به نجس بودن آنها دارد، جايز است مگر آن كه يقين به نجاست پيداكند.

5-  سيستاني: كه متهم نباشد

وحید خراسانی : در صورتي كه متهم به دروغ گفتن نباشد.

6-  مثلا همسر، نوكر يا كلفت بگويد ظرف يا چيز ديگري كه در اختياز او است نجس مي باشد .

مکارم شیرازی : مانند صاحب خانه، فروشنده و خدمتكار خبر دهد كه آن چيز نجس است .

7- سيستاني: به شرط آن كه ازسبب نجاست خبر دهند، مثلا بگويند آن چيز با خون يا بول ملاقات كرده است .

مکارم شیرازی : خبر دو نفر عادل .

 مظاهري: خبر يك نفر ثقه

سبحاني: خبر مرد عادل يا فرد موثق .

8- گلپايگاني، صافي: بنا براحتياط لازم

سيستاني: اگر يك مرد عارت يا شخصي مورد وثو ق خبر دهد و اطمينان از گفته او پيدا نشود، احتياط واجب آن است كه از آن چيز اجتناب شود.و[ظاهرا «اطمينان از گفته او پيدا شود» درست باشد]

خوئي، تبريزي: اگر يك نفر عادل، بلكه شخص موثق - اگر چه عادل هم نباشد - بگويد چيزي نجس است بايد از آن چيز اجتناب كرد .

وحید خراسانی : اگر يك نفر عادل يا شخصي كه ثقفه باشد اگر چه عادل نباشد و ظن بر خلاف آن نباشد بگويد چيزي نجس است بايد از آن چيز اجتناب كرد .

فاضل لنکرانی : اگر يك نفر عادل بگويد چيزي نجس است، اجتناب از آن بنابر احتياط، لازم است .

مکارم شیرازی : خبر يك نفر عادل .

مظاهري:  خبر يك نفر ثفه.

سبحاني: خبر مرد عاد ل يا فرد موثق.

شبیری زنجانی : با گفتن يك مرد عادل نجاست ثابت نمي شود.

 9- مثلا نداند عرق جنب از حرام پاك است يا نه.

خوئي، تبريزي، سيستاني، شبیری زنجانی : مثلا نداند فضله موش پاك است يا نه.

وحید خراسانی : مثلا نداند خون پاك است يا نه.

10- بهجت: يا احتياط نمايد.

وحید خراسانی : و تا زماني كه سوال نگرده بايد اجتناب كند.

مکارم شیرازی  و سبحاني اين مسأله را در رساله خود نياورده اند.

 11- مثلا شك كند آن چيز خون است يا نه، يا نداند كه خون پشه است يا خون انسان (شبیری زنجانی :  يا مثلا شك كند كه آن چيز فضله موش است يا فضله سوسك).

12- گلپايگاني، صافي: و تحقيق لازم نيست.

خوئي، سيستاني، تبريزي، وحید خراسانی ، شبیری زنجانی ، مظاهري: و وارسي كردن يا پرسيدن لازم نيست.

مکارم شیرازی  و سبحاني اين مسأله را در رساله خود نياورده اند.

13- و اگر هم بتواند نجس بودن آن را بفهمد لازم نيست وارسي كند (سبحاني: مگر آنكه وارسي آن سهل و آسان باشد ).

شبیری زنجانی : حكم نجس را دارد، و اگر هم بتواند نجس بودن آن را بفهمد لازم نيست وارسي كند.

14- و اگر هم بتواند نجس بودن آن را بفهمد لازم نيست وارسي كند .(سبحاني: مگر آنكه وارسي آن سهل و آسان باشد ).

شبیری زنجانی : حكم پاك را دارد، و اگر هم بتواند پاك بودن آن را بفهمد لازم نيست وارسي كند.

 15- وحید خراسانی : كه هر دو اختيار اوست .

16- شبیری زنجانی : اگر بداند يكي از دو يا چند ظرف يا دو يا چند لباسي كه از هر دو يا همه آنها مي تواند استفاده كند نجس شده و نداند كدام است، بايد از هر دو يا چند چيز اجتناب كند.

صافي: اگر بداند يكي از دو ظرف كه از هر دو استفاده مي كند نجس شده و نداند كدام است بايد از هر دو اجتناب كند.

 17- اراكي، گلپايگاني، نوري: از لباس خودش هم لازم نيست اجتناب نمايد.

مکارم شیرازی : اجتناب لازم نمي باشد.

خوئي، سيستاني، تبريزي: اگر نداند لباس خودش نجس شده يا لباسي كه از تصرف او خارج بوده و مال ديگري مي باشد، لازم نيست از لباس خودش اجتناب نمايد.

وحید خراسانی : اگر نداند لباس خودش نجس شده يا لباسي كه از اختيار او خارج است، لازم نيست از لباس خودش اجتناب نمايد .

