تفسیر قرآن کریم

با عرض سلام و خسته نباشی

هدف از ایجاد این تاپیک تفسیر و ترجمه کوتاهی از ایات قرآن کریم می باشد

آيه شماره 50  از سوره مبارکه فصلت

متن آیه
وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِن بَعْدِ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَذَا لِي وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ

ترجمه
و اگر بعد از سختى‏اى كه به انسان رسيده از طرف خود رحمتى به او بچشانيم حتماً مى‏گويد: «اين رحمت، حقّ من است» (و چنان مغرور مى‏شود كه مى‏گويد:) گمان نمى‏كنم قيامتى بر پا شود و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانده شوم حتماً براى من نزد او بهترين (منزلت) خواهد بود.» پس ما كسانى را كه كفر ورزيدند، حتماً به آن چه انجام داده‏اند آگاه خواهيم كرد، و قطعاً از عذاب سخت به آنان خواهيم چشاند.

تفسیر
انسان منحرف كم‏ظرفيّت و مغرور است و در اولين مرحله رسيدن به نعمت بد مستى مى‏كند. «لئن اذقناه رحمة... ليقولنّ هذا لى»
انسان، از خداوند طلبى ندارد و به هر نعمتى برسد از لطف اوست. «رحمةً منّا»
سرچشمه‏ى رحمت از اوست «رحمة منّا» ولى سرچشمه‏ى سختى‏ها عملكرد و خصلت‏هاى خود انسان است. «ضراء مسّته» و نفرمود: «ضراءً منّا»
تلخ و شيرينى دنيا اندك است؛ در حدّ چشيدن و لمس كردن. «اذقنا - مسّته»
رفاه و نعمت، نشانه‏ى لياقت و استحقاق و عاقبت به خيرى نيست. (قرآن در اين آيه از كسى كه خود را لايق مى‏داند انتقاد مى‏كند). «هذا لى»
در قيامت ابتدا جرم خلافكار به او فهمانده مى‏شود، سپس عذاب مى‏شود. «فلننبّئن... فلنذيقنّهم»
كسى كه پندار غلط خود را محكم و با قاطعيّت مى‏گويد، بايد پاسخ محكم و با قاطعيّت دريافت كند. پاسخِ «انّ لى عنده للحسنى» جمله‏ى «فلننبّئن الّذين كفروا» و «فلنذيقنّهم من عذاب غليظ»

آيه شماره 43  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

مَا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبْلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍ

ترجمه

اى پيامبر!) به تو گفته نمى‏شود جز آن چه به پيامبران قبل از تو نيز گفته شده، همانا پروردگار تو صاحب آمرزشى بزرگ و كيفرى دردناك است.

تفسیر

رهبران دينى بايد تحمّل ناسزاگويى‏هاى مخالفان را داشته باشند. «ما يقال لك الاّ قد قيل...»
راه توبه همواره باز است. «لذو مغفرة»
توجّه به رحمت و عقاب خداوند زمينه‏ساز توبه انسان است. «لذو مغفرة و ذو عقاب»
هشدار و اميد بايد در كنار هم باشد. «ذو مغفرة... ذو عقاب»
رحمت خداوند بر غضبش پيشى دارد. (اول مغفرت مطرح شده بعد عقاب)
بخشش و تنبيه از شئون ربوبيّت است. «ان ربّك لذو مغفرة و ذو عقاب اليم»

 آيه شماره 40  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

إِنَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي آيَاتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَا أَفَمَن يُلْقَى فِي النَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِي آمِنًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

ترجمه

همانا كسانى كه در آيات ما به انحراف مى‏روند بر ما پوشيده نيستند، پس آيا كسى كه در آتش افكنده مى‏شود بهتر است يا كسى كه در روز قيامت در آرامش حاضر مى‏شود؟ شما هر چه مى‏خواهيد انجام دهيد، قطعاً خداوند به آن چه عمل مى‏كنيد، بينا است.

