خلاصه اي از زندگي اين بزرگ مرد عرصه دين و دانش:
ولادت :
شيخ عباس قمي معروف به ثقة المحـدثيـن به سال 1296 هجري قمري در شهر مذهبي قم چشـم به جهان گشود. پدر او حاج محمد رضا قمي از اشخاص متديـن و با فضيلت شهر قـم به شمار مي رفت. شيخ عباس دوران كـودكي و نـوجـواني را در زادگاهـش گذراند.
تحصيلات :
شيخ عباس مقدمات علـوم را در مـوطـن خـود از محضر اساتيد مختلف و اكابـر وقت فرا گرفت ولـي روح بلنـد آن بزرگـوار به آن حدود قانع نشده براي كسب دانـش و معرفت بيشتر، آماده عزيمت به نجف اشرف گرديد و در سال 1316 هجري قمري راهي ديار نـور و قديمي تريـن حـوزه علـوم اسلامي گرديد. در بدو ورود به زيارتبارگاهمنـور امام همام و پيشـواي شهيـدان تاريخ شتافت و در كنار تربت پاكـش قرار گرفت و آرزوهاي دلـش را به محضر مقتداي خود عرضه نموده و عنايت و تـوجه خاص آن حضرت را براي استمرار راهـي كه در پيـش داشت درخواست نمود. او در حـوزه نجف از درس اساتيـد متعدد بهره هاي وافر برد و در روايت، فقه و اصـول، تفسيـر و كلام و حديث و غير آنها متبحر گرديد.
اساتيد :
آقا ميرزا علي محدث زاده (متـوفي 1396 هجري قمري) فرزند گرامي شيخ عباس قمي در مقـدمه كتاب (تتمة المنتهي) در ايـن باره چنيـن نگاشته است : مرحـوم والـد به نجف اشرف هجرت فرمـود و از آنجا كه علاقه زيادي به احاديث مـرويه از اهل بيت عصمت و طهارت داشت، و رسـم ديريـن بزرگان و دانشمندان چنيـن بـوده كه براي فرا گرفتـن علـم حـديث سفرها مي كردند و رنج ها مي بردند، ايشان نيز چنين كرد و شاگردي خاتـم المحدثيـن حاج ميرزا حسيـن نـوري را اختيار كرده و مدت زيادي نزد آن دانشمند بزرگ به كسب علـم پرداخت و بسيار ملازم استادش بوده است.
تأليفات :
شيخ عباس قمي تأليفات بسياري _ كه در مجموع به ۶۳ جلد مي‌رسد _ دارد كه بعضي از آنها عبارتند از : 1 ـ مفاتيح الجنان. 2 - سفينة البحار. 3 - منتهي الآمال. 4 - فـوايد الرجبية. 5 ـ الـدرة اليتيمية. 6 ـ هداية الزايري. 7 ـ اللئالـي المنثـورة. 8 ـ الفصـول العلية في المناقب المرتضـوية. 9 ـ حكمة بـالغة . 10 ـ غاية القصـوي فـي ترجمة عروة الوثقي . 11 ـ التحفة الطـوسية . 12 ـ نفـس المهمـوم. 13 ـ الانـوار البهية. 14 ـ رسـاله اي در گنـاهـان كبيـره و صغيـره. 15 ـ منازل الاخـرة. 16 ـ رسـاله دستـور العمل حضـرت سيد الشهدا (عليه السلام). 17 ـ چهل حديث . 18 ـ هداية الاحباب. 19 ـ فوايد الرضوية. 20 ـبيت الاحزانفي مصـايب سيـدة النسـوان . 21 ـ تتمة المنتهي. 22 ـ فيض القـدير. 23. الكني و الالقاب. 24 - سبيل الرشاد. 25 - ذخيرة الابرار.
گفتار بزرگان :
علامه شيخ آقا بزرگ تهراني درباره ايشان مي فرمايد : ايشان را انساني كامل و مصداق دانشمنداني فاضل يافتم، به صفات پسنديده آراسته بود، اخلاق ستوده داشت و داراي تواضع فراواني بود، از تقواي بسيار و زهد فراوان برخوردار بود، به همنشيني با او مدت ها انس گرفتم و روحم با روح او در آميخت. (اعلام الشيعة جزء اول صفحه 99).
علامه شيخ عبدالحسين اميني در مورد او مي گويد : او از نوابغ و بزرگان علم حديث است و در فن تأليفات در عصر حاضر مقام ارجمندي را احراز نموده و خدمات او در اين راه بر احدي پوشيده نيست. (الغدير جلد اول صفحه 157).
محقق بزرگوار ميرزا ابوالحسن شعراني مي گويد : وي اديبي با ورع، محدثي خبير و مطلع و در ضبط مطالب دقيق و در فارسي و عربي فصيح و مردي با ذوق و خالي از تعصب و شجاع بود. او سخن حق را از هر كس مي شنيد مي گرفت (مقدمه كتاب دم المسجوم ).
مرحوم مدرس تبريزي صاحب ريحانة الادب در كتاب خود مي نويسد : حاج شيخ عباس بن محمد رضا ابي قاسم از افضال علماي عصر حاضر، عالم فاضل كامل محدث متتبع و ماهر بود .(ريحانة الادب جلد 4) .
وفات :
حاج شيخ عباس قمي پـس از عمري زنـدگـي پـر بار همراه با عزت و عظمت در شب سه شنبه بيست و سـوم ماه ذيحجه 1359 هجري قمري از ايـن جهان رخت بـر بست و به سـوي منزل جاودان كوچ كرد. عاشقان خاندان عصمت و طهارت بـر سـر و سينه زنان تابـوت او را بـر دوش گـرفته و با احترام و شكوه خاصي به طرف صحـن مطهر امير مومنان حضرت علي (عليه السلام) تشييع كردنـد، مرجع عاليقـدر جهان تشيع مرحـوم حاج سيد ابـوالحسـن اصفهانـي بر جنازه اش نماز گزارد، سپـس پيكر پاك آن مرحـوم بنا به وصيت خـودش در صحـن مقـدس مرتضـوي در كنار آرامگـاه استـادش به خـاك سپـرده شد.
