آیا نسل بعدی تروریست‌ها زن هستند؟

القاعده در حقيقت با اين کار خود (به خدمت گرفتن زنان براي تحقق اهداف و برنامه ها) فتواي صادره از سوي «ايمن الظواهري» رهبر کنوني اش را زير پا گذاشته و به مفاد پيام سرگشاده دسامبر سال 2009 "اميمه"، همسر "ايمن الظواهري" به زنان مسلمان بي توجهي کرده است. در پيام اميمه آمده است: "راه مبارزه براي زنان راهي آسان نيست ؛ زيرا نياز به حضور محرم دارد ؛ زيرا در هنگام رفت و آمد زن، نياز به محرم امري ضروري تلقي مي گردد. از اين رو، از زنان مسلمان مي خواهيم که به اشکال ديگري به جهاد روي آورند". 

با پيوستن "وفاء الشهري" (ام هاجر الأزدي) به همسرش يعني "سعيد الشهري" همان مرد شماره دو سازمان القاعده در جزيره العرب، يک پاييز جديد براي زنان عضو القاعده رقم خورد. وفاء الشهري در دوازده مارس سال 2009 بود که از عربستان گريخت و به شکل غير قانوني وارد خاک يمن شد تا در کنار همسر، به برادرش يوسف و برادر زاده اش عبد الله بپيوندد. گفتني است که عبد الله کم سن و سال ترين فرد تحت تعقيب در دنيا به شمار مي آيد که نامش در ليست 85 نفره افراد تحت تعقيب دستگاه هاي امنيتي عربستان به ثبت رسيده است. 

وفاء الشهري بعد از ورود به يمن با نگارش مقاله اي که در مجله «صدي الملاحم» (پژواک حماسه ها) که تريبون رسانه اي سازمان القاعده به حساب مي آيد، به طور رسمی عضويت خود را در سازمان اعلام کرد. مقاله مذکور با عنوان «ام الرباب! آيا واقعا اسير شده اي» و بعد از اقدام دستگاه هاي امنيتي عربستان سعودی در بازداشت "هيله القصير"، زن شماره يک سازمان القاعده (در سال 2010) منتشر شد.

وفاء الشهري، همسر مرد شماره دو القاعده پيش از آنکه خانه پدري اش در محله النسيم در شرق رياض، پایتخت ریاض را ترک کند و راهي يمن شود، از همسران تروريست ها خواست تا براي پيوستن به شوهران شان و ياري آنها، راه يمن را پيش بگيرند. بعد از دو سال، دومين زن که اروي البغدادي نام داشت، راهي يمن شد. وي از طريق اکانتي که در تويتر داشت، پيامي کوتاه براي همسر خود فرستاد و در آن چنين گفت: «همسر عزيزم! زخم هايي که بر جان مسلمانان نشسته است، دلم را به درد آورد. بين انتخاب دو گزينه مانده بودم. اول اينکه تو را ترک کنم و به نداي مسلمانان لبيک بگويم يا اينکه از پاسخ دادن به اين ندا اجتناب ورزم و با آنان که در خانه نشستن و گوشه سلامت گزيدن را انتخاب کرده اند، هم نوا گردم.» 

اروي عصام طاهر بغدادي، همسر ياسين العمري است، يعني همان فردي که از ده سال پيش تا کنون ـ به اتهام عضويت در سازمان القاعده ـ در زندان به سر مي برد. وي مادر دو کودک و خواهر محمد البغدادي است که در جريان حمله نيروهاي امنيتي کشته شد. 

گفتني است که محمد البغدادي در ليست افراد تحت تعقيب نيروهاي امنيتي قرار داشت و اتهامي که به او نسبت داده شده، اين بود که وي در راستاي عضويت افراد کم سن و سال در سازمان مي کوشد و بستر را براي سفر آنان به مناطق خطرناک (محل هاي حضور القاعده) فراهم مي آورد. گفتني است برادر ديگر "اروي البغدادي" که انس نام دارد، پيش از آنکه به همراه خواهر از عربستان بگريزد، به دليل فعاليت هاي تروريستي در زندان به سر مي برد. 

