مسجد سنگی ایج، در شهرستان استهبان از استان فارس، بنایی کمنظیر است که پیشینهاش به دوران ساسانیان باز میگردد.
آنچه امروز تحتعنوان مسجد سنگی ایج، شناخته میشود، در واقع آتشگاهی بوده از زمان ساسانیان که در دورهی حاکمیت ملوک شبانکاره، به مسجد تبدیل شده است.
بنای مسجد سنگی ایج، که از آثار ارزشمند تاریخی شهرستان استهبان، در شرق شیراز، محسوب میشود، مشتمل بر فضایی با 2 متر عرض، 7 متر طول و 4 متر ارتفاع است.
در قرن پنجم هجری قمری، در دیوارهی جنوبی این بنا، محرابی ساخته و از آتشکده به مسجد تبدیل شده است و بقیهی بنا مربوط به دوران ساسانیان است.
به گزارش ایسنا، کتیبهای به خط نسخ قرآنی، بر جدارهی محراب این بنا نقش بسته که ترجمهی فارسی آن این عبارت است «به کوشش امیر دربان که سرزنش شده است سنه407» تاریخ مذکور مربوط به دورهی دیلیمان(آلبویه) در فارس و زمان سلطنت سلطانالدوله دیلمی است.
ایوان سنگی مسجد، مشرف به یک چهار طاقی است که از سنگ و گچ بنا شده و در وسط آن حوض بزرگی است که آب چشمه از ضلع غربی چهار طاقی وارد و از گوشه شمال شرقی خارج میشود.
مسجد سنگی ایج در مسیر شهر ایج به سمت استهبان و در دل کوهستان بنا شده است.
این اثر تاریخی ارزشمند در تنگهای موسوم به «تنگ بدره» که در اصطلاح محلی «چهل برکه» نیز خوانده میشود، واقع شده و در این تنگه چشمهسار زیبایی در دل باغهای وسیع جاری است.
مسجد سنگی و چهار طاقی ایج استهبانات به شماره 956 در تاریخ 5 دیماه 1352 در فهرست آثار ملی جا گرفته است.