هفت سین IT

سرور، سرویس پک، سایت، سی پی یو، سورس کد، سیم سیتی و سایبر. اینها تنها هفت سین از سین‌هایی بودند که سال گذشته یا در زندگی دیجیتالی و مجازی ما نقش آفرین بودند یا نامشان بر زبان ها بود و در سال جدید نیز همچنان با ما خواهد بود. برخی از این سین ها در تاروپود زندگی مردم قرن بیست و یكم نفوذ كرده اند و برخی دیگر تنها سمبولها و نشانه هایی از حضور IT در زندگی من و شما هستند. شما چند سین دیگر از دنیای فناوری اطلاعات می شناسید كه چنین نقشی در زندگی روزمره ما داشته اند؟ ۱- سرور

سرور یا به عبارتی دیگر همان كامپیوتری كه در هر شبكه، نقش اصلی یعنی سرویس دادن به دیگران را بازی می‌كند، یكی از مهمترین واژه‌هایی است كه نه‌تنها امسال بلكه هر سال از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اگر این واژه را به دو زمینه كامپیوترهای سرور و سیستم‌عامل‌های سرور تقسیم كنیم، در هر دو زمینه شاهد تحولاتی در سال ۸۳ بودیم. شركت‌هایی مثل IBM، Del، Asus، Gigabyte، HP/Compaq و دیگران انواع سرورهای خود را با آخرین تكنولوژی پردازشی و ذخیره‌سازی وارد بازار كردند. بحث‌های مختلفی هم در مورد انتخاب یك سرور به همراه كلیه مشخصات سخت‌افزاری كه برای انواع محیط‌های كاربردی مثل مكان‌های تجاری یا اداری كوچك، متوسط، بزرگ و عظیم مطرح شد كه نحوه انتخاب بهترین سخت‌افزار برای منظور مذكور در قالب چندمقاله در شماره ۵۰ ماهنامه شبكه مورد بررسی قرار گرفت. ضمن این‌كه ارایه سیستم‌عامل‌های سرور به ویژه نسخه‌های جدید ردهت، SUSE و سولاریس هم از رویدادهای مهم سال بود. هر كدام از این سیستم‌عامل‌های سرور با پشتیبانی از مدرن‌ترین سخت‌افزارها و ارایه بهترین و آسان‌ترین سرویس‌ها و داشتن بالاترین سطوح امنیتی، رقابتی سخت را در جلب توجه شركت‌های Enterprise به سمت خود آغاز كردند.

۲- سرویس‌پك

ویندوز XP و سرویس‌پك ۲ آن مطرح‌ترین رویداد عرصه ویندوز در سال ۸۳ بود. با ارایه این سرویس‌پك، بسیاری از حفره‌های امنیتی ویندوز XP كه به نفوذگران اجازه دخل و تصرف در سیستم و به ویروس‌ها امكان آسیب‌ به سیستم را می‌داد پوشانده شده است. بالا بردن سطح امنیت در اینترنت اكسپلورر از طریق بروز كردن فایروال موجود در آن، نصب برنامه پخش صوتی تصویری Media Player نسخه ۹ (و سپس نسخه ۱۰)كه امكان دانلود فایل‌های صوتی تصویری را از طریق اینترنت فراهم می‌كند، وجود پنجره ویژه مدیریت آنتی‌ویروس‌ها به نام Antivirus Protection كه عملكرد ضدویروس‌های نصب شده را كنترل می‌كند و همچنین وجود pluginهای جدید برای اینترنت اكسپلورر كه از مختل (crash) شدن آن در هنگام اجرای برنامه‌های ناسازگار و معیوب جلوگیری می‌كند، از جمله مزایای ارایه شده توسط این سرویس‌پك است.

