تاریخ خبر : ۱۳۹۲/۹/۲۵ – رونق صنعت گردشگری در کشور ایران و به دنبال آن استان یزد، رفته رفته بر تعداد فعالان عرصه گردشگری افزوده است و راهنمایان گردشگری یکی از فعالین این عرصه هستند که با دریافت آموزش‌های لازم و کسب مجوز در این عرصه فعالیت دارند، اما مشکلات زیادی نیز از جمله فصلی بودن گردشگری و نبود بازار دائمی کار، فعالین این عرصه در استان یزد را رنج می‌دهد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه یزد، راهنمای تور رابط اصلی میان مقصد گردشگری و گردشگران قلمداد می‌شوند بنابراین راهنما کسی است که گردشگران داخلی یا خارجی که به منظور بازدید از جاذبه‌های مقصد از قبیل جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی، مناظر زیبای طبیعی، موزه‌ها و غیره وارد هر شهر می‌شوند را هدایت کرده و اطلاعات مورد نیاز آنها را به زبان موردنظر در اختیار گردشگران قرار دهند و در این صورت به عنوان رابطی میان گردشگر و مقصد گردشگری باشند.
در صنعت گردشگری از گردشگران به عنوان مشتریان یا خریداران بسته‌های سفر از تورگردانان در کشورهای خارجی و یا دفاتر مسافرتی در داخل کشور، ارائه می‌شود، یاد می‌شود.
البته انتخاب و خرید بسته‌های سفر برای گردشگران آسان نیست چرا که گردشگران بسته‌های سفر را در ذهن خود تصور می‌کنند و نمی‌توانند آنرا قبل از حرکت به مقصد لمس کرده یا از نزدیک مشاهده کنند، بنابراین گردشگران مقاصد خود را بر اساس آنچه که شنیده‌اند یا در دنیای مجازی دیده‌اند و یا برنامه‌ی سفری که تورگردانان یا دفاتر مسافرتی تهیه نموده‌اند، خریداری می‌کنند و رهسپار مقصد می‌شوند.
تعدادی از گردشگران ماجراجو نیز بدون خرید بسته سفر، اقدام به مسافرت می‌کنند که گاهی آنها در مقصد اقدام به استخدام راهنمای محلی می‌کنند.
از راهنما به عنوان یکی از اجزاء بسته سفر یاد می‌شود و هنگامی‌که گردشگر وارد مقصد می‌شود این راهنمای تور است که می‌تواند با توانایی و مهارت و تجربیات خود رویای گردشگران را به حقیقت مبدل کند چرا که این راهنماست که اجزاء بسته‌ی سفر را برای گردشگر اجرا می‌کند و او می‌تواند با تجربه و مهارت خویش سفری به یادماندنی برای گردشگران رقم زند و کاستی‌ها و نواقص موجود در بسته سفر را بپوشاند و سفر گردشگر را رویایی کند، اما این فعالین هم مانند سایر فعالین عرصه گردشگری که صنعت بسیار پیچیده‌ای است و دارای ظرافت‌های خاصی است، در ارائه خدمات خود با مشکلاتی مواجه هستند که از مسئولان مرتبط انتظار حمایت دارند.
راهنمایان گردشگری، سفیران فرهنگی هستند
“حمید کاظمی فر” از راهنمایان گردشگری استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه یزد، در این خصوص می‌گوید: با توجه به نقش مهمی که راهنمایان ایفا می‌کنند از آنها به عنوان سفیران فرهنگی نیز یاد می‌شود چراکه راهنمایان می‌توانند به بهترین شکل ممکن کشورمان را به گردشگران معرفی کنند و مبلغان بسیار خوبی برای کشور باشند.
وی ادامه می‌دهد: آنها می‌توانند با ارائه توضیحات در مورد صنایع دستی، نظر گردشگران را به صنایع دستی جلب کرده و با فراهم کردن زمینه عرضه آنها در فضای گردشگری از رکود این صنایع بکاهند.
وی اظهار می‌کند: به همین دلیل نیز راهنمایان باید دارای ویژگی‌های اخلاقی، رفتاری و شخصیتی خاص و دارای مهارت و تخصص لازم در این زمینه باشند.
کاظمی‌فرد راجع به مشکلات و موانع پیش روی راهنمایان تور برای فعالیت در قالب یک راهنما برای تحقق ایده‌آل‌های این حرفه، می‌گوید: متاسفانه به جرات می‌توان گفت که راهنمایان مظلوم‌ترین و بی پشتوانه ترین بخش در صنعت گردشگری هستند به نحوی که ماهیت شغلی راهنمایان به شکلی است که آنها باید پاسخگوی همه کاستی‌ها و نواقص و مشکلات گردشگران باشند چرا که اولین فردی هستند که گردشگران انتقادات خود را با آنها در میان می‌گذارند.
