دانشگاه علم و صنعت ایران یکی از دانشگاههای دولتی ایران است. این دانشگاه در سال ۱۳۰۸ تأسیس شده و مقر آن در تهران است. این دانشگاه، همچنین در شهرهای اراک، بهشهر و دماوند شعبه دارد. در حال حاضر حدود ۷ هزار دانشجو در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا و در رشتههای مختلف مهندسی و علوم پایه (۴۲ رشته تخصصی) مشغول به تحصیلاند. برخی اعتقاد دارند این دانشگاه، اولین موسسه آموزش عالی کشور محسوب میشود. این دانشگاه تنها دانشگاه فنی و مهندسی است که دارای دانشکده مهندسی معماری میباشد.
واحد بهشهر دانشگاه علم و صنعت ایران از سال ۱۳۷۳ با پذیرش ۹۰ دانشجو در سه رشته مهندسی کامپیوتر ( نرم افزار ) ، مهندسی صنایع ( تولید صنعتی ) و ریاضی کاربردی تاسیس گردید . این واحد دانشگاهی در حال حاضر دارای ۸۳۰ دانشجو در رشته های فوق می باشد تا بحال ۱۱۰۰ نفر از واحد بهشهر فارغ التحصیل شده اند و تمام دانشجویان این واحد در دوره نوبت دوم ( شبانه ) تحصیل می نمایند.
تاریخچه علم وصنعت ایران
دانشــگاه علم و صنعت ایــران در زمینی به مساحت ۴۲۰ هزار متر مربع در شمال شــرقی شهر تهران واقع شدهاست. ایــن دانشگاه، هفتاد و هشت سال سابقه فعالیتهای آموزشی و پژوهشی دارد. هسته اولیه دانشگاه در سال ۱۳۰۸ با هدف ایجاد زمینههای لازم برای تحصیلات دوره عالی مهندسی در کشور، با نام هنرســرای عالی درخیابان ۳۰تیر (قوام السلطنه ســابق) تأسیس شد. در ســال ۱۳۳۶ هنرسرای عــالی بــا تغییراتی بــه محل فعلی دانشــگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک سابق) انتقال یافت و به عنوان انستیتو تکنولوژیک تهران (TIT) هنرسرای عالی فنی، فعالیت خود را ادامه داد.
از سال ۱۳۴۱ بار دیگر این مؤسسه دستخوش تحولاتی گردید و به مکان جدید در نارمک (محل کنونی دانشگاه علم و صنعت ایران) انتقال یافت. از این زمان به بعد هدف اصلی در نظر گرفته شده برای آن تربیت دبیر فنی برای تأمین کادر هنرستانهای صنعتی بود. در سال ۱۳۵۱ هنرسرای عالی به دانشکده علم و صنعت ایران تغییرنام یافت ودر نهایت پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و با توجه به گسترش و تغییرات کیفی کارگاههای علمی و آموزشی، از سوی وزارت آموزش عالی به دانشگاه علم و صنعت ایران تبدیل گردید. این موسسه، از بدو تأسیس، چندین بار تغییر نام و مکان دادهاست که مهمترین تغییرات آن بدین شرح است:
* سال ۱۳۰۸ : تأسیس با نام هنر سرای عالی در خیابان ۳۰ تیر (قوام السلطنه)
* سال ۱۳۳۶ : تغیر نام به انستیتو تکنولوژی تهران (TIT)
* سال ۱۳۴۲ : تغیر نام به هنر سرای عالی و انتقال به محل کنونی (نارمک)
* سال ۱۳۵۱ : تغیر نام به دانشکده علم و صنعت ایران
* سال ۱۳۵۷ : ارتقا به دانشگاه علم و صنعت ایران
وضعیت فعلی دانشگاه
در حال حاضر دانشگاه علم و صنعت ایران در بیش از ۳۲ گرایش در مقطع کارشناسی ۶۶ گرایش در مقطع کارشناسی ارشد و ۳۲گرایش در مقطع دکترا دانشجو میپذیرد. تعداد اعضای هیات علمی ۳۷۴نفرند که به تفکیک عبارتند از: ۲۵ استاد، ۸۴ دانشیار، ۲۰۲ استادیار، ۶۲مربی و یک مربی آموزشیار.
