چه سني و چه كتابي مناسب نوزاد است

مزاياي خواندن كتاب  براي نوزاد به اندازه اي است كه شما را شگفت زده خواهد كرد. جنين متوجه تمام كارهاي شما و علت آنها نمي شود. اما شما نبايد انتظار داشته باشيد تا كودك شما قبل از آنكه شما با او شروع به صحبت كرديد چيزي را متوجه شود. همچنين شما نبايد انتظار داشته باشيد ، زماني كه براي  نوزاد خود لالايي مي خوانيد، نوزاد متوجه شده و همراه با ريتم سرش را براي شما تكان دهد. بلند صحبت كردن و خواندن براي نوزاد، يك محرك بسيار مهم به حساب مي آيد و يكي از فعاليتهاي بزرگي است كه والدين مي توانند براي سالها آن را ادامه بدهند. 

 

نوزاد، زماني كه متولد مي شود، قادر است تا تمام صداهايي را كه براي صحبت كردن لازم است ياد بگيرد. هرچه بيشتر كتابهاي داستان را براي نوزاد خود با صداي بلند بخوانيد و با آنها بلند تر صحبت كنيد، كلمات بيشتر و بهتر در ذهن آنها آشكار مي شود و بهتر قادر خواهند بود تا صحبت كنند. شنيدن كلمات، به نوزاد كمك مي كند تا شبكه نيرومندي  از كلمات در مغز او ساخته شود. نوزاداني كه والدين آنها به طور دائمي براي آنها كتاب مي خوانند يا با آنها صحبت مي كنند، تا سن 2 سالگي نسبت به نوزادان ديگر، بيشتر با كلمات آشنايي دارند. و نوزاداني كه در طول سالهاي اول زندگي بيشتر با آنها صحبت شده و براي آنها كتاب خوانده شده است براي يادگيري و مطالعه اشتياق بيشتري از خود نشان مي دهند. 

 

زماني كه براي نوزاد خود كتاب يا آواز مي خوانيد، كودك شما قادر است تا احساسات متفاوتي را كه شما در حين اداي كلمات و تلفظ صداها استفاده مي كنيد را بشنود. اين موارد به پرورش اجتماعي و رشد احساسي نوزاد كمك مي كند. همچنين خواندن، نوزاد را به نكته سنجي، لمس و پاسخ به سوالات دعوت مي كند و تمام اين موارد باعث بهبود در رشد اجتماعي و مهارت در فكر كردن مي شود. علاوه بر تمام اين فوائد، مهارت زباني نوزاد بوسيله تقليد صداها، تشخيص تصاوير كتاب و يادگيري كلمات تقويت مي شود.

 

يكي از مهمترين مزايايي كه بلند خواندن دارد، برقراري ارتباط  بين چيزهايي است كه نوزاد شما به آنها عشق مي ورزد.  يعني صداي شما، نزديكي به شما و كتاب.

تفاوت سن نوزادان در قدرت درك كلمات 
 

كودكاني كه ماههاي نخست زندگي خود را شروع كرده اند ممكن است مفهوم تصاوير داخل كتاب را متوجه نشود اما او مي تواند روي آنها تمركز كند به ويژه روي صورتها، رنگهاي روشن و الگوهاي رنگها. خواندن لالايي و آواز به هنگام شيردهي باعث آرامش و جلب توجه نوزاد مي شود. 

 

بين 4 تا 6 ماهگي، نوزاد شما ممكن است تا به كتاب علاقه و اشتياق بيشتري نشان دهد. او ممكن است تا به سمت كتاب چنگ زده و يا آن را بين انگشتان خود نگه دارد. اما مراقب باشيد چون احتمال دارد آن را به سمت دهان برده و يا به سمت ديگري پرتاب كند. كتابهايي را انتخاب كنيد كه داراي ريتمهاي تكراري و رنگهاي روشن هستند. 

 

بين 6 تا 12 ماهگي، كودك شما قادر خواهد بود تا چيزهايي را كه در داخل  كتاب است را بفهمد و احتمال زياد مي رود تا درك او نسبت به صفحات و يا كل داستان نيز از همين دوران آغاز شود. نوزاد در اين دوره به آن چيزي كه شما مي خوانيد پاسخ مي دهد، به سمت كتاب چنگ انداخته و تلاش مي كند تا با دهانش صداهايي را توليد كند. تا 12 ماهگي قادر مي شود تا با كمك شما صفحات را ورق بزند. در اين سن آنها به تدريج شروع مي كنند به اشاره كردن به سمت اشيائي كه در داخل صفحات مي بينند و صداي شما را تكرار مي كنند. 

  
چه زمان و چگونه بخوانيد  
 

يك نكته مهم درباره بلند خواندن وجود دارد و نياز به مهارت خاص يا وسيله خاصي نيست . اين كار فقط به شما، نوزاد شما و كتاب نياز دارد. براي دقايق كوتاهي با صداي بلند بخوانيد. اما در بيشتر مواقع اين كار را انجام ندهيد. نگران نباشيد از اينكه كتاب تمام شود فقط روي صفحاتي كه شما و نوزاد شما از آن لذت مي بريد، تمركز كنيد.

