جاذبههای گناباد
شهر گناباد در جنوب خراسان رضوی بر اساس روایات شاهنامه فردوسی عرصه جنگ و حماسه دوران اساطیری بوده است.
همچنین وجود دو محوطه وسیع باستانی "اروك" و "حصار" به عنوان زیستگاه جوامع باستانی متمدن مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد نمودی عینی از قدمت و ریشههای تاریخی گناباد است. به گزارش ایرنا، هزار و 117رشته قنات و نیز قنات شگفتانگیز "قصبه" یك شاهكار بشری به عنوان نمادی از سختكوشی مردم كویر برای دست یافتن به مایه حیات در این خطه است.
در خصوص زمان حفر این قنات واقع در شهر گناباد داستان معروف "دوازده رخ" در شاهنامه فردوسی آن را به قبل از "كیخسرو" نسبت میدهد. با این حال مورخین بنیاد قنات قصبه را به دوره هخامنشی یعنی 2500سال قبل نسبت دادهاند. بر اساس بررسیهای میدانی طول رشتههای هشتگانه قنات قصبه 33هزار و 133 متر و عمق مادرچاه آن 300متر است.
قنات قصبه دارای500حلقه چاه و مادرچاهی به عمق 300متر، 32كیلومتر طول و افزون بر 73میلیون مترمکعب حجم خاكبرداری بعد از تحمل چندین زلزله و همچنین خشكسالیهای متمادی هماینك 150لیتر در ثانیه آب به مزارع كشاورزان سنتی و خردهمالك جاری میكند.
مسجدجامع گناباد هم یكی دیگر از شاهكارهای مذهبی در خراسان رضوی و از بناهای دو ایوانی است كه در سال 609هجری قمری ساخته شده و از امتیازات مهم آن وجود كتیبههای كوفی و آجركاریهای زیبایی میباشد كه بر اطراف ایوان قبله آن نقش بسته است. بر اساس آثار و شواهد موجود ساختمان كنونی مسجدجامع گناباد دارای الحاقاتی میباشد كه احتمالا در دوران ایلخانی ایجاد شده است.
امامزاده محمدعابد، یخدان كوثر، قلعه عمرانی و قلعهدختر نیز زمینه بسیار مناسبی برای ایجاد شهر گردشگری در این منطقه است و در صورتی كه طرح جامع گردشگری برای قنات قصبه انجام شود قابلیت جذب گردشگران خارجی را نیز دارد.
مسجد كاخك، مدرسه نجومیه، آب انبار و حسینه گناباد، مسجدجامع قوژد،مسجد حاج عبدالله نوقاب، آسیابهای آبی كاخك و سنو، كاروانسراهای فخرآباد و زینآباد همه و همه نشانی از تعبد و سختكوشی مردم دیار عشق، عطش و عرفان است.
بافت تاریخی روستای ریاب، مقبره جعتین گیسور، یخدان كوثر بیدخت،قلعه عمرانی و شوراب و مسجد مزار به ترتیب به دوران خوارزمشاهیان، سلجوقیان، صفویان،ساسانیان و قبل از اسلام برمیگردد كه تداعیكننده تمدن دیر قدمت این منطقه است.
وجود منطقه گردشگری و ییلاقی كاخك، مجموعه آبشار و آسیابهای آبی و خانه فنجان(محل تقسیم آب قنات) كه دارای جاذبههای تاریخی فراوانی است و روستاهای سنو و زیبد كه از محلهای تاریخی و به روایتی محل جنگهای دوران اساطیری بوده و از طرفی كاروانسرانهای بجستان كه گرد و غبار خستگی را از زایران امام رضا(ع) میزداید از دیگر مكانهای دیدنی این خطه هستند.
مرقد علامهمحمدتقی بهلول در ورودی شهر گناباد بعنوان مظهر مبارزه با كشف حجاب رضاخانی و یكی از شگفتیهای روزگار در بعد عرفان نیز از دیگر مكانهایی است كه هم از منظر دیدنی و تاریخی میتواند برای مسافران دارای جاذبه باشد.
همچنین موزههای آب، مردمشناسی و باستان شناسی و همه اماكن تاریخی این شهر در ایام نوروز دایر و پذیرای مسافران نوروزی خواهد بود.
شهرستان گناباد با بیش از 200اثر تاریخی شناسایی شده و 130 ثر ثبت شده در فهرست آثار ملی كشور در 270كیلومتری جنوب مشهد واقع شده است.