دیدن نسخه‌های کوچک شده از پرچمداران بزرگ، شاید تبدیل به یک امر روتین در دنیای فناوری شده باشد. سامسونگ را می‌توان به نوعی بدعت گذار چنین کاری دانست که با مدل‌هایی چون S3 Mini و S4 Mini راه را بر این عرصه باز کرد و ورود گوشی‌های دیگری چون اچ‌تی‌سی وان مینی، نشان داد که سایر کمپانی‌ها هم به این موضوع علاقه‌مند هستند.
در این بین کمپانی سونی، راهی هماهنگ و در عین حال متفاوت را در پیش گرفت! گوشی Z1 Compact، دستگاهی است که در ظاهر نسخه کوچک شده Z1 به نظر می‌رسد اما سونی با رویه‌ای که نسبت به نسخه‌های مینی فرق دارد، مدل کامپکت را عرضه نمود که از نظر مشخصات سخت‌افزاری، با Z1 تفاوت خاصی نداشته و تنها سایزش کوچک‌تر است. همان چیپست توانمند اسنپدراگون ۸۰۰ به همراه ۲ گیگابایت رم در کنار دوربین 20.7 مگایپکسلی، می‌تواند Z1 کامپکت را تبدیل به کوچک‌ترین گوشی قدر بازار کند. پس برای بررسی دقیق‌تر این مدل، با آی‌تی‌رسان همراه باشید.
من کوچولویی سنگین وزنم!
اگر نگاه دقیقی بر اندام Z1 کامپکت بیندازید، متوجه شباهت بی چون و چرای آن به Z1 خواهید شد. درست مثل سیبی که از وسط به دو نیم شده، اما خب قرار نیست نیمه‌های سیب، کپی یکدیگر باشند! در نگاه از رو به رو، دوربین دوم کامپکت در گوشه انتهایی سمت راست است که نسبت به Z1 تفاوت دارد. همچنین اسلات ورودی سیم کارت به سمت چپ منتقل شده و به همراه ورودی درگاه حافظه و پورت میکرو یو‌اس‌بی در آنجا جای خوش کرده‌اند. کلید پاور همچنان بزرگ و دوست داشتنی است اما دکمه اختصاصی شاتر دوربین کوچک‌تر شده که نسبت به Z1 کمی کار کردن با آن را دشوار نموده است (این همه فضا، چرا سونی به این دکمه رحم نکرده؟!).
وقتی گوشی را در دست می‌گیرید، به وضوح وزن آن برای یک مدل با نمایشگر 4.3 اینچی زیاد است، همچنین ضخامت بدنه نه تنها نسبت به Z1 کمتر نشده (8.5 میلی‌متر) بلکه با افزایش ۱ میلی‌متری به عدد 9.5 رسیده تا در کل وسیله مناسبی برای پرتاب به سمت دشمن فرضی شما لقب بگیرد! Z1 با نمایشگر ۵ اینچی خود، ۱۷۳ گرم وزن داشت که اگر همین نسبت را برای کامپکت در نظر بگیریم، به عدد 149 می‌رسیم که خوشبختانه در این بخش با رقم ۱۳۷ رو به رو خواهیم شد که علی‌رغم سنگین بودن نسبت به رقبا، باز جای این امید را دارد که نسبت به Z1 رژیم غذایی بهتری گرفته است!
جنس بدنه گوشی همچون اکثر پرچمدارهای سونی، تحسین برانگیز است. نوار فلزی خوش ترکیب با شیشه یک‌پارچه جلو و عقب، یک دژ مستحکم را دورادور گوشی شما به وجود آورده که به این راحتی‌ها اجازه نفوذ عوامل خارجی همچون آب و گرد و غبار را بدان نمی‌دهد.
اچ‌دی نگاه کن!