تفسیر

سنّت خداوند مهلت دادن است. با اين كه كار منحرفان بر خداوند پوشيده نيست ولى آنان را به حال خود رها كرده تا به انحراف خود ادامه دهند. «يلحدون... لا يخفون علينا»
منحرفان، به دوزخ پرتاب مى‏شوند. «يلقى فى النار»
بهشتيان در آرامش و شكوه به سوى بهشت مى‏آيند، ولى دوزخيان با اجبار به دوزخ پرتاب مى‏شوند. «يلقى فى النار - يأتى آمناً»
مهم‏ترين هديه‏ى الهى به مؤمنان، امنيّت است. «يأتى آمنا»
همه جا رها كردن و آزادى دادن به نفع انسان نيست. «اعملوا ما شئتم»
نظارت خداوند، بزرگ‏ترين تهديد براى منحرفان و مايه‏ى دلدارى براى اهل ايمان است. در اين آيه دوبار به نظارت خداوند اشاره شده است. «لا يخفون علينا - انّه بما تعملون بصير»

آيه شماره 37  از سوره مبارکه فصلت
 

متن ایه

وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ

ترجمه

و از نشانه‏هاى (قدرت) او شب و روز و خورشيد و ماه است، نه براى خورشيد سجده كنيد و نه براى ماه (بلكه) براى خداوندى كه آنها را آفريده سجده كنيد، اگر تنها او را مى‏پرستيد.

تفسیر

طبيعت بهترين كلاس خداشناسى است. «و من آياته الّيل و النّهار و...»
حتّى پر ثمرترين موجودات هستى قابل پرستش نيستند. «لا تسجدوا للشمس»
در تربيت افراد، ضمن اين كه از راه‏هاى خطا جلوگيرى مى‏كنيد، راه‏هاى صحيح را نيز با استدلال بيان كنيد. «لا تسجدوا للشمس... و اسجدوا للّه...»
اگر خورشيد با آن عظمت سزاوار پرستش نيست، تكليف اين بت‏هاى كوچك و بى اثر روشن است. «لا تسجدوا للشمس»
خالق هستى، سزاوار پرستش است. مخلوق نمى‏تواند معبود باشد. «خلقهنّ»
توحيد در خالقيّت، دليل توحيد در عبادت است. «خلقهنّ... ايّاه تعبدون»

 آيه شماره 36  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

ترجمه

و اگر انگيزه و وسوسه‏اى از طرف شيطان تو را تحريك كند (كه بدى را با بدى جواب دهيد) پس به خداوند پناه ببر كه او خود شنواى آگاه است.

تفسیر

برانگيختن حسّ انتقام‏جويى در انسان، از شگردهاى شيطانى است، ولى پاسخ دادن بدى‏ها با نيكى، از سفارشات الهى است. «ادفع بالتى هى احسن... امّا ينزغنّك»
از وسوسه‏ى شيطان، هيچ كس حتّى پيامبر در امان نيست. «و امّا ينزغنّك»
وسوسه‏ى شيطان دائمى است. («ينزغنّك» فعل مضارع و رمز استمرار است).
هر عنصرى كه وسوسه‏گر باشد شيطانى است. «من الشيطان نزغ»
صبر نكنيد كه شيطان مسلط شود، با پيدا شدن كوچك‏ترين وسوسه به خدا پناه ببريد. «من الشيطان نزغ»
داروى وسوسه‏ى شيطان، پناهندگى به خدا و توبه است. «و امّا ينزغنّك فاستعذ باللّه»
استعاذه از ابزارهاى عصمت انبيا است. «فاستعذ...»
به كسى بايد پناه برد كه جامع همه‏ى كمالات و شنوا و آگاه باشد. «فاستعذ باللّه» (كلمه «اللّه» به معناى ذات مقدّس است كه تمام كمالات را داشته باشد)
با اين كه خدا مى‏داند ولى ما بايد ضعف و پناهندگى خود را با زبان و دل اظهار كنيم. «فاستعذ... السميع العليم»
پناه خواستن از خداوند بى پاسخ نمى‏ماند. «السميع العليم»

