امام نهم شیعیان حضرت جواد (ع ) در سال 195هجری در مدینه ولادت یافت .
نام آن بزرگوار محمد معروف به جواد و تقی است . و کنیه ایشان ابو جعفر است.
پدر ایشان حضرت رضا علیه السلام و مادرشان سبیکه یا خیزران نام دارد.
پس از شهادت جانگداز حضرت رضا علیه السلام در اواخر ماه صفر سال 203ه امام محمد تقی (ع ) در سن 8 سالگی به مقام امامت رسیدند.
به امامت رسیدن امام جواد در سن کودکی و کم سن و سالی امام جواد جهت مقام امامت یکی از موضوعاتی بود که حتی برخی از یاران امام هشتم را دچار شک و تردید کرده بود. به همین دلیل در مواردی امام رضا علیه السلام و در موارد دیگری، خود امام جواد به بیان این مسئله پرداختند و به شبهه ها پاسخ دادند. اگر چه امام جواد علیه السلام نسبت به سایر امامان در سن بسیار کمی به امامت رسید، اما دوران هفده ساله امامت ایشان ، دورانی نسبتاً طولانی و پر حادثه است.
مأمون که بعد از شهادت امام رضا علیه السلام در سال 204 به بغداد بازگشت، و از طرف آن حضرت اطمینان خاطر پیدا کرده بود، ولی این را می دانست که شیعیان پس از امام رضا علیه السلام فرزند او را به امامت خواهند پذیرفت و در این صورت خطر همچنان بر جای خود خواهد ماند.
و اینک دیگر نوبت امام جواد علیه السلام بود تا به نحوی کنترل شود. مأمون برای انجام این هدف، دختر خود(لبابه /ام فضل) را به عقد ایشان درآورد و او را داماد خود کرد. و از همین راه بود که مأمون به راحتی می توانست از طرفی امام را در کنترل خود داشته باشد و از طرف دیگر آمد و شد شیعیان و تماس های آنان را با آن حضرت زیر نظر بگیرد.همسر دیگر امام جواد علیه السلام، سمانه مغربیه نام دارد که مادرامام هادی علیه السلام است.
شهادت امام جواد علیه السلام
دوران عمر آن امام بزرگوار 25سال و دوره امامتش 17سال بوده است . معتصم عباسی از حضرت جواد (ع ) دعوت کرد که از مدینه به بغداد بیاید .
امام جواد در ماه محرم سال 220هجری به بغداد وارد شد . معتصم که عموی ام الفضل زوجه حضرت جواد بود ، با جعفر پسر مأمون و ام الفضل برای قتل آن حضرت تصمیم گرفتند.
آنگاه این دو فرد جنایتکار سمی کشنده در انگور وارد کردند و به خانه امام فرستادند تا ام الفضل ، آنها را به شوهرش بخوراند . ام الفضل طبق انگور را در برابر امام جواد (ع ) گذاشت ، و از انگورها تعریف و توصیف کرد و حضرت جواد (ع ) را به خوردن انگور وادار و در این امر اصرار کرد .
امام جواد (ع ) مقداری از آن انگور را خوردند . چیزی نگذشت که آثار سم را در وجود خود احساس کردند و درد و رنج شدیدی را تحمل کردند.
اینگونه ایشان با نقشه معتصم و توسط همسرشان به شهادت رسیدند.
چند حدیث از ایشان
قالَ علیه السلام : إ یّاكَ وَ مُصاحَبَةُالشَّریرِ، فَإ نَّهُ كَالسَّیْفِ الْمَسْلُولِ، یَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ یَقْبَحُ اءثَرُهُ.(71)
ترجمه :
فرمود: مواظب باش از مصاحبت و دوستى با افراد شرور، چون كه او همانند شمشیرى زهرآلود، برّاق است كه ظاهرش زیبا و اثراتش زشت و خطرناك خواهد بود.
قالَ علیه السلام : عِزُّالْمُؤْمِنِ غِناه عَنِ النّاسِ.(77)
ترجمه :
فرمود: عزّت و شخصیّت مؤ من در بى نیازى و طمع نداشتن به مال و زندگى دیگران است .
قالَ علیه السلام : مَنِ انْقادَ إ لَى الطُّمَاءنینَةِ قَبْلَ الْخِیَرَةِ فَقَدْ عَرَضَ نَفْسَهُ لِلْهَلَكَةِ وَالْعاقِبَةِ الْمُغْضِبَةِ.(83)
ترجمه :
فرمود: هركس بدون تفّكر و اطمینان نسبت به جوانب (هر كارى ، فرمانى ، حركتى و...) مطیع و پذیراى آن شود، خود را در معرض سقوط قرار داده ؛ و نتیجه اى جز خشم و عصبانیّت نخواهد گرفت
قالَ علیه السلام : ثَلاثُ خِصالٍ تَجْتَلِبُ بِهِنَّ الْمَحَبَّةُ: الاْ نْصافُ فِى الْمُعاشَرَةِ، وَ الْمُواساةُ فِى الشِّدِّةِ، وَ الاْ نْطِواعُ وَ الرُّجُوعُ إ لى قَلْبٍ سَلیمٍ.(99)