وی ادامه می‌دهد: مشکلاتی مانند عدم سرویس دهی مناسب واحد‌های پذیرایی، اقامتی، تمیز نبودن سایت‌های گردشگری یا عدم سرویس‌های بهداشتی عمومی، متفاوت بودن بلیط ورودی اماکن تاریخی، سیستم حمل و نقل نامناسب و بی‌کیفیت از جمله انتقادات وارده به صنعت گردشگری استان یزد از سوی گردشگران است و این در حالی است که راهنمایان کمترین مسئولیتی در قبال مشکلات و مسائل موجود ندارند.
راهنمایان نواقص را تحت‌الشعاع خدمات خود قرار می‌دهند
کاظمی‌فرد اضافه می‌کند: اما راهنمایان تور باید به بهترین شکل ممکن گردشگران را متقاعد کنند و با مهارت و تجربه نواقص و کاستی‌ها را تحت‌الشعاع خدمات خوب خود به گردشگران قرار دهند.
این راهنمای گردشگران بخشی از مشکلات راهنمایان تور را مربوط به فصلی بودن صنعت گردشگری می‌داند و می‌گوید: باز هم متاسفانه بیشترین آسیب شامل حال راهنمایان است چرا که سایر فعالین بخش گردشگری مانند دفاتر مسافرتی می‌توانند از طریق فروش بلیط قطار یا هواپیما و یا برگزاری تورهای زیارتی میزان آسیب پذیری خود را از فصلی بودن گردشگری کم کنند.
وی اظهار می‌کند: متاسفانه به دلیل نبود قوانین و مقررات حمایتی، تاکنون مشکلات راهنمایان تور توسط مسئولین ذیربط به شکل جدی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار نگرفته است.
مسئولان هنوز برای کلمه راهنمای تور تصمیم نگرفته‌اند
کاظمی‌فرد عنوان می‌کند: متاسفانه مسئولین گردشگری و سیاست‌گذاران این بخش هنوز تصمیم قاطعی در مورد کلمه راهنمای تور نگرفته‌اند و آن را به عنوان یک شغل نپذیرفته‌اند. عده‌ای بر این باورند که راهنمایان خویش فرما هستند و عده‌ای معتقدند که راهنمایان کارگرند.
وی ادامه می‌دهد: باید پذیرفت که کار راهنمایی گردشگران به عنوان یک شغل از طرف دولت تا حدی مشکلات و دغدغه‌های آنها را کم می‌کند به عنوان مثال شاید بتوان بحث بیمه تامین اجتماعی آنها را حل کرد. مسئولین می‌توانند با در نظر گرفتن جایگاه قانونی برای راهنمایان تور در قانون تا حدی مانع از آسیب پذیری راهنمایان شوند. البته به طور کلی شاید بتوان گفت مشکلات و دغدغه‌های راهنمایان تور تا حدی به مشکلات و موانعی که بر سر راه توسعه صنعت گردشگری کشور وجود دارد بستگی دارد.
وی می‌گوید: راهنمایان تور دارای امنیت شغلی بسیار پایینی هستند که این باعث می‌شود راهنمایان گاهی کار راهنمایی را به عنوان شغل دوم خود در نظر بگیرند چرا که با توجه به مشکلات اقتصادی امروزه دیگر نمی‌توان از طریق صرفاً تورگردانی امورات زندگی را گذراند که باز این دلیلی می‌شود که خیلی از راهنمایان کم کم از این عرصه خارج شوند چرا که پرداختن به شغل دیگر، شاید محدودیت‌هایی را برای آنها ایجاد کند که مجبور به کنار گذاشتن کار تورگردانی شوند.
نداشتن یک جایگاه قانونی تحت عنوان یک شغل در قانون کار
به گفته کاظمی‌فر، اما نکته بسیار جالبی که نباید از آن به راحتی گذشت این است که متاسفانه کار راهنمای تور نظم ترتیب خاصی ندارد یعنی راهنما باید دارای یک وقت و زمان کاملاً انعطاف‌پذیر باشد و نکته جالب دیگر این که یک راهنما ممکن است برای مدت یک یا چند هفته بیکار باشد اما یک شبه ممکن است که ۲ تا ۳ تور به او پیشنهاد شود که او فقط می‌تواند یکی را بپذیرد.