شبیری زنجانی : اگر نداند لباسي كه مي تواند از آن استفاده كند نجس شده يا لباسي كه عادتا نمي تواند از آن استفاده كند، لازم نيست از لباسي كه مي تواند استفاده كند اجتناب كند.

صافي: اگر يكي از دو لباسي كه از هر دو استفاده مي كند نجس شده و نداند كدام است مي تواند دو نماز بخواند، با هر لباس يك نماز؛ چنانچه مي تواند از هر يك انتفاعات ديگر ببرد . بلي اگر در يكي از آنها نماز بخواند نمي تواند به آن اكتفا كند چنان كه اگر با هر دو در يك زمان يك نما ز بخواند نماز او باطل است.

مظاهري: اگرنداند لباس خودش نجس شده يا لباسي كه بعد ا زعلم، از مورد ابتلاي او خارج شده و از آن استفاده نمي كند و ما ل ديگري است باز هم واجب است كه از لباس خودش اجتناب كند ولي اگر مثلا نداند لباس خودش نجس شده يا لباس شخص ديگر كه مورد استفاده او نيست اجتناب لازم نيست.

سبحاني: اگر بداند لباس خود او و يا لباس فردي ديگرنجس شده است در اين صورت اجتناب از لباس خود لازم نيست.

چگونه چیز پاک نجس می شود؟

1- خوئي، تبريزي: و همچنين است اگر به چيز سومي با همان رطوبت برسد نجسش مي كند، و مشهور فرموده اند كه متنجس (نجس شده) به طور مطلق منجس (نجس كننده) است ولي اين حكم در غير واسطه اول محل اشكال است (خوئي: اگر چه بنا براحتياط واجب اجتناب از او لازم است -تبريزي: و احتياط واجب در اجتناب از اوست )«مثال» در صورتي كه دست راست به بول متنجس شود، آنگاه آن دست با رطوبت با دست چپ ملاقات كند اين ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود و اگر دست چپ بعد از خشكيدن با آب قليل (تبريزي: يا ساير مايعات) ملاقات كند آب نيز نجس مي شود، ولي اگر با چيز ديگري با رطوبت ملاقات كند (خوئي: نجاست آن چيز محل اشكال است و احتياط واجب در اجتناب از آن است - تبريزي: نجاست آن چيزمعلوم نيست اگر چه احتياط واجب اجتناب از آن است).

سيستاني: ولي با تعدد واسطه نجس نمي شود «مثال»: در صورتي كه دست راست به بول متنجس شود، آنگاه آن دست با رطوبت جديدي با دست چپ ملاقات كند، اين ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود، و اگر دست چپ بعد از خشك شدن با لباس مرطوب مثلا ملاقات كند، لباس نيز نجس مي شود، ولي اگر آن لباس با چيز ديگري با رطوبت ملاقات كند حكم به نجاست آن چيز نمي شود .

2-  وحید خراسانی : و مشهور فرموده اند كه متنجس به طور مطلق منجس است، ولي اين حكم در غير واسطه اول - در صورتي كه به غير آب قليل و مايعات ديگر ملاقات كند- محل اشكال است، و مراعات احتياط به اجتناب از ملاقي متنجس در واسطه دوم وسوم ترك نشود.

بهجت: ولي اگر دست انسان به بدن ميتي كه هنوز او را غسل نداده اند برسد، اگر چه بدن ميت خشك باشد، احتياط در اين است كه دست را بشويند

مکارم شیرازی :.هر گاه چيز پاكي با چيز نجسي ملاقات كند و يكي از آن دو رطوبت داشته باشد نجس مي شود، اما اگر هر دو خشك باشند يا رطوبت به قدري كم باشد كه سرايت نكند، پاك است (مگر در ملاقات چيزي با مرده انسان پيش از غسل دادن، كه احتياط واجب اجتناب است هر چند خشك باشد).

3-  مگر اينكه رطوبت به قدري زياد باشد كه از جايي به جاي ديگر سرايت كند.

سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند .

4- مگراينكه رطوبت و تري طوري زياد باشد كه به جاهاي ديگر سرايت كند.

سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

5-  مکارم شیرازی : و ماست

6- سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

7-  كه اگرمقداري از آن را بردارند جاي آن خالي نمي ماند.

8- ولي اگر روان نباشد، فقط همانجا كه نجاست به آن رسيده نجس مي شود.مثلا اگر فضله موش در آن بيفتد جائي كه فضله افتاده نجس و بقيه، پاك است و مي توان آن را برداشت و دور ريخت.

9-تبريزي: مگر حالت سابقه چيز پاك، رطوبت مسريه باشد.

10- امام خمینی ، اراكي، نوري: ولي اگر يكي از آنها قبلا نجس بوده و انسان نداند پاك شده يا نه، چنانچه چيز پاكي به آن برسد نجس مي شود.