آيه شماره 34  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ

ترجمه

و نيكى با بدى يكسان نيست؛ (بدى ديگران را) با شيوه‏ى بهتر (كه نيكى است) دفع كن، كه اين هنگام آن كس كه ميان تو و او دشمنى است همچون دوست گرم مى‏شود (و عداوتش نسبت به تو تمام مى‏شود).

تفسیر

يكى از راههاى دعوت الى اللّه آن است كه تنش زدايى نماييم و بدى ديگران را با نيكى دفع كنيم. «و من احسن قولاً ممّن دعا الى اللّه... ادفع بالتى هى احسن»
فكر نكنيد مرور زمان مسايل را كهنه مى‏كند و همه چيز فراموش مى‏شود. (برخوردهاى مثبت و منفى هرگز يكسان نيست، و آثار آن در عمق روح افراد باقى مى‏ماند. «لا تستوى الحسنة و لا السيّئة»
يك نمونه‏ى عملى دعوت به سوى خدا (كه در آيه‏ى قبل آمده بود) دفع بدى‏هاى مردم با برخوردهاى خوب است. «ادفع بالتى هى احسن»
در برخورد با مخالفان، اخلاق نيك كافى نيست، تهاجم اخلاقى لازم است «ادفع بالتى هى احسن» (دفع بدى‏هاى دشمن با روش نيكو كافى نيست، بلكه به نيكوترين روش‏ها و برترين رفتارهاى اخلاقى نياز است).
از محبت خارها گل مى‏شود
از محبت سركه‏ها مُل مى‏شود
كيمياى واقعى، آن نيست كه مس را طلا كند، بلكه برخوردى است كه دشمنى را به محّبت تبديل نمايد. «ادفع بالتى هى احسن» (روز فتح مكّه شعار بعضى از مسلمانان «انتقام، انتقام» بود ولى پيامبر اكرم فرمود: امروز روز انتقام نيست بلكه روز رحمت و مرحمت است).
سعه‏ى صدر شرط توفيق در تبليغ است. «ادفع بالتى هى احسن -... كانّه ولىّ حميم»

توجّه به نتيجه‏ى كار، انگيزه‏ى انسان را بالا مى‏برد. (اگر بدانيم كه نتيجه‏ى برخورد خوب، تبديل دشمن به دوست است، انگيزه‏ى اين كار در ما زياد مى‏شود. «ادفع بالتى هى احسن -... كانّه ولىّ حميم»
در رفتارهاى شايسته، اگر دشمن دوست نشود لااقل حيا و شرمندگى در او به وجود مى‏آيد و او را به رفتار دوستانه وادار مى‏كند. «كانّه ولىّ حميم»
 

آيه شماره 34  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ

ترجمه

و نيكى با بدى يكسان نيست؛ (بدى ديگران را) با شيوه‏ى بهتر (كه نيكى است) دفع كن، كه اين هنگام آن كس كه ميان تو و او دشمنى است همچون دوست گرم مى‏شود (و عداوتش نسبت به تو تمام مى‏شود).