 

سعي كنيد تا هر روز در ساعتهايي كه فضاي خانه ساكت است و بيكار هستيد كتاب بخوانيد. معمولا بهترين زمان قبل از خواب شب و ميان روز است. به علاوه اين بهترين زمان است تا نوزاد خود را نوازش كنيد. اين كار به آرامش نوزاد شما كمك مي كند. سعي كنيد زماني را براي اين كار انتخاب كنيد كه نوزاد شما سير بوده و پوشكش تازه تعويض شده باشد. پيشنهاد مي شود تا از كتابهاي سبك استفاده كنيد زيرا حمل اين كتابها راحت بوده و مي توانيد آنها را همراه خود به هر مكاني كه دوست داريد ببريد و زماني كه به طور مثال در مطب دكتر نشسته ايد مي توانيد راحت از آن استفاده كنيد. 

موارد زير را به هنگام خواند كتاب رعايت كنيد:

·    نوزاد و كودك خود را به هنگام كتاب خواندن نوازش كنيد. اين كار به آنها آرامش و احساس امنيت داده و باعث گرم تر شدن روابط بين شما و نوزاد مي شود.

·    صداي خود را با ريتم كلمات و جملات كتاب تنظيم كنيد. هرجائيكه لازم است صداي خود را بلند و كوتاه كنيد و براي هر شخصيت داخل كتاب چنانچه مناسب است از يك صداي متفاوت استفاده كنيد.

·    نگران رعايت نكردن ترتيب خطوط كتاب نباشيد. اگر سطري را گم كرديد براي لحظه كوتاهي مكث كنيد سپس با جملات پرسشي سطر خود را پيدا كنيد مثلا بپرسيد كجا بوديم؟ گربه سياه كجا رفت. آهان اون اينجاست. ممكن است نوزاد و كودك شما قادر به پاسخگويي نباشد اما اين كار پيش زمينه اي است كه بعدها در پاسخگويي به شما كمك مي كند.

·    به هنگام شير دادن به نوزاد و حرف زدن با او، براي او شهر بخوانيد و صداي حيوانات را تقليد كنيد. در مواقعي كه بيكار هستيد نوزاد را روي زانوهاي خود بنشانيد و با او صحبت كنيد.

·    كودكان در اثر تكرار ياد مي گيرند و عاشق تكرار هستند. بنابراين از اينكه براي آنها كتابهاي تكراري و شبيه هم بخوانيد نگران نباشيد. سعي كنيد تا آهنگهاي يك شكل و تكراري را به يك شكل و با يك صدا تكرار كنيد.

چه كتابي براي نوزادان مناسب است
 

كتابهايي كه براي نوازادان انتخاب مي كنيد بايد ساده بوده و داراي متن هاي تكراري و عكسهاي واضح باشد. در طول اولين ماههاي نخست زندگي، نوزاد فقط دوست دارد تا صداي شما را بشنود. بنابراين شما مي توانيد هر چيزي را كه مي خواهيد بخوانيد. بويژه كتابهايي را كه حاوي شعر و آهنگ هستند. همانطور كه نوزاد به كتاب خواندن علاقه مند مي شود، كتابهايي را انتخاب كنيد كه تصاوير آنها ساده بوده و رنگ آنها با زمينه كتاب متفاوت باشد. 

 

زماني كه نوزاد شما شروع به چنگ انداختن به كتاب مي كند، كتابهايي را تهيه كنيد كه داراي رنگهاي روشن بوده البته كتابهاي پارچه اي كه داراي صورت هستند مي توانند انتخاب خوبي باشند. اين كتابها به علت نرمي، نوزاد را تشويق مي كند تا آن را لمس كرده و قدرت حركت انگشتان و دست نوزاد را تقويت مي كند. تصاويري كه از رنگهاي با كيفيت برخوردار هستند باعث تقويت قدرت بينائي نوزاد مي شود. 

 

زماني كه كودك شما شروع به پاسخگويي به چيزهايي كه در داخل كتاب است مي كند، براي او كتابهاي تخته اي با تصاوير كودكان يا اشيائي شبيه آنها تهيه كنيد. زماني كه نوزاد نشستن در وان حمام را آموخت و ياد گرفت كه چگونه با انگشت خود غذا بخورد، داستانهاي ساده اي كه درباره زمان حمام كردن و خوابيدن است را تهيه كنيد. همانطور كه كودك شما بزرگتر مي شود و توانايي حرف زدن را پيدا مي كند كتابهايي براي او تهيه كنيد كه نوزاد را دعوت مي كند تا كلمات ساده را تكرار كند.

 

البته در اين زمان استفاده از كتابهاي سه بعدي بسيار مناسب بوده و باعث مي شود تا نوزاد شما هيجان زده شود. كودكان در هر سني كه باشند عكسهاي آلبوم را بسيار دوست دارند به ويژه اگر عكس افرادي كه آنها او را مي شناسند در داخل آلبوم باشد.

 

اگر دوست داريد تا كودك شما كتاب خوان شود، بهتر است در قسمتهاي مختلف منزل كتاب بگذاريد. همانطور كه نوزاد شما بزرگ مي شود و شروع مي كند به سينه خيز رفتن و بهم ريختن سبد اسباب بازيهاي خود مي تواند از داخل سبد به همراه اسباب بازي يك كتاب نيز پيدا كند