وحید خراسانی : در صورتي كه نداند هر دو قبلا نجس بوده اند.

سيستاني: مگر در بعضي از موارد، مثل آن كه حالت سابقه در هر دو نجاست باشد و يا آنكه با طرف ديگر هم چيز پاك ديگري با رطوبت ملاقات كند.

سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

11- مگر اينكه بداند نجاست همراه آن حيوان بوده و سرايت كرده.

شبیری زنجانی : چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حيوان بوده و يقين يا اطمينان دارد كه هنگام نشستن بر روي چيز پاك، نجاستش از بين نرفته، آن چيز نجس مي شود، بلكه اگر چنين يقين يا اطميناني هم ندارد، آن چيز بنا براحتياط واجب نجس مي شود. و همچنين اگر مگس يا حيواني مانند آن، به گونه اي تر باشد كه تري آن به اشياء ديگر مي رسد، و روي چيز نجسي بنشيند و بعد روي چيز پاكي بنشيند، چنانچه در هنگام نشستن بر روي چيز پاك ندانيم كه تري آن به همان حالت قبل مانده يا تري آن از بين رفته، يا ديگر به اندازه اي نيست كه سرايت كند، در اين صورت نيز آن چيز پاك بنا براحتياط واجب نجس مي شود.

مظاهري: آن چيز پاك نجس نمي شود.

12-  ولي اگر عرق از آنجا به جاي ديگر بدن برود، هر جا كه عرق به آن برسد نجس مي شود.

سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

مواردی که چیز پاک نجس نمی شود

 1- تبريزي: مگر حالت سابقه چيز پاك، رطوبت مسريه باشد.

2-  امام خمینی ، اراكي، نوري: ولي اگر يكي از آنها قبلا نجس بوده و انسان نداند پاك شده يا نه، چنانچه چيز پاكي به آن برسد نجس مي شود.

وحید خراسانی : در صورتي كه نداند هر دو قبلا نجس بوده اند.

سيستاني:مگر در بعضي از موارد، مثل آن كه حالت سابقه در هر دو نجاست باشد و يا آنكه با طرف ديگر هم چيز پاك ديگري با رطوبت ملاقات كند.

سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

3- مگر اينكه بداند نجاست همراه آن حيوان بوده و سرايت كرده.

شبیری زنجانی : چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حيوان بوده و يقين يا اطمينان دارد كه هنگام نشستن بر روي چيز پاك، نجاستش از بين نرفته، آن چيز نجس مي شود، بلكه اگر چنين يقين يا اطميناني هم ندارد، آن چيز بنا براحتياط واجب نجس مي شود. و همچنين اگر مگس يا حيواني مانند آن، به گونه اي تر باشد كه تري آن به اشياء ديگر مي رسد، و روي چيز نجسي بنشيند و بعد روي چيز پاكي بنشيند، چنانچه در هنگام نشستن بر روي چيز پاك ندانيم كه تري آن به همان حالت قبل مانده يا تري آن از بين رفته، يا ديگر به اندازه اي نيست كه سرايت كند، در اين صورت نيز آن چيز پاك بنا براحتياط واجب نجس مي شود.

مظاهري: آن چيز پاك نجس نمي شود.

4-  ولي اگر عرق از آنجا به جاي ديگر بدن برود، هر جا كه عرق به آن برسد نجس مي شود.

سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

احکام نجاسات (1)

1-  خوئي، سيستاني، شبیری زنجانی : در صورتي كه مستلزم هتك باشد بي اشكال حرام است بلكه بنا براحتياط واجب (شبیری زنجانی : بنا براحتياط ) در غير فرض هتك نيز حرام است

سيستاني، وحید خراسانی : در صورتي كه  مستلزم هتك باشد حرام است.

2-  خوئي، تبريزي، سيستاني، شبیری زنجانی : بلكه بنا براحتياط واجب در غيز فرض هتك آب كشيدن واجب است.

وحید خراسانی : همچنين در غير هتك بنا براحتياط واجب.

3- در صورتي كه بي احترامي به قرآن باشد .

4- مانند :خون، مردار و...

5-  خوئي، تبريزي: حكم نجس كردن آن را دارد.

فاضل لنکرانی : در صورتي كه عرفا هتك باشد

وحید خراسانی : در صورتي كه مستلرم هتك باشد

سيستاني، شبیری زنجانی ، مکارم شیرازی : در صورتي كه بي احترامي به قرآن باشد

مظاهري: گذاشتن قرآن روي عين نجس خشك مانند ميت؛ مانعي ندارد مگر آنكه بي احترامي به قرآن باشد

6- خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید خراسانی ، شبیری زنجانی : حكم نجس كردن آن را دارد.

7- يا بواسطه تراشيدن و مانند آن كاري كنند كه از بين برود.

