آموزش اینترنتی یا آنلاین online
آموزش مجازی Virtual learning
جامعه هوشمند در مراحل تکاملی خود قرار گرفته است. کار بست فناوری های اطلاعات و ارتباطات ICT موجبات تغییر جهان و انسان در عصر دیجیتالی گردیده است. در فرآیند این تحولات روش های نوین آموزش پدید آمده اند و به عنوان بخشی موثر در سایت های وب گستر راهی دنیای مجازی گردیده اند. آموزش در دنیای مجازی به اشکال مختلفی استفاده می شود (نظیر سیستم های از راه دور یا پستی یا مکاتبه ای و ... ) که یکی از آنها آموزش مبتنی بر اینترنت است. مدل محیط یادگیری اینترنتی برای همه رشته های دانشگاهی و آکادمیک قابل استفاده است و محدودیتی خاص برای رشته خاصی وجود ندارد. در این حال برخی موضوعات از طریق این محیط ها بهتر از موضوعات دیگر بیان می شوند. برای مثال موضوعات نظری با این روش هماهنگی بیشتری دارند تا موضوعات عملی اما رویکرد های جدیدی نیز برای تدریس موضوعات عملی از راه دور نیز این امر را امکان پذیر نموده است. مایر سه صلاحیت کلیدی را که فراگیران باید هنگام استفاده از محیط های یادگیری اینترنتی داشته باشند را به شرح ذیل اعلام نموده است:
1-انتقال ایده ها و اطلاعات
2-کار با دیگران بصورت تیمی
3-استفاده از فناوری
موارد استفاده از اینترنت را در سه مقوله اصلی تقسیم کرده است :
1-استفاده از اینترنت به عنوان منبع استفاده از اطلاعات
2-استفاده از اینترنت به عنوان رسانه ارتباط جمعی
3-استفاده از اینترنت به عنوان یک سیستم تجارت الکترونیکی یا سیستم تبادل الکترونیکی
فرصت های جدیدی که استفاده از محیط اینترنتی برای دانشگاه ها ایجاد می کند :
الف : فرصت های کسب و کار جدید :
1- افزایش تعداد دانشجو از طریق ارائه دروس از راه دور و یادگیری انعطاف پذیر که در دو گروه خودش را بیشتر نشان می دهد:
- والدین کارکنان ارتش و ... که به نوعی در مشغله هستند
– دانشجویان خارجی از طریق پردیس مجازی
2- از طریق رقابت برای عقد قرارداد آموزش های کارگاهی منابع مالی اضافی بدست می آورند.
3- برای موضوعات درس های خاص مراکز اعتلا ایجاد کنند. برای مثال بخش فناوری اطلاعات از موسسه سیدنی از نظر برنامه نویسی و تحلیل مشهور است
ب : بهبود کیفیت آموزش (مزایا) :
1- امکان تکرار درس ها
2- دانشجو هرگز درس و کلاس را از دست نمی دهد
3-مشکلات رفت و آمد تسهیل می شود
4-دسترسی آسان به دنیای اطلاعات از طریق شبکه جهانی, دسترسی به : سوالات مکرر که پرسیده می شود – گروه های خبری – کاتالوگ های کتابخانه ای – اطلاعات مربوط به محصولات
5-رشد سواد اینترنتی از طریق انجام دادن فعالیت های مبتنی بر وب (سواد اینترنتی امروز ضرورت است درست مانند 10 سال قبل که سواد کامپیوتری ضرورت داشت
مؤلفه های محیط یادگیری اینترنتی :
بازیگران اصلی : معلم, فراگیر, کارمند, پشتیبان فنی و اداره مرکزی
معلم باید به فنون تدریس در این محیط آشنایی داشته باشد و توانایی کار با رایانه و اینترنت را داشته باشد, کارمندان و پشتیبانان فنی آشنایی با شبکه ای کردن, شبکه ارتباطات پست الکترونیکی, شبکه جهانی وب, سیستم راه اندازی مورد استفاده خدمات دهنده و کار با اینترنت, مرکز امور اداری خدماتی را ارائه دهد که به محصول نهایی آموزش تاثیر می گذارد مانند آگهی و تبلیغات, ثبت و گزارش نتایج, توزیع کمک هزینه های تحصیلی
تجهیزات اصلی : خدمات دهنده, ایستگاه کاری معلم, ایستگاه کاری فراگیر و دسترسی به اینترنت
