مورژلونز، یک بیماری ناشناخته است که در آن فرد فکر میکند، چیزی زیر پوستش در حال حرکت است. مایکل 48 سال دارد و صاحب دو فرزند است. در یک روز آفتابی پاهای مایکل شروع به خاریدن کرد و کمکم این علائم به تمام بدن او منتشر شد. انگار چیزی در حال نیش زدن او بود یا زیر پوستش در حال حرکت بود. در طول روزهای بعد او همچنان این احساس را داشت و فکر میکرد که زیر پوستش حشراتی در حال حرکت هستند. بالاخره یک روز بعدازظهر او در اوج ناامیدی پیراهنش را از تن در آورد و ایستاد تا حشره زیر پوستش به حرکت درآید، به محض اینکه این احساس را پیدا کرد با یک سوزن شروع به کندن آن قسمت از پوستش کرد اما حشره حالا در سرش بود و بعد از آنجا به گردنش رفت. او بالاخره با کندن سه جای بدنش توانست حشرات را خارج کند و در یک ظرف بگذارد. وقتی همسرش آمد آنها را نشان داد اما همسر مایکل در کمال تعجب هیچ چیز در ظرف پیدا نکرد. در حقیقت مایکل مبتلا به یک بیماری به نام مورژلونز (Morgellons) است؛ بیماریاي که فرد فکر میکند واقعا چیزی زیر پوستش در حال حرکت است.
این بیماری از کجا آمده است؟
در سال 2001 ماری لیتائو، مادر پسری 2 ساله اعلام کرد که پسرش از وجود حشراتی زیر پوستش شکایت میکند. ماری که خود فارغالتحصیل رشته زیستشناسی بود و پیش از آن در بیمارستان بوستون کار میکرد، توضیح داد که خودش با میکروسکوپ پسرش را آزمایش کرده و فیبرهای قرمز، آبی، سیاه و سفیدي زیر پوست او یافته است. حدود 8 پزشک پسر ماری را معاینه کردند ولی هیچکدام توانایی کشف بیماری او را نداشتند و آن را به حساسیت و دیگر موارد نامعلوم مرتبط میدانستند. برد هلدریخ که در بیمارستان جان هاپکینز مشغول کار بود پسر ماری را معاینه کرد و هیچ چیز نامعمولی را در پوست این پسر پیدا نکرد. پزشکی دیگر این طور گزارش کرد که مادر این پسر احتمالا خود دچار سندرم مونشهاوزن است که در آن فرد با بیمار جلوه دادن خود یا کودکش سعی در جلب توجه سیستم پزشکی دارد. این کودک الان 7 سال دارد و هنوز با این مشکل مواجه است. مادر او با جستوجو در اینترنت نام مورژلونز را برای این بیماری در نظر گرفت و در سال 2002 «بنیاد تحقیقات مورژلونز» را تاسیس کرد. او با هدف جلب حمایت و اطلاعات سایر پزشکان و متخصصان از نقاط مختلف دنیا این کار را انجام داد اما در عوض هزاران نفر با این بنیاد تماس گرفتند و مشکلاتی مانند زخم و وجود الیاف و علائم عصبی و دردهایش را به اشتراک گذاشتند. این بنیاد در 15 کشور دیگر از جمله انگلیس، استرالیا و هلند اعضایی دارد.
این بیماران چه علائمی دارند؟
احساس ناخوشایند زیر پوست اصلیترین شکایت مبتلایان است. این بیماران ممکن است از احساس سوزش زیر پوست یا حس حرکت یک خزنده زیر پوستشان هم شکایت کنند. خارش شدید و زخمهای پوستی که به طور ناگهانی ظاهر میشوند و به آرامی التیام مییابند از دیگر علائم هستند. برخی بیماران وجود الیافی شبیه فیبر را زیر پوستشان گزارش میکنند. ازجمله دیگر علائمی که در بیماران مبتلا به مورژلونز میتوان مشاهده کرد شامل مشکل در توجه و تمرکز، خستگی شدید، ریزش مو، درد مفاصل و عضلات، مشکلات سیستم عصبی، از دست دادن دندان، مشکلات خواب و از دست دادن حافظه کوتاه مدت است.