اروي البغدادي به اتهام همدستي با تيم هاي وابسته به گروه ضاله تحت محاکمه قرار گرفت. وي متهم بود بعد از آنکه برادرش ـ در دسامبر سال 2010 ـ در ايست بازرسي منطقه المثلث واقع در استان وادي الدوسر (600 کيلومتري جنوب رياض، پايتخت عربستان) کشته شد، به همکاري با تيم هاي وابسته به گروه مذکور روي آورده است ؛ البته اروي البغدادي در اواسط سال 2012 ميلادي به قيد ضمانت از زندان آزاد شد. 

قرار بر اين بود که وي بعد از آزادي به قيد وثيقه و ضمانت، در جلسات محاکمه شرکت کند و منزل خويشاوندان خود را ترک ننمايد؛ ولي نام او در ليست افرادي قرار داشت که مشعل الشدوخي، مذاکره کننده القاعده در تماس تلفني خود با علي الحمدان، سفير عربستان در يمن در مقابل آزادي عبد الله الخالدي، ديپلمات ربوده شده عربستاني آزادي آنان را خواستار شده بود. در اين ليست نام 9 مرد و 6 زن ديده مي شد. گفتني است که مشعل الشدوخي خود نيز از جمله کساني مي باشد که نامش در ليست 85 نفره افراد تحت تعقيب نيروهاي امنيتي عربستان ديده مي شود. 

در برهه بين سال هاي 2001 تا 2003، فعاليت زنان عضو القاعده تنها محدود به جهاد الکترونيکي مي شد و اوج اين فعاليت ها در سال 2004 بود که بر اساس پژوهش انجام گرفته از سوي کميته «السکينه» (آرامش) 40 درصد از سايت هايي که به تبليغ افکار افراطي گرايانه اقدام مي ورزيدند، توسط زنان مديريت مي شدند. در ضمن زنان نقش مهمي را در تاثيرگذاري بر همسران و نيز همنوعان خويش داشته و آنها را به سمت عضويت در گروه هاي معتقد به تفکرات ضاله سوق داده اند. 

زنان همچنين در ارائه حمايت هاي معنوي و نيز تقديم کمک هاي تکنولوژيکي به سازمان نقش مهمي را داشته اند. از جمله فعاليت هاي زنان در اين عرصه مي توان به صدور مجله "الخنساء" اشاره کرد که شماره نخست آن در سال 2004 منتشر شد و هدف آن کشاندن زنان به سمت سازمان القاعده بود. اين مجله نشان مي داد که چگونه زنان ـ علاوه بر ارائه حمايت هاي لوجستيکي و خدمات پشتيباني که با فراهم آوردن خوراک، تامين آرامش و تهيه وسايل راحتي همسر انجام مي دهند ـ مي توانند در عرصه فکري نيز به ايفاي نقش بپردازند. اين ايفاي نقش مي تواند پناه دادن به رفقاي همسر (که عضو القاعده هستند) و خدمت کردن به آنها را نيز شامل شود.  

زنان همچنين در تاليف، تدوين نامه هاي ارشادي و جمع آوري جزوات مربوط به انديشه هاي سازمان القاعده فعاليت داشتند. يکي از اين نامه ها از سوي فردي به نام مني صالح الشرقاوي بود که توسط پايگاه اينترنتي صوت الجهاد منتشر شد و عنوان آن نيز چنين بود: "اي زنان! نوبت شما است. مردان در خواب غفلت به سر مي برند".‌