نمایشگر را می‌توان متفاوت‌ترین قسمت در ساخت کامپکت نسبت به Z1 دانست، جایی که ابعاد 4.3 اینچی به همراه وضوح تصویر اچ‌دی، دانسیته پایین‌تر ۳۴۲ پیکسل در هر اینچ برای محصول جدید سونی رقم زده است. البته به این گزینه نباید ایراد خاصی را گرفت چرا که اگر سونی از همان وضوح تصویر فول اچ‌دی هم بر روی نمایشگر بهره می‌گرفت، چشمان شما تفاوت خاصی را متوجه نمی‌شد و درست مانند این بود که سونی بر روی یک پارچ ۱ لیتری، به زور ۲ لیتر آب بریزد! آیا این کار سودی داشت؟
اما تفاوت فقط در این امر خلاصه نمی‌شود و به فناوری‌های نمایشگر نیز باز می‌گردد. یکی از مواردی که همیشه به گوشی‌های سونی ایراد گرفته می‌شد (و هنوز هم می‌شود)، زاویه دید نمایشگرهای آن‌هاست که خیلی سریع در نگاه از زاویه‌ها دچار رنگ‌پریدگی شده و خود را می‌بازند! اما در مدل کامپکت، سونی از پنل IPS استفاده کرده تا این مشکل تا حد زیادی برطرف شده و دیگر کسی به جان سونی، غر نزند! البته اگر نمایشگرها را در کنار هم قرار دهید، احساس می‌کنید که نمایشگر Z1 کمی روشن‌تر به نظر می‌رسد اما عمق رنگ‌های کامپکت بهتر است. برای اینکه خودتان از نزدیک این مورد را به مقایسه بگذارید، گوشی‌ها را در کنار هم گذاشته و چند عکس گرفتیم. قاعدتا گوشی بزرگ‌تر در سمت راست، Z1 است!
فلفل نبین چه ریزه!
Z1 کامپکت را باید قوی‌ترین گوشی 4.3 اینچی دنیا در بین گوشی‌های اندرویدی دانست که بر خلاف نسخه مینی سایر کمپانی‌ها، هیچ چیزی از توانایی سخت‌افزاری‌اش نسبت به گوشی مادر کاسته نشده است. استفاده از چیپست Snapdragon 800 به همراه واحد گرافیکی Adreno 330 و ۲ گیگابایت رم، جای هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای در قدرت این مدل باقی نمی‌گذارد. در ساخت این چیپست از فناوری ۲۸ نانومتری استفاده شده و توانایی پشتیبانی از اتصال USB 3.0 نیز برای آن فراهم است. همچنین پشتیبانی از فرمت سنگینی همچون 4K یا اولترا اچ‌دی، نشان دهنده قابلیت‌های خاص این ساخته کوالکام است.
برای بررسی شرایط دقیق‌تر دستگاه، آن را وارد آزمایشگاه خود کردیم و در چند مرحله به بوته آزمایش گذاشتیم. نتایج به دست آمده بسیار خوب است و البته در برخی از آزمون‌ها، وضوح تصویر پایین‌تر نمایشگر سبب شده تا امتیاز بالاتری به Z1 کامپکت تعلق بگیرد (به خاطر تعداد کمتر پیکسل‌ها و در نتیجه رندر سریع‌تر آن‌ها).
در نخستین آزمون، طبق روال معمول به سراغ بنچمارک پی رفتیم، برنامه‌ای که عملکرد گوشی در محاسبه عدد پی را می‌سنجد. کسب عدد ۱۰۵ میلی‌ثانیه، به خوبی نشان داد که چه آتشی در زیر خاکستر کامپکت پنهان شده است!
در مرحله بعدی از Quadrant Professional استفاده کردیم که ۴ نمودار زیر، نتایج حاصله از این آزمون است.
عملکرد Z1 کامپکت در برنامه AnTuTu فوق‌العاده بود و کسب امتیاز 34983، بالاترین رقمی بوده که تا به امروز از این نرم‌افزار در آزمایشگاه ما به دست آمده است.
برنامه گرافیکی Bonsai هم امتیاز تحسین برانگیز ۴۱۴۳ را به گوشی داد که البته بخش زیادی از برتری آن نسبت به رقبا، به همان وضوح تصویر پایین‌تر نمایشگر باز می‌گردد.
در مرحله آخر هم از Vellamo استفاده کردیم که امتیاز ۲۶۵۷ در بخش HTML 5 به گوشی اهدا شد.
این گوشی برای بازی کردن هم ایده‌آل است. البته بیشتر از همه به واسطه قدرت سخت‌افزاری عالی خود، وگرنه نمایشگر 4.3 اینچی با صدای متوسط، نمی‌تواند به این راحتی‌ها دل شما را ببرد! در ادامه، کلیپی کوتاه از بازی کردن ما با گوشی را مشاهده می‌کنید.
هنوز کیت کت نیستم!
با آنکه بسیاری دوست داشتند تا از آخرین نسخه اندروید یعنی 4.4 بر روی این کوچولوی قدرتمند بهره بگیرند، اما سونی از یک ورژن قبل‌تر استفاده نموده و امید آن‌ها را نقش بر آب کرده است! البته این کمپانی قول داده تا به زودی شاهد آپدیت جدید بر روی کامپکت خواهیم بود.