درمان به چه صورت انجام میشود؟
هیچ درمان شناخته شدهای برای این بیماری وجود ندارد. درمان هر نوع مشکل روانی و پزشکی که همزمان با این بیماری ایجاد میشود در تخفیف علائم بیمار بسیار موثر است.
از آنجا که بسیاری از پزشکان این بیماری را در رده توهمات روانی قرار میدهند، توصیه میکنند بیماران با این علائم تحت ارزیابی روانپزشکی قرار بگیرند و داروهای ضدتوهم مصرف کنند. اما برخی که اعتقاد به وجود عفونت یا انگل در بدن بیماران دارند برای آنها آنتیبیوتیک تجویز میکنند؛ هرچند که مصرف طولانیمدت این داروها عوارض جانبی زیادی دربر دارد.
چه افرادی مبتلا میشوند؟
در گذشته تنها چند پزشک درباره این بیماری شنیده بودند اما در پاسخ به گزارشهای پراکنده چند مرکز مراقبت بهداشتی به بررسی این وضعیت پرداختند. مطالعه CDC مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها نشان داد بیماری مورژلونز به احتمال زیاد در میان زنان سفیدپوست میانسال بیشتر است. درصد ابتلا در کودکان و بزرگسالان به طور مساوی است و ممکن است افرادی در خانواده نشانهای از بیماری را نشان دهند در حالی که دیگر اعضای خانواده سالم باشند. بسیاری از بیماران در مطالعه این مرکز نشانههای وسواسی را نشان دادند. حدود نیمی از افراد این مطالعه مشکلات دیگری ازجمله افسردگی و سوءمصرف مواد را هم داشتند.
فیلمی درباره مورژلونز
این بیماری بهانه برخی فیلمهای امروز هم شده است. فیلم زیر پوست ما (under our skin) فیلمی در این باره است. فیلمی که از میکروبها و داستان بیماری لایم و ارتباط آن با بیماری مورژلونز را نشان میدهد.
این فیلم داستان بیماران و پزشکانی است که برای زندگیشان تلاش میکنند و توجه سیستم مراقبتهای پزشکی در زمینه رفع مشکلات بیماران را نشان میدهد. هر چند که در این فیلم هم نشان داده میشود که این بیماری بیشتر یک بیماری ذهنی است تا جسمی.
بالاخره منشا بیماری چیست؟
این سوال که مورژلونز یک بیماری است یا یک توهم در سالهای اخیر پژوهشهای زیادی را به دنبال داشته است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها اعلام میکند که این وضعیت بر اثر عفونت یا وجود چیزی در محیط زیست اتفاق نمیافتد. بررسی الیاف پوست بیماران نیز نشان داد که این فیبرها معمولا کتان هستند، چیزی که معمولا در لباسها وجود دارد. این پژوهش همچنین نشان میدهد زخمهای پوست نتیجه خارش طولانیمدت پوست است.
در عین حال CDC اعلام میکند که قادر به نتیجهگیری براساس این پژوهش نیست و نمیتواند به صورت دقیق بگوید که این وضعیت توهم است یا مشکلی پزشکی. مطالعات موردی و تحقیقات پیشین نشان دادهاند که ممکن است مورژلونز به بیماری لایم مرتبط باشد اما محققان دانشگاه اوکلاهاما هیچ مدرکی برای اثبات این نظریه پیدا نکردهاند.
مطالعهای که در سال2010 انجام شده ارتباطی بین این بیماری و کمکاری تیروئید یافته است اما تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است. پژوهشگران مرکز کنترل بیماریهای ایالات متحده نتایج مطالعه چند ساله خود در رابطه با این بیماری را در ژانویه۲۰۱۲ انتشار دادند. آنان عنوان کردند که بررسیهای چند ساله نشان میدهد هیچ ارگانیسم بیماریزایی در بیماران مورژلونز وجود ندارد.