آيا سابقه عزاداري به دوره صفويه و قاجاريه برميگردد؟
توضيح اشكال:
عزاداري به اين شكل فعلياش در زمان صفويه مرسوم شدهاست و قبلاً سابقه نداشتهاست و در دورهي قاجاريه نيز، ظهور و بروز دستههاي عزاداري زياد بودهاست به حدي كه وضعيت فعلي دستههاي عزاداري، به گرد پاي آن موقع هم نميرسد.
پاسخ:
ريشهي دستههاي عزاداري (طبق تاريخ مكتوب) به سال 352 هجري قمري برميگردد. اولين دسته را هم زنان تشكيل دادند كه در روز عاشورا از محلهي كرخ بغداد بيرون آمدند. در همان دوره كه دورهي حكومت آل بويه بود، رؤساي شيعه، شيخ مفيد، شيخ طوسي و سيد مرتضي، اين قضيه را سنت كردند. حتي در برخي نقلها هست كه علمها را در منزل سيد مرتضي نگهداري ميكردند. در تاريخ آمده كه اهل تسنن خيلي با اين سنتها مبارزه كردند، اما موفق نشدند.
در مقابل، سنيها روز دوازدهم محرم، به عنوان سالروز شهادت مصعب بن زبير، دستهي عزاداري راه انداختند. انتخاب اين شخص هم زيركانه و درست در جهت مخالف شيعه بودهاست؛ زيرا بعد از خروج مختار و كشتن قتلهي سيدالشهدا، مصعب خروج كرد و مختار را كشت و سپس خود توسط عبدالملك كشتهشد.
در هر صورت، اهل تسنن نيز دستهي عزاداري را در روز دوازدهم محرم به راه انداختند و تا چند سال هم تكرار كردند ولي با تدابير شيخ طوسي، منحل شد.
بعد از دورهي حكومت آل بويه، شيعه تحت فشار قرار گرفت و عزاداري را در خانهها برگزار كرد تا اين كه در دولت صفوي، قضيهي عزاداري ظهور بيشتري يافت؛ بنابراين ريشهي عزاداري به دورهي صفويه برنميگردد.