با وجود آنکه ام اسامه، بانوي مصري و مسئول تحرير مجله الکترونيکي الخنساء ـ بعد از بازداشت و تحت تاثير نصيحت هايي که به وي شد ـ از کار خود کناره گرفت و تلويزيون عربستان سعودي نيز اعترافات وي را در 14 جولاي 2008 پخش نمود ؛ ولي موضوع فعاليت زنان عضو القاعده در اينترنت در پي اعلام خبر بازداشت يک زن کارشناس اينترنت، باز هم در محور توجه قرار گرفت. اين زن که با نام هاي کاربري (الاسد المهاجر ـ الغريبه ـ بنت نجد الحبيبه ـ النجم الساطع) وارد اينترنت مي شد، در 26 دسامبر 2010 بازداشت گرديد. وي همراه 149 تن ديگر از اعضاي سازمان القاعده که در قالب 19 تيم فعاليت داشتند، گرفتار نيروهاي امنيتي شد. اين نوزده تيم براي ترور چهره هاي امنيتي، مسئولان دولتي و رسانه اي برنامه ريزي مي کردند.  
              
سازمان هاي امنيتي "الأسد المهاجر" را بانويي سي ساله و کارشناس رايانه و اينترنت توصيف مي کردند. نقش وي گسترش افکار افراطي گرايانه و اصول عقيدتي سازمان القاعده بود و فعاليت هايش بيش از آنکه از جنس حمايت هاي مالي يا نظامي از سازمان باشد، داراي بعد لوجستيکي و فکري بود.

زنان شيوه هاي متفاوتي را براي ورود به سازمان القاعده انتخاب کردند. در حالي که "وفاء الشهري" يا همان "أم هاجر الأزدي" (يعني اسمي که خود ترجيح مي دهد با آن شناخته شود) از طريق مادر روحي القاعده وارد سازمان شد ؛ هيله القصير از طريق فعاليت هاي ميداني اش به اين عرصه پا گذاشت و "اسد المهاجر يا بنت نجد" با چمدان نظريات شرعي وارد جهان مجازي تروريسم گرديد. "اروي البغدادي" نيز ترجيح داد تا به اميد دريافت نقشي در القاعده، در محل حضور اين سازمان بماند. 

با وجود تفاوتي که ميان زنان سرشناس عضو القاعده و وظايف متفاوتي که در داخل سازمان بر عهده آنان گذارده مي شد ؛ ولي همه آنها ـ از ام الرباب و ام هاجر الازدي گرفته تا البغدادي و الأسد المهاجر ـ بعد از آنکه به واسطه همسر، پدر يا برادر خود با تفکرات افراطي گرايانه آشنا شدند پا به اين عرصه گذاردند و به اين ترتيب نقش تاثيرگذار و بزرگي را در گسترش افکار افراطي گرايانه و تبليغ آن بر عهده داشتند و با نوشتن کتاب، انجام مناظره و تبليغ اين افکار در محافل زنانه نقش آفريني مي کردند که گهگاه اين موضوع به جمع آوري کمک هاي مالي و در دست گرفتن سلاح نيز مي رسد. 

به گفته عبدالمنعم المشوح، مسئول برنامه "السکينه" (آرامش) در وزارت امور اسلامي عربستان، القاعده موفقيت مطلوبي را در عرصه جذب و عضويت زنان در سازمان کسب نکرده است تا جايي که حجم مشارکت زنان در فعاليت هاي اين سازمان به آن سطحي که رهبران سازمان از سال 2001 تا سال 2003 براي تحققش برنامه ريزي کرده بودند، نرسيد و اين در حالي صورت مي گرفت که فتواها، بيانيه ها و مجلات متفاوتي از سوي القاعده منتشر مي شد که زنان را براي مشارکت در تمامي برنامه هاي سازمان از فکري و عقيدتي گرفته تا ميداني و نظامي دعوت مي کرد. 

با وجود آنکه القاعده در جذب زنان و عضويت شان در سازمان شکست خورده است ؛ ولي به اعتقاد المشوح زنان به عنوان برگه هاي برنده سازمان هاي تندرو به شمار مي روند ؛ زيرا مي توانند از آنها به شکل بهتري در جوامع استفاده کنند. وي در ادامه افزود: "القاعده در تحقق برنامه خود در خصوص جذب زنان شکست خورده است و شمار زناني که امروز با سازمان همکاري دارند، بسيار کم مي باشد و تعداد زناني که هوادار تفکر القاعده هستند، تعدادشان کم مي باشد و روز به روز هم از شمارشان کاسته مي شود". 