رابط کاربری نسبت به Z1 تغییرات چندانی ندارد و همچنان بیشترین شباهت را با اندروید خالص حفظ کرده است. شما در ابتدا پنج صفحهدارید که میزان آن را تا عدد هفت می‌توانید افزایش دهید و هر کدام را که خواستید، تبدیل به صفحه اصلی خود کنید. با تغییر تم، رنگ آیکون‌های سیستمی نیز تغییر می‌کند و در کل هماهنگی بهتری نسبت به گذشته در این بخش دیده می‌شود.
شما قادر هستید تا آیکون‌های موجود در اعلانات را به اختیار خودتان و تا دو ردیف (۱۰ آیکون میانبر) تنظیم کنید. همچنین در سمت چپ منوها، یک نوار پهن جهت دسترسی سریع به برخی از گزینه‌های تنظیمات وجود دارد که با کشیدن انگشت خود، به آن می‌رسید. برای شما به صورت پیش فرض برنامه Sketch نیز گنجانده شده تا بتوانید تصاویر را به دلخواه ویرایش نمایید و ظاهرا خود سونی علاقه چندان زیادی جهت تولید برنامه‌های اختصاصی گرافیکی ندارد!
در کل رابط کاربری سونی با یک حرکت آهسته اما پیوسته رو به بهبود است، اما به دلیل فاصله نسبتا زیاد با برخی از پوسته‌ها، شاید بهتر باشد به حرکتی تند و پیوسته تبدیل شود!
همچنان بهترین هستم!
وقتی به دوربین نگاه می‌کنید، شاید دیدن یک لنز 20.7 مگاپیکسلی در چنین هیبت کوچکی، کمی شما را متعجب کند اما بایستی پذیرفت که Z1 کامپکت یک کمرافون به تمام معناست!
در واقع هیچ دوربینی را در دنیای گوشی‌های اندرویدی نمی‌توانید پیدا کنید که توانایی عکاسی با وضوح 20.7 مگاپیکسل را داشته باشد، به جز Z1! درست است، این گوشی به همراه برادر بزرگ‌ترش در این بخش رکورددار است، اما همان طوری که در بسیاری از مقالات گفته شده و شما هم احتمالا خوانده‌اید، همه چیز یک دوربین به مگاپیکسل نیست و خیلی از عوامل دیگر در این بخش دخالت دارند. البته سونی در این قسمت نیز تمام تلاش خود را کرده و در واقع هر چیزی را که در چنته داشته، بر روی میز بازی قرار داده تا شاهد یک دوربین رویایی بر روی Z1 باشیم.
این گوشی از یک سنسور منحصر به فرد Exymor RS استفاده می‌کند که با دارا بودن نسبت 1/2.3″ تقریبا ۷۰ درصد بزرگ‌تر از سایر سنسورها با اندازه 1.3″ است (یکی ازدلایلی اصلی سنگین و بزرگ‌تر بودن گوشی کشف شد!). همچنین گشادگی دیافراگم یا aperture لنز برابر با F/2.0 است، موردی که اچ‌تی‌سی خیلی به آن در گوشی وان خود می‌نازید و یکی از دلایل برتری اولترا پیکسل را این مورد می‌دانست که ظاهرا سونی نه تنها به این عدد رسیده، بلکه تعداد پیکسل‌ها را هم بیش از ۵ برابر نسبت به اچ‌تی‌سی وان افزایش داده تا ثابت کند که تعداد بیشتر پیکسل‌ها منافاتی با گشودگی دیافراگم ندارد! در واقع همه چیز برای عکاسی در نور کم مهیاست به جز یک مورد و آن چیزی نیست جز تک فلاش کوچک LED که سونی در این بخش واقعا خساست به خرج داده است! این کار درست مثل این می‌ماند که به شما یک پورشه بدهند اما برای رانندگی، کوچه‌های تنگ و پر از پیچ را در اختیارتان بگذارند! استفاده از یک فلاش زنون یا حداقل دو فلاش LED (مانند آی‌فون 5s) می‌توانست نقش بزرگراه یا حداقل یک خیابان را در محیط تاریک برای این دوربین پر از امکانات بازی کند.
اکسپریا Z1 همچنین از لنز واید (۲۷ میلی‌متری) سری G به همراه پروسسور تصویر Sony BIONZ بهره گرفته تا تقریبا حجت را بر دوربین گوشی تمام کرده باشد (به غیر از فلاش!).