تفسیر

يكى از راههاى دعوت الى اللّه آن است كه تنش زدايى نماييم و بدى ديگران را با نيكى دفع كنيم. «و من احسن قولاً ممّن دعا الى اللّه... ادفع بالتى هى احسن»
فكر نكنيد مرور زمان مسايل را كهنه مى‏كند و همه چيز فراموش مى‏شود. (برخوردهاى مثبت و منفى هرگز يكسان نيست، و آثار آن در عمق روح افراد باقى مى‏ماند. «لا تستوى الحسنة و لا السيّئة»
يك نمونه‏ى عملى دعوت به سوى خدا (كه در آيه‏ى قبل آمده بود) دفع بدى‏هاى مردم با برخوردهاى خوب است. «ادفع بالتى هى احسن»
در برخورد با مخالفان، اخلاق نيك كافى نيست، تهاجم اخلاقى لازم است «ادفع بالتى هى احسن» (دفع بدى‏هاى دشمن با روش نيكو كافى نيست، بلكه به نيكوترين روش‏ها و برترين رفتارهاى اخلاقى نياز است).
از محبت خارها گل مى‏شود
از محبت سركه‏ها مُل مى‏شود
كيمياى واقعى، آن نيست كه مس را طلا كند، بلكه برخوردى است كه دشمنى را به محّبت تبديل نمايد. «ادفع بالتى هى احسن» (روز فتح مكّه شعار بعضى از مسلمانان «انتقام، انتقام» بود ولى پيامبر اكرم فرمود: امروز روز انتقام نيست بلكه روز رحمت و مرحمت است).
سعه‏ى صدر شرط توفيق در تبليغ است. «ادفع بالتى هى احسن -... كانّه ولىّ حميم»

توجّه به نتيجه‏ى كار، انگيزه‏ى انسان را بالا مى‏برد. (اگر بدانيم كه نتيجه‏ى برخورد خوب، تبديل دشمن به دوست است، انگيزه‏ى اين كار در ما زياد مى‏شود. «ادفع بالتى هى احسن -... كانّه ولىّ حميم»
در رفتارهاى شايسته، اگر دشمن دوست نشود لااقل حيا و شرمندگى در او به وجود مى‏آيد و او را به رفتار دوستانه وادار مى‏كند. «كانّه ولىّ حميم»
 

 آيه شماره 30  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ

ترجمه

همانا كسانى كه گفتند: «پروردگار ما خداست، پس (بر اين عقيده) مقاومت نمودند، فرشتگان بر آنان نازل مى‏شوند (و مى‏گويند:) نترسيد و غمگين مباشيد و بشارت باد بر شما به بهشتى كه پى در پى وعده داده مى‏شديد.
آن چه ايمان را بارور مى‏كند و به نتيجه مى‏رساند، مقاومت است وگرنه چه بسيار مؤمنانى كه بد عاقبت شدند. «قالوا ربّنا اللّه ثمّ استقاموا»

تفسیر
استقامت، در كنار ايمان ارزش است وگرنه كفّار نيز بر باطل خود استقامت دارند. «قالوا ربّنا اللّه ثمّ استقاموا»
خالق بودن خدا را بسيارى قبول دارند ولى در تدبير امور پاى ديگران را به ميان مى‏آورند؛ مهم آن است كه انسان در ربوبيّت خداوند مقاومت كند يعنى هيچ قانون و برنامه‏اى را از غير خدا نپذيرد. «ربّنا اللّه ثمّ استقاموا»
استقامتى ارزشمند است كه طولانى باشد. «ثمّ استقاموا» (كلمه «ثمّ» براى زمان و فاصله‏هاى دور است)
انسان در اثر ايمان و مقاومت، فرشتگان را به خود جلب مى‏كند. «تتنزّل عليهم الملائكة»
فرشتگان بر غير پيامبران نيز نازل مى‏شوند. «تتنزّل عليهم الملائكة»
بر مؤمنان مقاوم فرشتگان نازل مى‏شوند. «تتنزّل عليهم الملائكة» و بر گناهكاران، شياطين. «هل انبّئكم على من تنزل الشياطين تنزّل على كل افّاك اثيم»
مقاومتِ در راه حقّ، هم خوف از آينده را برطرف مى‏كند. «لا تخافوا» و هم حزن و اندوه نسبت به گذشته را. «لا تحزنوا»
بالاترين هديه‏ى آسمانى كه فرشتگان براى مؤمنان مقاوم مى‏آورند، آرامش روحى و روانى است. «لا تخافوا و لا تحزنوا و ابشروا»

آيه شماره 51  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ

ترجمه

و هرگاه به انسان كافر نعمتى بخشيم، روى گرداند و خود را كنار كشد و هرگاه شرّى به او رسد پس دعايى طولانى كند.

