صرفا با استناد به قرآن حدود و حداقل حجاب را مشخص نمایيد.
قران کریم کتابی است الهی که نیاز به مفسر و مبین دارد . در آیات قران به این مساله تصریح شده است : (...و انزلنا الیک الذکرلتبین للناس مانزل الیهم ...) ( و این قران را بسوی تو فرود آوردیم تا برای مردم آنچه را بسوی ایشان نازل شده است توضیح دهی ...) نحل /44
وظیفه تبیین و شرح آیات الهی برعهده نبی اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) است ، اینگونه نیست که ما به صرف مطالعه قران کریم و خواندن ترجمه آن متوجه مراد حق تعالی شویم خداوند خود تصریح نموده است که این کتاب را برای مردم فرستاده و به پیامبر(ص) دستور می دهد تا آنچه را برای مردم نازل شده تبیین و شرح نماید ، درست مانند نماز که حکم خواندن آن در قران آمده است اما تعداد رکعات هر یک از نماز ها را پیامبر (ص) تبیین نمودند .
در مورد مساله پوشش هم به همین نحو است در آیات 31 سوره مبارکه نور و 59سوره مبارکه احزاب قوانین و چارچوبه اصلی پوشش زنان و محارم آنان مشخص شده اند و درست مانند مساله نماز ، تبیین کامل حکم به عهده رسول خدا (ص)و ائمه معصومین (ع) است این حکم که در حجاب ، پوشش تمام بدن بجز وجه و کفین الزامی است از سنت و اقوال شریفه رسول خدا (ص) بدست آمده است .1
اینگونه نبوده که در عهد جاهلیت زنان بدون حجاب و پوشش باشند تا اسلام حکم حجاب را ابتداء وضع کند ، زنان در آن زمان پوشش هایی به نام خمار و جلباب2 داشتند که بر سر می انداختند ولی گوشه ها و اطراف آنرا به پشت هدایت می کردند به گونه ای که گردن و سینه آنان در معرض دید دیگران قرار داشت ، لذا احکامی تحت این مساله که زنان( باید خمار (روسری) را بر گردن خویش فرو اندازند )3 و نیز این حکم که ( جلباب ها ی خود را بر خود فرو تر گیرند )4 تشریع گردید و این در حقیقت تکمیل همان مساله حجاب ناقص زنان بود و همانطور که در بالا ذکر شد حدود دیگر پوشش زنان از سنت و اقوال شریفه رسول خدا (ص) بدست آمده است .
در قرآن کريم ، چندين آيه در مورد حجاب و پوشش زنان آمده است ، و در برخى از آن آيات ، به کيفيت و شکل حجاب پرداخته شده است . خداوند مى فرمايد : و به زنان با ايمان بگو ديدگان خود را ]از هر نامحرمى [ فرو بندند و پاکدامنى ورزند و زيورهاى خود را آشکار نگردانند ; مگر آنچه به طور طبيعى[ از آن پيداست . و بايد مقنعه خود را بر گردن خويش ]فرو [اندازند ، و زيورهايشان را جز براى شوهرانشان يا پدرانشان يا پدران شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران شوهرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان يا پسران خواهرانشان يا زنان ]همکيش [ خود يا کنيزانشان يا خدمتکاران مرد که رغبتى ]به زنان[ ندارند يا کودکانى که بر عورتهاى زنان وقوف حاصل نکرده اند ،]در اين مورد چيزى نمى فهمند [آشکار نکنند ; و پاهاى خود را ]به گونه اى به زمين[ نکوبند تا آنچه از زينتشان نهفته مى دارند ، معلوم گردد . اى مؤمنان ! همگى ]از مرد و زن [ به درگاه خدا توبه کنيد . اميد است که رستگار شويد . (نور ،31)
در اين آيه چند نکته قابل توجه است :
1 . زنان نبايد زينتهاى خود را ـ جز در مواردى که به طور طبيعى ظاهر است ـ آشکار سازند . منظور از زينت ، همان آلات زينتى هستند که زنان حق نماياندن آنها را بر ديگران ندارند ; به اين ترتيب ، آشکار کردن هر نوع زينتى ، حتى لباسهاى زينتى و مخصوص که در زير لباس عادى يا چادر مى پوشند ، جايز نيست ; زيرا قرآن از اين عمل نهى فرموده است .5
2 . آنها بايد «خِمار»هاى خود را بر سينه هاى خود بيفکنند . «و ليضربن بخمرهنّ على جيوبهنّ» واژه «خُمُر» ، جمع «خمار» به معنى پوشش است ; امّا معمولاً به چيزى ]روسرى يا مقنعه اى[ گفته مى شود که زنان سر خود را با آن مى پوشانند . 6
کلمه «جيوب » نيز جمع «جيب » و به معنى يقه پيراهن است که از آن به گريبان تعبير مى شود وگاه به قسمت بالاى سينه به تناسب مجاورت با آن ، نيز اطلاق مى شود . 7
دستورى که آيه فوق در مورد انداختن گوشه مقنعه به روى گريبان مى دهد ، مفهومش پوشاندن تمام سر و گردن و سينه است . 8
3 . زنان در مواردى مجازند زينت خود را آشکار کنند که در آيه 31 ، سوره نور به موارد آن اشاره شده است . 9
-------------------------------------------------
1-شیخ حر عاملی ، وسائل الشیعه ، تحقیق و نشر موسسه آل البیت لاحیائ التراث ، قم ، چ دوم ، ج 14 ، ص 146.
2- جلباب ، لباس گشادی است ، وسیع تر از خمار که زنان آن را بر سر و ادامه آن را بر سینه می اندازند – لذا سر و گردن و سینه را می پوشاند - . ر. ک : طریحی ، مجمع البحرین ، مکتب نشر الثقافة الاسلامیة ، ، چ دوم ، ج 1 ، ص 384 .
3- نور /31
4- احزاب 59
5- برگرفته از تفسير نمونه ، ج 14 ، ص 438 ـ 441 .
6- مفردات ، الفاظ قرآن کريم ، راغب اصفهانى ، ص 298 ، دارالعلم ، بيروت .
7- برگرفته از قاموس قرآن ، سيدعلى اکبر قرشى ، ج 1 ، ص 91 ، دارالکتب الاسلاميه .
8- تفسير نمونه ، ص 450 .
9- همان ، ص 440 و 441 .