البته برای دوربین، سونی کارهای عجیبی هم کرده است! به عنوان مثال تنظیم دوربین به صورت پیش فرض بر روی Suprior Auto قرار دارد، جایی که در هنگام عکاسی، وضوح تصویر پایین می‌آید. شاید با خودتان بگویید اگر مثل اکسپریا Z یا TX باشد که وضوح تصویر در آن‌ها از ۱۳ به ۱۲ می‌رسید، چندان مهم نیست و حالا به جای ۲۰ با ۱۹ مگاپیکسل عکس می‌گیرم! اما اگر بشنوید این عدد برابر با ۸ خواهد بود، شاید چشمانتان از فرط تعجب گرد شود! در واقع این پایین آمدن ناگهانی، کاربر را دچار احساس ناخوشایندی می‌کند و بسیاری تصمیم می‌گیرند از همان حالت دستی بهره گرفته و از وضوح ۲۰ مگاپیکسلی استفاده کنند. یک نکته عجیب دیگر در این بین، وجود حالت اتوماتیک در قسمت Manual یا همان تنظیم دستی است! عجایب ظاهرا در این قسمت تمامی ندارد و اگر کسی بخواهد با سایز استانداردی چون ۱۳ مگاپیکسل یا ۱۶ عکس بیندازد، چنین گزینه‌ای را نخواهد دید! سونی می‌گوید یا ۸ بگیر یا ۲۰! از حالت وسط خوشم نمی‌آید!
فکر کردید شعبده بازی‌ها تمام شده است؟ خیر! توصیه می‌کنیم به دنبال قابلیت HDR بگردید. چی شد؟ پیدا نکردید؟ آیا باور می‌کنید که این دوربین فوق پیشرفته، چنین حالتی را نداشته باشد؟! خیلی دپرس نشوید چرا که HDR وجود دارد اما به شرطی که شما در وضوح تصویر ۸ مگاپیکسل (آن هم دستی) عکس بیندازید. در این زمان گزینه Scene ظاهر شده و می‌توانید HDR را هم انتخاب کنید.
حالت Superior Auto قابلیت‌های جالبی دارد و به نظر می‌رسد که این مود در پاسخ به PureView نوکیا طراحی شده باشد و سونی با ترکیب تعداد پیکسل‌های زیاد و تبدیل آن‌ها به اندازه بزرگ‌تر (برای هر پیکسل) به مبارزه با نویزها رفته است. در رابط کاربری نسبتا ساده دوربین، قابلیت‌های گوناگونی نیز گنجانده شده است. در حالت AR Effect می‌توان تصاویر همچون دایناسور یا آدم کوچولوها را به عکس افزود یا در مود info eye اطلاعات خیلی جالبی از عکس را بدان اضافه کرد.
در ادامه چند تصویر از عکس‌هایی که با Z1 کامپکت گرفته‌ایم را مشاهده می‌کنید.
وقتی وارد بخشی چون فیلم‌برداری می‌شویم، به طور حتم انتظار یک فیلم‌برداری رویایی را خواهیم داشت، چرا که لنز دوربین همه امکانات لازم را داشته و در کنار چیپست توانمندی چون اسنپدراگون ۸۰۰، ترسی از افت فریم نخواهیم داشت.
در کلیپ یک دقیقه‌ای که با گوشی و در وضوح فول اچ‌دی ضبط کردیم، حجم آن بالغ بر ۱۲۸ مگابایت شد، صدا به صورت استریو و با کیفیت ۴۸ کیلوهرتز ضبط می‌شود و افت فریمی را مشاهده نمی‌کنید. البته در محیط‌های تاریک، شاید احساس کنید که یک پرده خیلی نازک سفید رنگ بر روی تصاویر کشیده شده است. سرعت فوکوس خودکار بسیار خوب و قابل قبول است و سرعت زوم کردن نیز در حد مناسبی قرار دارد.
چقدر لذت بخش است؟
اندازه نمایشگر، ارتباط مستقیمی با لذت بردن کاربر از تماشای ویدئو بر روی گوشی آن‌ها دارد و به طور حتم شما از دیدن یک کلیپ بر روی Z1 بیشتر از نسخه کامپکت آن لذت خواهید برد. البته کیفیت نمایش در حد بسیار خوبی قرار دارد و پلیر دستگاه به صورت پیش فرض از اکثر کدک‌های تصویری پشتیبانی کرده و بسیار خوب و روان آن‌ها را پخش می‌کند. فقط اگر دوست دارید که فیلم‌ها را با زیرنویس فارسی ببینید، چاره‌ای جز استفاده از نرم‌افزار دیگری ندارید چرا که پلیر دستگاه، کلمات فارسی را به درستی نشان نمی‌دهد. به غیر از تصویر، صدا نیز اهمیت به سزایی در بخش چند رسانه‌ای دارد و یک توری فلزی نسبتا پهن، در جلوی اسپیکر قرار گرفته که حداقل نمای بسیار خوبی به کامپکت بخشیده ا ست. اما اگر تجربه کار با Z1 را داشته باشید، به طور حتم گول چهره فریبننده آن را نخواهید خورد، چرا که شما با یک گوشی ضد آب طرف هستید و همین مورد دست سازنده را برای استفاده از بلندگوی قدرتمند تا حد زیادی می‌بندد. صدای پخش شده از اسپیکر در حد متوسطی قرار دارد و حتی در کنار Z1 که آن را مقایسه کردیم، کمی ضعیف‌تر است.
