پیشگیری از بیماری های مدرسه ای

پیشگیری از بیماری های مدرسه ای
باز شدن مدرسه ها هر چند برای بچه ها و خانواده هایشان شادی بخش و امیدآفرین است، اما گاهی به کابوس شیوع بیماری ها در میان دانش آموزان نیز تبدیل می شود. علت آن هم چندان پیچیده نیست، چراکه محیط مدرسه به دلیل تماس نزدیک و مداوم دانش آموزان با یکدیگر، امکان انتقال بیماری را فراهم می کند.
اقداماتی مانند نشستن دست قبل از غذا و بعد از دستشویی و استفاده نکردن از دستمال در جلوی دهان هنگام سرفه و عطسه، دور نینداختن دستمال های آلوده و از آن مهم تر دست دادن، بوسیدن و بغل کردن که در کودکان فراوان انجام می شود، امکان انتقال بیماری ها را بین آنها افزایش می دهد، اما نکاتی ساده و کلیدی وجود دارد که با بهره گیری از آنها می شود از بیمار شدن زیاد، حاد و مکرر دانش آموزان جلوگیری کرد.
دکتر شیروانی، فوق تخصص بیماری های عفونی کودکان با اشاره به بیماری های فصل مدرسه که با سرد شدن هوا شیوع بیشتری پیدا می کند، می گوید:

این بیماری ها شامل عفونت های دستگاه تنفسی و گوارشی می شود که بیشتر از نوع ویروسی است و در فصل بهار نیز بیماری های عفونی پوستی مانند آبله مرغان شایع می شود و هر بیماری که در بین کودکان در این فصل شایع شود، می تواند در مدارس از کودکی به کودک دیگر منتقل شود.

شستشوی دست؛ اولین سد در مقابل بیماری ها
بیشتر ویروس های سرماخوردگی از طریق تماس مستقیم منتشر می شوند. میکروب ها می توانند برای ساعت ها و در بعضی موارد هفته ها زنده باقی مانده و به افرادی که اشیای آلوده به میکروب ها را لمس می کنند، منتقل شود.

دکتر شیروانی با تاکید بر این که ویروس های سرماخوردگی از طریق تماس مستقیم بین دانش آموزان منتشر می شود، می گوید: دانش آموزان باید دست های خود را بارها بشویند.
متاسفانه دانش آموزی که سرماخورده است، داخل دست های خود عطسه کرده و سپس با دست زدن به اشیای مورد استفاده خود و دیگر همکلاسی هایش، میکروب های عامل بیماری اش را منتقل می کند.

مصرف زیاد مایعات و غذاهای گیاهی
فراموش نکنید که بیشتر ویروس ها از طریق چشم، دهان و بینی وارد بدن می شوند. به همین دلیل لمس صورت کودکان راه اصلی ابتلای آنان به سرماخوردگی است و موجب انتقال بیماری های ویروسی چون سرماخوردگی از آنان به والدینشان می شود.
اما دکتر شیروانی بر مصرف مایعات از سوی دانش آموزان تاکید می کند و می گوید:
آب، سیستم بدن را شست وشو داده و باعث خروج سموم از بدن می شود، اما به منظور تامین آب بدن، مصرف زیاد آبمیوه های مصنوعی به هیچ وجه توصیه نمی شود.
مواد طبیعی موجود در گیاهان نیز باعث افزایش ویتامین های بدن می شود؛ بنابراین نباید از مصرف سبزیجات سبز تیره، قرمز و زرد مانند اسفناج، کاهو، هویج، گوجه فرنگی و سیر در برنامه غذایی کودک غافل شد.
مصرف آب پرتقال هر چه تازه تر باشد، ویتامین C بیشتری دارد و طول مدت درمان بیماری های ویروسی بویژه سرماخوردگی را کوتاه تر می کند.

فراموش نکنید که مصرف لبنیات و بویژه ماست به تقویت سیستم ایمنی همه افراد و بویژه کودکان و نوجوانان کمک می کند. باکتری های مفید موجود در ماست باعث تحریک تولید مواد سیستم ایمنی می شود که با بیماری مبارزه می کند.
متخصصان تغذیه نیز تاکید می کنند که کمبود های تغذیه ای از جمله کمبود ریزمغذی ها مانند آهن و روی می تواند به کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی در دانش آموزان منجر شود.مصرف مواد غذایی چرب، پرنمک و شیرین نیز می تواند زمینه را برای بروز کمبود های تغذیه ای، چاقی و اضافه وزن، فشارخون و چربی خون بالا در دانش آموزان فراهم کند.

