در شرایطی که زمان زیادی تا کنکور سراسری سال 93 باقیمانده است، اجرای یک گام دیگر از طرح حذف کنکور و تشریح ماجرا از زبان مسئولان مختلف، موجبات سردرگمی برخی داوطلبان را فراهم آورده است.
به گزارش «تابناک»، پس از آنکه طی روزهای گذشته، رئیس سازمان در گفت‌وگو با یک خبرگزاری از تاثیر منفی معدل در نتایج کنکور سال آینده سخن گفت، انعکاس سخنان وی به گونه‌ای بود که موجی از نگرانی به همراه داشت تا جایی که برخی کاربران تغییر ناگهانی در شرایط کنکور را دستمایه گلایه دانسته و خواستار پیگیری ماجرا از سوی «تابناک» شدند.
پس از آنکه دکتر خدایی، رئیس سازمان سنجش در گفت وگو با ایرنا در تشریح روند آزمون سراسری سال آتی، به مصوبه مجلس اشاره کرد که تاثیر مثبت سوابق تحصیلی -که پیشتردر کنکور 92 اعمال شده بود،- را به تاثیری مطلق، فارغ از مثبت یا منفی بودن آن در کنکور سال 93 تبدیل خواهد کرد، این سخنان فنی و مبتنی بر قانون به گونه‌ای انعکاس یافت که گویی سازمان سنجش خواب جدیدی برای داوطلبان دیده است؛ حال آنکه این گونه نیست.
پیگیری‌ها نشان می‌دهد آنچه سوتفاهات را پدیدار ساخته، قانون حذف تدریجی کنکور است که اگرچه با تاخیر فراوان در حال پیگیری است، اما گام نخست آن در کنکور امسال به اجرا در آمده و گام دوم آن که از قضا جدی تر و موثرتر است، قرار است در سال آتی برداشته شود و البته این مهم پیشتر به تایید مجلس رسیده و چندماه پیش اعلام شده است و این گونه نبوده که ناگهان اعلام شده و دست داوطلبان حضور در دانشگاه‌ها را در پوست گردو گذاشته باشد.
برای درک ماجرا بد نیست که نقبی به گذشته بزنیم؛ اردیبهشت ماه سال جاری بود که رئیس کمیته آموزش عالی مجلس از نهایی شدن تاثیر 25 درصدی سوابق تحصیلی در کنکور 93 خبر داد و درباره آخرین تصمیمات شورای سنجش و پذیرش دانشجو گفت: پس از بررسی بخش دیگری از لایحه سنجش و پذیرش دانشجو، یکی از ضوابطی که تعیین شد، تاثیر 25 درصدی سابقه تحصیلی در کنکور سال 93 بود که این میزان تاثیر مستقیم در پذیرش خواهد داشت؛ سوابق تحصیلی در سالهای گذشته فقط تاثیر مثبت داشت اما به دنبال اعمال تاثیر مستقیم سوابق تحصیلی هستیم که تفاوت اساسی با تاثیر مثبت در قبولی متقاضیان 93 دارد.
اکنون اگر بدانیم که در کنکور اخیر، ترتیبی اتخاذ شده بود که معدل تنها قدرت افزاینده در رتبه کسب شده توسط داوطلبان را داشته باشد، درک تاثیر منفی این معدل در کنکورهای بعد قابل درک تر خواهد بود. یعنی فاصله اندکی تصویب این طرح تا زمان برگزاری کنکور 92 موجب شد تا قانون گذار از تاثیرگذاری کاهنده معدل در نتیجه آزمون، موقتا صرف نظر کرده و در ادامه از سالهای بعد این روند تغییر کرده و به مرور تاثیر معدل بر نتیجه افزایش یافته و طی پنج سال کنکور حذف شده و گزینش دانشجو صرفا بر مبنای معدل باشد.
بدین ترتیب قرار است در سال بعد، تاثیر معدل بر نتیجه داوطلبان 25 درصد بوده و 75 درصد مابقی به رتبه آزمون سراسری برگردد و این روند با افزایش سهم معدل و کاهش سهم کنکور در سالهای بعد پیگیری شده و در این خلال دیگر مشکلات هم مرتفع شود تا نهایتا پس از پنج سال، نسخه کنکور ورود به دانشگاه برای همیشه پیچیده شود.
تا اینجای کار آشکار می‌شود که سخنان اخیر رئیس سازمان سنجش نکته جدیدی نداشته و تنها بازخوانی قانون مصوب شده در اردیبهشت ماه گذشته، یعنی پیش از برگزاری کنکور تیرماه بوده و بس.