تفسیر

رفاه يا سختى در ميدان زندگى براى بروز و ظهور خصلت‏هاى آدمى و آفات روحى اوست. «اذا انعمنا... و اذا مسّه الشّر»
رفاه، مايه‏ى غفلت است. «انعمنا... اعرض»
نعمت‏ها از خداست «انعمنا» ولى حوادث تلخ نتيجه عملكرد يا خصلت‏هاى بد خود انسان است. «مسّه الشّر» (شرّ به خدا نسبت داده نشده است)
انسان تربيت نشده كم ظرفيّت است. «اذا مسّه الشرّ فذو دعاء عريض»
مشكلات و تنگناهاى زندگى در مقابل نعمت‏هاى اعطا شده از سوى خداوند به او اندك است. (براى نعمت كلمه «انعمنا» آمده، ولى براى شرّ كلمه «مسّه» آمده كه به معناى تماس ساده است.)

 آيه شماره 25  از سوره مبارکه شوري

متن ایه

وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ
 

ترجمه

و اوست كه توبه را از بندگانش مى‏پذيرد و از گناهان در مى‏گذرد و هر چه را انجام مى‏دهيد مى‏داند.

تفسیر

پذيرش توبه گناهكاران و عفو آنان تنها در اختيار خداوند است. «و هو الّذى»
در اسلام بن بست وجود ندارد و راه بازگشت همواره باز است. «يقبل التوبة»
خداوند تمام گناهان را مى‏بخشد. «يعفوا عن السيّئات» (كلمه «سيّئات» جمع همراه الف و لام است يعنى همه گناهان)
خداوند با وعده عفو، منحرفان را به توبه تشويق مى‏كند. «يقبل التوبة... يعفوا عن السيّئات»
توبه بايد همراه تغيير در رفتار و گفتار باشد و گرنه نوعى تظاهر و رياكارى است كه خدا مى‏داند. «و يعلم ما تفعلون»

 آيه شماره 33  از سوره مبارکه فصلت

متن ایه

وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

ترجمه

و كيست خوش سخن‏تر از كسى كه (مردم را) به سوى خداوند دعوت كند و (خود نيز) عمل شايسته انجام دهد و بگويد: «من از مسلمانان هستم»؟

تفسیر

تبليغ دين، بهترين سخن است و بهترين سخنگوى هستى انبيا هستند. «و من احسن قولاً...»
بهترين سخن آن نيست كه علمى‏تر و خوش آهنگ‏تر باشد بلكه آن است كه مردم را به خدا دعوت كند و با هدف باشد. «دعا الى اللّه»
سخنى ارزش دارد كه گوينده‏ى آن اهل عمل باشد. «دعا الى اللّه و عمل صالحا» (گويندگان بى عمل به شدّت توبيخ مى‏شوند. «لم تقولون مالا تفعلون»، «اتأمرون الناس بالبر و تنسون انفسكم»
دعوتى ارزش دارد كه علاوه بر عمل، نشاط تسليم و رضا را به همراه داشته باشد. «انّنى من المسلمين»

 آيه شماره 60  از سوره مبارکه غافر

متن ایه

وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ

ترجمه

و پروردگارتان گفت: «مرا بخوانيد تا براى شما اجابت كنم. همانا كسانى كه از عبادت من سر باز زده و تكبّر مى‏ورزند به زودى با سرافكندگى به جهنّم وارد مى‏شوند».

