جریمه دیرکرد از مواردی است که همواره از سوی بسياری از مراجع تقلید بر حرام بودن آن تذکر داده شده؛ اما بانک‌ها معتقدند باید به عنوان وکیل سپرده‌های مردم از ابزاری مانند جریمه استفاده کنند که در قول برخی از این مدیران باید اصطلاح وجه التزام جایگزین جریمه دیرکرد شود تا مشکل فقهی آن برطرف شود.
در ادامه بخش‌هایی از سخنان مراجع تقلید که با مدیران موسسه اعتباری کوثر دیدار داشته وبه مواردی از جمله جریمه دیرکرد اشاره داشته‌اند، می‌پردازیم:
در این دیدارها آیت‌الله حسین نوری همدانی گفت: اخذ دیرکرد در بانک‌ها حرام است و نوعی رباخواری محسوب می‌شود، مگر از ابتدا شرط شود که اگر در زمانی معین اقساط پرداخت نشد این میزان جریمه می‌شوید، نه اینکه بابت هر ساعت یا روز تاخیر جریمه در نظر گرفته می‌شود.
وی اظهار کرد: دین اسلام به همه ابعاد زندگی انسان‌ها توجه دارد که براساس آموزه‌های دینی می‌توانیم جامعه‌ای عزتمند و قدرتمند تشکیل دهیم.
وی افزود: بعد تعلیم و تربیت در زمینه انسان‌سازی، بعد نظامی برای دفاع در برابر دشمنان و بعد سیاسی برای مدیریت جامعه است.
این مرجع تقلید با خطاب قرار دادن مدیران موسسه اعتباری کوثر گفت: بعد اقتصادی با کار شما در ارتباط است، در حالی که فقر یکی از مشکلات جامعه کنونی است و از این نظر در فرهنگ اسلامی در زمینه فقر مذمت شده تا هیچ اثری از این عارضه در جامعه نباشد.
آیت‌الله جوادی آملی: تعالی در تفکر کوثری و بدعاقبتی در تفکر تکاثری است
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در دیدار مدیران موسسه اعتباری کوثر در محل بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا گفت: از دستورات دینی ما این است که به ما گفته‌اند روي صراط مستقيم حرکت کنید، اما ما باید بدانیم صراط مستقيم راه زماني و زميني نيست و اگر کسي بخواهد به قرب الهي برسد راهش در آسمان و زمين نيست، راه رسیدن به قرب الهی از همين درون ما یعنی عقيده، اخلاق و عمل ما آغاز می‌شود.
وی با اشاره دشواری پیمودن صراط مستقیم افزود: ما بايد صراط مستقیم را در ابتدا بشناسيم چون صراط مستقيم معرفتش از ديدن و شناخت موی باريک سخت‌تر است و رفتنش هم از راه رفتن بر لبه شمشير تيز سخت‌تر است.
معظم له در فراز دیگری از بيانات خود با اشاره به تفاوت اندیشه کوثری و تکاثری تصریح کرد: آنهايي که گرفتار تفکر تکاثری هستند به بدعاقبتي مبتلا می‌شوند چون تکاثر هرگز مشکل آدم را حل نمي‌کند در حالی که تفکر کوثری تمام تلاش و کوشش خود را مي‌کند که انسان را با دست پر به سرانجام برساند.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با انتقاد از بانکداری ربوی گفت: اگر کسي از راه بانکداري ربوي بالا بيايد، اين برجستگي کاذب است مانند تندباد که در کوير شن‌ها را جمع مي‌کند و آنها را بالا مي‌آورد، اين تل شن يک برجستگي کاذب بوده و ربا نیز این‌گونه است، اما کسي که از ربا منزه باشد خداوند خود او را بالا می‌برد و ارتقا می‌دهد و از خدا راستگوتر و باوفاتر کسي نيست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: سیستم بانکداری ضمن حفظ هداف اصلي خود، کمک به حوزه توليد کشور را نیز مورد توجه قرار دهد که اين يک خدمت اساسي است. هر کسي بايد براي خودش کار کند، کارگر کسی بودن به این معنا که تمام حيثيت او زير نظر کارفرما باشد، درست نیست، در اسلام کارگر کسي بودن به معنای مزدور کسي بودن مکروه است که اين مساله با مديريت صحيح و قرض‌الحسنه و با تفکر کوثري حل مي‌شود.
