درباره میوه‌ها پرسش‌های زیادی پرسیده می‌شود این‌که میوه و سبزی را چه زمانی از روز بخوریم که بیشترین نفع را از ویتامین‌ها و املاح معدنی آن ببریم؟ آیا هرچه بیشتر میوه بخوریم مواد مغذی بیشتری جذب بدنمان می‌شود؟ این‌که می‌گویند زیاده‌روی در مصرف میوه‌ها باعث افزایش تری‌گلیسیرید خون می‌شود صحت دارد؟ آیا می‌شود میوه و سبزی را جایگزین وعده شام کرد؟ چرا می‌گویند میوه را زود قاچ نکنید؟
برخی از متخصصان علوم تغذیه بر این باورند که مصرف میوه وقت و زمان خاصی ندارد. بعضی مصرف میوه را قبل و برخی پس از وعده اصلی غذایی مناسب می دانند و تعدادی هم خوردن میوه را در میان وعده ها توصیه می کنند، اما بالاخره چه زمانی میوه بخوریم؟
تحقیقات نشان داده است مواد مغذی میوه وقتی به خوبی جذب بدن می شود که ۲۰ تا نیم ساعت قبل از غذا یا در میان وعده ها میل شود. آنهایی که از میوه به عنوان دسر پس از صرف غذا استفاده می کنند بدانند میوه ها حاوی آب طبیعی هستند و همچون غذاهای پروتئینی، نشاسته ای یا چرب نیاز به هضم طولانی مدت ندارند. به همین دلیل در میان وعده ها به دلیل خالی بودن معده، میوه کمی پس از خورده شدن از معده به روده وارد می شود، اما در وعده های اصلی، مواد غذایی به دلیل آن که باید مدتی را برای هضم بهتر در معده بگذرانند از ورود مستقیم میوه به روده جلوگیری کرده و این امر به ماندگاری طولانی مدت میوه در معده و تخمیر و اسیدی شدن میوه و در نهایت پری، سنگینی و ترشی و سوزش معده منجر می شود و اغلب کسانی که به مشکلات گوارشی همچون التهاب دستگاه گوارش، زخم معده و اثنی عشر دچار هستند باید به این نکته توجه بیشتری داشته باشند. همچنین بیماران یا سالمندانی که مشکل سوء تغذیه یا سوء جذب دارند، بدانند به دلیل آن که میوه ها و سبزیجات پرفیبر بوده و به محض خروج از معده حرکات روده ها را تسریع می کند، مدت زمان ماندگاری غذا در روده ها را برای جذب مواد مغذی به حداقل رسانده و در نتیجه این گروه برای نفع بیشتر از غذای اصلی باید میوه را در میان وعده ها میل کنند.
اما افراد سالم می توانند برخی سبزیجات پرفیبر همچون انواع سالاد کاهو، کلم، سالاد شیرازی، ماست و اسفناج یا سبزی خوردن تازه را پیش یا همراه غذا میل کنند. در این صورت ویتامین C سبزیجات به جذب ریزمغذی های وعده غذایی بخصوص آهن و دفع سموم و نیترات غذاهای آماده کمک می کند و در ضمن از بروز یبوست، هموروئید و سرطان روده بزرگ جلوگیری می شود.
میوه را یک باره نخورید
برخی افراد به دلیل مشغله های کاری وقت زیادی برای خوردن میوه و سبزی ندارند و اغلب به صورت یکباره و همزمان در ساعتی از روز میوه شان را میل می کنند، اما آیا مصرف یک جای چند میوه و سبزی می تواند نیاز روزانه بدن را به ویتامین ها و مواد معدنی تامین کند؟
تمام مواد غذایی چه میوه و سبزی و چه غذاهای گوشتی و نشاسته ای باید در طول روز در فواصل زمانی مناسبی مصرف شود. خوردن همزمان چند میوه و سبزی موجب می شود یکباره املاح و ویتامین های زیادی وارد بدن شود و به دلیل آن که بدن قدرت جذب همزمان مقدار زیاد مواد مغذی را ندارد، این مواد در زمان کوتاهی از بدن دفع و بدن را با نیاز مواجه خواهد کرد، اما اگر همین مقدار میوه را به سه قسمت تقسیم و در سه وعده میل کنیم حجم مناسب تری از ویتامین ها و املاح در فواصل زمانی مختلف به بدن رسیده و بدن فرصت بیشتری برای جذب بهتر ریزمغذی ها دارد.
