در جمله بسم الله نخست با کلمه اسم روبرو مىشویم که به گفته علماى ادبیات عرب اصل آن از سمو ( بر وزن غلو ) گرفته شده که به معنى بلندى و ارتفاع است ، و اینکه به هر نامى اسم گفته مىشود به خاطر آنست که مفهوم آن بعد از نامگذارى از مرحله خفا و پنهانى به مرحله بروز و ظهور و ارتفاع مىرسد ، و یا به خاطر آنست که لفظ با نامگذارى ، معنى پیدا مىکند و از مهمل و بى معنى بودن در مىآید و علو و ارتفاع مىیابد .
به هر حال بعد از کلمه اسم ، به کلمه الله برخورد مىکنیم که جامعترین نامهاى خدا است ، زیرا بررسى نامهاى خدا که در قرآن مجید و یا سایر منابع اسلامى آمده نشان مىدهد که هر کدام از آن یک بخش خاص از صفات خدا را منعکس مىسازد ، تنها نامى که اشاره به تمام صفات و کمالات الهى ، یا به تعبیر دیگر جامع صفات جلال و جمال است همان الله مىباشد.
به همین دلیل اسماء دیگر خداوند غالبا به عنوان صفت براى کلمه الله گفته مىشود به عنوان نمونه : غفور و رحیم که به جنبه آمرزش خداوند اشاره مىکند ( فان الله غفور رحیم - بقره - 226).
سمیع اشاره به آگاهى او از مسموعات ، و علیم اشاره به آگاهى او از همه چیز است ( فان الله سمیع علیم - بقره - 227).
بصیر ، علم او را به همه دیدنیها بازگو مىکند ( و الله بصیر بما تعملون حجرات - 18).
رزاق ، به جنبه روزى دادن او به همه موجودات اشاره مىکند و ذو القوه به قدرت او ، و مبین به استوارى افعال و برنامههاى او ( ان الله هو الرزاق ذو القوة المتین - زاریات - 58 ) .
و بالاخره خالق و بارء اشاره به آفرینش او و مصور حاکى از صورتگریش مىباشد ( هو الله الخالق البارى المصور له الاسماء الحسنى حشر - 24).
آرى تنها الله است که جامعترین نام خدا مىباشد ، لذا ملاحظه مىکنیم در یک آیه بسیارى از این اسماء ، وصف الله قرار مىگیرند هو الله الذى لا اله الا هو الملک القدوس السلام المؤمن المهیمن العزیز الجبار المتکبر : او است الله که معبودى جز وى نیست ، او است حاکم مطلق ، منزه از ناپاکیها ، از هر گونه ظلم و بیدادگرى ، ایمنى بخش ، نگاهبان همه چیز ، توانا و شکست ناپذیر ، قاهر بر همه موجودات و با عظمت .
یکى از شواهد روش جامعیت این نام آنست که ابراز ایمان و توحید تنها با جمله لا اله الا الله مىتوان کرد ، و جمله لا اله الا العلیم ، الا الخالق ، الا الرازق و مانند آن به تنهائى دلیل بر توحید و اسلام نیست ، و نیز به همین جهت است که در مذاهب دیگر هنگامى که مىخواهند به معبود مسلمین اشاره کنند الله را ذکر مىکنند ، زیرا توصیف خداوند به الله مخصوص مسلمانان است.
