|
____________________________
1- آیة الله شبیری زنجانی: اگر انسان در زمانی که ممیز بوده ولی بالغ نبوده، مجتهدی راکه می توانسته از اوتقلید کند درک کند، اگر چه از او تقلید نکرده باشد، پس از مرگ آن مجتهد می تواند از او تقلید کند.
2- آیة الله وحید خراسانی: بنا بر احتیاط واجب.
3- امام خمینی: عدالت به شهادت دو عادل و به معاشرتی که موجب علم یا اطمینان است و به شیوع علم آور ثابت می شود .بلکه به حسن ظاهر و مواظبت درامور شرعی و طاعات و حضور درجماعات (مسلمین) و مانند اینها ثابت میگردد.و ظاهر آن است که حسن ظاهر تعبدا کاشف از عدالت است اگر چه موجب گمان یا علم به عدالت نباشد.
عدالت صفت نفسانی ریشه داری است که همواره انسان را به ملازمت تقوا- ترک محرمات و فعل واجبات - وادار می کند.
عدالت با ارتکاب گناهان کبیره یا اصرار بر صغیره زائل می شود حتی بنا بر احتیاط مستحب با ارتکاب صغیره (بدون اصرار) نیز چنین است و اگر توبه کند عدالت باز می گردد به شرط آنکه ملکه عدالت باقی باشد.
آیات عظام: خوئی، سیستانی، وحید خراسانی ،تبریزی: (تبریزی: و نداشتن سابقه فسق معروف) و عادل کسی است که کارهایی که بر او واجب است به جا آوردم و کارهایی را که بر او حرام است ترک کند.و نشانه عدالت است که در ظاهر شخص خوبی باشد که اگر ازاهل محل یا همسایگان او یا کسانی که با او معاشرت دارند حال او را بپرسند خوبی او را تصدیق نمایند.
آیات عظام: گلپایگانی، صافی: و عادل کسی است که با ملکه عدالت کارهایی را که بر او واجب است به جا آورد و کارهایی را که براوحرام است ترک کند و ملکه عدالت عبارت است از حالتی که وادرا کند انسان را به اطاعت [خدا] و ترک معصیت و نشانه آن این است که اگر از اهل محل یا همسایگان او یا کسانی که با او معاشرت دارند حال او را بپرسند، خوبی او راتصدیق نمایند.
آیة الله فاضل لنکرانی: و مقصود از عدالت آن است که قدرت نفسانیه ای بر انجام واجبات و ترک گناهان کبیره داشته باشد
آیة الله امام خامنه ای: عادل کسی است که پرهیز گاری او به حدی رسیده باشد که از روی عمد مرتکب کناه نشود. [13]
آیة الله شبیری زنجانی: یعنی از گناهان کبیره، مانند، دروغ، غیبت، تهمت، آدم کشی، ترک نماز و ترک روزه، از روی ملکه اجتناب کند و مراد ازملکه؛ حالت نفسانی است که انسان را به ترک گناه وادار می کند ،گناه صغیره با اصرار برآن گناه کبیره محسوب می گردد . نشانه عدالت این است که در ظاهر شخص خوبی باشد یعنی اگر از اهل محل یا همسایگان او یا کسانیکه با او معاشرت دارند حال او را بپرسند، بگویند: ما خلاف شرعی از او سراغ نداریم .
آیة الله مکارم شیرازی: عادل کسی است که دارای حالت خدا ترسی باطنی است که او را از انجام گناهان کبیره و اصرار بر گناهان صغیره باز می دارد.
آیة الله سبحانی: عدالت یک حالت خداترسی باطنی در انسان است که او را از ارتکاب گناهان کبیره و اصرار بر صغیره باز می دارد و اگر هم گناهی از او سرزد فورا نادم شده و استغفار می کند [و] منظور ازاصرار بر گناهان صغیره این است که گناهی را که کرده دو یا سه مرتبه انجام دهد اما با یک مرتبه انجام دادن و یا قصد تکرار، اصرار صورت نمی گیرد.
آیة الله مظاهری: عادل کسی است که دارای ملکه عدالت و خدا ترسی باطنی باشد به صورتی که او را از گناهان باز دارد و نشانه آن این است که اگر از کسانی که با او معاشرت دارند حال او را بپرسند تقوای او را تصدیق نمایند.
4- امام خمینی: بنا بر احتیاط واجب آیة الله بهجت: بنا بر اظهر.
آیة الله اراکی: بنا بر احتیاط واجب در مسائلی که می داند فتوای أعلم با غیر اعلم اختلاف دارد و همچنین در مسائل محدودی که می داند در یکی یا بعضی ازآنها، اختلاف فتوا دارند.
آیات عظام: خوئی، تبریزی، سیستانی، وحید خراسانی: در صورتی که اختلاف فتوا بین مجتهدین در مسائل محل ابتلا - و لو اجمالا - معلوم باشد (وحید خراسانی: مگر اینکه قول غیر اعلم مطابق با احتیاط باشد ).
آیات عظام: گلپایگانی، صافی: در صورت علم به مخالف فتوا ی او با فتوای غیر، بنا براحتیاط واجب باید غیر، اعلم ازاو نباشد؛ مگر آن که فتوای غیراعلم موافق با احتیاط باشد (آیة الله صافی: یا فتوای أعلم، شاذونادر باشد که در این صورت باید به قولی که احوط است عمل نماید).
آیة الله امام خامنه ای: در صورت تعدد فقهای جامع الشرائط و اختلاف آنان درفتوا ،بنا براحتیاط واجب مکلف باید از اعلم تقلید نماید مگر آنکه احراز شود که فتوای وی مخالف احتیا ط است و فتوای غیراعلم موافق با احتیاط و دلیل وجوب تقلید از اعلم بنای عقلاء و حکم عقل است، زیرا که اعتبار فتوای اعلم برای مقلد یقینی و اعتبار قول غیراعلم احتمالی است. و ملاک اعلمیت این است که آن مرجع نسبت به سایر مراجع قدرت ببیشتری برشناخب حکم الهی داشته باشد و بهتر بتواند احکام شرعیه را از ادله استنباط کند و همچنین نسبت به اوضاع زمان خود به مقداری که در تشخیص موضوعات احکام و ابراز نظر فقهی مؤثر است، آگاه تر باشد .
آیة الله مکارم شیرازی: در مسائلی که مجتهدین اختلاف نظر دارند.
آیة الله شبیری زنجانی: در صورتی که احتمال اختلاف بین مجتهدین را در مسا ئل مورد ابتلا بدهد.
آیة الله نوری همدانی: بنا برأقوی در صورت علم به مخابفت فتوای او با غیر، در مسائل مورد احتیاج؛ مگر آن که فتوای غیراعلم موافق با احتیاط باشد .
5- آیات عظام» امام خمینی، امام خامنه ای، فاضل لنکرانی، نوری همدانی: بنا بر احتیاط واجب
آیة الله شبیری زنجانی: موثق بودن، یعنی اشتباهش از متعارف، بیشتر نباشد، و کسی که حریص به دنیا باشد، غالبا موثق نمی باشد، زیرا حب شدید به دنیا باعث اشتباه زیاد در تشخیص می گردد.
آیات عظام: خوئی، گلپایگانی، تبریز، بهجت، وحیدخراسانی، مکارم شیرازی، سیستانی، صافی گلپایگانی و سبحانی این مورد را در رساله خود نیاورده اند .
|
