گاهی اوقات لب ها دچار سوزش و خارش می شوند و ترک هایی در گوشه دهان بروز می کند. این ترک ها به مرور زخم می شوند. زخم هایی که قرمز رنگ می شوند، می سوزند و خیلی وقت ها آنقدر دردناک هستند که مانع صحبت کردن و غذا خوردن در فرد می شوند.
«گوشه های دهان من زخم های کوچک، ولی بسیار دردناکی دارد. این زخم ها می سوزد، می خارد و خیلی وقت ها آنقدر احساس سوزش و خارش زیاد است که نمی توانم چیزی بخورم یا دهانم را باز و بسته کنم.
بیماری خاصی ندارم. آخرین آزمایش خونی که دادم فقط کم خونی شدید را برایم تشخیص دادند. البته هفته پیش سرما خورده بودم. پنج سال پیش برای زیبایی تاتوی لب انجام دادم، آیا به رنگ تاتو حساسیت دارم؟ چند وقت پیش که به یک کارشناس تغذیه مراجعه کردم تا رژیم لاغری بگیرم، گفتند که چون من رژیم کم کالری دارم، ممکن است این زخم ها به دلیل کمبود ویتامین ب باشد. از آن به بعد مکمل ویتامین ب را هم مصرف کردم.
یکی از دوستانم گفت شاید عفونت قارچی باشد. خودم که فکر نمی کنم، اما از پماد هیدروکورتیزون هم گاهی وقت ها استفاده می کنم تا شاید این زخم و سوزش ها دست از سرم بردارند. راستی این را هم بگویم! دو روز است که در دهانم احساس طعم فلزی دارم. می دانید زندگی من و کار من پر از استرس است. ماه گذشته یک حمله قلبی داشتم و مدتی در بخش آی سی یو در بیمارستان بستری بودم. این زخم ها هم دیگر امانم را بریده. چطور از دست آنها خلاص شوم؟»
مطالب بالا صحبت های خانمی است که به یک پزشک مراجعه کرده و از مشکلی شکایت دارد که بیشتر ما برای یک بار هم که شده آن را تجربه کرده ایم. خراش و زخم های گوشه دهان، زخم هایی که قرمز رنگ می شوند، می سوزند و خیلی وقت ها آنقدر دردناک اند که حتی مانع صحبت کردن و غذاخوردن در فرد می شوند. اما آیا می دانید این علائم و زخم ها نشانه چیست؟ چرا به وجود می آید و چگونه بهبود پیدا می کند؟
از نظر بالینی علل مختلفی وجود دارد که می تواند منجر به خارش و سوزش لب ها، زخم های گوشه دهان و درد و قرمزی این زخم ها شود.
در اینجا به 10 علت شایع و مهم این وضعیت اشاره می کنیم.
آبسه و التهاب لثه و دندان و عفونت جدی دندان ها، علت دیگری است که می تواند به زخم گوشه دهان که با التهاب، قرمزی، ورم و خارش همراه است، منجر شود
1- کم خونی کمبود آهن
آنمی یا کم خونی ناشی از فقر آهن، در واقع کمبود تعداد گلبول های قرمز خون است که می تواند عوارض زیادی در پی داشته باشد. خستگی، رنگ پریدگی صورت و لثه، شکنندگی ناخن ها، اختلالات یادگیری و خیلی دیگر از مشکلات می تواند نشانه و البته عارضه کم خونی در فرد باشد.
کمبود آهن همچنین می تواند باعث تضعیف دندان ها، زخم های دهان و به طور کلی آسیب دهان و دندان شود. از این رو کم خونی فقر آهن را می توان یکی از علت های موثر در ایجاد زخم های گوشه لب ها در نظر گرفت. اما اگر این زخم ها فقط وابسته به وضعیت کم خونی باشند، مصرف قرص آهن، در طی یک ماه باید آنها را بهبود دهد و اگر بیمار بعد از یک تا دو ماه مصرف قرص آهن، هیچ بهبودی را در وضعیت این زخم ها مشاهده نکرد، علت چیز دیگری است.
در مورد خانمی که صحبت هایش را در ابتدای مطلب آوردیم نیز به نظر می رسد کم خونی فقر آهن اصلی ترین علت این زخم ها باشد، زیرا سایر موارد و علت هایی که برای این وضعیت وجود دارد در این خانم صدق نمی کند.
2- استوماتیت آنگولار
استوماتیت آنگولار (Angular Chelitis) یا همان زخم در گوشه لب ها، اختلال التهابی است که می تواند به قرمزی، پوسته پوسته شدن، خراش و زخم گوشه لب ها منجر شود. مطالعات تغذیه ای نشان داده اند که یکی از مهم ترین علت های ابتلا به استوماتیت آنگولار کمبود ویتامین ب در برنامه غذایی است. اگر علت ابتلا به این شرایط کمبود ویتامین ب باشد، مصرف مکمل ویتامین های گروه ب قادر به درمان کلی این وضعیت خواهد بود.
3- آبسه دندان
آبسه و التهاب لثه و دندان و عفونت جدی دندان ها، علت دیگری است که می تواند به زخم گوشه دهان که با التهاب، قرمزی، ورم و خارش همراه است، منجر شود.
4- ورم حاد سینوس ها
التهاب سینوس ها در سر، بیماری است که به سردرد و سرگیجه منجر خواهد شد، اما یکی دیگر از عوارض این بیماری قرمزی و ورم برخی نقاط صورت از جمله لب ها و دهان می باشد.
5- تب یونجه
تب یونجه، یک واکنش حساسیتی به گرد و غبار، قارچ ها و مایت های معلق در هوا است. این بیماری به عوارض زیادی از جمله عطسه، سرفه، آبریزش بینی، اشک و التهاب چشم ها و همچنین ورم و قرمزی لب ها منجر خواهد شد.
6- ویروس هرپس تب خال دهانی
ویروس هرپس دهانی که عامل تب خال است، عفونت دهانی را ایجاد می کند که احساس گلودرد، تب و ورم صورت و مخصوصا اطراف دهان از شایع ترین عوارض آن خواهند بود.
7- سوختگی دهان و زبان
سوختگی دهان، زبان و لب ها مثلا در اثر خوردن غذاها و نوشیدنی های خیلی گرم و سوزنده، می تواند به ورم و قرمزی زبان، دهان و گوشه لب ها منجر شود.
8- دندان در آوردن در بچه ها
دندان درآوردن در کودکان یک تغییر فیزیولوژیک کاملا مشهود است که از علامت های آن می توان به بی قراری کودک، درد و ورم لثه ها، افزایش ترشح بزاق و البته خیلی وقت ها التهاب و زخم های اطراف دهان اشاره کرد.
9- انسداد مجاری بزاقی
انسداد مجاری بزاقی وضعیتی است که می تواند به درد، خشکی و سوزش مخاط دهان و زبان منجر شود. خشکی ، پوسته پوسته شدن و سوزش اطراف دهان از دیگر عوارض انسداد مجاری بزاقی است.
10- بیماری کاوازاکی
بیماری کاوازاکی بیماری التهابی است که اگرچه شیوع کمی دارد، اما در صورت ابتلا عوارض آزاردهنده ای نظیر تب، التهاب و ورم صورت و مخصوصا دهان و لب ها را ایجاد خواهد کرد.