این دانشگاه دارای امکانات گستردهای از قبیل: کتابخانه مرکزی و ۱۷ کتابخانه اقماری مستقر در دانشکدهها و مراکز تحقیقاتی، مرکز انتشارات، مرکز کامپیوتر، مرکز فناوری اطلاعات، کارگاههای صنعتی، آزمایشگاههای متعدد و مجهز آموزشی و پژوهشی و تخصصی و ده مرکز تحقیقاتی میباشد. عناوین این مراکز بدین شرح است: مرکز تحقیقات سیمان، پژوهشکده سبز، پژوهشکده الکترونیک، مرکز تحقیقات مکانیک خودرو، موسسه کامپوزیت، مرکز تحقیقات مواد نسوز، آلومینیوم و ریخته گری، مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات(IT)، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، مرکز تحقیقات ژئوتکنیک و مرکز آموزش الکترونیکی (مجازی). مرکز اخیر از بهمن ۱۳۸۳ در سه رشته مهندسی کامپیوتر – نرم افزار، مهندسی فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر دانشجو پذیرفتهاست.
در دانشگاه علم و صنعت ایران علاوه بر وجود سه گروه مستقل آموزشی، فرهنگ و معارف اسلامی، زبانهای خارجی و تربیت بدنی، سه واحد اقماری در اراک، بهشهر و نور هم چنین طرح توسعه دانشگاه در دماوند باپذیرش دانشجو درسه رشته مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی شیمی به صورت فراگیر در دست ساخت و گسترش میباشد.
دانشگاه دارای سیزده دانشکدهاست که عبارتند از:
* دانشکده مهندسی برق
* دانشکده مهندسی راهآهن
* دانشکده مهندسی خودرو
* دانشکده ریاضی
* دانشکده مهندسی شیمی
* دانشکده شیمی
* دانشکده مهندسی صنایع
* دانشکده مهندسی عمران
* دانشکده مهندسی مواد و متالورژی
* دانشکده مهندسی مکانیک
* دانشکده مهندسی کامپیوتر
* دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی
* دانشکده فیزیک
تمامی این سیزده دانشکده درسه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو میپذیرد تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی هفت هزار و ده دانشجو (به انضمام واحدهای اقماری) به صورت حضوری و ۴۴۸ دانشجو به شکل مجازی، در مقطع کارشناسی ارشد ۳۲۷۲ دانشجو و در مقطع دکتری ۴۶۹ دانشجو مشغول به تحصیل میباشند.
امکانات
خدمات صنفی و رفاهی
* کفاشی
* خشکشویی
* آرایشگاه مردانه
* نانوایی
* عکاسی
* صحافی
* مرکز تایپ
* کتابفروشی
* اداره پست
* تعاونی مصرف
* فروشگاه دانشجویی
* بهداری
* مرکز مشاوره
* موزه دانشگاه علم و صنعت
مکانهای فرهنگی
* مجتمع فرهنگی امام خمینی: ۳ سالن به گنجایش ۶۵۰ نفر
* آمفی تئاتر شهید بهرامی: ۱ سالن به گنجایش ۵۵۰ نفر
* مسجدالشهدای دانشگاه : شبستان به مساحت ۱۸۰۰ متر مربع
* آمفی تئاتر روباز : با مساحت ۱۵۰۰ متر مربع
* ۵ آمفی تئاتر در دانشکدههای مهندسی راه آهن، مهندسی مواد، مهندسی مکانیک، مهندسی صنایع، معماری و شهر سازی
کتابخانههای دانشگاه
* کتابخانه مرکزی
o مساحت: حدود ۲۰۰۰ متر مربع
o ۱۲۰، ۰۰۰ جلد کتاب علمی
o اشتراک ۹۰۰ عنوان مجله علمی داخی و بین المملی
o بانک میکرو فیلم: حدود ۱۴۰ عنوان مجلات پایهای فنی و مهندسی در قالب ۲۹۰۰ حلقه میکرو فیلم
o مخزن باز در سال ۸۰۰ متر مربع
o ۱ سالن قرائت خانه شبانه روزی دانشجویان پسر
* ۱۴ کتاب خانه اقماری در دانشکدهها و پژوهشکدههای دانشگاه با ۸۰، ۰۰۰ جلد کتاب
