اولين دعوت2 ، دعوت عمومي3
آري از عموي خويش شروع مي‌کند حق پدري بر گردن او دارد و نزديک‌ترين کس به ابراهيم است اما او ملحد است. او در دربار نمرود سمتي دارد و دوستي نمرود و سرسپردگانش را در دل مي‌پروراند. او بت‌ساز است و با دست خويش مردم را به گمراهي مي‌کشاند. اما ابراهيم انسان کوهي استوار آماده است تا اين اسوة کفر و الحاد را به سوي حق هدايت کند.
او عمويش را با لطيف‌ترين لحن مي‌خواند بلکه قلب او را به خود مهربان کند. «يا ابَتِ لِمَ تعبد ما لا يسمع و لايبصر و لايغني عنک شيئا»4. چرا چيزي را مي‌پرستي که نه مي‌شنود و نه مي‌بيند و نه هيچ مشکلي را از تو برطرف مي‌کند. اي پدر آيا سزاوار است چيزي که نه مي شنود و نه مي‌بيند را پرستش کني چيزي که تجسم بيهوده‌گي است: آيا خضوع و تذلل در برابر چنين چيزي عين جهالت نيست لااقل تو هم قدرت شنوايي و هم قدرت بينايي داري و مي‌تواني کاري براي ديگران انجام دهي يا مشکلي از آنان حل کني چون شنيدن و ديدن و توانائي حل مشکل، حداقل چيزي است که رب بايد داشته باشد (چنانچه دو قسم اول را حيوانات نيز دارند.)
------------------------------------
2 . ترجمه و تفسير آيات 41 تا 48 مريم.
3 . ...قال الزجاج: بين النسابين لا اختلاف في ان اسم ابي ابراهيم عليه السالم تارح.... و بعد از اينکه اين آيه را مي‌آورد: ربنا اغفرلي و لولاي و من دخل بيتي امنا... مي‌گويد فانهم سياستنبة من ذالک ان المذکور في القرآن في الکفر هو عمه حيث صرح في الاثر الاول ان الذي هلک قبل الهجرة هو عمه و دل الاثر الثاني علي ان الاستغفار لوالديه بعدهلاک ابيه بمده مديده فلو کان الهالک هو ابوه الحقيقي لم يصح منه عليه السلام هذا الاستغفار له فالذي يظهر ان الهالک هو العم الکافر المعبر عنه بالاب مجازاً... و کان في التعبير بالوالد في آية الاستغفار و بالاب في غيرها اشاره الي المغايرة، (روح المعاني في تفسير القرآن عظيم، ج4، ص184.)