۳- سایت

شاید واژه سایت یكی از عمومی‌ترین و همه‌گیرترین واژه‌های دنیای ارتباطات باشد. بسیاری از مجلات و روزنامه‌های معتبر جهان همواره به این مهم پرداخته و سایت‌های پرطرفدار هر ماه را به سلیقه خود یا طبق آمار رسمی به خوانندگانشان معرفی می‌كنند. اما مسأله‌ای كه در این میان مهم‌تر به نظر می‌رسد، نزدیك شدن فلسفه داشتن یك سایت به فلسفه داشتن یك ایمیل برای هر شخص است. به عبارتی دیگر اكنون ارایه نظرات، دیدگاه‌ها، محصولات و تبادل آن‌ها در دنیای ارتباطات آنقدر اهمیت یافته كه به تدریج سایت را هم همانند ایمیل به یكی از متداولترین روش‌های ایجاد ارتباط بین مردم دنیا تبدیل كرده است. در سال ۸۳ شاید سایت‌های سرویس‌دهنده اجتماعات جهانی مثل اوركات (با تمام مسایل جانبی مربوط به آن) و سایت‌های ارایه‌دهنده سرویس وبلاگ از مطرح‌ترین و مهم‌ترین سایت‌های موجود شناخته شدند. در ضمن سایت ماهنامه شبكه هم بالاخره پس از طی فراز و نشیب‌های بسیار راه‌اندازی شد و دریچه ارتباطی دیگری را با خوانندگان خود گشود.

۴- سی‌پی‌یو

پس از مدت‌ها سردرگمی خریداران كامپیوتر برای انتخاب سی‌پی‌یوی موردنظرشان، بالاخره كاربران و شركت‌های سازنده این قطعه سخت‌افزاری مهم و در واقع مغز متفكر یك كامپیوتر به طور خودانگیخته و البته غیررسمی به یك اجماع جهانی نزدیك شدند. تا این لحظه كه این مقاله نوشته می‌شود، این اجماع حاكی از پیشنهاد سی‌پی‌یوهای سری پنتیوم ۴ سلرون برای كامپیوترهای خانگی یا دفتری (در حالت كلاینت)، پنتیوم ۴ فول برای حرفه‌ای‌ترهای برنامه‌نویسی، كارهای گرافیكی و امثال آن و همچنین سرور LANهای كوچك، پردازنده‌های اینتل سری Xeon برای كاربردهای متوسط و سری ۶۴ بیتی ایتانیوم برای سرور شبكه‌های بزرگ است. البته این رده‌بندی در مرتبه پردازنده‌های خانواده اینتل است. در حالی ‌كه AMD هم برای كاربردهای مذكور انواع پردازنده‌های Athlon نوع XP، MP و همچنین سری ۶۴ بیتی Opteron را به بازار عرضه كرده است.

۵- سورس‌كد

مسأله سورس و اپن‌سورس امسال هم همانند سال‌های قبل با تغییر و تحولات مهمی همراه بود. شاید اظهارات مدیران شركت سان‌مایكروسیستمز مبنی بر قصد آن‌ها به ارایه سورس‌كد سولاریس در نسخه ۱۰ یكی از مهمترین رویدادهای دنیای اپن‌سورس بود. ورود این شركت به جامعه و طرفداران فلسفه سورس‌باز می‌تواند تأثیر به سزایی در این جنبش داشته و شاید روزی دیگران را هم ترغیب به این كار كند. اما شكایت SCO از توزیع‌كنندگان لینوكس خصوصاً آی‌بی‌ام و ردهت هم یكی از پرسروصداترین وقایع سال بود. SCO مدعی است كه سورس‌كد بسیاری از ماژول‌های سیستم‌عامل یونیكس را شركت آی‌بی‌ام و متحدان لینوكسی تحت نام اپن‌سورس و بدون پرداخت وجهی به SCO، به صورت رایگان استفاده كرده و یا آن را در قالب سورس‌باز در اختیار كاربران قرار می‌دهند. در دنیای وب هم آمدن فایرفاكس (Fire Fox) موجی از شادی و غرور را برای طرفداران سورس‌باز به ارمغان آورد. این مرورگر وب پرسرعت با فاكتورهای خوب امنیتی و حجم اندكی كه دارد در دو ماه پایانی سال میلادی ۲۰۰۴، حدود ۲۵ میلیون بار از سایت موزیلا دانلود شد و عنوان هدیه اپن‌سورس كریسمس را به خود اختصاص داد.