واحدهای خاص
* تنها دانشکده مهندسی راه آهن در خاور میانه با حمایت راه آهن جمهوری اسلامی
* اولین دانشکده مهندسی خودرو در ایران با مشارکت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
* مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات با همکاری وزارت پست و تلگراف و تلفن
* تنها موسسه کامپوزیت در ایران با مشارکت دفتر همکاریهای فناوری نهاد ریاست جمهوری
* پژوهشکده الکترونیک با حمایت نهاد ریاست جمهوری
* مرکز تحقیقات آلومینیوم ایران
واحدهای اقماری
* دانشگاه علم وصنعت ایران واحد اراک
* دانشگاه علم و صنعت ایران واحد بهشهر
* دانشگاه علم و صنعت ایران واحد دماوند
دانشگاههای طرف قرار داد
دانشگاههایی که با دانشگاه علم و صنعت ایران قرار دارد همکاری بستهاند عبارتاند از : دانشگاه سیتی انگلستان – دانشگاه ولز انگلستان – دانشگاه لاند سوئد – دانشگاه ایالتی تکنولوژی هوانوردی مسکو – انیستیتو مهندسی قدرت مسکو – دانشگاه حمل و نقل مسکو – دانشگاه مرکز پلی تکنیک کیف اوکراین – دانشگاه راه آهن اوکران – دانشگاه متز فرانسه – مرکز تحقیقاتی الکترونیک و میکرواپتولاکترونیک دانشگاه مون پلیه فرانسه – دانشگاه پیروماری کوری فرانسه – دانشگاه آشتوتکارت آلمان – مرکز آموزش و تحقیقات بیوگار آسیا و اقیانوسیه و چین – دانشگاه نفت چین – دانشگاه چیانگ تونگ شمالی چین – دانشگاه تکنولوژی مرکزی جنوبی چین – دانشگاه لاتروب استرالیا – دانشگاه فنی و مهندسی لاهور پاکستان و دانشگاه جهانگیر نگار داکا بنگلادش.
چهرههای برجسته
چهرههای علمی و صنعتی
* مهندس محمد باقر نیو: اولین دانشآموخته مهندسی در ایران، پایه گذار صنعت کاشی و نساجی جدید، صنعت ضرابخانه، صنعت چینی سازی، صنعت چایکاری در ایران، دانشآموخته سال ۱۳۱۱ – مهندسی ماشین سازی (برق و ماشین)
* پروفسور علی کاوه: چهره ماندگار مهندسی در ایران(در اولین دوره)، دارای حدود ۳۰۰ مقاله علمی در مجلات بین المللی، بیش از ۵ کتاب به زبان انگلیسی و ۲۵ کتاب به زبان فارسی، عضو هیئت علمی دانشکده عمران
* مهندس منوچهر سالور: پایهگذار صنعت سیمان در ایران، دانشآموخته سال ۱۳۱۴- مهندسی شیمی
* پروفسور جلال حجازی: پایهگذار صنعت ریختهگری ایران، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی مواد و متالورژی، دانشآموخته سال ۱۳۴۴ مهندسی مواد و متالوژی
* پروفسور واهاک مارقوسیان: بنیانگذار رشته مهندسی سرامیک در ایران، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی مواد و متالورژی
چهرههای سیاسی
* دکتر محمود احمدینژاد
* دکتر محسن رضایی
* دکتر محمد سلیمانی
* مهندس تقی محمدی
روسای سایر دانشگاهها و مراکز علمی کشور
* دکتر محمدعلی برخورداری: رییس دانشگاه تربیت معلم (رییس اسبق دانشگاه یزد و رییس سابق دانشگاه زنجان)
* دکتر حسین بلندی: رییس دانشگاه جامع علمی-کاربردی
* دکتر عبدالله جاسبی: رییس دانشگاه آزاد اسلامی
* دکتر علیرضا میرحبیی: رییس پژوهشکده صنایع رنگ
* دکتر علیرضا علیاحمدی: رییس دانشگاه پیام نور
* دکتر فهیمی فر : رییس دانشگاه امیرکبیر
چهرههای فرهنگی و هنری
* محمدرضا سرشار(رضا رهگذر)
* تهمینه میلانی
* توکا نیستانی