بهجت: بايد كاري كرد كه مركب نجس از بين برود و ورق متنجس به آن، آب كشيده شود.

مکارم شیرازی ، مظاهري: اگر عمدا يا سهوا نوشته شود بايد محو شود (مکارم شیرازی : يا آب كشيد).

وحید خراسانی : بايد آن را بوسيله آب و يا غير آن محو كرد .

 سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

8- اراكي، گلپايگاني، صافي: دادن قرآن به كافر حرام و كرفتن قرآن از او واجب است .

صافي: دادن قرآن به كافر اگر هتك و توهين شمرده شود و يا در معرض هتك باشد حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.

خوئي، تبريزي، سيستاني، شبیری زنجانی ، وحید خراسانی : در صورتي كه دادن قرآن به كافر مستلزم هتك باشد، حرام و گرفتن قران از او واجب است.

فاضل لنکرانی : بايد از دادن قرآن به كافر خودداري كنند و اگر قرآن در دست اوست در صورت امكان از او بگيرند ولي چنانچه مقصود از دادن قرآن يا داشتن قرآن تحقيق و مطالعه در دين باشد و نيز انسان بداند كه كافري كه محكوم به نجاست است با دست تر قرآن را لمس  نمي كند اشكالي ندارد.

مظاهري:.دادن قرآن به كافر مانعي ندارد مگر آنكه بي احترامي به قرآن يا اسلام باشد.

مکارم شیرازی : دادن قرآن به دست كافر اگرموجب بي احترامي باشد حرام است و اگر اميد هدايت او برود يا براي تبليغ اسلام باشد جايز، بلكه گاهي واجب است.

سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

9- شبیری زنجانی : اسم خدا يا يكي از معصومين

 وحید خراسانی : اسم خدا يا پيغمبر يا يكي از معصومين

مظاهري: يا تربت

10-  و اگر بيرون آوردن ممكن نيست، بايد بنا براحتياط واجب به آن مستراح نروند تا يقين كنند ورق پوسيده شده

مظاهري: و اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد رفتن به آن مستراح مانعي ندارد .

11-  اراكي: بنا براحتياط واجب.

12- مکارم شیرازی : نجس كردن تربت امام حسين علیه السلام حرام است و پاك كردن آن واجب و اگر در محل آلوده اي بيفتد بايد همانند ورق قرآن -كه گفته شد - عمل نمايد.

مظاهري: اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد رفتن به آن مستراح مانعي ندارد.

احکام نجاسات (2)

 1- خوئي، تبرييزي، سيستاني: چيز متنجس

وحید خراسانی ، شبیری زنجانی ،نوري: يا متنجس

2- خوئي، تبريزي، وحید خراسانی ، سيستاني: و همچنين خوراندن آن به ديگري.

شبیری زنجانی : و همچنين خوراندن آن به ديگري، در صورتي كه مضر باشد و نيز خوراندن چيز مست كننده و چيزي كه حيواني مانند موش در آن مرده باشد، هر چند مضر نباشد؛ بلكه بنا براحتياط واجب بايد از خوراندن ساير اشياء نجس يا متنجس نيز خودداري كرد.

3- امام خمینی ، بهجت: بلكه اگر مضر هم نباشد بنا براحتياط واجب بايد از آن خودداري كنند(بهجت: و همچنين است چيزهايي كه پاك است ولي خوردنش حرام است بنا برا حتياط ).

گلپايگاني، صافي: خوردن و آشاميدن عين نجس مثل مردار و شراب و خوراندن آن حتي به اطفال حرام است بلكه بايد طفل را از خوردن آن منع نمايند.

اراكي، نوري: اگر مضر هم نباشد بايد از آن خودداري شود.

فاضل لنکرانی ، مکارم شیرازی ، سبحاني: خوراندن عين نجس (مکارم شیرازی : مانند مسكرات ) به اطفال حرام است.

مظاهري: خوراندن عين نجس مضر مانند مسكرات، به اطفال يا ديوانه ها، جايز نيست.

خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید خراسانی ، شبیری زنجانی  اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

4-  اراكي: از خوراندن غذاي نجس به طفل، بنا بر احتياط واجب، اجتناب شود.

گلپايگاني، صافي: خوردن و آشاميدن غذاي نجس و خوراندن آن به اشخاص بالغ و همچنين خوراندن متنجس مضر به اطفال حرام است و با عدم ضرر هم احتيا ط مستحب ترك خورانيدن به اطفال است.

خوئي، تبريزي: خوراندن به طفل يا ديوانه، أظهر جواز است و اگر خود طفل يا ديوانه غذاي نجس را بخورد يا با دست نجس غذا را نجس كند و بخورد بي اشكال و لازم نيست از او جلوگيري كنند.

بهجت: اما احتياط مستحب در اجتناب است.