بر اساس گزارشي که پيش از اين توسط وزارت کشور عربستان منتشر شده است، تعداد زناني که براي تصحيح عقايد و باورهاي شان وارد مرکز نصيحت شده اند، از يازده نفر عدول نمي کند که تنها يک نفر آنها که القاعده از آن با عنوان "بانوي اول سازمان" ياد مي کرد، به 15 سال حبس محکوم شدند. به گزارش وزارت کشور عربستان اکثر زنان توسط خويشاوندان خود فريب خورده اند و تنها در يک يا چند مورد بود که زنان، تحت تاثير مطالعه مطالب موجود در پايگاه هاي اينترنتي که در خدمت اهداف گروه ضاله بوده اند، به اين سمت گرايش پيدا کرده اند. 

در خصوص آينده و سرنوشت موضوع جذب زنان در القاعده و استفاده از آنان در برنامه هاي تندروها، المشوح مي گويد: برخي توليدات فکري که توسط القاعده يا گروه هاي تندرو تدوين مي شود، هدف شان فريب زنان است. اين توليدات فکري در حال حاضر و به شکل گسترده در شبکه هاي اجتماعي وجود دارد. 

وي در ادامه مي افزايد: القاعده و سازمان هاي مشابه به دنبال پتانسيل هاي استفاده ناشده هستند که منظورشان از اين پتانسيل ها و نيروها زنان، کودکان و تازه مسلماناني هستند که هنوز از آنها استفاده نشده است. القاعده به اين افراد عنوان "گرگ هاي تنها" اطلاق مي کند. 

مسئول برنامه "السکينه" (آرامش) در وزارت امور اسلامي عربستان مي گويد: اطلاعات موجود نشان مي دهد که فعاليت القاعده در محافل زنانه همچنان ادامه دارد ؛ ولي بعيد است که بتواند در داخل عربستان موفقيتي کسب کند.

وي در ادامه افزود: ممکن است زناني باشند که در سطح فکري يا ميداني، به انجام اقدامات خشونت بار اعتقاد داشته و بدان مبادرت ورزند؛ ولي اين موارد بسيار محدود مي باشد و مي توان وقوع آن را نادر دانست. القاعده از سال 2010 توجه خود را به شکلي گسترده معطوف به آمريکا، اروپا و کشورهاي تازه استقلال يافته شوروي سابق داشته است و کشورهاي را که اخيرا شاهد انقلاب بوده اند و انجام فعاليت در آنها ـ به خاطر وجود هرج و مرج آسان مي باشد ـ به اين ليست اضافه کرده است. 

المشوح در بخشي ديگر از اظهارات خويش بر اهميت تلاش جهت مصون سازي و آگاهي بخشي در محافل زنانه تاکيد نمود و از اقدامات انجام شده در راستاي توسعه مدارس زنانه که وزارت امور اسلامي بر آنها نظارت داشته و مسئوليت تنظيم برنامه هاي آنها را بر عهده دارد، تقدير و تشکر کرد و مشارکت دادن زنان در تصميم گيري ها را گامي مثبت در رشد روحيه فعال و توليدگر آنان دانست و تاکيد کرد که همين برنامه بايد در استفاده از نيرو و فعاليت زنان اجرا گردد. 

اين مقام عربستاني تصريح کرد: "وضعيت زنان در عربستان خيلي تغيير کرده است و همچنان نيز در جهت تغيير حرکت مي کند. ما اميدوارم که اين تغيير در جهتي مثبت و سودمند باشد و در نهايت به منافع کشور و جامعه خدمت کند ؛ البته اينها همه بايد در سايه چتر شريعت ميانه رو انجام گيرد". 