البته این را هم بدانید خوردن همزمان میوه ها و سبزی ها در یک وعده، بهتر از نخوردن آنهاست. متخصصان تغذیه می گویند بهتر است افراد لاغر میوه را نیم تا یک ساعت بعد از غذای اصلی و افراد چاق قبل از وعده اصلی میل کنند، زیرا میوه تا حدودی جلوی اشتها و ولع به خوردن را می گیرد.
وقتی میوه چربی خون را بالا می برد
برخی افراد برای آن که کمتر غذا بخورند یا از میزان چربی و سموم بدن بکاهند به خود عادت داده اند که در برنامه غذایی روزانه از بیشترین حجم میوه استفاده کنند، اما باید این نکته را فراموش نکنید که میوه ها قند بالایی داشته و مازاد این قند می تواند به مرور زمان تری گلیسیرید را بالا ببرد و یکی از عوامل ابتلا به کبد چرب شود. متخصصان علوم غذایی مصرف بیش از نیم کیلوگرم میوه را در طول روز توصیه نمی کنند. لازم است بدانید بخش اعظم میوه ها از ویتامین و املاح معدنی تشکیل شده و تقریبا از نظر مواد حیاتی همچون چربی، مواد نشاسته ای و پروتئینی فقیر هستند و می توانند به مرور زمان بدن را دچار کاستی هایی کنند و سبب بروز برخی بیماری ها شوند. در نتیجه هیچگاه خودسرانه به مصرف بیش از حد میوه و سبزی یا پیروی از رژیم های گیاهخواری اقدام نکنید و بدانید در یک برنامه غذایی سالم باید همه گروه های غذایی را بگنجانید. تا زمانی که سالم هستید اگر متعادل بخورید می توانید از هر غذایی که محبوب دلتان است میل کنید، پس زیاد سخت نگیرید.
میوه را جایگزین شام نکنید
اما آیا می شود میوه و سبزی را جایگزین وعده شام کرد؟ در وعده شام می توان از سهم بیشتر سبزی استفاده کرد، اما مصرف زیاد میوه توصیه نمی شود. سبزی ها در مقایسه با میوه ها کالری و قند کمتری دارند و با وجود این که از نظر موادمغذی با میوه ها مشابه نیستند، اما برابری می کنند. میوه ها حاوی قندهای ساده ای همچون گلوکز و فروکتوز هستند که در دراز مدت مقاومت بدن را به ترشح انسولین افزایش داده و سبب بروز اضافه وزن و دیابت نوع دو می شوند.
از طرف دیگر قند ساده میوه ها باعث بالا رفتن ناگهانی قند خون و ترشح بیش از حد انسولین و سپس افت قند خون و گرسنگی بیشتر می شود و تازه آن زمان است که فرد متوجه می شود میوه دوای گرسنگی اش نیست و تازه خود را برای خوردن یک شام کامل و مفصل آماده می کند.
چرا میوه را به سیخ می کشید؟
مدتی است که برخی خانواده ها برای تنوع بیشتر و هزینه کمتر به جای چینش میوه های پوست دار درون ظرف، میوه را پوست کنده و قاچ می کنند یا به سیخ چوبی می کشند و به مهمانان تعارف می کنند، بدی این عمل آن است که با برش دادن، بافت میوه پاره و در مجاورت هوا اکسید و درصدی از ویتامین های خود بخصوص ویتامین C را از دست می دهد. البته اگر مرکبات را از قسمت پره ها چند قسمت کنند یا دانه های انار را به صورت برش خورده، درون بافت فیبری اش باقی گذارند و از پره های سفیدش جدا نکنند و سیب و موز و کیوی را قاچ نکنند مشکل تغذیه ای ایجاد نمی شود، ولی اگر میوه را قطعه قطعه و به سیخ بکشید از نظر بهداشتی و تغذیه ای به نفع مهمان نیست و فقط به جیب خودتان لطف کرده اید.