ایستگاه کاری معلم باید یا توسط دانشکده و یا در خانه تامین باشد همچنین اگر درسی به صورت نیمه مجازی یا به عنوان بخشی از دروس دوران دانشکده می باشد تامین ایستگاه کاری فراگیر هم به عهده دانشکده خواهد بود, همچنین دسترسی به اینترنت باید 24 ساعته و بدون قید و شرط باشد البته تنها حداقل محدودیت برای تضمین امنیت خدمات دهنده وجود داشته باشد, خدمات دهنده دارای یک نام ثبت نام شده بوده و ظرفیت کافی برای پشتیبانی از کاربران و ترافیک شبکه را داشته باشد
طراحی شبکه برای محیط یادگیری اینترنتی :
آنچه در اینجا خیلی مهم می باشد آن است که اتصال اینترنت پر سرعت و مستقل باشد و به عبارت دیگر یک محیط آموزش اینترنتی واقعی بدون پهنای باند وسیعبرای انتقال دی تا data محقق نخواهد شد و خدمات دهنده ظرفیت اتصال کافی داشته باشد (مثلا یک خدمات دهنده که خدماتی را مبتنی بر پست الکترونیکی و صفحات وب با گرافیک های متوسطی را ارائه می دهد به ظرفیت کمتری نیاز دارد تا خدمات دهنده ای که یک کتابخانه بزرگ با نرم افزار های قابل انتقال و کنفرانس ویدئویی را ارائه می دهد). مدل زیر شبکه ای را نشان می دهد که اساتید و دانشجویان هریک توسط یک ISP به اینترنت متصل می شوند و از خانه آموزش می بینند و خود server هم توسط یک ISP به محیط اینترنت (و با سرعت بیشتر ( متصل می شود. البته شکل, دو لابراتوار اینترنتی را برای اساتید و دانشجویان در محل ساختمان خدمات دهنده را نیز نشان می دهد که برای آموزش در دانشکده طراحی می شود. هر گاه شبکه بخش تدریس از شبکه اصلی دانشکده جدا باشد آنگاه امکان تهدید برای ظرفیت یا امنیت شبکه کاهش می یابد
آموزش در فضای سایبرنتیک و ویژگی های آموزش آنلاین :
1-افزایش تمایل همکاری بین دانشجویان و اساتید
2-مرتبط و متصل بودن یا ارتباط فانتزی و براحتی از طریق پست الکترونیکی و کنفرانس (البته همیشه پست الکترونیکی در دسترس است ولی فوری نیست!)
3-فراگیر محوری (خود شخص محتوا را کشف کرده و تکالیف و پروژه ها را انجام می دهد البته درس های آنلاین کمتر از کلاس های سنتی ساختمند هستند و یا به اصطلاح به هم ریخته تر هستند)
4-بی مرز بودن ( بهتر برای دانشجویان ناتوان و یا کسانی که مرتب تغییر مکان می دهند
5-اجتماع ( آموزش در اجتماع رخ می دهد) یا همان دهکده الکترونیکی> ایجاد یک homepage روی وب که امکان عنصر جداگانه پیشین را از هم کند یا فهرست آنلاین یا پست الکترونیکی یا شماره تلفن به ایجاد اجتماعات یادگیری کمک کند (کار گروهی در کلاس, در محیط اینترنت اینترنتی به جوامع کوچک اطلاعاتی از راه دور تبدیل می شود)
6-اکتشاف: یادگیری های اکتشافی مثل یادگیری مبتنی بر حل مسئله در حقوق پزشکی مهندسی با آموزش آنلاین سازگاری زیادی دارد چون دسترسی به منابع و مهارت یکی از جنبه های اصلی حل مسئله است
7-به اشتراک گذاشتن دانش : کتاب ها یک تکنولوژی نسبتا ارزان قابل حمل و با دوام برای انجام این کارند اما از این طریق هر کس می تواند یک ناشر یا مولف باشد
8-چند حسی بودن (البته در آموزش اینترنتی آموزش بر پایه خواندن منابع یادگیری است که منجر بهاز دست دادن تفاوت های ظریف در گفتار, زبان غیر کلامی و حالت چهره استاد می شودلذا شبیه سازی تعاملی گران است)
9-در آموزش اینترنتی ارجاع استاد و منابع بیشتر جهت مطالعه معطوفبه دیگر سایت های وب می باشد
10-صحت و درستی : دانشجویان به محققان و پایگاه های داده های واقعی دسترسی دارند بنابراین فعالیت های یادگیری آنها واقعی است