با وجود آنکه القاعده در عربستان به نقش بانوان عضو سازمان اذعان دارد و اسامي آنها را اعلام و زبان به ستايش از رفتار آنها مي کند و ايشان را نوادگان ام عماره مي داند ؛ ولي اين موضوع باعث نمي شود که القاعده برنامه هاي خود براي پاک کردن دامن اين زنان از هر گونه اتهاماتي که متوجه شان مي باشد، را انجام ندهد و آنان را "زنان آزاده" نام نگذارد. القاعده معتقد است که زندان شايسته اين زنان نيست ؛ ولي سوال اينجاست که آيا غارها و زيرزميني هاي محل اختفاي القاعده در يمن شايسته اين زنان هست. از زبان محمد الشدوخي، مذاکره کننده سازمان القاعده چنين نقل شده است که مي گويد: "تمامي زنان زنداني شده عضو القاعده از جمله اروي البغدادي را آزاد کنيد و آنها را به اعضاي سازمان در يمن بسپاريد".

وفاء الشهري 

در اواخر سال 2009 بود که "ام هاجر الأزدي" يا همان "وفاء الشهري" براي پيوستن به همسرش "سعيد الشهري" راهي يمن شد تا اولين زن عربستاني باشد که از سرزمين خود خارج مي شود و نامش در ليست اعضاي سازمان القاعده قرار مي گيرد. وي با کمک خطرناک ترين زن عضو القاعده يعني هيله القصر که سازمان هاي امنيتي وي را در سال 2010 بازداشت کردند، راهي يمن مي شود تا به همسرش ملحق گردد. 

به گزارش مشرق، وفاء الشهري خانه پدري خويش در محله النسيم واقع در شرق الرياض ترک مي کند و در وضعيتي که پايتخت عربستان شاهد طوفان شديد شن است، به همراه سه فرزند خود پنهان مي شود و بعدها و در پي گفتگويي که از طريق اينترنت پخش مي شود، محل استقرارش مشخص مي گردد و معلوم مي شود که وي در يمن به سر مي برد. 

وفاء الشهري بعد از آنکه از همسر اول خويش يعني سعود آل شايع القحطاني جدا مي شود، با دو تن از اعضاي القاعده ازدواج مي کند. اولين نفر آنها عبدالرحمن الغامدي است که در سال 2004 و در جريان درگيري با نيروهاي امنيتي عربستان سعودي در شهر طائف کشته مي شود و دومي نيز سعيد الشهري، مرد شماره دو القاعده مي باشد. الغامدي از جمله کساني بود که از زندان گوانتانامو آزاد شده بود.

هيله القصير

او 37 ساله و فارغ التحصيل دانشگاه است. دستگاه هاي امنيتي وي را در 6/3/1431 به خاطر عضويت در سازمان القاعده بازداشت کردند. دادستان کل عربستان 18 مورد اتهام را به وي نسبت داد که عبارتند از عضويت در القاعده، ارائه خدمات به اين سازمان، پذيرش مشي تکفيري القاعده و پيش گرفتن مذهب خوارج. 

لايحه اتهامي که عليه هيله القصير تنظيم شده بود، 18 اتهام  را در خود جاي داده بود که از برجسته ترين موارد موجود در اين لايحه، مي توان به جمع آوري طلا و مبلغي بالغ بر يک ميليون ريال سعودي و تقديم آن به عناصر سازمان القاعده در داخل و خارج عربستان اشاره کرد. در لايحه اتهامات چهره مذکور همچنين به اين نکته اشاره شده است که وي در ماجراي انتقال دستگاه هاي بي سيم از منطقه القصيم به جنوب عربستان جهت ارسال براي عناصر سازمان القاعده در يمن دست داشته است. ضمنا وي متهم به دروغ گويي و فريب نيروهاي امنيتي مي باشد ؛ زيرا وقتي کامپيوتر شخصي وي مصادره و مورد بررسي قرار گرفت، اطلاعاتي به دست آمد که ارتباط وي با سازمان القاعده را اثبات مي کرد. 

اروي بغدادي

نام او اروي عصام طاهر بغدادي و دومين زني است که بعد از الشهري به يمن گريخت. وي که به تفکرات گمراهانه القاعده اعتقاد داشت، مورد محاکمه قرار گرفت و متهم شد که بعد از کشته شدن برادرش محمد در دسامبر سال 2010، به همکاري با گروه گمراه القاعده روي آورد. گفتني است که برادر "اروي عصام" در ايست بازرسي المثلث در استان وادي الدواسر کشته شد. 