فاضل لنکرانی : اگر خود طفل غذاي نجس را بخورد يا با دست نجس غذا را نجس كند و بخورد جلو گيري از او لازم نيست.

سيستاني: خوراندن آن به طفل يا ديوانه جايز است و اگر خود طفل يا ديوانه غذاي نجس را بخورد يا با دست نجس غذا را نجس كند و بخورد لازم نيست از او جلوگيري كنند.

وحید خراسانی : خوراندن چيز متنجس به طفل يا ديوانه جايز است، و اگر خود طفل يا ديوانه متنجس را بخورد يا با دست نجس غذا را نجس كند و بخورد، جلو گيري از او لازم نيست.

شبیری زنجانی : خوراندن چيز مضر و چيز مست كننده به طفل يا ديوانه حرام است و اگر طفل يا ديوانه خودش به خوردن آن اقدام كند، بر ولي او لازم است از آن جلوگيري كند و در غير اين صورت، ظاهرا خوراندن چيز نجس جايز است و جلوگيري از آن بر ولي لازم نيست.

مکارم شیرازی : بنا براحتياط واجب بايد از خوراندن غذاي نجس به اطفا ل خودداري كرد، اما آنچه بر اثر نجس بودن دست خود آنها نجس مي شود اشكال ندارد.

مظاهري: خوراندن غذاي نجس به اطفال اشكال ندارد.

5-  امام خمینی ، اراكي، بهجت، نوري، سبحاني: ولي اگر بداند كه عاريه گيرنده و خريدار، آن را در خوردن و آشاميدن (اراكي: يا كارهايي كه طهارت در آن را شرط است مانند پوشيدن لباس در نماز) استعمال مي كنند بايد (نوري:  بنابر احتياط واجب) نجاستش را به آنها بگويند (بهجت: و اگر بداند كه آن را در كار حرامي استعمال مي كند اصل فروختن يا عاريه دادن، محل اشكال است).

خوئي، شبیری زنجانی : اگر نجس بودن آن را به طرف بگويند، اشكال ندارد اگر چه از قسم خوراكي باشد.

گلپايگاني، صافي: اگر نجس بودن آن را به طرف بگويند، اشكال ندارد (صافي: ولي در غير خوراكيها كه شستن آنها متعارف نيست يا براي آنچه طهارت واقعي شرط آن نيست بكار برده مي شود، اگر نگويد اشكال ندارد ).

فاضل لنکرانی : فروش و عاريه دادن چيز نجس كه استفاده از آن مشروط به طهارت نيست مانعي ندارد و در اين فرض لازم نيست نجس بودن آن را به مشتري اطلاع دهد اما فروش و عاريه دادن چيز نجسي كه استفاده از آن مشروط  به طهارت واقعيه است در صورتي صحيح است كه امكان تطهير آن باشد و به مشتري اطلاع دهد فروش و عاريه دادن چيز نجسي كه استفاده متعدد دارد بدون اطلاع به مشتري اشكالي ندارد و صحيح است ولي اگر مي داند مشتري از آن استفاده هايي مي كند كه مشرو ط به طهارت است بايد به او اطلاع دهد.

تبريزي: فروختن چيز نجسي كه در خوردن و آشاميدن استعمال مي شود و ممكن است آن را آب كشيد، اگر نجس بودن آن را به طرف بگويند اشكال ندارد .

وحید خراسانی : فروختن و عاريه دادن چيز نجسي كه قابل پاك شدن است اشكال ندارد ولي بايد در صورتي كه طرف در معرض خوردن و آشاميدن است نجاست آن را بگويد.

سيستاني: فروختن و عاريه دادن چيز نجسي كه قابل پاك شدن است اشكال ندارد، ولي لازم است كه نجس بودن آن را به طرف بگويد، به دو شرط: اول آنكه طرف در معرض آن باشد كه در مخالفت تكليف شرعي واقع شود مثل اينكه او را در خوردن يا آشاميدن استعمال نمايد واگر اينچنين نباشد، لازم نيست بگويد مثلا نجس بودن لباسي را كه طرف با آن نماز مي خواند لازم نيست به او بگويد زيرا پاك بودن لباس شرط واقعي نيست دوم : آن كه احتما ل بدهد كه طرف به گفته او ترتيب اثر دهد و اما اگر بداند كه ترتيب اثر نمي دهد، گفتن لازم نيست

مکارم شیرازی : فروختن و عاريه دادن چيز نجس اشكال ندارد و اطلاع دادن نيز لازم نيست، مگر در صورتي كه بداند گيرنده، آن را در خوردن و نماز و مانند آن استعمال مي كند كه احتياط واجب، اعلام است همچنين اگر نزد عاريه گيرنده نجس شود، به هنگام برگرداندن در همين صورت اعلام مي كند .