این فعال در حوزه گردشگری، نداشتن یک جایگاه قانونی تحت عنوان یک شغل در قانون کار، فصلی بودن، نداشتن بیمه کاری، نداشتن حقوق بازنشستگی، حقوق ناکافی، نبود نظم و انضباط در این حرفه، پرداخت نشدن تسهیلات با بهره‌کم در زمان کسادی گردشگری، وجود راهنمایان غیر مجاز که فرصت‌ها را از راهنمایان تور می‌ربایند، نبود حمایت دولت از راهنمایان تور، استفاده نشدن از نظرات و پیشنهادات راهنمایان توسط بخش دولتی، برگزاری نشدن دوره‌های آموزشی رایگان برای راهنمایان و استفاده نشدن از تجربیات راهنمایان تور در تهیه بسته‌های سفر را از جمله مشکلات راهنمایان گردشگری استان یزد بیان می‌کند.
فعالیت ۱۸۲ راهنمای تور مجاز در یزد
“بهرام رضایی” مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد نیز در گفت‌وگو با ایسنا، منطقه یزد، از فعالیت ۱۸۲ راهنمای تور کارت‌دار در حوزه گردشگری استان یزد خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: متقاضیان به فعالیت در این عرصه با دریافت آموزش‌ها و مجوزهای لازم از سوی سازمان در حال آموزش هستند و به عنوان یک تشکل مردمی با سازمان در ارتباط و همکاری هستند.
وی می‌گوید: دریافت خدمات بیمه و بازنشستگی تابع ضوابط قانون اداره کار است و علاقمندان این عرصه می‌توانند از خدمات بیمه خویش فرما بهره‌مند شوند اما از آنجا که اغلب فعالین عرصه راهنمای تور، این حرفه را به عنوان شغل دوم خود ادامه می‌دهند کمتر به دنبال این قضایا هستند و البته عده‌ای نیز به صورت حرفه‌ای با ارتباط با دفاتر خدمات مسافرتی و هتل‌های استان و هماهنگی با تورهای استان‌های دیگر فعالیت چشمگیری در این حوزه دارند.
وی ادامه داد: این افراد با استفاده از اطلاعات خود خدمات را به گردشگران ارائه می‌دهند بنابراین نیاز به تسهیلات خاصی ندارند و برای ارائه آموزش‌های لازم به آنها موسسه‌ای در نظر گرفته شده است که آموزش‌های لازم را به آنها ارائه می‌دهد که به قولی برون سپاری شده است و فعالیت در این زمینه به بخش خصوصی و جوانان تحصیل کرده در حوزه مدیریت جهانگردی، باستان شناسی و معماری و سایر رشته‌های مرتبط سپرده شده است.
رضایی در خصوص فعالیت راهنمایان غیرمجاز هم گفت: این عرصه نیز مانند خیلی از حرفه‌های فعال در کشور فعالین غیرمجاز اما به شکل محدودی دارد که در صورت شناسایی با آنها برخورد می‌شود اما از اعضای کارت‌دار انجمن راهنمایان تور استان نیز عده‌ای بوده اند که از قوانین عدول کرده‌اند که با آنها نیز برخورد شده و در مواردی کارت آنها از اعتبار ساقط شده است.
ساماندهی راهنمایان گردشگری استان در ایام پر مسافر
این مسئول ساماندهی ۱۰۰ نفر از راهنمایان گردشگری استان یزد در ایام پرمسافر تابستان و ایام عید با همکاری انجمن راهنمایان گردشگری یزد خبر می‌دهد که با استقرار در بناهای تاریخی استان در زمینه ارائه اطلاعات رایگان به گردشگران داخلی و خارجی مشغول فعالیت می‌شوند.
وی از ایجاد خانه گردشگری برای استقرار فعالین و تشکل‌های این عرصه در استان یزد در خانه‌ای قدیمی در مجاورت بقعه سید شمس الدین در محله چهار منار یزد خبر می‌دهد که برای فعالیت فعالین این عرصه از جمله جامعه هتلداران، راهنمایان تور، و دفاتر خدمات مسافرتی فضایی برای برگزاری جلسات و پیگیری امور شاغلین این حرف در نظر گرفته شده است.
رضایی با بیان در حال بررسی بودن طرح ایستگاه راهنمای گردشگری و استقرار دائمی راهنمایان گردشگری در بناهای تاریخی پر بازدید استان، می‌گوید: در این صورت گردشگران با تهیه بلیط وارد بنای مربوطه خواهند شد و در صورت نیاز به دریافت اطلاعات در خصوص بنای مذکور می‌توانند با تهیه بلیط مربوطه از راهنمای مستقر در آن بنای تاریخی، از اطلاعات بنای تاریخی بهره‌مند شوند و در این صورت اشتغال‌زایی دائمی و مناسبی برای راهنمایان تور استان ایجاد خواهد شد.
