نكته جالب توجه و حتي عجيب اين است كه با افزايش مقاومت بدن در برابر فاكتورهاي بيماري‌زا احتمال كاهش باروري وجود دارد. البته اين نتيجه‌اي است كه در دنياي اين نوع گوسفند حاصل شده است. اين نكته مي‌تواند سرنخ مهمي براي يافتن پرسش مورد نظر دانشمندان باشد. پيتر هاتوسن، استاد زيست‌شناسي و مدير مركز علوم حياتي دانشگاه پنسيلوانيا در گفت‌وگو با Science Daily به سرنخ‌هاي به دست آمده در يك دهه اخير اشاره مي‌كند. او اميدوار است پاسخي براي اين پرسش پيدا كند كه چرا برخي افراد بيشتر از ديگران مستعد ابتلا به يك بيماري خاص هستند.
به نظر مي‌رسد اين كه چرا برخي افراد در مقايسه با ديگران در آلوده شدن به فاكتورهاي بيماري‌زا مستعدتر هستند يكي از بزرگ‌ترين معماهاي علم پزشكي باشد؟
دقيقا همين طور است. مي‌توانم به جرات بگويم كه پاسخ به اين معماي پزشكي ريشه در فاكتورهاي گوناگوني دارد كه مهم‌ترين آنها به تفاوت‌هاي عميق و ريشه‌دار در دنياي حيوانات و تمامي موارد مربوط به طول عمر و توليد مثل در آنها مربوط مي‌شود. به عبارت ديگر مي‌توان گفت با بررسي دقيق آنچه كه در دنياي حيواناتي نظير گوسفندان مي‌گذرد، مي‌توان به پرسش‌هاي موجود درباره مقاوم شدن فاكتورهاي بيماري‌زا در دنياي انسان‌ها نيز پي برد. به همين دليل جاي اميدواري است كه تحقيقاتي از اين دست بسيار مثمرثمر باشند. ما در بررسي‌هايي كه روي نوعي از گوسفندان وحشي داشته‌ايم به اين نتيجه رسيده‌ايم كه جمعيت اين حيوان در گذشت زمان به سطوح ضعيف‌تر و قوي‌تري از ايمني و باروري رسيده است.
فكر مي‌كنيد اين مطالعه تا چه حد اهميت داشته باشد؟
بدون شك تاكنون در دنياي زيست‌شناسي مطالعه‌اي با اين دقت و با چنين جزئياتي درخصوص ايمني‌شناسي انجام نشده است و بر همين مبنا مي‌توان گفت نتايج چنين مطالعه‌اي مي‌تواند به ايجاد تغييراتي شگرف در دانش ما نسبت به ايمني‌شناسي حيواني منجر شود.
به نظر شما چه ارتباط خاصي ميان سطح ايمني بدن در برابر بيماري‌هاي مختلف و افزايش يا كاهش توان باروري وجود دارد؟
اتفاقا اين مورد يكي از نتايج اصلي تحقيق اخير بوده است. ما طي سال‌هاي گذشته به اين نتيجه رسيده‌ايم كه وجود نوعي تعادل در سطح ايمني بدن گوسفند مي‌تواند به افزايش قابل توجه قدرت باروري و در نتيجه بيشتر شدن توليد مثل منجر شود. البته اين تعادل به معناي يك رابطه مستقيم نيست بلكه فكر مي‌كنيم رابطه عكسي ميان افزايش مقاومت در برابر بيماري‌ها و در عين حال توليد آنتي‌بادي‌هاي مختلف در خون و باروري وجود دارد.
گوسفنداني كه در اين بررسي مورد مطالعه قرار داده‌ايد از چه نوع بوده و در چه نقطه‌اي زندگي مي‌كنند؟
اين گوسفندان از نژادي موسوم به Soay هستند كه در يكي از دورافتاده‌ترين جزاير اسكاتلند به نام Hirta رندگي مي‌كنند. اين جزيره در 160 كيلومتري غرب خاك اصلي اسكاتلند واقع شده است. جمعيت گوسفندان وحشي اين منطقه قابل توجه است و همين نكته دانشمندان را ترغيب به سفر و انجام كارهاي تحقيقاتي مختلف مي‌كند.
كمي هم درباره مطالعاتي كه روي گوسفندان انجام داده‌ايد، صحبت كنيد؟
ما طي اين سال‌ها گوسفندان را در سطوح گوناگون آنتي بادي‌ها يا همان مولكول‌هاي طبيعي توليد شده به وسيله سيستم ايمني بدن حيوان كه براي مقابله با آلودگي‌هايي نظير آنفلوآنزا يا كرم‌هاي انگلي توليد مي‌شود، مورد بررسي قرار داده‌ايم. يكي از نتايج جالب توجه اين است، گوسفندي كه خون آن حاوي آنتي‌بادي‌هاي بيشتري است، طول عمر بيشتري نيز دارد.