مظاهري: فروختن و عاريه دادن چيز نجس اشكال ندارد و اطلاع دادن نيز لازم نيست ولي اگر انسان بداند كه عاريه گيرنده و خريدار آن را در خوردن و آشاميدن استعمال مي كنند يا آنكه نزد عاريه گيرنده نجس شود، بايد اطلاع دهد .

6-  بهجت: مگر اين كه با او طوري معاشرت داشته باشد كه اگر نگويد، لوازم مشترك بين آن دو نجس خواهد شد .

سبحاني اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

7- سبحاني: به اجازه او وارد خانه مي شوند.

8- بهجت: مگر اينكه مثل مسأله فوق  با آنها معاشرت داشته باشد.

گلپايگاني: بنا بر احتياط لازم بايد به آنان بگويد.               اراكي: بنا براحتياط واجب بايد به آنان بگويد.

خوئي، تبريزي: [اگر] در معرض اين باشد كه نجاست به مأكول و مشروب سرايت كند، بايد به آنان بگويد.

سيستاني: چنانچه او موجب اين امرشده باشد، بايد با دو شرطي كه در مسأله [142] گذشت به آنان بگويد.

وحید خراسانی : در صورتي كه اوسبب براي اين امر شده باشد و در معرض اين باشد كه نجاست به مأكول و مشروب سرايت كند بايد به آنان بگويد.

مکارم شیرازی : اگر صاحب خانه ببيند ميهمان با لباس و بدن تر روي فرش نجسي مي نشيند، احتياط آن است كه به او اعلام كند.

صافي: وجو ب اعلام به آنان معلوم  نيست.

شبیری زنجانی : به چهار شرط لازم است به آنان بگويد شرط اول: آن كه صاحب خانه آنها را دعوت كرده باشد و يا درمجالسي چون مجلس روضه دعوت عمومي شده باشد، پس اگر كسي بدون دعوت صاحب خانه وارد شود، بر صاحب خانه لازم نيست نجس شدن لباس يا بدن او را بگويد.شرط دوم: آن كه جا يا چيز نجس به گونه اي باشد كه تماس بدن يا لباس افراد با رطوبت، با آن متعارف است، مثلا اگر دستمالي  كه در كنار دستشويي گذاشته مي شود نجس باشد، بر صاحب خانه لازم است نجس شدن بدن يا لباس ديگران را به آنها بگويد، ولي اگر قسمتي از ديوار اتاق كه معمولا دست تر به آنها زده نمي شود نجس باشد و بدن يا لباس ديگران با رسيدن به آن نجس مي شود، لازم نيست به آنها گفته شود .شرط سوم: آن كه نجاست در معرض آن باشد كه به چيزهاي خوردني و آشاميدني سرايت كند. شرط چهارم: آن كه احتمال بدهد ميهمانها به گفته او ترتيب اثر مي دهند

9- مکارم شیرازی : بنا براحتياط                   سيستاني:  با شرط دومي كه در مسأله [142] گذشت.

10- مظاهري: لازم نيست بگويد .

11-  امام خمینی : ولي چنانچه طوري با آنان معاشرت دارد كه مي داند بواسطه نگفتن، خود او هم نجس مي شود بايد بعد از غذا به آنان بگويد.

خوئي، گلپايگاني، تبريزي، صافي: ولي چنانچه طوري با آنان معاشرت دارد كه  ممكن است بواسطه نجس بودن آنان، خود اوهم نجس مي شود بايد بعد از غذا به آنان بگويد (صافي: يا خودش به وظيفه شخصي خود عمل كند).

سيستاني: ولي چنانچه طوري با آنان معاشرت دارد كه بواسطه نجس بودن آنان خود از جهت ابتلاي به نجاست، مبتلا به مخالفت حكم الزامي مي شود بايد به آنان بگويد.

وحید خراسانی : ولي چنانچه طوري با آنان معاشرت دارد كه بواسطه نجس بودن آنان خود او مثلا مبتلا به اكل و شرب نجس شود، بايد بعد از غذا به آنان بگويد.

شبیری زنجانی : ولي چنانچه طوري با آنان معاشرت دارد كه بداند بواسطه نجس بودن آنان لوازم منزل او نجس مي شود و از نجاست آن به گونه اي غفلت كرده كه مثلا باعث خوردن چيز نجس مي گردد يا سبب مي گردد كه در لباس يا بدن نجس نماز خوانده و ديگر در وقت نماز، نمازش را با لباس يا بدن پاك نخواهد خواند، لازم است بعد از غذا به آنان بگويد.

مکارم شیرازی : فقط خودش بايد اجتناب كند مگراينكه با او معاشرت داشته باشند كه براي جلو گيري از آلودگي خودش، مي تواند بعد از غذا خوردن به آنها بگويد تا دست و دهان خود را آب بكشند.

