جاوااسکریپت HTML که زبان ساخت صفحات وب است امکانات محدودی دارد. اینترنت در اصل برای انتقال داده‌ها و رساله‌های علمی طراحی شد. در آن زمانی زبانی موردنیاز بود که بتواند متن را فرمت کند و تصاویر را به نمایش در آورد. طرح‌های تخیلی و جلوه‌های چندرسانه‌ای لازم نبود، در نتیجه، موقع طراحی HTML این امکانات در نظر گرفته نشد. با محبوب‌شدن فوق‌العاده‌ی اینترنت، مشخص شد که این زبان قدرت کافی برای طراحان وب ندارد، و در نتیجه زبان‌هایی چون جاوااسکریپت (JavaScript) به میدان آمدند.
چرا جاوااسکریپت؟
جاوااسکریپت یک زبان برنامه‌سازی ساده با فرمان‌هایی است که می‌تواند مستقیما در HTML جای بگیرد و به همراه HTML به وسیله‌ی یک مرورگر تفسیر شود. بدین معنی که کاربران مجبور نخواهند بود برنامه‌ها و یا فایل‌های ویگه‌ای را برای تماشای صفحات حاوی جاوااسکریپت دریافت و بر روی سیستم خود نصب کنند زیرا برنامه‌ی مرورگر آن‌ها می‌تواند کد نهاده‌شده‌ی جاوااسکریپت را به همان ترتیبی بخواند که HTML را می‌خواند.
جاوااسکریپت حاوی اطلاعاتی است که به برنامه‌ی مرورگر می‌گوید که به دنبال کدام ورودی بگردد و با آن چه کند. این زبان برای ردیابی هر نوع ورودی‌ای، ماننده داده‌هایی که به وسیله‌ی حرکت نشانگر ماوس حاصل می‌شود، طراحی شد. پس از دریافت ورودی می‌تواند آن را پردازش کند و براساس محاسبات خود محتویاتی جدید به وجود بیاورد، یا جلوه‌های ویژه‌ای را به راه بیاندازد.
استانداردهای چندرسانه‌ای فراوانی وجود دارد که کارآمدتر از خروجی‌های جاوااسکریپت است، اما محبوبیت جاوااسکریپت به این زودی‌ها از بین نخواهد رفت، مهم‌تر از همه یادگیری ساده‌ی آن است و همچنین می‌توان از آن به عنوان یک زبان اسکریپت عالی نام برد. این زبان به عنوان یک زبان عالی برای آموزش مبتدیان مطرح می‌شود. وقتی مبانی را یاد بگیرید بخش پیشرفته‌ی آن کمی پیچیده‌تر از HTML می‌باشد.
سادگی جاوااسکریپت این مزیت را دارد که باعث می‌شود فایل غیرضروری به یک صفحه‌ی وب اضافه نشود و در نتیجه زمان لود صفحه به حداقل برسد.
مزیت دیگر جاوااسکریپت آن است که اکثر جلوه‌های آن در واقع مرور وب را بهینه می‌سارد و راه بازدیدکنندگان را منحرف نمی‌کند. محاسبه‌گرهای جاوااسکریپت می‌توانند در یک صفحه‌ی تنها جای بگیرند، برخلاف محاسبه‌گرهای معمولی که از کاربر می‌خواهند داده‌ها را وارد کند، آن را تسلیم کند و نتیجه را بر روی یک صفحه‌ی مجزای دیگر ببیند. جاوااسکریپت اغلب برای ساخت جلوه‌های rollover که در بسیاری از صفحات وب می‌بینید به کار می‌رود، مانند تغییر رنگ لینک یا تغییر تصویر پس از قرارگرفتن نشانگر ماوس روی آن. یکی از کاربردهای مفید جاوااسکریپت آن است که می‌تواند برای ساخت فرم‌های دینامیکی‌ای به کار رود که براساس ورودی کاربر تغییر می‌کند، بی آن که لازم باشد که کاربر پیوسته برای بارکردن صفحات جدید در انتظار بماند.
یکی دیگر از مزیت‌های فوق‌العاده جاوااسکریپت این است که به هیچ نرم‌افزار یا پلاگین (plug-in) کمکی برای اجرا نیازمند نیست. شما برای دیدن یک فایل فلش به برنامه‌ی Flash Player، برای گوش دادن یک آهنگ به برنامه‌ی Real Player و... نیازمندید ولی برای جاوااسکریپت هیچ‌کدام از این‌ها نیاز نیست.
امنیت
خوشبختانه هرروز امنیت جاوااسکریپت بالاتر می‌رود؛ نگارش‌های جدید مرورگرها کاربران را بسان یک ژنرال در برابر حملات مخرب جاواسکریپت مقاوم می‌سازند.
حال در زیر یک نمونه از جاوااسکریپت را برای شما شرح می‌دهیم تا بیش‌تر با کاربری آن آشنا شوید. در این نمونه اگر کاربر روی متن برود، رنگ متن تغییر خواهد کرد.
<font color="#۰۰۰۰FF" onmouseover="style.color='#FF۰۰۰۰'" onmouseout="style.color='#ooooFF'">This
Text Will change colors</font>
منابع جاوااسکریپت
شاید برای یک کاربر مبتدی نیازی نباشد که در رشته‌ی IT واحدی به‌نام جاوااسکریپت را بگذارند تا بتواند از آن استفاده کند. سایتی را به شما معرفی می‌کنم که در آن می‌توانید بیش از ۲۰۰۰ جاوااسکریپت بیابید. به نظر من این سایت بزرگ‌ترین منبع جاوااسکریپت است. نسخه مشابه فارسی این سایت نیز با نام کاوشگر وجود دارد. البته شاید تعداد جاوااسکریپت‌های وبلاگ فارسی کاوشگر یک‌چهارم تعداد جاوااسکریپت‌های سایت انگلیسی نباشد!
تذکرات مهم
جاوااسکریپت در میان وبلاگ‌نویسان تازه‌کار ایرانی بسیار محبوب است. اما اکثر آن‌ها پس از یکی دو ماه جاوااسکریپت‌های وبلاگشان را حذف می‌کنند. بنابراین در انتخاب جاوااسکریپت‌هایی که می‌خواهید در سایت یا وبلاگتان به کار بگیرید، دقت کنید. هر جاوااسکریپتی که می‌یابید را به وبلاگتان اضافه نکنید. این مثل آن است که به غذایی که درست کرده‌اید، هر نوع ادویه‌ی خوشمزه‌ای که به دستتان می‌رسد اضافه کنید. قطعا نتیجه دلچسب نخواهد بود. اما اگر از میان آن ادویه‌ها، یکی دوتا از بهترین‌ها که با هم سنخیت دارند را برگزینید، غذای خود را بسیار خوشمزه‌تر خواهید نمود.
