واقعيت آن است كه تعدادي از معلمان، مربيان و والدين به بازي كودكان آنچنان كه شايسته است توجه نمي‌كنند؛ آنان بازي كودكان را وقت تلف كردن مي‌دانند. ناآگاهي بعضي از آنها در مورد بازي و نقش تربيتي آن و همچنين كاربرد آموزشي آن به حدي است كه گاهي كودكان را از بازي منع مي‌كنند، بدون آنكه حتي دليل قانع‌كننده‌اي براي آن داشته باشند و اين در حالي است كه روان‌شناسان و متخصصان تعليم و تربيت، بازي را همچون اكسيژن براي كودكان لازم و ضروري مي‌دانند و حتي گفته‌اند اگر كودكي به هيچ‌وجه بازي نكند، خواهد مرد.
بازي چون فعاليتي خوشحال‌كننده و شادي‌آور است و طي آن كودك مي‌تواند افكار و تصورات خود را عملي سازد و همچنين با ديگران پيوندهاي اجتماعي برقرار كند و حتي پرخاشگري و خشم خود را به‌گونه‌اي جامعه‌پسند آشكار كند و از طريق فرار از عصبيت‌ها، به احساس آرامش و رهايي دست يابد، مورد علاقه شديد كودكان است. ما ضمن اينكه منافع بي‌شمار بازي را بررسي مي‌كنيم، خواهيم ديد كه احساس شخصيت يك فرد در بزرگسالي نيز در كودكي او نهفته است و از آنجا كه بازي، قسمت اصلي زندگي كودكي را تشكيل مي‌دهد و به‌طور كلي تنها كار كودك است، مي‌تواند در شكل‌گيري شخصيت انسان نقش مهمي ايفا كند.
روان‌شناسان و متخصصان تعليم و تربيت، بازي را همچون اكسيژن براي كودكان لازم و ضروري مي‌دانند و حتي گفته‌اند اگر كودكي به هيچ‌وجه بازي نكند، خواهد مرد.
اولين فعاليت اجتماعي كودك به‌صورت بازي شروع مي‌شود و طي آن كودك با مسئوليت‌ها آشنا شده و مي‌فهمد كه براي رسيدن به هدف‌هاي مشخص بايد تلاش كند. به‌طور كلي بايد گفت بازي، بهترين مربي كودكان است و جنبه باارزشي از رشد شناختي، اجتماعي و عاطفي كودك است. ما ابتدا اين جنبه‌ها را مورد بررسي قرار داده و سپس با ارائه تعريفي از بازي، نكاتي را در مورد آن ارائه خواهيم داد.
در زمينه تربيتي، بازي كودك باعث شناخت رنگ‌ها، اندازه‌ها، جنس اشيا و اهميت آنها مي‌شود. كودك همچنين به شناخت درستي از خود و محيط نايل آمده كه موجب سازگاري هر چه بيشتر كودك با زندگي خواهد شد، زيرا با شناخت خود و محيط، كودك از خودمداري يا اين تصور كه خويشتن مركز همه‌چيز است، بيرون مي‌آيد.
آموختن زبان مادري به‌آساني و به‌طور صحيح، پرورش آفرينندگي، كسب تجربه‌هاي تازه و قرار‌گرفتن در قلمرو واقعيت و خيال و تميز اين دو حيطه از يكديگر، از مزاياي بازي در جنبه تربيتي است. بازي كودك به تفكرات او نيز مربوط است و از طريق آن، شناخت افكار و تصوراتش و در نتيجه پرورش فكري و جسماني او امكان‌پذير است و با توجه به همين مسائل است كه مي‌توان در برنامه‌ريزي‌هاي آموزشي و درسي به‌خصوص در مراحل پيش از دبستان و دبستاني از آن سود جست.
امروزه در تعليم و تربيت از روش آموزش مستقيم پرهيز شده و فعاليت‌هاي دانش‌آموزان به‌گونه‌اي غيرمستقيم هدف‌هاي تدريس را دنبال مي‌كند و بازي به‌عنوان يك فعاليت كه غيرمستقيم مي‌تواند به آموزش منتهي شود، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اگر معلم بتواند آموزش‌هاي خود را به طرز ماهرانه‌اي از طريق بازي به كودكان انتقال دهد، مسلماً بهتر و بيشتر به هدف‌هاي رفتاري و آموزشي خواهد رسيد و از طرف ديگر آموزش نيز فرايندي مطلوب و دلخواه براي كودكان خواهد شد. ارزش جسماني بازي بر هيچ‌كس پوشيده نيست.
رشد عضلات، صرف انرژي مازاد، آگاه‌شدن بر توانايي‌ها، رفع خستگي و بالاخره رشد كودك در سايه حركت و جنب‌وجوش، از ارزش‌هاي جسماني بازي است.
بازي كودكان همچنين نقش بسزايي در حيات رواني آنان دارد، زيرا باعث تعادل رواني مي‌شود. احساسات كودك در جريان بازي به نحو اجتماع‌پسندي بازگو مي‌شود. كودك انرژي‌هاي سركوب‌شده خود را در جريان بازي بروز مي‌دهد و همچنين به كمك آن، نياز لذت‌جويي خود را ارضاء مي‌كند و علاوه بر اينكه در بهداشت رواني او مؤثر است، يك وسيله درماني نيز محسوب مي‌شود و همين امر باعث ايجاد رشته‌اي به نام بازي‌درماني شده است كه طي آن از طريق بررسي دقيق بازي‌هاي كودكان نه‌تنها مسائل رواني آنها ريشه‌يابي مي‌شود، بلكه سعي مي‌شود تا با استفاده از همين بازي‌ها مشكلات كودك نيز مرتفع شود.