۶- سیم ‌سیتی

بازی استراتژیك سیم‌سیتی و در پی آن Sims و Sims۲ را همه می‌شناسند. این بازی ساخته و پرداخته ذهن شخصی است به نام ویل رایت (Will Wright) كه بدون شك می‌توان او را موفق‌ترین سازنده بازی‌های كامپیوتری در تاریخ برشمرد. این بازی با تمام امكانات هوشمند و شبیه‌سازی سه‌بعدی كه تصور می‌كنید همراه است. ارایه نسخه۴ بازی Sim city و اكنون نسخه دوم Sims با آن موفقیتی كه تاكنون شاهد فروش آن در سطح جهان و میزان علاقمندی كاربران در هر سنی به آن هستیم باعث شد تا مجله معتبری مثل پی‌سی‌مگزین، تلاش‌های ویل رایت را با عنوان «یك عمر خدمت» در خلق یك زندگی مجازی (Virtual Life) برای مردمی كه در هر لحظه از زندگی خود آرزوی داشتن چیزی یا انجام دادن كاری را داشتند، به گرمی بستاید. در این بازی زیبا، شما می‌توانید زندگی جداگانه‌ای را در كنار زندگی اصلی‌تان داشته باشید. در این زندگی مجازی، بازیگر قادر است مدرسه برود، درس بخواند، كار كند، معامله انجام دهد، پولدار یا فقیر شود و خلاصه این‌كه به تمام آروزهای دیرینه خود جامه عمل بپوشاند.

۷- سایبر

اصطلاح ((فضای سایبر)) یا Cyberspace هر سال نمود بیشتری در زندگی مردم دنیا پیدا می‌کند. سال ۸۳ شاهد رشد بیش از پیش پدیده‌هایی مانند وبلاگ در دنیا بودیم. پدیده‌ای که باعث افزایش حضور مجازی انسان در فضای سایبر و انس بیشتر او با دنیای اینترنت شده است. وبلاگستان فارسی در سال ۸۳ همچنان پررونق و با فراز و نشیب‌های متعدد روبرو بود. علاوه بر این، تشکل‌ها و جوامع مجازی جدیدی مانند اورکات (و اینک Gazzag) در کنار محیط‌های قدیمی مانند گروههای یاهو و شبکه ICQ گسترش پیدا کردند و در میان کاربران ایرانی نیز با استقبال گسترده‌ای مواجه شدند. درحالی که کاربران ایرانی مقیم داخل کشور با روی آوردن هرچه بیشتر به سمت استفاده از ایمیل و برپاکردن وب‌سایت ، با مفاهیم کلاسیک دنیای سایبر خو می‌گرفتند و ابزارها و فعالیت‌های مربوط به آن را هرچه بیشتر در زندگی روزمره خود وارد می‌کردند، آنسوی آب‌ها، مردم کشورهای پیشرفته صنعتی با استقبال گسترده از فناوری‌های موبایل و بی‌سیم مرحله پیشرفته‌تری از زندگی در فضای سایبر را تجربه می‌کردند.سال ۸۳ از نظر رویکرد جوامع مختلف دنیا به کاربرد فناوری در زندگی روزمره، گامی به پیش بود. این سال برای صنعت فناوری اطلاعات نیز سالی پرماجرا و توام با پیشرفت‌های گوناگون بود. پیشرفت‌هایی که تداوم روند رو به رشد علم و تکنولوژی در زندگی بشر را نوید می‌دهد. بی‌تردید سال ۱۳۸۴ نیز شاهد رویدادها و تحولات تازه‌ خواهیم بود. بسیاری از تحولاتی که در سال ۱۳۸۳ به وقوع پیوستند، تنها آغازی بودند برای روندهایی که مجال به ثمر رسیدن در این سال را نداشتند. به انتظار خواهیم نشست تا ببینیم دستاوردهای علم و فناوری در سال جدید زندگی ما را چگونه متحول خواهند کرد.