12- فاضل لنکرانی : يا بخواهد عاريه دهد

13- اراكي: چنانچه صاحبش آن چيز را در كاري كه شرط آن پاكي است استعمال مي كند مانند لباس كه با آن نماز مي خواند، واجب است نجس شدن آن را به او بگويد بلكه اگر در كاري هم كه شرط آن پاكي است، استعمال نمي كند بنا براحتياط واجب، بايد نجس شدن آن را به او خبر دهد.

گلپايگاني، صافي: چنانچه صاحبش آن چيز را در كاري كه شرط آن پاكي و طهارت واقعي است استعمال مي كند، مثل وضو وغسل، احتياط واجب آن است نجس شدن آن را به او بگويد و اگر در كاري كه شرط آن طهارت ظاهري است استعمال مي كند مثل لباس نمازگزار، گفتن به او واجب نيست اگر چه مطابق با احتياط است .

خوئي، تبريزي، شبیری زنجانی : چنانچه صاحبش آن چيز را در كاري كه شرط آن پاكي است استعمال مي كند، مانند:ظروفي كه در خوردن و آشاميدن استعما ل مي شود، واجب است نجس شدن آن را به او بگويد و اما مثل لباس، نجس شدن او را لازم نيست بگويد، هرچند بداند صاحبش با او نماز مي خواند (خوئي، تبريزي: زيرا پاك بودن لباس در نماز شرط واقعي نيست).

سيستاني: بايد صاحبش را از نجس شدن آن به دو شرطي كه در مسأله [142] گذشت آگاه كند .[پايان مسأله]

وحید خراسانی : چنانچه صاحبش آن چيز را در خوردن يا آشاميدن استعمال كند - مانند ظرف - واجب است نجس شدن آن را به او بگويد، اما مثل لباس، نجس شدن آن را لازم نيست بگويد اگر چه بداند صاحبش با آن نماز مي خواند، مگر اين كه صاحش بخواهد با لباس پاك واقعي نماز بخواند كه در اين صورت احتياط واجب آن است كه نجس بودنش را به او اطلاع  دهد.

مکارم شیرازی : عاريه دادن چيز نجس اشكال ندارد و اطلاع دادن نيز لازم نيست، مگر در صورتي كه بداند گيرنده، آن را در خوردن و نماز و مانند آن استعمال مي كند كه احتياط واجب، اعلام است همچنين اگر نزد عاريه گيرنده نجس شود، به هنگام برگرداندن در همين صورت اعلام مي كند.     مظاهري: اين مورد را در رساله خود نياورده اند.

خبر بچه ممیز به پاکی یا نجسی

1 -يعني كسيكه خوب و بد را مي فهمد.

2- امام خمینی : هر چند تكليفش هم نزديك باشد.

خوئي، تبريزي، سيستاني: اگر بچه بگويد چيزي را آب كشيده نبايد حرف او را قبول كرد ولي بچه اي كه تكليفش نزديك است (سيستاني: بچه اي كه مميز است و پاكي و نجسي را به خوبي درك مي كند) اگر بگويد چيزي را آب كشيدم، در صورتي  كه آن چيز در تصرف او باشد يا (سيستاني: گفته) بچه مورد اطمينان باشد حرف او قبول مي شود.

گلپايگاني، صافي: اگر بچه اي كه تكليفش نزديك است، به پاكي يا نجسي چيزي كه دست خودش مي باشد خبردهد، پذيرفته است (صافي: به شرط حصول اطمينان).

فاضل لنکرانی : بعيد نيست حرف او معتبر باشد .

بهجت: مگر اينكه انسان بداند آن را درست آب كشيده است .

وحید خراسانی : اگر بچه بگويد چيزي را آب كشيده، نمي شود حرف او را قبول كرد، ولي بچه مميز اگربگويد چيزي را آب كشيدم، در صودتي كه آن بچه ثقه باشد و ظن بر خلاف گفته او نباشد،حرف او قبول مي شود.

شبیری زنجانی : اگر بچه بگويد چيزي را آب كشيده و از گفته او اطمينان حاصل نشود، نبايد حرف او را قبول كرد؛ ولي بچه مميز كه طهارت و نجاست را مي فهمد اگر بدانيم چيزي را آب كشيده، مي توان آن را پاك دانست، اگر چه اطمينان نداشته باشيم كه درست آب كشيده است .

شبیری زنجانی : اگر از قول او اطمينان حاصل نشود، بنا براحتياط بايد از آن اجتناب كرد.

مکارم شیرازی : هر گاه «ذواليد» يعني كسي كه چيزي در اختيار اوست خبر دهد كه آن چيز، پاك است بايد قبول كرد، خواه عادل باشد يا نه، به شرط اينكه بالغ باشد، بنا براين خبردادن غير بالغ در اين باره قبول نيست، مگر اينكه اطمينان از گفته او حاصل شود.

سبحاني: در صورت وثوق، آب كشيدن مجدد لازم نيست.