البته سونی در پخش صدای درون هدفون همچون گذشته‌ها بسیار خوب عمل می‌کند و از طریق نرم‌افزار مشهوری چون واکمن، صدای شفافی را درون گوش‌های شما جاری خواهد نمود.
مقاومت تا آخرین نفس!
باتری استفاده شده برای کامپکت یک نمونه ۲۳۰۰ میلی‌آمپری است، اندازه‌ای که در مقایسه با Z1 به میزان ۷۰۰ میلی‌آمپر کمتر شده است. البته باید این مورد را در نظر داشته باشیم که اندازه نمایشگر و وضوح تصویر آن نیز پایین‌تر آمده تا بتوان بر روی توانایی کامپکت هم حساب ویژه‌ای باز کرد.
این دستگاه قادر است تا بیش از ۲۰ ساعت مکالمه را در شبکه 3G تاب بیاورد و از سوی دیگر ۱۰ ساعت تماشای فیلم و بالای ۱۲ ساعت وب‌گردی، همچنان آن را زنده نگاه خواهد داشت. در کل باید به باتری Z1 کامپکت نمره قبولی داد، چرا که در همه بخش‌ها عملکرد قابل قبولی داشته و شما را مدت زمان زیادی از شارژر دور نگاه خواهد داشت!
با من غواصی کن
خوشبختانه در بخش مهمی چون امکانات جانبی، Z1 کامپکت امکانات بسیار خوبی دارد و شاید تنها گزینه‌ای که جایش کمی خالی به نظر می‌رسد، درگاه مادون قرمز است. این گوشی در ۴ رنگ عرضه خواهد شد که دو تای آن‌ها بسیار دوست داشتنی است. منظورمان به سفید و سیاه نیست، بلکه دو رنگ صورتی روشن و زرد لیمویی را می‌گوییم که کامپکت را بسیار خواستنی می‌کند.
محصول جدید سونی تنها در یک نسخه ۱۶ گیگابایتی عرضه می‌شود و از طریق کارت حافظه جانبی، امکان ارتقا تا ۶۴ گیگابایت دیگر نیز برای آن فراهم شده است. در این بین یک نکته بسیار مهم، همان استاندارد IP58 است که سبب می‌شود تا Z1 کامپکت نسبت به گرد و غبار مقاوم بوده و تا عمق 1.5 متری آب نیز به خوبی دوام بیاورد. این لایسنس را باید یکی از مزایای اصلی این محصول جدید سونی برشمرد، زیرا نه تنها خیال شما را از خیلی جهات راحت می‌کند، بلکه سبب می‌شود در هر کجای این کره خاکی، از نوک کوه گرفته تا زیر آب گوشی را با خودتان به همراه داشته باشید، بدون آنکه نگران خراب شدن یا از کار افتادگی آن شوید.
سخن پایانی
Z1 کامپکت بسیار شبیه به Z1 و گوشی‌های جدید سونی است، امکاناتی را دارد که پیش از این در مدل‌های زیادی دیده‌اید و زمانی که در CES 2014 معرفی شد، موجب تعجب کاربران نگردید. اما با تمام این احوال گوشی بسیار متفاوتی است، زیرا سونی یک قلپ تپنده به نام اسنپدراگون 800 را در کالبد کوچک آن دمیده و از سوی دیگر، برترین دوربین گوشی‌های اندروید را در قاب کوچک پشتی آن کار گذاشته است. پس باید به این مورد اذعان داشت که Z1 کامپکت، یک گوشی قدرتمند در ابعاد کوچک است و برای کسانی مناسب خواهد بود که امکانات رنگارنگ Z1 را دوست دارند ولی با اندازه آن نمی‌توانند به خوبی کنار بیایند، پس مدل کامپکت، نسخه درمانی بسیار خوبی برای این افراد خواهد بود.
