ریسه رفتن حالتی است طبیعی که معمولا در شیرخواران از سنین شش ماهگی به بعد دیده می‌شود که نگرانی چندانی را به همراه ندارد.
در دو نوع دیده می‌شود: در یک نوع آن کودک به هنگام حمله ریسه؛ سیاه (سیانوره و کبود) می‌شود و در نوع دوم چنین حالتی دیده نمی‌شود.
کودک به دنبال یک گریه شدید دچار وقفه تنفسی بسیار کوتاهی شده و همان‌طور که گفته شد می‌تواند با سیاه شدن لب‌ها همراه باشد. چشم‌ها بالا رفته و ممکن است لرزشی خفیف در عضلات صورت مشاهده شود که همه این علائم گذرا هستند.
علت ریسه رفتن چیست؟
علت واقعی آن به طور دقیق مشخص نشده است، اما ممکن است به دلیل مسائل روحی روانی و یا عادتی باشد. آنچه که در این رابطه مهم است عدم وجود ضایعه و اختلال عصبی در مغز است و می‌توان آن را یک مساله طبیعی تلقی نمود که در برخی از کودکان وجود دارد .
آیا در موقع ریسه رفتن ممکن است قسمتی از بدن کودک دچار لرز و انقباضات مکرر ( همانند تشنج ) شود؟
بله. درحدود یک سوم موارد چند انقباض و لرز خفیف در دست، پا یا عضلات صورت (نظیر فک یا لب‌ها) رخ می‌دهد و به سرعت نیز برطرف می‌شود و هیچ مساله‌ای را به وجود نمی‌آورد، اما در صورت وجود چنین حالتی برای اطمینان خاطر از عدم وجود صرع، بهتر است به پزشک مراجعه شود. گاهی نیز کودک برای مدت کمتر از یک دقیقه بی‌حال و گیج و منگ می‌شود.
در ایجاد این حالت آیا ارث دخالت دارد؟
بله. دیده شده است که در حدود ۲۳% موارد سابقه چنین حالتی در افراد خانواده کودک مبتلا وجود دارد .
ریسه رفتن چه ویژگی‌هایی دارد؟
– خصوصیات و ویژگی‌های ریسه رفتن عبارت‌اند از:
– این حالت در حدود ۴% کودکان در سنین کمتر از ۸-۶ ماهگی اتفاق می‌افتد (۷۵% موارد) و بندرت ممکن است قبل از شش ماهگی یا پس از شش سالگی اتفاق بیفتد.
– همیشه در موقع بیداری اتفاق می‌افتد.
– به طور تقریبی همیشه کمتر از یک دقیقه طول می‌کشد و خود به خود بدون هیچ اقدامی بر طرف می‌شود.
– ممکن است روزی یکبار تا ماهی یکباراتفاق افتد.
آیا ریسه رفتن باعث صدمات و اختلالات عصبی می‌شود؟
– خیر. تقریبا هیچ‌گاه در اثر ریسه رفتن صدمه‌ای به مغز نمی‌رسد و در آینده نیز هیچ مشکل جسمی یا روحی برجای نمی‌گذارد .
ریسه رفتن تا چند سالگی باقی می‌ماند؟
در بیشتر موارد پس از سن سه سالگی از بین می رود و در حدود ۹۰% بیماران تا سن ۶-۵ سالگی به طور کامل بهبود یافته و دیگر دچار حملات نمی‌شوند و سایر کودکان نیز به مرور زمان بهبود می‌یابند.
آیا ریسه رفتن نیاز به درمان خاصی دارد؟
در بیشتر موارد خیر. اگر دفعات ریسه رفتن بیش از یکبار در روز باشد و یا بیش از یک دقیقه طول بکشد، اغلب با تجویز یک داوری آنتی کولینرژیک توسط پزشک بهبود یافته و یا دفعات و مدت آن کاهش می‌یابد. البته رفتار والدین در برخورد با چنین حالتی نیز در بدتر یا بهتر شدن آن بی‌تاثیر نیست. در سایرموارد نیاز به هیچ نوع درمان خاصی نیست.
در موقع ریسه رفتن، والدین چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
– برخورد مناسب والدین با چنین ناراحتی در بیشتر موارد باعث بهبودی سریع حمله و حتی کاهش دفعات حمله می‌شود، بنابراین رعایت نکات زیر به والدین توصیه می‌شود:
– درموقع حمله خونسردی خود را حفظ کرده و بدون آنکه کودک متوجه اضطراب ونگرانی شما شود او را دراز کرده و یک پارچه مرطوب ( سرد ) روی پیشانی او بگذارید.
– هرگزاقدام به باز کردن دهان کودک و یا گذاشتن چیزی داخل دهان او نکنید .
– برخی از والدین به اشتباه جهت اتمام حمله و نفس کشیدن، شانه ها یا سر کودک را گرفته و شدیدا تکان می دهند. جدا از این کار خودداری کنید .
– نیازی به تنفس مصنوعی یا ماساژ قلبی نیست .
– طوری رفتار نکنید که کودک برای رسیدن به مقاصد واهداف خود از این حربه وشیوه استفاده کند .
- در حالات زیر کودک را بلا فاصله به اولین مرکز درمانی برسانید :
الف – اگر کودک بیش از یک دقیقه نفس نکشد .
ب – اگر اختلال هوشیاری پس از حمله بیش از یک دقیقه طول بکشد.