مظاهري: لازم نيست دوباره آب بكشند.

3- امام خمینی : هر چند بعيد نيست اعتبار قول صبيّ مراهق.

خوئي، تبريزي، سيستاني: اگر بچه بگويد چيزي نجس است نبايد حرف او را قبول كرد ولي بچه اي كه تكليفش نزديك است (سيستاني: بچه اي كه مميز است و پاكي و نجسي را به خوبي درك مي كند) اگر بگويد  چيزي نجس است، در صورتي كه آن چيز در تصرف او باشد يا (سيستاني: گفته) بچه مورد اطمينان باشد حرف او قبول مي شود.

گلپايگاني، صافي: اگر بچه اي كه تكليفش نزديك است، به پاكي يا نجسي چيزي كه در دست خودش مي باشد خبر دهد، پذيرفته است (صافي: به شرط حصول اطمينان) و اگر به پاكي يا نجسي چيزي كه در دست اونيست خبردهد، گفته اش پذيرفته نيست.

بهجت، نوري: احتياط واجب آن است كه ار آن اجتناب كنند.

فاضل لنکرانی : بعيد نيست حرف او معتبر باشد.

شبیری زنجانی : اگر به قول او اطمينان حاصل  نشود، بنا براحيتاط بايد از آن اجتناب كرد.

وحید خراسانی : اگر بچه بگويد چيزي نجس است، نمي شود حرف او را قبول كرد، ولي بچه اي كه مميز است اگر بگويد چيزي نجس است، در صورتي كه آن بچه ثقه باشد و ظن بر خلاف گفته او نباشد، حرف او قبول مي شود.

مکارم شیرازی : هر گاه «ذواليد» يعني كسي كه چيزي در اختيار اوست خبر دهد آن چيز نجس است بايد قبول كرد، خواه عادل باشد يا نه، به شرط اينكه بالغ باشد، بنا براين خبردادن غير بالغ در اين باره قبول نيست، مگر اطمينان از گفته او حاصل شود .

سبحاني: در صورت وثوق بايد از آن اجتناب كنند.

 مظاهري: بايد از آن اجتناب كنند.

متفرقه نجاسات

1- سيستاني، شبیری زنجانی ، وحید خراسانی ، مکارم شیرازی : اخلاط غليظ

2- پس اگر به بيرون دهان يا بيني برسد، مقداري را كه انسان يقين دارد جاي نجس اخلاط به آن رسيده، نجس است و محلي را كه شك دارد جاي نجس به آن رسيده است يا نه، پاك مي باشد.

مکارم شیرازی : و اگر روان باشد همه نجس مي شود.

 سبحاني: اين مورد را در رساله خود نياورده اند

3- گلپايگاني، خوئي، تبريزي، شبیری زنجانی ،صافي: اگر آب آفتابه بيرون آيد و جريان داشته باشد، نجس نمي شود.

سيستاني،وحید خراسانی ، مکارم شیرازی ، مظاهري: اگر آب آفتابه با فشار بيرون آيد و جريان داشته باشد نجس نمي شود.

فاضل لنکرانی ، نوري: اگر سوراخ آفتابه به زمين نجس متصل نباشد و آب زير آفتابه با داخل آن يكي حساب نشود، آب داخل آفتابه نجس نمي شود.

سبحاني: اين مسأله را در رساله خود نياورده اند.

4- بنا براين اگر اسباب تنقيه و اماله يا آب آن (يا شياف) در مخرج غائط وارد شود، يا سوزن و چاقو و مانند اينها در بدن فرو رود و بعد از بيرون آمدن، به نجاست آلوده نباشد، نجس نيست .

شبیری زنجانی : اگر چيزي داخل بدن شود در صورتي كه يقين يا اطمينان كند كه به عين نجاست خورده است بنا بر احتياط نجس است و اگر نه، پاك است پس اگر اسباب اماله يا آب آن، در مخرج غائط وارد شود و يقين يا اطمينان كند كه به غائط خورده است ولي بعد از بيرون آمدن آلوده نباشد يا سوزن و چافو و مانند اينها در بدن فرو رود و يقين و اطمينان كند كه به خون رسيده است و بعد از بيرون آمدن خوني نباشد، بنا براحتياط نجس شده است.

مکارم شیرازی : هر گاه چيزي مانند سوزن در داخل بدن با نجاستي مانند خون ملاقات كند نجس مي شود بنا براحتياط واجب، هر چند موقع بيرون آمدن آلوده نباشد.

بهجت و سبحاني: اين مسأله را در رساله خود نياورده اند.

5- مکارم شیرازی : هرگاه آب دهان و بيني در داخل دهان و بيني با خون ملاقات كند احيتاط، اجتناب است.

از تنها چیزی که بدم می آید کافر است.....

نجاسات 11 چیز است  و باید یاد گرفت