اروي در اواسط سال گذشته ميلادي (2012) به قيد سند و ضمانت از زندان آزاد شد و قرار بود تا در جلسات دادگاهي که براي محاکمه اش برگزار مي شود، شرکت نمايد. نام وي در ليست افرادي بود که سازمان القاعده خواستار آزادي وي و تحويل دادنش به شاخه يمني القاعده بود. اروي بغدادي موفق شد با همراهي برادرش انس و نيز دختر و همسر وي بگريزد. وي دو کودک خود را در عربستان تنها گذارد تا زير دست پدرشان ياسين العمري که خود در زندان به سر مي برد، بزرگ شوند. 

نجوي الصاعدي

وي گواهي کارشناسي ارشد خود را از دانشگاه ملک عبدالعزيز دريافت کرده و همسر خالد الوافي از اعضاي بازداشت شده القاعده بود. اين چهره در محله العتيبيه مکه مکرمه زندگي مي کرد و برادرش يعني حامد الصاعدي از افراد تحت تعقيب دستگاه هاي امنيتي بود. 

نجلاء الرومي (ام زبير)

نام سازماني او ام زبير بود. وي رگ و ريشه هاي يمني داشت و به داشتن رابطه مستحکم با حنان سمکري و اروي بغدادي متهم بود. وي همسر فردي است که متهم به انجام فعاليت هاي تروريستي بود و به همين خاطر نيز در زندان به سر مي برد. 

حنان سمکري

در تاريخ 18/1/1432 بازداشت شد و متهم به پذيرش تفکر تکفيري و نيز تدريس و تبليغ اين تفکر در جمع هاي زنانه و تحريک افراد براي خروج بر ولي امر، تاييد فعاليت هاي تروريستي در داخل عربستان، برقراري روابط قوي و تماس هاي مستقيم با القاعده، دريافت دستور و گرفتن خط از سازمان القاعده در افغانستان، جمع آوري کمک هاي مالي و ارسال آن به افغانستان، توزيع کمک هاي نقدي و جنسي در ميان خانواده هاي افرادي که به علت مشارکت در فعاليت هاي تروريستي بازداشت شده اند يا آنها که در درگيري هاي نيروهاي امنيتي با دولت عربستان جان سپرده اند. وي متهم است که پول و دارايي و نيز مدارک شناسايي و گذرنامه هاي تقلبي در اختيار جوانان فريب خورده مي گذارده و آنها را به مناطق جنگي مي فرستاده است. 

وي دو فرزند خويش يعني ترکي و نواف را ترغيب  کرد و به مناطق جنگي در عراق و افغانستان فرستاد. اين چهره يک گروه تروريستي در داخل تشکيل داد و از اليزن، فرزند کوچک خود خواست تا در زمينه پناه دادن به افراد تحت تعقيب امنيتي فعاليت داشته باشد و آپارتماني هاي مسکوني را به آنها اجاره دهد و فرآيند آموزش آنها در داخل شهرهاي عربستان را آسان سازد. وي در اين زمينه از کارت خانوادگي ويژه همسرش استفاده مي کرد. او فرزندانش را از حضور در مدارس دولتي بازداشت و آن را از نظر شرعي حرام دانست. وي همچنين شماري از بانوان جواني که فريب افکار القاعده را خورده بودند، را به عقد افرادي در مي آورد که به اتهام انجام اقدامات تروريستي در زندان به سر مي بردند. يکي از اين بانوان، دختر خودش بود که به عقد حاتم محمد اللهيبي درآورد. حاتم در حال حاضر  در زندان ذهبان به سر مي برد. 

هيفا الاحمدي

وي در 18 ژوئن 2011 بازداشت شد. وي در تعامل با خانواده هاي زندانيان سياسي که به تحمل سال ها حبس محکوم بودند، سابقه اي طولاني داشت.