معدل کدام مقطع تحصیلی ملاک عمل است و چه معدلی خوب است؟
از این بعد ماجرا که بگذریم، پرداخته نشدن (شاید هم پرداخته شده باشد اما کافی و شفاف نبوده است) به جزئیات تاثیر گذاری معدل در پذیرش دانشگاه، ابهامات دیگری را سبب ساز شده است؛ من جمله اینکه معدل کدام مقطع تحصیلی قرار است ملاک عمل قرار گرفته و یا کلی تر؛ چه معدلی خوب محسوب شده و می‌توان توقع داشت تاثیر مثبتی بر نتیجه نهایی بگذارد و چه معدلی بد طبقه بندی شده و باید انتظار داشت که تاثیر منفی به همراه داشته باشد؟
بهترین پاسخ به این سوالات را می‌توان در نظرات دکتر حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش یافت. وی در گفت‌وگو با یک روزنامه، منظور از سوابق تحصیلی را نمره آزمون نهایی کلاس سوم دبیرستان دانست و گفت: فقط نمره آزمون نهایی کلاس سوم دبیرستان که به صورت سراسری برگزار می شود در نتیجه کنکور موثر خواهد بود و سابقه تحصیلی پیش دانشگاهی و سال اول و دوم دبیرستان لحاظ نمی‌شود.
وی در پاسخ به این ابهام که تکلیف آن دسته از داوطلبان که فارغ التحصیل نظام آموزشی قدیم (که مقطع دبیرستان در آن چهار سال بود) که قصد شرکت در آزمون دارند، چه می‌شود؟، گفت: معدل آزمون نهایی سال سوم دبیرستان فقط برای داوطلبانی اعمال می شود که از سال 84 تا 92 در آزمون نهایی سال سوم رشته های ریاضی، تجربی، انسانی و معارف اسلامی شرکت کرده‌اند و اگر داوطلبی به هر دلیلی در این بازه زمانی امتحان نداده است، سوابق تحصیلی او در نتیجه کنکور 93 تاثیری نخواهد داشت.
سخنگوی سازمان سنجش در پاسخ به این سوال که معدل خوب، چه معدلی است؟، گفت: نمی‌توان گفت که مثلا معدل 13 بد است و در نتیجه کنکور تاثیر منفی می گذارد ولی مثلا معدل 18 خوب است و به قبول شدن داوطلب کمک می کند، بلکه تاثیر این معدل به نمره کل داوطلب در کنکور 93 ارتباط دارد و نمی‌توان عددی را به عنوان معدل خوب یا بد اعلام کرد. هر داوطلب کنکور با توجه به نتیجه آزمون، یک رتبه و یک نمره کل کسب خواهد کرد که این نمره کل که به آن تراز هم می‌گویند، با توجه به شرایط علمی دیگر داوطلبان، به دست می‌آید. در واقع، این نمره کل از ترکیب نمره خام داوطلب و مقایسه آن با نمرات دیگر داوطلبان حاصل می‌شود.
توکلی در تشریح سخنانش، مثال زد و گفت: فرض کنید یک داوطلب کنکور، نمره کلی بالاتر از متوسط نمره کل دیگر داوطلبان به دست بیاورد ولی معدل دیپلمش از میانگین معدل دیپلم دیگر داوطلبان کمتر باشد؛ در این شرایط، معدل برای این داوطلب به شکل تاثیر منفی عمل می‌کند، زیرا با وجود آن که این داوطلب در کنکور نتیجه خوبی گرفته است، ولی معدلش از میانگین دیگر داوطلبان پایین تر است. عکس این ماجرا نیز صادق است. اگر داوطلبی، نمره کلی پایین تر از میانگین تراز داوطلبان داشته باشد ولی معدلش بالاتر از میانگین دیگر داوطلبان باشد، در این صورت معدل به شکل مثبت عمل می کند و در این شرایط به کمک داوطلب می‌آید.
بدین ترتیب قابل حدس است که اگر در کنکوری میانگین معدل داوطلبان 18 باشد، در این صورت داشتن معدل 17 به عنوان معدل خوب به حساب نیامده و داوطلب نباید انتظار داشته باشد که این معدل خوب در نتیجه کنکور به کمکش بیاید و از سوی دیگر اگر میانگین معدل داوطلبان 15 باشد، آن زمان معدل 16 معدلی خواهد بود که اثرات مثبتی در نتیجه نهایی داوطلب خواهد داشت.
با این تفاسیر درخواهیم یافت که سخنان رئیس سازمان سنجش مبنی بر اینکه «کنکور سراسری سال ۹۳ بدون تغییر در ضوابط و محتوا همانند کنکور سال ۹۲ برگزار خواهد شد و تأثیر سوابق تحصیلی در قبولی داوطلبان ۲۵ درصد خواهد بود.»، چیزی فراتر از قانون نبوده و نیست؛ پس بهتر است داوطلبان تمام تمرکز خود را بر آزمون سراسری گذاشته و فارغ از حدس و گمان‌هایی که می‌شود درباره معدل خوب یا بد زد، تلاش کنند در بخشی که باقیمانده قدرتمندانه ظاهر شوند نه اینکه فکر خود را معطوف میزان اثرگذاری معدلی کنند که معلوم نیست میانگین آن در کنکور سال 93 چه عددی خواهد بود.