تفسیر

گفتگو با خداوند، كليد رشد و تربيت انسان است. «قال ربّكم اُدعونى»
ميان دعاى انسان و ربوبيّت خداوند، رابطه‏اى تنگاتنگ است. (اكثر دعاهاى قرآن همراه «ربّنا» آمده است). «ربّكم اُدعونى»
خداوند، از ما خواسته كه به درگاه او دعا كنيم. «قال ربّكم اُدعونى»
در دعا فقط خدا را بخوانيم، نه خدا و ديگران را در كنار هم. «اُدعونى»
خداوند نيازهاى ما را مى‏داند، ولى دستور دعا نشانه‏ى آن است كه درخواست ما آثارى دارد. «ادعونى»
بين دعا و استجابت هيچ فاصله‏اى نيست. «ادعونى استجب» (حتّى حرف «فاء» يا «ثمّ» نيامده است. اگر مى‏فرمود: «فاستجب» يعنى بعد از مدّت كمى مستجاب مى‏كنم و اگر مى‏فرمود: «ثم استجب» يعنى بعد از مدّت طولانى.)
در دعا و اجابت واسطه‏اى در كار نيست. «اُدعونى استجب»
استجابت دعا وعده الهى است. «اُدعونى استجب لكم»
اگر دعايى مستجاب نشد لابد به سود ما نبوده است، چون فرمود: «استجب لكم» آنچه را به نفع شما باشد مستجاب مى‏كنم.
دعا نكردن، نشانه‏ى تكبّر است. «يستكبرون»
دعا، درمان تكبّر است. «يستكبرون عن عبادتى»
دعا، خود عبادت است. «يستكبرون عن عبادتى»
دعا عبادتى مخصوص و الهى است. «عبادتى»
مجازات خداوند عادلانه و متناسب با نوع رفتار و كردار آدمى است. استكبار امروز، سرافكندگى فردا را به دنبال دارد. «يستكبرون - داخرين»

 آيه شماره 19  از سوره مبارکه غافر

متن ایه

يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ

ترجمه

خداوند از خيانت چشم‏ها و آن چه دل‏ها مخفى مى‏كنند، آگاه است.

تفسیر

ايمان به اينكه خداوند باطن همه چيز را مى‏داند انسان را از ظلم باز مى‏دارد. «ما للظالمين من حميم... يعلم خائنة الاعين»
علم خداوند تنها به ظاهر نيست، او باطن را هم مى‏داند. «خائنة الاعين و ما تخفى الصّدور»

 آيه شماره 53  از سوره مبارکه زمر

متن ایه

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

ترجمه

بگو: «اى بندگان من كه بر نفس خويش اسراف (و ستم) كرده‏ايد! از رحمت خداوند مأيوس نشويد، همانا خداوند همه‏ى گناهان را مى‏بخشد، زيرا كه او بسيار آمرزنده و مهربان است.»

تفسیر

در تمام كلمات اين آيه لطف و مهر الهى نهفته است:
1. پيام بشارت را رسول خدا صريحاً اعلام كند. «قل»
2. خداوند انسان را مخاطب قرار داده است. «يا»
3. خداوند همه را بنده‏ى خود و لايق دريافت رحمتش دانسته است. «عبادى»
4. گناهكاران بر خود ستم كرده‏اند و به خدا ضررى نرسانده‏اند. «اسرفوا على انفسهم»
5. يأس از رحمت، حرام است. «لا تقنطوا»
6. رحمت او محدود نيست. «رحمة اللّه» («رحمة اللّه» به جاى «رحمتى» رمز جامعيّت رحمت است، چون لفظ «اللّه» جامع‏ترين اسم اوست).
7. وعده‏ى رحمت قطعى است. «انّ اللّه»
8. كار خداوند بخشش دائمى است. «يغفر»
9. خداوند همه‏ى گناهان را مى‏بخشد. «الذنوب»
10. خداوند بر بخشش همه‏ى گناهان تأكيد دارد. «جميعاً»
11. خدا بسيار بخشنده و رحيم است. «انّه هو الغفور الرحيم»