چنين تحقيقاتي مي‌تواند در زمينه توليد دام‌هايي با بالاترين سطح مقاومت بدني نيز موثر باشد؟
بله ما متوجه شده‌ايم دام‌هايي كه خون آنها بيش از ديگران داراي چنين آنتي‌بادي‌هايي است در زمستان‌هاي سخت مقاومت بيشتري دارند و جمعيت آنها با تلفات كمتري همراه است.
به چه نتايج عجيبي در اين بررسي دست يافته‌ايد؟
نكته عجيبي كه در اين مطالعه ديده شده اين است كه گوسفنداني با سطح بالاي ايمني، توليد مثل چنداني ندارند و در نقطه مقابل آن دسته از گوسفنداني كه در خون آنها آنتي‌بادي‌هاي زيادي ديده نمي‌شود، توليد مثل قابل توجهي دارند.
با همين نگرش به استفاده از نتايج اين بررسي در دنياي انسان‌ها خواهيد پرداخت؟
راهي جز اين نداريم. ما بررسي‌هايي نيز درخصوص استفاده از اين نتايج در دنياي انسان‌ها انجام داده‌ايم و متوجه شده‌ايم ايمني بالاي بدن موجب افزايش مقاومت بدن در برابر فاكتورهاي بيماري‌زا مي‌شود، اما در عين حال هزينه‌هايي را نيز از بعد باروري به همراه دارد. تلاش‌هايي كه براي توليد واكسني موثر و متناسب با چنين تعادل جالب توجهي انجام شده است، مي‌تواند پاسخ روشني به اين پرسش باشد كه چرا در يك جمعيت يكدست حيواني تفاوت‌هاي زيادي درخصوص قدرت سطح ايمني بدن و مقابله با فاكتورهاي بيماري‌زا ديده مي‌شود.
پس مي‌توان به سال‌هاي آينده و دستيابي به دستاوردهاي چشمگيري در علم ايمني‌شناسي انساني اميدوار بود؟
بله اما بايد پذيرفت كه هنوز در ابتداي راه هستيم. كار بسيار سختي در پيش داريم، اما مي‌كوشيم با تكيه بر مطالعاتي كه انجام داده و مي‌دهيم به پيشرفت‌هاي قابل توجهي درخصوص نمونه‌هاي انساني نيز دست پيدا كنيم. البته بايد تمامي جوانب را در نظر داشته باشيم. درخصوص اين گونه خاص گوسفندان متوجه شده‌ايم كه در نمونه‌هايي كه آنتي‌بادي قابل توجهي در خون حيوان وجود دارد وضعيت توليد مثل و توان باروري چندان چشمگير نيست، اما درباره انسان چه مي‌توان گفت؟ همه چيز به يافتن آن تعادل اصلي بستگي دارد.
پيتر هاتسون در يك نگاه
اين محقق سرشناس عمده تمركز تحقيقاتي خود را روي بررسي بوم شناختي بيماري‌هاي مرتبط با حيات وحش گذاشته است. وي و تيم تحقيقاتي‌اش براساس يك چارچوب كلي كار مي‌كنند كه مبناي آن استفاده از مطالعات آزمايشگاهي و مدل‌هاي رياضي براي كشف ساختار كلي فاكتورهاي بيماريزاست. اين فرآيند در 3 حوزه مختلف و طبقه‌بندي شده انجام مي‌پذيرد: بيماري چگونه در بين اعضاي يك جمعيت حيواني منتشر مي‌شود؟ مكانيسم‌هايي كه به مقاوم‌تر شدن بيماري در جمعيت حيواني منجر مي‌شود كدام موارد هستند؟ و سرانجام پيامدهاي آلوده شدن تك‌تك اعضاي يك گروه. اين محقق بر اين باور است كه با بررسي ريشه‌‌هاي مقاوم شدن بيماري در حيوانات مي‌توان به جامعه انساني و پاسخ دادن به پرسش‌هاي بنيادين مطرح شده در اين خصوص كمك كرد. وي از سال‌ها پيش همكاري خود را با دانشگاه پنسيلوانيا آغاز كرده و براي پيشبرد پروژه‌هاي مختلف زيست‌شناسي به مناطق مختلف جهان و ازجمله نقاط دور دست سفرهاي زيادي كرده است.