آیت‌الله مکارم شیرازی: بارها در خصوص جریمه دیرکرد تذکر داده‌ایم
استاد عالی حوزه علمیه قم گفت: اکثر بانک‌ها آلوده به مساله فاکتورهای قلابی هستند. مسوول بانک برای میزان وامی که می‌خواهد بدهد، فاکتور می‌گیرد و کاری ندارد که کجا مصرف می‌شود. گاه مردم این کار را بدون اطلاع بانک می‌کنند که بانک مسوولیتی ندارد، ولی گاه بانک می‌داند و این کار را هم تشویق می‌کند.
آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه بانکداری در نظام اقتصادی امروز یک ضرورت است و نمی‌توان بدون بانکداری، به حفظ اموال مردم و پرداخت تسهیلات اقدام کرد، اظهار کرد: بانکداری از غرب به شرق آمده و دارای فرهنگ غربی است؛ اما می‌بایست در نظام اسلامی مسایل شرعی در صنعت بانکداری رعایت گردد. اگر بانکداری در مسیر خدمت به مردم باشد و ضوابط اسلامی را در نظر بگیرد، دیگر بانکداری غربی نیست.
مبلغ عالی حوزه علمیه قم افزود: این مساله باعث از بین رفتن برکت از کار بانک می‌شود و نظام اسلامی آلوده می‌شود. مردم مرتب در نامه‌ها و استفتائاتشان از این مساله سوال می‌کنند و ما به آنها می‌گوییم این کار حرام است و آن پول نیز حرام است و رب است و از آن باید دوری کنند.
آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه ممکن است برخی از مسوولان بانک‌ها خیال کنند این کار باعث درآمد بیشتر می‌شود، خاطرنشان کرد: فاکتور قلابی و مصرف پول در غیر مورد مشخص شده، باعث برکت کمتر برای بانک و قرض گیرنده و غیر حلال شدن پول می‌شود و باید به شدت از آن پرهیز کرد.
مرجع تقلید شیعیان افزود: مشکل دیگر، همان مشکل جریمه‌های دیرکرد است. برخی از اوقات این جریمه‌های دیرکرد باعث می‌شود که مردم دچار تنگناهای زیادی شوند. این مساله را بارها تذکر داده‌ایم و مشخص نیست، چرا این مساله به طور ریشه‌ای حل نمی‌شود. استاد عالی حوزه علمیه قم تصریح کرد: مشکل دیگر مال رهنی است که بانک‌ها از مردم بر می‌دارند، ولی قیمت واقعی آن را نمی‌دهند. اگر کسی نتوانست در مواعد گوناگون دین خود را بپردازد و بانک مجبور به ضبط مال وی شد، باید به اندازه میزان دین خود از فروش مال بردارد و باقی را به صاحب مال رد کند؛ اما مردم بارها شکایت می‌کنند که چنین نیست و بانک صاحب مال رهنی می‌شود و سهم افراد را نمی‌دهد.
آیت‌الله مکارم شیرازی افزود: وام قرض‌الحسنه نیز نباید در حاشیه باشد. یک بخشی از سرمایه بانک‌ها پول مردم است و بهتر است پول مردم به مردم داده شود و درصد قابل‌توجهی به قرض‌الحسنه اختصاص یابد که باعث خیر برای بانک و مردم می‌شود. در ادامه مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر گفت: در حال ایجاد یک شورای فقهی هستیم که بتوانیم از نظرات آنها در قراردادهای موسسه استفاده کنیم. وی با بیان اینکه با استعانت از کوثر توانسته‌ایم اعتبار خوبی کسب کنیم، ادامه داد: موسسه اعتباری کوثر تنها موسسه‌ای است که وام قرض‌الحسنه بدون سود و کارمزد می‌دهد.