بچه ها در معرض دود سیگار قرار نگیرند
آمار نشان می دهد که سیگاری ها بیشتر دچار بیماری های ویروسی می شوند، حتی نزدیک افراد سیگاری بودن، به طور واضح سیستم ایمنی را از بین می برد.دود سیگار، راه های هوایی بینی را خشک کرده و مژک های آن را فلج می کند. مژک ها موهای ظریفی هستند که مخاط بینی و ریه ها را پوشانده و با حرکات موجی شکل خود، ویروس هایی چون سرماخوردگی را از مجاری بینی خارج می کنند.
یک سیگار، مژک های بینی را برای ۳۰ تا ۴۰ دقیقه فلج می کند، بنابراین کودکان و نوجوانان، بویژه در فصل مدرسه که احتمال آسیب پذیری در برابر بیماری ها بیشتر می شود، نباید در مواجهه با دود سیگار والدین خود قرار بگیرند.
کودکان در سن مدرسه باید زود بخوابند و استراحت کافی داشته باشند، باید نظم غذایی مناسب داشته باشند. کودکان باید صبحانه کامل خورده و ناهار و شام را به موقع میل کنند و میوه تازه و سبزیجات در رژیم غذایی شان وجود داشته باشد.

خطر آسم در فصل مدارس تشدید می شود
سرفه های شبانه روزی و همراه با خلط، تنفس تند و تنگی نفس برای والدینی که فرزند مبتلا به آسم دارند، از غم انگیزترین تصاویری است که در مقاطعی از سال و بویژه در فصول سرد مشاهده می کنند؛ چراکه متاسفانه بیماری آسم با تغییر هوا در پاییز و زمستان تشدید می شود.
به همین دلیل متخصصان آسم و آلرژی تاکید می کنند که مسئولان مدرسه باید دانش آموزانی را که دچار بیماری آسم هستند، شناسایی کنند و با توجه به این که نیمی از سال تحصیلی در فصول سرد سال است، این دسته از دانش آموزان را در هوای سرد و در صف های طولانی نگه ندارند و حتی از بازی کردن این دانش آموزان در هوای سرد جلوگیری کنند، چون هوای سرد باعث می شود تا بیماری آنها تشدید شود. البته این متخصصان یکی از راه های کنترل آسم بویژه در هوای سرد را تزریق واکسن آنفلوآنزا می دانند.
در کودکان مبتلا به آسم، مواجه نشدن با گردوخاک و دود و بوی سیگار، مواجهه نشدن با گرد و غبار ناشی از استفاده از گچ تخته سیاه، مصرف نکردن شکلات، پاستیل، مواد رنگی و مواد آلرژی زا بسیار مهم است.

آگاه کردن مسئولان مدرسه از بیماری آسم در کودک، نیاز به انجام اقدامات اورژانسی در صورت بروز حمله آسم در کودک و استفاده از اسپری های آسم به طور منظم یا هنگام ورزش ضروری است.

اسهال و استفراغ را جدی بگیرید
یکی از بیماری هایی که در دوران مدرسه بیشتر احتمال ابتلا به آن وجود دارد، اسهال، استفراغ و عفونت های دستگاه گوارش است که می تواند ویروسی یا میکروبی باشد.معمولا بیماری های دستگاه گوارش با علت ویروسی با تب، استفراغ و پس از گذشت ۴۸ ساعت همراه با اسهال خواهد بود.این نوع عفونت ها با ریشه باکتریایی واگیردار هستند و در مدت کوتاهی میان دانش آموزان شیوع پیدا می کند.
بر این اساس، متخصصان بیماری های عفونی کودک تاکید می کنند کودکانی که علائم عفونت های گوارشی را بروز می دهند باید یک هفته استراحت کنند و به مدرسه نروند و در منزل تحت درمان باشند.
زمانی که کودک دچار استفراغ است، باید به او سرم خوراکی (محلول او ار اس) یا دوغ داده شود و بعد از ۴۸ ساعت که استفراغ برطرف شد، تغذیه بر اساس مایع درمانی و تغذیه با کته، ماست، سینه مرغ و هویج باشد.همچنین دانش آموزان پس از این دوره درمانی نیز نباید از غذاهای نامناسب در مدارس استفاده کنند و میان وعده هایی با ارزش غذایی مناسب به همراه خود ببرند.